Sự tích sáo đinh tút của người Triêng - VietBF
 
 
 
News Library Technology Giải Trí Portals Tin Sốt Home

HOME

NEWS 24h

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Breaking

Go Back   VietBF > Other News|Tin Khác > Stories, Books | Chuyện, Sách


Reply
 
Thread Tools
  #1  
Old  Default Sự tích sáo đinh tút của người Triêng
.
.
.
Người Triêng (một nhóm địa phương thuộc dân tộc Giẻ-Triêng) ở huyện miền núi Nam Giang rất yêu thích ca hát, họ sử dụng nhiều loại nhạc cụ truyền thống trong các hoạt động sinh hoạt, vui chơi giải trí. Trong đó, sáo đinh tút luôn được người Triêng xem là người bạn thân thiết, bởi đó là âm thanh truyền cảm trong cộng đồng, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa tinh thần của bà con.

Đàn ông Triêng, huyện Nam Giang (Quảng Nam) mặc trang phục phụ nữ khi thổi đinh tút vào dịp lễ hội của làng. Ảnh: N.V.S
Đàn ông Triêng, huyện Nam Giang (Quảng Nam) mặc trang phục phụ nữ khi thổi đinh tút vào dịp lễ hội của làng. Ảnh: N.V.S
Già làng Alăng Ấm (72 tuổi), dân tộc Triêng, hiện sống tại thôn Đắc Rế, xă La Dêê, huyện Nam Giang (tỉnh Quảng Nam) kể câu chuyện cổ tích của dân tộc ḿnh rằng: Ngày xưa, nhà nọ có một gia đ́nh sinh được 6 chị em. V́ nhà nghèo, lại đông con nên cha mẹ thường đi làm rẫy xa, ở lại trong rừng. Thường th́ khoảng từ 3-7 mùa trăng, cha mẹ mới về nhà một lần để đem cho các con những loại vật phẩm săn bắt được như chim, thú, cá..., hay thu hái được như các loại rau rừng.

Ở nhà, 6 chị em luôn bị bọn nhà giàu trong làng hắt hủi, xua đuổi. Nhiều đêm nhớ hơi ấm của cha mẹ không ngủ được, mấy chị em ôm nhau than khóc, nhưng cũng bị dân làng bắt phạt và cấm khóc. Thế rồi, vào một đêm khuya nơi núi rừng âm u, dưới mặt đất cạnh bếp nhà sàn nơi 6 chị em vẫn thường quấn chung tấm cây để ngủ trong cái lạnh buốt đến thấu da, thấu thịt, bỗng phát ra tiếng nỉ non của chú dế, nghe thật êm tai. Sẵn có những ống nứa trỉa lúa bị thủng dựng bên góc nhà, người chị cả cầm lên thổi ḥa giọng theo tiếng dế để dỗ các em đừng khóc nữa.



Đàn ông Triêng, huyện Nam Giang (Quảng Nam) mặc trang phục phụ nữ khi thổi đinh tút vào dịp lễ hội của làng. Ảnh: N.V.S


Âm thanh u u lạ tai phát ra từ chiếc ống nứa lôi kéo được sự chú ư của những đứa em thèm hơi cha mẹ, thấm vào từng gốc cây, ngọn cỏ, lạnh lùng và đơn độc, khiến nỗi buồn thương vơi đi trong chốc lát. Các em không c̣n khóc nữa. Nhiều lần như thế, 6 chị em bàn nhau vào rừng t́m ống nứa làm sáo. Sáu ống nứa được 6 chị em dùng làn hơi thổi vào, bắt chước tiếng kêu thủ thỉ của dế, thay lời kể lể nỗi mong ngóng với cha mẹ để làm tṛ vui. Khi thổi, âm vang của sáo da diết, mênh mang buồn như ḷng cha mẹ nhớ con, và cũng là nỗi ḷng của các con nhớ thương về cha mẹ. Vậy là bộ sáo sáu ống nứa ra đời, nay chính là sáo đinh tút và chỉ có phụ nữ Triêng mới thổi nó, c̣n đàn ông th́ chỉ đánh chiêng và chơi các loại nhạc cụ truyền thống khác.

Trong tiếng Triêng, đinh có nghĩa là ống nứa, tút có nghĩa là âm thanh hoặc giai điệu. Đinh tút là ống nứa phát ra âm thanh, giai điệu. Đinh tút của người Triêng gồm 6 ống dài ngắn và lớn nhỏ khác nhau, được gọi theo thứ tự từ lớn đến nhỏ và từ dài đến ngắn nhất: piđu, piđy, chel, chắk, rơn 1, rơn 2. Mỗi ống có một lóng và được giữ nguyên một mắt, đầu kia rỗng và được vót lơm theo hai bên tạo cho miệng ống nứa có dáng hơi cong để thổi.

Với người Triêng, đinh tút hay hoặc dở phụ thuộc vào người chế tạo ra nó, từ khâu chọn loại trúc đến việc chế tác, thẩm âm là kinh nghiệm của nghệ nhân đó. Các già làng Triêng kể rằng, đinh tút của đồng bào ḿnh được làm từ cây trúc, loại cây mọc rất nhiều ở nơi bà con sinh sống, nhưng không phải cây trúc nào cũng làm được đinh tút đúng kỹ thuật và cho âm hay. Người Triêng thường chọn những cây trúc mọc dọc theo những con khe, con suối lớn, không già lắm mà cũng không non lắm. Có vậy mới chế tác được đinh tút cho âm thanh hay.

Sáu nghệ nhân thổi đinh tút, tùy vào sở trường của từng người, mỗi người phụ trách một ống sáo, ngoài ra có thêm hai nghệ nhân ḥa điệu cồng chiêng. Đinh tút chỉ dùng cho lễ cúng, đặc biệt là lễ cúng lúa mới, để gọi hồn lúa, đưa đường đón lúa từ nương rẫy về làng. Theo quan niệm của người Triêng, hồn lúa là một cô gái xinh đẹp nhưng rất yếu đuối, lại nhút nhát. Nếu thấy bóng dáng đàn ông, nàng tiên lúa sẽ xấu hổ, bỏ chạy. Nàng bỏ chạy th́ sang năm sẽ mất mùa, đói kém nên muốn thổi đinh tút th́ đàn ông dân tộc Triêng dứt khoát phải mặc trang phục của phụ nữ.

Già làng Alăng Ấm cho biết thêm, không một ai nhớ từ bao giờ, chỉ biết là từ rất xa xưa, vai tṛ thổi đinh tút của phụ nữ đă chuyển sang cho đàn ông Triêng. Khi diễn tấu đinh tút, cả sáu người đàn ông dù già hay trẻ đều không được đóng khố mà phải mặc váy đóng giả làm phụ nữ bằng cách dùng một tấm thổ cẩm choàng kín từ vai xuống gót chân, giấu một tay vào bên trong, chỉ tḥ một tay ra cầm ống đinh tút để thổi.

Thường khi biểu diễn đinh tút, các nghệ nhân Triêng bao giờ cũng kết hợp với múa. Đội h́nh múa di chuyển theo chiều ngược kim đồng hồ, động tác múa lắc toàn thân. Sự chuyển hóa linh hoạt của những bài đinh tút và sự uyển chuyển của các cô gái Triêng trong bộ trang phục truyền thống đẹp nhất, với các bài múa và những điệu sáo đinh tút vang lên bên những thung lũng hẹp của núi rừng vào hội tạo âm thanh giàu cảm xúc, phóng khoáng, làm tâm hồn người Triêng luôn thoải mái, nhẹ nhàng...

Người Triêng lớn lên trong tiếng đinh tút, âm thanh đượm màu sơn cước ấy đă góp phần làm nên những t́nh yêu đôi lứa của nam nữ và nên duyên chồng vợ. Ngoài công việc nương rẫy, những lúc rảnh rỗi, những người già Triêng luôn dành thời gian để truyền dạy cách thổi sáo đinh tút cho lớp trẻ. Nếu có dịp đến các vùng của đồng bào Triêng sinh sống vào mùa lễ hội, dịp Tết đến xuân về, khách sẽ nghe tiếng sáo đinh tút của người Triêng mọi lúc mọi nơi, cứ bay bổng ngân nga ăn sâu vào tiềm thức và là thông điệp gửi gắm những điều tốt lành cho cộng đồng người Triêng. Đây là dấu hiệu đáng mừng của cộng đồng dân tộc thiểu số này trong việc bảo tồn và phát triển vốn âm nhạc truyền thống Việt Nam.

florida80
R11 Độc Cô Cầu Bại
florida80's Avatar
Release: 10-30-2020
Reputation: 200802


Profile:
Join Date: Aug 2007
Posts: 112,001
Last Update: None Rating: None
Attached Thumbnails
Click image for larger version

Name:	66.gif
Views:	0
Size:	272.7 KB
ID:	1679122  
florida80_is_offline
Thanks: 7,276
Thanked 45,822 Times in 12,742 Posts
Mentioned: 1 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 511 Post(s)
Rep Power: 139 florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10
florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10
The Following User Says Thank You to florida80 For This Useful Post:
QQQ_Cake (10-30-2020)
Old 10-30-2020   #2
QQQ_Cake
R6 Đệ Nhất Cao Thủ
 
QQQ_Cake's Avatar
 
Join Date: Oct 2009
Posts: 2,542
Thanks: 2,332
Thanked 1,870 Times in 1,440 Posts
Mentioned: 0 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 194 Post(s)
Rep Power: 24
QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9
QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9QQQ_Cake Reputation Uy Tín Level 9
Default

Thanks sis FL
QQQ_Cake_is_offline   Reply With Quote
The Following User Says Thank You to QQQ_Cake For This Useful Post:
florida80 (10-30-2020)
Reply

User Tag List

Thread Tools

Facebook Comments


 
iPad Tablet Menu

HOME

Breaking News

Society News

VietOversea

World News

Business News

Other News

History

Car News

Computer News

Game News

USA News

Mobile News

Music News

Movies News

Sport News

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Thơ Ca

Help Me

Sport Live

Stranger Stories

Comedy Stories

Cooking Chat

Nice Pictures

Fashion

School

Travelling

Funny Videos

NEWS 24h

HOT 3 Days

NEWS 3 Days

HOT 7 Days

NEWS 7 Days

HOT 30 Days

NEWS 30 Days

Member News

Tin Sôi Nổi Nhất 24h Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 3 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 7 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 14 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 30 Ngày Qua
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.


All times are GMT. The time now is 15:10.
VietBF - Vietnamese Best Forum Copyright ©2006 - 2024
User Alert System provided by Advanced User Tagging (Pro) - vBulletin Mods & Addons Copyright © 2024 DragonByte Technologies Ltd.
Log Out Unregistered

Page generated in 0.07748 seconds with 12 queries