Thổ Nhĩ Kỳ xin Nga "giơ cao đánh khẽ": Câu trả lời của TT Putin khiến Ankara điếng người

[therealrtz]

Cuộc phiêu lưu ở Syria của Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ chấm dứt sau cuộc gặp giữa Tổng thống Putin và Tổng thống Erdogan. Điều quan trọng là Nga sẽ lựa chọn "món hời" nào.

"Tình huynh đệ" Nga-Thổ thăng hoa

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan có rất nhiều điểm tương đồng.

Họ gần bằng tuổi nhau, đã nắm quyền khoảng hai thập kỷ và cùng nắm trọng trách đưa đất nước trở lại đỉnh vinh quang năm xưa. Cả hai nhà lãnh đạo cũng dành cho nhau sự tôn trọng và nể phục nhất định.

"Đó là một người luôn giữ lời, một quý ông đích thực", Tổng thống Putin nói về người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ.

"Ông ấy thẳng thắn và trọng lời hứa", nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ nói về ông Putin. "Thật hiếm có mối quan hệ vững chắc như vậy với bất kỳ nhà nước nào".

"Tình huynh đệ" đằng sau liên minh Nga-Thổ Nhĩ Kỳ sẽ được làm mới trong tuần này khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau tại khu nghỉ mát Sochi ở Biển Đen.

Kỳ vọng đang tăng cao sau khi ông Erdogan chỉ trích mối quan hệ Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ ở New York vào tuần trước. Ông chỉ ra sự không hài lòng với Tổng thống Mỹ Joe Biden và các lệnh trừng phạt của Mỹ áp dụng vào năm ngoái đối với thương vụ S-400.

Điều này có thể báo hiệu một sự thay đổi, vì mối quan hệ của Thổ Nhĩ Kỳ với Mỹ và rộng hơn là phương Tây, thường định hình các chính sách Trung Đông của nước này.

Ví dụ, sự liên kết của Mỹ với người Kurd ở Syria đã thúc đẩy Thổ Nhĩ Kỳ chuyển từ sự ủng hộ phe nổi dậy chống Damascus sang chấp nhận các cuộc đàm phán hòa bình Astana.

Mặc dù có lịch sử lâu dài là đối thủ trong khu vực, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đã thực hiện một thỏa thuận ngừng bắn ở điểm nóng Idlib và được duy trì cho đến ngày nay.

Idlib - lãnh thổ cuối cùng do phiến quân nắm giữ ở Syria, được coi như mô hình thu nhỏ của quan hệ đối tác Nga-Thổ Nhĩ Kỳ - dự kiến ​​sẽ là tâm điểm của các cuộc đàm phán tại Sochi.

Moscow và Damascus gần đây đã tăng cường các cuộc không kích vào tỉnh này, nơi 3 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ đã thiệt mạng trong tháng qua. Tuần trước, Thổ Nhĩ Kỳ đã điều động thêm hàng nghìn binh sĩ tới khu vực để ngăn chặn một cuộc tấn công lớn.

Nếu không có sự điều chỉnh cần thiết, chiến tranh sẽ tới sớm ở Syria.



Nga chọn thắng ở Syria hay chia rẽ NATO?

Giới phân tích nhận định, không nên cho rằng vì Moscow và Ankara đứng hai bên bờ chiến tuyến ở Syria mà cả hai sẽ không đạt được tiếng nói chung.

Vì ông Putin hiểu rằng việc đạt được mục tiêu chia rẽ mối quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và các đồng minh NATO là kế hoạch nghiêm túc, nên những tiến bộ trong vấn đề này sẽ trở thành yếu tố xác định mối quan hệ Nga-Thổ.

Ở Idlib, lệnh ngừng bắn mới nhất của Nga-Thổ Nhĩ Kỳ đang đi đúng hướng. Đối với Moscow, Ankara đã thất bại trong việc loại bỏ các phần tử cực đoan, đặc biệt là nhóm Hayat Tahrir Al Sham (HTS) có liên hệ với Al Qaeda, kiểm soát phần lớn tỉnh.

Bên cạnh đó, sau cuộc gặp với ông Assad vào tuần trước, ông Putin nói rằng rào cản chính của Damascus trong việc củng cố quyền kiểm soát đất nước là sự hiện diện liên tục của quân đội nước ngoài không được mời - một ám chỉ rõ ràng về lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ.

Chính quyền Assad thấy rằng cuộc chiến đã kết thúc và sau khi chiếm lại Daraa vào tuần trước, họ hy vọng sẽ giành lại phần lãnh thổ cuối cùng – không tính đến khu vực do người Kurd kiểm soát ở phía đông bắc.

Đối với Thổ Nhĩ Kỳ, việc Syria và Nga gia tăng các cuộc tấn công ở Idlib "buộc Ankara phải xem xét lại các thỏa thuận hiện có".

Hơn nữa, Ankara dường như đã mệt mỏi khi chờ đợi HTS từ bỏ chủ nghĩa cực đoan và chấp nhận ngoan ngoãn để có được sự công nhận của quốc tế.

Vấn đề với Ankara là giải pháp. Tiêu diệt HTS thông qua vũ lực sẽ khiến Thổ Nhĩ Kỳ tổn thất quân sự và không khác gì dọn đường cho một cuộc tấn công của Damascus, thúc đẩy một cuộc khủng hoảng tị nạn.

Một vấn đề khác được cho là đang ảnh hưởng đến phía Thổ Nhĩ Kỳ, đó là sự thất vọng gia tăng trong quân đội. 5 tướng lĩnh đã từ chức vào tuần trước, được cho là để phản đối các sứ mệnh ở Syria mà họ chon rằng không còn mang tính chiến lược quân sự, thay vào đó là những tính toán chính trị.

Nhiều ý kiến đánh giá, nếu một trong những động lực đằng sau sự hiện diện quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria là để khơi dậy tình cảm dân tộc chủ nghĩa trong nước, thì có thể sự phẫn nộ này sẽ thúc đẩy ông Erdogan xem xét kỹ hơn các chiến lược rút lui.

Có cách nào để Thổ Nhĩ Kỳ giảm mạnh dấu ấn quân sự của mình ở Syria mà không gây ra một làn sóng tị nạn khác hoặc khiến cho người Kurd trở thành mối đe dọa lớn hơn nơi biên giới?

Điều đó chắc chắn sẽ đòi hỏi sự thỏa hiệp đáng kể liên quan đến Damascus và Tehran, người Kurd ở Syria, HTS và phiến quân đồng minh của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tình hình Idlib vô cùng phức tạp, với rất nhiều chuyển động. Nhưng hơn cả, ông Erdogan đang mong đợi một quyết định quan trọng sẽ được đưa ra ở Sochi.

Một quyết định sẽ nâng cấp hơn nữa quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Nga. Một quyết định sẽ khiến cho NATO lún sâu vào chia rẽ hơn nữa, hoặc một quyết định sẽ kết thúc sứ mệnh của Ankara ở Syria.

VietBF @ Sưu tầm