“Bây giờ tôi không muốn để kéo dài nữa, con tôi chết cả tháng rồi, mà họ cứ nói để đó chờ họ t́m bác sĩ giảo nghiệm tử thi. Nhưng chờ đến bao giờ? Con tôi chết tức tưởi như vậy tôi tức lắm nhưng mà giờ tôi không muốn thưa kiện ǵ nữa! Tôi chỉ muốn mang xác con tôi về để thiêu thôi.”
Bà Mă Thị Chu vừa khóc vừa nhắc đi nhắc lại câu nói đó khi tiếp xúc với phóng viên Người Việt tại căn apartment cũ kỹ và bừa bộn của bà trên đường Westminster, Garden Grove, hôm sáng Thứ Năm, 6 Tháng Hai.
Con trai bà Chu tên Lâm Chí Cường, c̣n gọi là Peter Lâm, 31 tuổi, bị bệnh tâm thần, qua đời ngày Thứ Năm, 9 Tháng Giêng, tại bệnh viện Garden Grove Medical Center. Trước đó bốn ngày, theo một văn bản của cảnh sát, bà Chu đă gọi 9-1-1, yêu cầu họ đến giúp đỡ v́ con trai bà có “những vấn đề tâm thần.” Thế nhưng khi nhân viên cấp cứu đến nơi, theo tường thuật của cảnh sát, con bà đă từ chối sự giúp đỡ và anh lên cơn đau tim trong khi tấn công các nhân viên cấp cứu.
 |
| Bà Mă Thị Chu ngồi cạnh bàn thờ con trai bà, Peter Lâm, "Bây giờ tôi không muốn để kéo dài nữa, con tôi chết cả tháng rồi, mà họ cứ nói để đó chờ họ t́m bác sĩ giảo nghiệm tử thi. Nhưng chờ đến bao giờ? (H́nh: Ngọc Lan/Người Việt) |
Những thắc mắc của mẹ
Theo lời kể của bà Chu, ngày con bà qua đời, trước khi các điều tra viên mang thi hài Peter Lâm đi làm giảo nghiệm theo thủ tục thường có, họ báo cho bà biết là “hăy đi t́m sẵn nhà quàn để ngày Thứ Hai, 13 Tháng Giêng, họ trả xác lại th́ kêu nhà quàn lên nhận về để lo việc đám tang.”
“Một, hai ngày sau đó, ông Khôi có gọi điện thoại đến hỏi thăm và nói tôi khoan mang xác con tôi về mà để chờ t́m bác sĩ làm giảo nghiệm tử thi để có thưa kiện ǵ th́ thưa,” bà Chu kể.
“Ông Khôi” mà bà Chu nhắc đến là ông Phạm Ngọc Khôi, từng là một nhân viên về trợ cấp gia cư (housing) trong hơn 20 năm, hiện nay đặc trách vấn đề xă hội và housing của Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam California. Ông Khôi quen biết với gia đ́nh bà Chu qua việc từng giúp đỡ bà trong vấn đề nhà ở.
Ngày Thứ Năm, 16 Tháng Giêng, theo lời kể của bà, ông Khôi đưa bà đến tham dự buổi họp của Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam California để giúp bà xin tiền t́m luật sư và lo việc hỏa táng. Tại đây, bà Chu được biết là mọi người giúp cho bà được $1,037, vừa tiền mặt vừa chi phiếu.
Số tiền này được ông Khôi giao cho ông Bùi Đẹp, thủ quỹ của Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam California, giữ, với lư do: “Ông Khôi nói nếu tôi giữ th́ sẽ ảnh hưởng đến chuyện housing hay tiền già của vợ chồng tôi,” theo bà Chu giải thích.
Một người phụ nữ tên Phương Anh Vicky ở Los Angeles, sau khi đọc bài báo “Thêm chi tiết về cái chết của người đàn ông gốc Việt tâm thần” đăng trên nhật báo Người Việt, đă liên lạc và gửi tặng bà Chu tấm chi phiếu trị giá $500.
“Theo lời đề nghị của ông Khôi, tôi ghi tên người nhận là Bùi Đẹp, v́ sợ làm ảnh hưởng đến vấn đề housing của bác Chu,” cô Phương Anh Vicky xác nhận với báo Người Việt.
Ngoài số tiền này ra, bà Chu c̣n nói thêm: “chợ Á Đông, chợ Đà Lạt, chùa Thế Giới, và mấy ông cùng khóa 16 Thủ Đức với chồng tôi cũng góp tiền cho để giúp làm đám ma, t́m luật sư. Tiền này họ đưa cho ông Khôi, và nói cho tôi biết.”
“Tôi có hỏi ông Khôi số tiền này nhiều lần nhưng ông ấy không nói rơ ràng, mà cũng không đưa cho tôi,” bà Chu giăi bày.
Trong khi đó, nhiều độc giả khác liên lạc trực tiếp với bà Chu để gửi tiền mặt hoặc chi phiếu giúp đỡ theo đúng tên bà hoặc chồng bà, ông Lâm Văn Ngọc.
“Có tiền, cứ cách chừng ba ngày tôi lại gọi cho ông Khôi hỏi xác con tôi làm sao, sao để lâu quá, có cần đưa tiền cho bác sĩ làm giảo nghiệm không, th́ ông Khôi nói có người đă ra tiền cho bà rồi, đừng có lo nữa, Luật Sư Nguyễn Xuân Nghĩa lo kiếm bác sĩ cho bà,” người phụ nữ ngoài 70 tiếp tục kể.
Luật Sư Nguyễn Xuân Nghĩa mà bà Chu nhắc đến là chủ tịch Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam California.
Khi kiểm chứng ở Luật Sư Đoàn California, nhật báo Người Việt thấy tên của ông Nghĩa, là “Neil Nghia Xuan Nguyen,” không được hành nghề (not eligible).
Trong căn nhà cũ kỹ chỉ c̣n lại đôi vợ chồng lớn tuổi, không khỏe mạnh, gió thổi tốc vào tận bên trong, càng làm toát lên sự khốn khó đến cùng cực của những phận người dường như không thể khốn cùng hơn nơi đất nước được xem là giàu mạnh nhất này, người đàn bà bật khóc: “Nghe ông Khôi nói chờ th́ tôi cứ về chờ. Nhưng con ḿnh chết mà, ḷng tôi đâu có yên, tối nằm cứ ḍm lịch hoài. Ông nhà tôi cũng khóc. Có hôm 1, 2 giờ sáng không thấy ông ấy đâu. Tôi đi t́m th́ thấy ông ngồi ngoài cổng dưới lầu, nói ‘chờ thằng Cường về.’ Tôi nói ‘Nó chết rồi ông ơi!’ Ổng lại khóc.”
Theo lời bà Chu, sau vài lần gọi điện thoại hỏi những chuyện liên quan đến việc t́m bác sĩ làm giảo nghiệm tử thi và tỏ vẻ nôn nóng không biết khi nào con bà mới được hỏa táng, th́ ông Khôi không bốc điện thoại bà gọi tới nữa.
Thế là bà đến t́m ông Nghĩa tại văn pḥng của ông vào hôm Thứ Hai, 3 Tháng Hai, tức ba tuần sau khi cảnh sát cho phép bà Chu nhận thi hài con trai về.
Bà Chu kể: “Tôi gặp bà Bích Lan, vợ của Luật Sư Nghĩa. Tôi hỏi chuyện thưa vụ con tôi làm sao, tiền bạc có đủ không. Bà Bích Lan cho tôi hay là Luật Sư Nghĩa đă kêu ông Khôi nói với tôi là thưa kiện hay không là quyền của tôi. Nếu muốn thưa kiện th́ tôi phải đưa $3,500 để Luật Sư Nghĩa đi t́m bác sĩ làm giảo nghiệm.”
Nghe vậy, bà Chu bèn lấy toàn bộ số tiền mà độc giả gửi đến cho bà trước đó, đưa cho bà Bích Lan được tổng cộng $3,300.
Bà Chu nhận được một tờ biên lai do bà Bích Lan kư tên và đóng dấu “Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam California.”
 |
| Tờ biên nhận do bà Bích Lan, vợ chủ tịch Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam California, kư tên và đóng dấu đưa cho bà Mă Thị Chu. (H́nh: Ngọc Lan/Người Việt) |
Đến tối ngày Thứ Tư, 5 Tháng Hai, theo lời bà Chu, “ông Khôi lại kêu tôi đưa thêm ngàn mấy nữa để đưa cho ông Nghĩa cho đủ $5,000 để lo việc t́m bác sĩ giảo nghiệm.”
“Tôi nói tôi đâu có tiền nữa. Tôi chỉ c̣n giữ lại đây hơn $600 của mấy người ở tiệm nail gom lại cho, ông Đỗ Dzũng bên nhật báo Người Việt có ghé gửi tôi $100. Tôi định bụng nếu đi thưa không được th́ tiền này tôi đưa qua lo chuyện thiêu con tôi,” người mẹ đau khổ kể.
Bà tiếp tục câu chuyện: “Ông Hứa Trung Lập bên nhà quàn Westminster có nói nếu con tôi liệm không, không cho gặp mặt, không quần áo, không tụng niệm, chỉ đẩy vô thiêu liền th́ tốn ít tiền.”
“Nhưng tôi nói cộng đồng đă giúp tôi nhiều quá, tôi muốn được dùng tiền đó để cho tôi được nh́n thấy con tôi một lần, để cho nó được mặc quần áo đầy đủ khi thiêu, và có hũ đựng tro cốt. Họ nói tốn khoảng $2,900. Tiền mọi người cho tôi đủ mà,” bà nói về việc dự liệu hỏa táng con trai ḿnh.
“Chỉ c̣n ba ngày nữa thôi là con tôi chết một tháng rồi. Tôi không muốn nó tiếp tục nằm phơi xác ở đó nữa. Tôi không biết phải chờ đợi bao lâu th́ mới có bác sĩ làm giảo nghiệm. Họ cứ đùng đưa hoài. Giờ tôi chỉ muốn mang con tôi về để an táng thôi,” bà lại khóc.
T́m lời giải đáp
Theo những ǵ bà Chu cho biết, tôi (tác giả) lần lượt gọi điện thoại đến những nơi cần gọi.
Đầu tiên, ông Khang Bùi, chủ nhân hệ thống chợ Á Đông, Đà Lạt, xác nhận: “Có gom được khoảng $300-$400 tiền mặt gửi cho chỗ cộng đồng để giúp cho bà Chu.”
Kế đến, ông Nguyễn Xuân Hùng, hội trưởng Khóa 16 Thủ Đức, bạn đồng môn với ông Lâm Văn Ngọc, thân phụ Peter Lâm, cho biết: “Tôi cùng ông Hiền Nguyễn, hội trưởng Hội Thủ Đức Nam California và ông Hiến, hội phó, đến gặp và trao cho ông Phạm Ngọc Khôi số tiền mặt là $580 để giúp cho gia đ́nh bà Chu.”
Qua điện thoại, ông Phạm Ngọc Khôi, cũng là thành viên Hội Đồng Giám Sát Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam California, cho phóng viên Người Việt biết “có khuyên bà Chu cẩn thận về vấn đề thu nhập, trợ cấp gia cư, v́ đó có thể là thiệt hại lớn cho gia đ́nh của bà.”
Ông Khôi kể: “Khi chuyện này xảy ra, tôi có kêu gọi mọi người kẻ ít người nhiều giúp cho t́nh trạng khốn khó của bà Chu. Lúc đầu tôi chỉ chú ư đến chuyện giúp chôn cất hay thiêu thôi. Thế nhưng về sau ông Nghĩa có nói với tôi cần phải có giảo nghiệm độc lập và ḿnh phải trả tiền đó th́ mới có kết quả trung thực, để về sau có những nhóm luật sư nào thấy có thể căn cứ vào kết quả đó để làm những ǵ có lợi cho gia đ́nh, cho cộng đồng, hay những người về sau đừng có bị những tệ trạng như vậy, th́ họ có thể dùng.”
“Muốn làm những chuyện này bà Chu cần phải kiên nhẫn một chút, chứ bà cứ thúc giục thiêu cho nhanh lên th́ tôi chịu,” ông Khôi nói thêm.
Trả lời câu hỏi của nhật báo Người Việt “Khi nào mới làm giảo nghiệm tử thi của Peter Lâm?”, ông Khôi cho rằng: “Chỉ có ông Nghĩa mới có thể trả lời câu hỏi này. Cô nên gọi ngay cho ông Nghĩa v́ ông là người làm chuyện đó.”
Ông Khôi cũng xác nhận bên cạnh những người gửi tiền ít nhiều, th́ những người bên Hội Thủ Đức Nam California, ông Khang Bùi, và chùa Thế Giới đều có gửi tiền cho ông để giúp gia đ́nh bà Chu.
Ông nói thêm: “Tất cả tiền tôi đă đưa cho ông Bùi Đẹp, v́ ông Bùi Đẹp là thủ quỹ của cộng đồng, c̣n tôi chỉ giữ những giấy tờ mỗi người góp bao nhiêu thôi.”
Thế nhưng, ông Bùi Đẹp cho phóng viên nhật báo Người Việt biết ông chỉ đang giữ số tiền là $1,537, “vừa tiền mặt vừa có mấy tấm chi phiếu như $200, $30, $50, đại khái vậy. Những tấm chi phiếu này không có để tên người nhận.”
“Số tiền này là của những người thiện nguyện viên đi họp bên cộng đồng kẻ ít người nhiều gom lại được $1,037, cùng với tấm chi phiếu của cô Phương Anh Vicky $500. Tấm chi phiếu của cô Phương Anh ghi tên người nhận là 'Bui Dep Treasurer Vietnamese Foundation' th́ tôi không biết có lấy ra được không v́ tên tôi trong ngân hàng không phải tên này,” ông Bùi Đẹp giải thích.
Trước câu hỏi của Người Việt “Tiền của bên chợ Á Đông, Đà Lạt, chùa Thế Giới, và bên Hội Thủ Đức Khóa 16 và Hội Thủ Đức Nam California đưa qua cho cộng đồng th́ ai giữ?”, ông Bùi Đẹp nhẹ nhàng hỏi lại: “Xin hỏi họ đưa cho ai ạ?”
“Dạ họ nói đưa cho chú Phạm Ngọc Khôi,” phóng viên nhật báo Người Việt đáp.
“Đưa cho chú Khôi vậy th́ chú Khôi giữ,” ông thủ quỹ cộng đồng cười trả lời.
Ông Bùi Đẹp cũng cho biết sẽ giao lại số tiền $1,537 cho bà Chu vào buổi tối họp cộng đồng, nếu bà có mặt.
Khi bài báo này chuẩn bị lên khuôn, chúng tôi được bà Mă Thị Chu cho biết trong buổi họp cộng đồng tối Thứ Năm, 6 Tháng Hai, đích thân ông Nguyễn Xuân Nghĩa đă đưa lại cho bà số tiền này. Chỉ có điều, số tiền chỉ c̣n lại $1,337, chứ không phải $1,537 như ông Bùi Đẹp nói, gồm tấm chi phiếu của cô Phương Anh Vicky trị giá $500, ba tấm chi phiếu $20, $30 và $100 chưa ghi tên người nhận, cùng với $687 tiền mặt.
Bà Chu thắc mắc: “Tôi nhớ là hôm ra họp cộng đồng lần trước, họ nói với tôi số tiền mọi người cho là $1,037, cộng với tấm chi phiếu $500 của cô Vicky th́ phải là $1,537 chứ. Không hiểu sao giờ chỉ c̣n có $1,337.”
Tuy nhiên, bà Chu cho rằng bà sẽ không hỏi lại v́ “tiền bạc mà cứ hỏi đi hỏi lại hoài kỳ quá!”
Bà cũng cho biết, bà “đ̣i lại” số tiền $3,300 đă đưa cho “bà Luật Sư Nghĩa để đi t́m bác sĩ giảo nghiệm” v́ “tôi không tin họ nữa, tôi không muốn thưa kiện ǵ nữa, v́ họ cứ bảo chờ, chờ đến bao giờ con tôi mới được hỏa táng?”
“Tôi lấy tiền về để kêu nhà quàn lo việc mang xác con tôi về. Tôi muốn được nh́n nó một lần cuối trước khi thiêu,” bà lại nghẹn ngào.
Cũng theo lời bà Chu, trong buổi họp này, ông Phạm Ngọc Khôi đưa cho bà số tiền của chợ Á Đông, Đà Lạt, chùa Thế Giới, Hội Thủ Đức khóa 16 và danh sách những ai đóng góp tiền cho gia đ́nh bà.
“Ông Khôi cũng nói có kư cho tôi tấm chi phiếu $200,” bà Chu kể, nhưng bà không nhận những khoản tiền này.
“Tôi nói với ông Khôi là tôi không nhận tiền này nữa. V́ khi họ gửi cho tôi, tôi có hỏi ông Khôi mà ông không nói rơ ràng, cứ đùng đưa, giờ th́ tôi không nhận nữa. Ông Khôi muốn làm ǵ th́ làm,” bà Chu tỏ vẻ bực tức.
Đi gặp ông chủ tịch
Theo đề nghị của ông Phạm Ngọc Khôi và những thắc mắc của bà Mă Thị Chu, tôi gọi điện thoại đến cho ông Chủ tịch Nguyễn Xuân Nghĩa.
Điện thoại không có người nghe. Tôi để lại lời nhắn. Khi đó là 1 giờ 20 phút trưa Thứ Năm, 6 Tháng Hai.
Đến 3 giờ 30 phút chiều, tôi có mặt tại văn pḥng Luật Sư Nguyễn Xuân Nghĩa.
Cửa đóng. Tôi nh́n vào ô cửa kính cùng lúc vị chủ tịch cộng đồng đang ngồi sau bàn làm việc nh́n thẳng ra. Tôi gơ cửa.
Đứng chắn sau cánh cửa gỗ mở một nửa là một người phụ nữ khá đẹp. Bằng giọng Hải Pḥng ngọt ngào cô hỏi: “Chị cần t́m ai?”
Chỉ tay về hướng Luật Sư Nghĩa ở bên góc trái của căn pḥng, lúc này đang rất chăm chú nh́n vào máy tính và có vẻ không hề biết đến mọi thứ xung quanh, tôi nói: “Tôi muốn gặp Luật Sư Nguyễn Xuân Nghĩa.” Góc bên phải, Luật Sư Trần Sơn Hà đứng ngay sau bàn làm việc chăm chú quan sát mọi chuyện đang diễn ra.
“Chị có hẹn trước không?” Người phụ nữ hỏi tôi.
“Tôi có gọi điện thoại cho Luật Sư Nghĩa nhưng ông không nghe, nên tôi đến đây.”
“Xin lỗi chị, luật sư đang bận nên không thể tiếp khách. Luật sư chỉ tiếp khách hẹn thôi ạ.”
“Vậy th́ khi nào tôi có thể làm một cuộc hẹn với luật sư?”
“Xin hỏi chị từ đâu đến?”
“Tôi là Ngọc Lan, phóng viên nhật báo Người Việt.”
“Xin lỗi luật sư rất bận nên không làm hẹn với báo chí. Tôi là người sắp xếp các cuộc hẹn cho luật sư. Luật sư có dặn là không nhận các cuộc hẹn với báo chí.”
“Liên quan đến chuyện cộng đồng và chết người, vậy có hẹn với luật sư được không ạ?” Tôi cố gắng thuyết phục.
“Xin lỗi chị, luật sư rất bận.”
“Cám ơn chị.”
Tôi ra về. Ḷng buồn vời vợi v́ cảm thấy ḿnh đă không làm tṛn điều độc giả đang mong.
Nhưng có lẽ nỗi buồn đó chẳng là ǵ so với nỗi đau mất con chưa nguôi ngoai lại phải mang thêm nỗi lo lắng, rối bời khi con ḿnh vẫn chưa có được một nghi thức ma chay tối thiểu của bà Mă Thị Chu và ông Lâm Văn Ngọc bởi sự “đùng đưa” khó hiểu.
nv
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
