Nhà văn Đỗ Phương Khanh sinh ngày 9 tháng 8, 1936 tại Hành Thiện, Xuân Trường, Nam Định. Bà xuất hiện lần đầu trên lănh vực văn chương với truyện ngắn Đi Mua Giầy trên Giai Phẩm Văn Hóa Ngày Nay của nhà văn Nhất Linh năm 1958).
Bà Đỗ Phương Khanh trong h́nh chụp tại ṭa soạn tuần báo Thiếu Nhi tại Sài G̣n trước năm 1975. (H́nh từ Michael Bui Facebook)
“Mẹ tôi đă ra đi vào trưa ngày hôm qua [thứ Tư] 26 tháng Tám, 2020 với đầy đủ con cháu chung quanh. Mẹ ơi, tối hôm qua lúc xe nhà quàn tới đưa Mẹ đi, tụi con tiễn Mẹ cho tới giờ xe lăn bánh. Kỷ niệm của những năm tháng thời thơ ấu lại trở về đầy ắp trong tâm trí. Bao nhiêu âu yếm ân cần mà Mẹ cho tụi con nay đă trở thành dĩ văng.”
Đây là những ḍng chữ anh Michael Bùi viết trên trang facebook cá nhân đăng hôm thứ Năm, về người mẹ thân yêu của anh, bà Đỗ Phương Khanh, hưởng thọ 84 tuổi. Tuy ít xuất hiện trước công chúng, bà là người hậu thuẫn đằng sau hai nhân vật có tiếng tăm trong cộng đồng người Việt tại hải ngoại. Bà Đỗ Phương Khanh chính là vợ của nhà văn Nhật Tiến và mẹ của cô Mai Khanh của hai đài Little Saigon Radio và Hồn Việt TV.
Theo những trang blog thơ văn và của riêng bà, nhà văn Đỗ Phương Khanh sinh ngày 9 tháng 8, 1936 tại Hành Thiện, Xuân Trường, Nam Định. Bà xuất hiện lần đầu trên lănh vực văn chương với truyện ngắn Đi Mua Giầy trên Giai Phẩm Văn Hóa Ngày Nay của nhà văn Nhất Linh năm 1958). Bà có ba truyện ngắn được Nhất Linh chọn in trên Giai Phẩm này ở các số kế tiếp. Sau khi Văn Hóa Ngày Nay đ́nh bản, bà qua cộng tác với tạp chí Tân Phong của nhà văn Nguyễn Thị Vinh với nhiều truyện ngắn khác, sau xuất bản thành tập truyện Hương Thu do Đông Phương ấn hành.
Sau biến cố Tết Mậu Thân 1968, bà về làm quản lư cơ sở ấn loát Hồng Lam ở Sài G̣n do Linh Mục Cao Văn Luận làm Giám Đốc.
Đầu thập niên 70, bà giữ vai tṛ quản lư trị sự cho tuần báo Thiếu Nhi đồng thời phụ trách trang Vườn Hồng và sinh họat với Gia Đ́nh Thiếu Nhi là một tập hợp độc giả của tuần báo này cho tới năm 1975.
Cũng trong thời gian này, bà Đỗ Phương Khanh phụ trách trang Nhi đồng cho nhật báo Ḥa B́nh với bút hiệu Mai Loan và là người phụ trách trang Phụ Nữ của nhật báo Dân Chủ cho tới năm 1975.
Bà cũng là giám đốc vườn trẻ Anh Vũ, một cơ sở mẫu giáo chuyên dạy trẻ em theo phương pháp Montessori từ năm 1973 tới 1975.
Trong bài viết “Mẹ Tôi,” anh Michael Bùi kể rằng sau năm 1975 gia đ́nh anh mất hết tài sản dưới chế độ cộng sản. Anh c̣n nhớ mẹ anh phải mở quán bán thức ăn, sau dẹp quán và ngày ngày đi xe đạp làm công nhân.
Michael Bùi viết: “Là con người đầy nghị lực, Mẹ tôi lại lăn ra đường kiếm sống cũng như hàng triệu người Miền Nam khác, bằng cách mở quán bán Bánh Tôm Cỗ Ngư tại Hồ Con Rùa trước cửa Viện Đại Học Sài G̣n. Một thời gian sau cũng không xong phải dẹp tiệm v́ bị công an ŕnh rập, về nhà bà đi vay mượn rồi lại mở Cơ Sở Sản Xuất Nước Đá. Thấy có vẻ xôm tṛ, thế là Ủy Ban Nhân Dân Phường bắt phải đưa vào Hợp Tác Xă, tức ḿnh Mẹ tôi dẹp luôn, nhất định không dây dưa ǵ đến chúng nó.”
Bà đă vay mượn tiền để gia đ́nh vượt biên trong ba lần khác nhau. Michael Bùi cùng một người con đi trước. Đến tháng 4 năm 1980, bà đi đến chót cùng hai ái nữ vượt biển đến Mă Lai và rồi đoàn tụ với chồng con ở Hoa Kỳ vào tháng 10 cùng năm 1980.
Tại nước Mỹ, cũng theo lời của anh Michael, bà Phương Khanh cùng chồng cùng đi học lại và học nghề technician điện, và bà đă làm cho hăng Verifone cho tới ngày về hưu, trong khi các con thành đạt trong các lănh vực truyền thông, địa ốc, và kinh doanh.
Trong những năm cuối đời, bà Đỗ Phương Khanh chọn cuộc sống an nhàn bên con cháu, dành thời giờ dịch những tài liệu về bảo vệ loài vật và những câu chuyện của nhà tư tưởng J. Krishnamurti dưới những bút hiệu Danny Việt, Vy Khanh, đồng thời biên soạn chương tŕnh T́m Hiểu Phật Pháp Tuệ Đăng phát thanh hằng tuần trên Little Saigon Radio và Hồn Việt TV với bút hiệu Liên Hương. Bà cũng viết cho báo Sống Mới bằng bút hiệu Thuần Nhă.
Trong bài “Mẹ Tôi” được đăng lại toàn bài trên Viễn Đông Online (Mẹ Tôi / Cảm Niệm Giữa Đời), anh Michael Bùi kể: “Mẹ tôi là người ăn chay trường từ 30 năm nay. Bà sống rất đạm bạc, vui vẻ, lạc quan, yêu đời. Cách đây vài tuần, bác sĩ phát giác ra Mẹ tôi trở bạo bệnh vào thời kỳ cuối. Không than van, không rên siết, không làm phiền tới ai. Mẹ tôi đă ra đi vào trưa ngày hôm qua [thứ Tư] 26 tháng Tám, 2020 với đầy đủ con cháu chung quanh. [...] Mẹ đă đi thật rồi th́ con xin kính chúc Mẹ được thảnh thơi trên cơi Vĩnh Hằng. Đời Mẹ đă hy sinh cho tụi con như thế là quá đủ, Mẹ đừng bận tâm nữa Mẹ nhé.”