Nghệ sĩ Xuân Huyền qua đời

[june04]

Nghệ sĩ Nhân dân Xuân Huyền, đạo diễn kỳ cựu làng sân khấu, mất ngày 27/11 tại Bệnh viện Bạch Mai vì bệnh già, thọ 78 tuổi.

Vài năm nay, sức khỏe ông sa sút vì nhiều chứng bệnh tuổi già, cộng thêm tai biến. Lễ viếng ông diễn ra vào 8h ngày 30/11 ở Nhà tang lễ Cầu Giấy, đường Trần Vỹ, Mai Dịch (Hà Nội). Ông được gia đình hỏa táng tại Đài hóa thân Hoàn Vũ.

Sinh năm 1942 ở Thanh Chương, Nghệ An, Xuân Huyền sớm dấn thân vào ngành sân khấu, là học viên khóa đầu tiên của Trường Nghệ thuật sân khấu Việt Nam (1959 - 1963). Sau một thời gian gắn bó với nghệ thuật tuồng, năm 1971, ông được cử đi học đạo diễn tại Liên Xô (cũ) tu nghiệp và trở về nước năm 1977.

Vở kịch đầu tiên làm nên tên tuổi ông là Gió và bụi, đoạt huy chương bạc Hội diễn Sân khấu toàn quốc năm 1980. Sau này, ông là đạo diễn nhiều vở kịch gắn với Nhà hát Tuổi trẻ như Bến bờ xa lắc, Trái tim trong trắng, Othello, Lời thề thứ chín, Vòng phấn Kápka, Nhà có ba chị em gái, Ông không phải bố tôi... Với hơn 300 vở diễn dàn dựng cho các đoàn nghệ thuật, cùng với NSND Doãn Hoàng Giang, Lê Hùng, ông có công kiến tạo thời kỳ hoàng kim của sân khấu phía Bắc thập niên 1980, 1990. Không chỉ dựng kịch sân khấu, ông còn đứng sau nhiều vở tuồng, chèo, cải lương, dân ca... Ông nhận danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 2006.


NSND Xuân Huyền. Ảnh: Nguyễn Đình Toán.

Ngoài sự nghiệp đạo diễn, ông còn là thầy giáo của nhiều thế hệ nghệ sĩ như Lê Khanh, Thanh Ngoan, Thúy Mùi, Chí Trung. Học trò của ông giữ nhiều vị trí chủ chốt ở các nhà hát, góp phần tạo nên diện mạo sân khấu phía Bắc vài thập niên trở lại đây. NSƯT Sĩ Tiến - Phó Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ, theo học ông khoá 2004 - 2008 ở Đại học Sân khấu Điện ảnh - nhớ cố nghệ sĩ luôn khắt khe trên cả giảng đường cũng như ở nhà hát, nhưng ngoài đời ông sống chân chất, tình cảm. Nhiều năm ở Hà Nội, ông vẫn nói tiếng Nghệ An gốc.

Diễn viên Minh Cúc (Nhà hát Tuổi trẻ) từng học ông nửa năm ở Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội. Lúc đó, ông đã 72 tuổi, sức khỏe không tốt nên các học trò phân công một người phụ trách việc đưa đón ông. "Thầy có rất nhiều nguyên tắc. Sinh viên phải vào lớp đúng giờ, ai đến muộn một phút tự giác ra ngoài. Thấy ai có tác phong ăn mặc, đi đứng không chỉn chu, thầy sẽ uốn nắn ngay. Ngoài giờ học, thầy rất thương học sinh, hay tâm sự, chia sẻ về nghề", chị Minh Cúc nhớ lại. Mỗi dịp gặp lại học trò, ông hay đùa: "Vẫn làm diễn viên à, theo nghề khổ lắm" rồi cười hài lòng.