Đây là ngôi tháp cổ Chămpa xây bằng gạch và ch́m sâu dưới cồn cát ven biển được khai quật và bảo tồn đầu tiên trên thế giới.
Tối 27-6, Bảo tàng Lịch sử tỉnh Thừa Thiên - Huế đă tổ chức đêm hội tháp Chăm tại di tích tháp Chăm ở xă Phú Diên, huyện Phú Vang.
Tại đêm hội, tháp Chăm Phú Diên được Liên minh Kỷ lục thế giới (WorldKings) trao quyết định xác lập Kỷ lục thế giới đối với với tiêu chí "Tháp Chăm cổ bằng gạch ch́m sâu dưới cồn cát ven biển được khai quật và bảo tồn đầu tiên trên thế giới".
Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) cũng có quyết định xác lập Kỷ lục Việt Nam đối với Tháp Chăm Phú Diên với tiêu chí "Tháp Phú Diên - Tháp Chăm cổ ch́m sâu dưới cồn cát ven biển được khai quật và bảo tồn đầu tiên tại Việt Nam".
Ngôi tháp Chăm nằm cách mặt đất từ 5-7 m.
Tháp Chăm Phú Diên được phát hiện năm 2001. Cụ thể, ngày 18-4-2001, tại cồn cát ven biển xă Phú Diên, nhóm công nhân khai thác titan trong khi đang làm việc đă phát hiện một khối gạch vùi sâu trong ḷng cát, cách mặt đất 5-7 m. Sự việc được thông báo cho chính quyền địa phương và các ngành chức năng.
Ngay sau đó, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đă chỉ đạo Sở Văn hóa - Thông tin (nay là Sở Văn hóa - Thể thao), Bảo tàng Tổng hợp (nay là Bảo tàng Lịch sử) phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai bảo vệ và tiến hành khảo sát, thám sát tháp cổ Chămpa này.
Điệu múa Chăm được biểu diễn tại đêm hội
Tháp Phú Diên là một trong những công tŕnh kiến trúc gạch Chămpa sớm nhất c̣n lại ở khu vực miền Trung, khoảng thế kỷ VIII. Vị trí độc đáo, quá tŕnh phát hiện tháp và giải pháp bảo tồn như đă tiến hành trong gần 20 năm qua đă thành công nhất định. Có thể khẳng định đây là một kiến trúc thuộc nền văn hóa Chămpa có giá trị về mặt khoa học, lịch sử. Sự có mặt của các hiện vật Yoni bằng đá, b́nh gốm… trong ḷng tháp Phú Diên là những hiện vật đặc trưng cho việc thờ cúng của người Chăm xưa nay.
Một tiết mục biểu diễn tại đêm hội tháp Chăm