Mối quan hệ giữa Mỹ và Bắc Kinh ngày càng căng thẳng.

Biden wants to beat China. Beijing says, bring it on.

By Ned Temko Correspondent



Người dịch: Anh Ho, Paul Nguyen
The Interpreter

Trong viễn ảnh của một cuộc “chiến tranh lạnh mới” sẽ bùng nổ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, Bắc Kinh đã sẵn sàng để nghênh chiến.

Trong khi Hoa Kỳ tìm cách thiết lập một liên minh để đối phó với chế độ chuyên quyền và chích sách đối ngoại hung hăng của Trung Quốc , Bắc Kinh quyết tâm đối phó lại bằng cách thành lập một liên minh riêng.

Cả hai bên đều không muốn đối đầu với một Chiến tranh lạnh thứ hai giữa hai cường quốc quan trọng nhất thế giới và các đồng minh của họ.

Tại cuộc hội đàm cấp cao Hoa kỳ-Trung quốc lần đầu tiên dưới quyền Tổng thống Joe Biden ở Anchorage vào tháng trước, cả hai quốc gia đều có triển vọng tìm được các lĩnh vực để hợp tác với nhau.

Nhưng cuộc hội đàm này đã gặp nhiều trở ngại ngay từ đầu vì những đối đáp gắt gao giữa Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken và ông Dương Khiết Trì về vấn đề nhân quyền.

Ông Blinken liệt kê một loạt các cuộc đàn áp người biểu tình ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông, chiến dịch gây áp lực của Trung Quốc đối với Đài Loan, và việc đàn áp người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương. Ông Dương đáp lại rằng Mỹ nên nhìn lại hồ sơ nhân quyền của mình trước khi chỉ trích nước khác.

Vài ngày sau khi Hoa Kỳ, châu Âu và Canada áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức chỉnh phủ ở Tân Cương, Trung quốc trả lời cứng rắn và rõ rệt: chúng tôi sẽ có phản ứng kiên quyết và mạnh mẽ hơn đối với những áp lực của Hoa Kỳ và đồng minh.

Bắc Kinh trả đủa với những biện pháp trừng phạt riêng. Đáng ghi nhận là những trừng phạt này nhắm tới Liên minh châu Âu như một cảnh cáo rằng các nước này phải trả một giá rất đắt để có thể tiếp cận thị trường tiêu dùng khổng lồ của Trung Quốc, nếu họ liên kết với Mỹ.

Ngày hôm sau, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị chào đón Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov trong một chuyến viếng thăm. Khi ông Lavrov tố cáo Mỹ bỏ rơi “các đồng minh quân sự và chính trị của thời kỳ Chiến tranh lạnh," phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh tán thành quan điểm đó và nói rằng, “Chỉ cần nhìn vào bản đồ và bạn sẽ thấy Trung Quốc có bạn bè khắp nơi trên thế giới. Đâu có gì để chúng tôi lo lắng?”

Như đổ thêm dầu vô lửa bỏng, Bắc Kinh tăng cường mối quan hệ của Trung Quốc với hai quốc gia đang là mối quan tâm hàng đầu của Hoa Thịnh Đốn và nằm trong lãnh vực mà ông Blinken muốn Trung Quốc hợp tác.

Trước hết là hợp tác vũ khí hạt nhân với Triều Tiên. Chủ tịch Tập Cận Bình trao đổi thông diệp với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un để tái khẳng định mối quan hệ đồng minh giữa hai quốc gia. Bình Nhưỡng gọi sự hợp tác này thể hiện tinh thần “đoàn kết” chống lại chính sách “thù địch” của chính quyền Biden.

Vài ngày sau, Ngoại trưởng Vương Nghị ký một hiệp ước “lâu dài và chiến lược” 25 năm với Iran. Hiệp ước này sẽ giúp phát triễn sâu sắc các mối quan hệ kinh tế, cơ sở hạ tầng và an ninh giữa hai quốc gia, dưới chương trình tài trợ “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc.

Trong nước, Quốc hội Trung Quốc tuần vừa rồi thông qua cải cách bầu cử tại Hồng Kong bằng cách giảm số ghế trong Quốc hội Hồng Kong và bắt tất cả ứng cử viên phải tuyên bố lòng trung thành “yêu nước” đối với Bắc Kinh.

Điều trớ trêu là, ít nhất trong thời gian ngắn, phản ứng mạnh mẽ của Trung Quốc dường như củng cố thay vì xói mòn sự liên kết giữa Hoa Thịnh Đốn và các đồng minh. Thái độ đối với Trung Quốc ở các nước dân chủ ngày càng tồi tệ. Một khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew thu nhập từ một tá quốc gia có nền kinh tế tiên tiến cho thấy cứ 10 người thì 8 người không tin tưởng ông Tập sẽ “làm việc đúng đắn” cho thế giới.

Các Nghị viên châu Âu gần đây đã lên án gắt gao Trung quốc về việc cưỡng bách lao động và ép buộc triệt sãn đối với người Duy Ngô Nhĩ.

Câu hỏi quan trọng bây giờ là liệu Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh có quyết tâm hoặc có đủ khả năng để gạt bỏ những mâu thuẩn chính trị và kiếm các lĩnh vực khác để hợp tác.

Việc mở rộng bang giao với Triều Tiên và Iran của Trung Quốc gần đây có thể không chỉ nhằm chế nhạo mà còn là một lời nhắc nhở cho Hoa Thịnh Đốn: Nếu bạn muốn kiềm chế kho vũ khí hạt nhân của Triều tiên và không cho Iran có vũ khí hạt nhân thì bạn cần sự giúp đỡ của chúng tôi.

Biến đổi khí hậu là một vấn đề quan trọng khác mà chính phủ Hoa Kỳ xác định rõ rệt là họ cần sự hợp tác thiết yếu của Trung Quốc.

Chống biến đổi khí hậu là một thử thách chính cho sự hợp tác của Hoa Kỳ và Trung Quốc. Các cuộc hội đàm, thương lượng ngoại giao, lệnh trừng phạt, hoặc các tranh cãi lời qua tiến lại chỉ là những hình thức bề ngoài thôi.


Phép thử chính xác là lá thư phúc đáp tham dự một hội nghị thượng đỉnh trên mạng do Biden chủ tọa vào cuối tháng này.


Ông Tập nằm trong danh sách khách mời.

Links:
https://www.csmonitor.com/World/2021...ys-bring-it-on