'Má ơi đừng gả con xa...'. Phải gả thôi chứ biết sao đừng khi mà tôi đă phải ḷng một chàng trai đất Huế. Về làm dâu miền mưa, nhiều lần tôi nhớ thầm xứ gió. Tôi thương Huế nhưng lại nhớ Quảng Trị đến cồn cào.
New York trong mua*..
Nếu ngay từ đầu hè Quảng Trị đă ầm ào v́ gió, gió Lào, th́ mưa Huế lại không ngừng rỉ rả suốt mấy tháng cuối năm. Mưa Huế như ai đó từng đùa là một năm chỉ có hai cơn nhưng mỗi cơn sẽ kéo dài hai tháng. Mưa rỉ rả, lê thê, mưa khoan lỗ vào đất, mưa kéo bầu trời sũng xuống. Người ngang qua sẽ ngỡ ngàng v́ sự trầm mặc và quyến rũ của thành Huế lắng dịu trong màn mưa. Gam màu đen và trắng của đất trời như xóa nḥa ranh giới thời gian, khiến bức tranh đan cài giữa hạ tầng hiện đại và kiến trúc đền đài xưa cũ thêm nét mềm mại.
Huế đẹp một phần nhờ ḍng Hương Giang chia tách đôi bờ thành hai nửa “bên ni” và “bên nớ”. Huế sống chậm, có khá nhiều chốn để hẹn ḥ. Một dạo, tôi và bạn cũ cùng ghé Gác Trịnh. Gác Trịnh nằm ở tầng 2, dăy nhà C, khu tập thể Nguyễn Trường Tộ, phường Vĩnh Ninh. Căn gác nhỏ từng là chốn đi về của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn vào những năm 60 - 70 của thế kỷ trước. Tại đây ông đă sáng tác những bản nhạc đầu tiên của ḿnh, là nơi ông viết cho Dao Ánh những trang thư t́nh ngọt ngào: “Cơn mưa như thác đổ ngoài trời. Đồi trà bây giờ mù mịt không c̣n thấy ǵ. Anh đang có Ánh - tuổi - nhỏ trước mặt trong chiếc hộp nhỏ anh mang theo đó. Mưa rất buồn. Như một điệp khúc dai dẳng trong mấy tháng mùa đông này. Ánh ơi. Nếu c̣n sự yêu thương và nhớ nhung nào trong Ánh th́ hăy gửi làm quà cho anh để anh coi thường những tháng ngày ẩm mục nơi đây”. Trịnh bảo Huế v́ mưa mà thật buồn, nhưng chính ông cũng từng nói với Dao Ánh: “Anh chợt nghĩ rằng cuộc đời buồn bă như thế này sao chúng ḿnh không tha thiết với nhau hơn”.
Tôi thương Huế, tha thiết với Huế như cách tôi luôn tự hào và dành một ngăn nhỏ trái tim để nhớ về Quảng Trị, nơi đă sinh ra và nuôi dưỡng tôi suốt thời thơ ấu. Vào hạ, tầm tháng 5 dương lịch trở đi, xóm làng quê tôi phải oằn ḿnh trong những đận gió phơn chồng lên gió. Luồng khí nóng rẫy từ đất Lào xa xôi trườn xuống trung du, vây bọc lấy đồng bằng, choàng lên tứ phía. Ngày đầu tiên, gió c̣n gói ghém, đẩy đưa mùi ngái nồng của rơm rạ thỏ thẻ vào nhà. Đến hôm sau th́ ôi thôi, gió tự do thốc rầm rầm lên mái tôn, tung bụi mịt mù khắp làng xóm. Chỉ sau hai ba hôm, những lũy tre bụi chuối bắt đầu chẻ ngọn xác xơ, khắp nơi bàng bạc một màu khô khát. Dáng cha liêu xiêu dắt xe qua cổng, rồi ngồi đánh thịch xuống thềm, đón từ tay bà bát nước chè xanh. Thứ nước chát x́ nhưng lại là thần dược đặc trị những cơn khát vào mùa gió Lào. Cha bảo: “Đời cha khung khi mô uống nác troong, lạt mồm lạt mẹng, cứ nác chè thiệt đậm, trôi tới mô đạ sèm tới đó”. “Nác troong” là nước lọc đó. Người nông dân xứ Quảng sống lâu năm dưới cái nắng rát và ngọn gió Lào nên không chỉ dáng h́nh, làn da mà ngay cả giọng nói cũng bị tác động. Nhà thơ Nguyễn Bùi Vợi đă có câu thơ rất trúng khi nói về điều này: “Gió Lào thổi rạc bờ tre/Chỉ qua giọng nói đă nghe nhọc nhằn”.
T́nh thương th́ có thể nhờ sự khăng khít để làm đầy thêm, c̣n nỗi nhớ, liệu có cách nào để rút cạn? Mỗi năm, để đi t́m câu trả lời cho câu hỏi đó, tôi đều sắp xếp một vài chuyến về quê. Tôi về ngồi lại bên hiên trong ngôi nhà cũ để t́m cho ḿnh chút suy tư yên tĩnh. Cha và mẹ đều đă đi xa, anh chị em cũng mỗi người mỗi ngả. Tiếng nhạc rè rè quen thuộc từ chiếc radio cũ không c̣n dịp cất lời trong trưa nắng, không gian lặng phắc...
Cái ǵ c̣n lại là cái quư giá, cái ǵ đang hiện hữu là cái quư giá. Nhờ có hai quê, mà bất giác tôi thấy ḿnh thật giàu có. Tạm biệt miền nhớ, tôi lại lên đường đến xứ ḿnh thương.