Gia cảnh đáng thương của nghệ sĩ cải lương nổi danh 1 thời có cuộc sống vất vả ở tuổi già

[Romano]

Hồi cải lương còn thịnh vượng, nghệ sĩ Hồng Sáp được khán giả rất yêu thích qua các vai đào lẳng, đào độc (ác) trong một số tuồng cải lương Hồ Quảng như: Tấm Cám, Tình sử A Nàng, Hai dòng sữa mẹ, Sấm dậy hận lòng thơ, Lưu Kinh Đính... ở đoàn tuồng cổ Huỳnh Long.

Khi cải lương không còn thịnh hành, cô đào Hồng Sáp rẽ lối sang phim truyền hình, điện ảnh. Dù là những vai nhỏ như bà già ăn xin trong "Dốc Tình" hay bà Tám Tàng say xỉn suốt ngày chuyên lừa gạt người khác trong "Xóm cào cào"... thì Hồng Sáp đều diễn rất ngọt và để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả.

"Cô đào" của đoàn cải lương Huỳnh Long năm nào, giờ đã 85 tuổi, đã đi qua biết bao thăng trầm cả trong nghệ thuật lẫn đời sống riêng.

Đợi tháng Bảy nhận gạo, mắm, muối từ thiện để ăn cả năm
Sài Gòn trời tháng 4 nóng nực nhưng nghệ sĩ Hồng Sáp vẫn ngồi chờ tôi ở quán nước vỉa hè ngay trước đình Nhơn Hòa, nơi đoàn Huỳnh Long hơn chục năm trước từng biểu diễn mỗi đêm. Đến giờ, bàn thờ Tổ nghiệp của đoàn hát này vẫn được đặt ở đây. Nghệ sĩ Hồng Sáp vẫn đều đặn mỗi sáng chạy qua thắp hương.

Nơi đây cũng là "kho" để đồ phục trang của đoàn, bà được giao nhiệm vụ lo phục trang, mỗi tháng nhận đồng lương vài trăm ngàn. Dù ít ỏi nhưng với bà, số tiền đó quý lắm. Bởi ít nhiều gì thì tới kỳ đóng tiền nhà, bà còn có chỗ... "trông vào" cùng với khoản trợ cấp 2 triệu đồng mỗi tháng từ Hội Nghệ sĩ Sân khấu Thành phố dành cho nghệ sĩ nghèo.Con trai của nghệ sĩ Hồng Sáp là nhạc công chơi trống điện tử. Hai mẹ con bà đều thu nhập bấp bênh. Bởi vậy cứ mỗi tháng đến kỳ đóng tiền nhà là hai mẹ con lại "lo đứng, lo ngồi".

Tôi hỏi bà sao không vào Nhà dưỡng lão nghệ sĩ để đỡ phải nặng gánh cơm áo gạo tiền, bà bảo: "Nhà dưỡng lão nghệ sĩ do bà Phùng Há xây cất. Vừa cất xong, tôi có tên trong đó đầu tiên. Hồi đó ngày ăn 3 cữ, giờ còn 2 cữ trưa chiều.

Chưa kể, người ta tới cho tiền, lát mạnh thường quân đi là mấy người trông nom ở đó tới đòi lại. Mình muốn làm gì thì xuống mượn người ta.

Ai kêu mình đi quay phim 1, 2 ngày mình cũng phải làm đơn. Đi phải thưa, về phải trình thành ra tôi không muốn. Thà mình mướn nhà ngoài này ở, đi đâu làm gì cũng tự do, không ai ép mình, giờ nào mình về cũng được.

Căn nhà mướn đó, tôi ở 19 năm rồi, từ lúc nó chỉ có 500.000 đồng 1 tháng đến giờ là 3 triệu. Ngang 3 mét rưỡi, dài 5 mét có gác lửng. Nhà nhỏ nhưng được cái yên ổn, chỉ có điều chủ nhà không cho thiếu tiền, tới ngày là phải đóng, không có thì đi vay mượn rồi trả sau".Nghệ sĩ Hồng Sáp tâm sự, bữa cơm hàng ngày đối với bà không có gì lớn bởi bao nhiêu năm nay mẹ con bà đã quen ăn với mắm với nước tương rồi. Gạo cũng được người ta cho.

"Gạo, mắm, muối, nước tương, bột ngọt… nói thật là tôi không phải lo vì cứ tháng Bảy âm lịch hàng năm, người ta làm từ thiện nhiều lắm. Tôi đem về để dành, ăn cả năm. Nhiều khi tôi còn dư gạo đem cho con gái bởi nó đi rửa chén thuê cho người ta, lại phải nuôi con nữa. Mẹ con, lọt sàng xuống nia không đi đâu mà thiệt", nghệ sĩ Hồng Sáp nói.

7, 8 giờ tối đi ngủ để tiết kiệm điện
"Cuộc đời tôi chưa lúc nào cảm thấy sung sướng vì mình không có nhà. Hồi trẻ thì ở đoàn hát. Đoàn rã, phải đi ở nhà mướn. Hồi đó, tôi như bông hoa, cũng có người thương. Mọi người bảo lấy chồng đẻ con bỏ nghề thì uổng nên tôi mới lấy anh thầy đờn trong đoàn.

Nếu tôi lấy người ta thì giờ cũng có nhà có cửa rồi. Cũng tại mình muốn theo cách nghề này nên mới nghèo khổ.

Ca sĩ Huy Vũ có lần cho tôi mấy triệu đi trồng răng. Lúc Huy Vũ gặp lại, hỏi tôi sao không trồng rằng, tôi nói dối là làm mất tiền. Thật ra là mình xài hết. Nghèo quá, bao nhiêu thứ phải lo. Cái răng không có thì thôi chứ ăn uống vẫn phải ăn, tiền nhà, tiện điện, tiền nước vẫn phải đóng. 7, 8 giờ tối là tôi đi ngủ để tiết kiệm", nghệ sĩ Hồng Sáp nói thêm.

Nghệ sĩ Hồng Sáp khoe bà vừa đi quay cho vở tuồng "Nàng Dương Cơ". Ngày 14/4, bà đi một phim tốt nghiệp của "các cháu trường Sân khấu". "Tôi 85 tuổi mà khỏe lắm, đi phim từ 6 giờ sáng tới đêm mới về vẫn bình thường", nghệ sĩ Hồng Sáp chia sẻ.

Ở tuổi 85, tóc bạc trắng nhưng nghệ sĩ Hồng Sáp cực kỳ minh mẫn, con mắt tinh tường. Đi phim, bà vẫn tự mình đọc kịch bản. Tổ thương cho bà thuộc thoại rất nhanh. Bà tự an ủi mình rằng, Trời lấy cái này rồi bù cho các khác."May mắn là tôi không đau ốm, bệnh tật gì. Tôi mà đổ bệnh, vô nhà thương là chỉ có chết vì mình không có tiền. Đến con trai tôi giờ 58 tuổi cũng chưa lấy vợ. Mỗi khi có người hỏi, nó đều nói "má tôi, tôi còn nuôi chưa được, nhà vẫn ở nhà mướn, lấy vợ về rồi sống làm sao", bà nói.

Một ngày của bà, nếu không ai kêu đi làm thì 7 giờ chạy qua đình Nhơn Hòa lau chùi bàn thờ Tổ, thay nước thắp nhang. Bà ở đó tới chiều, thắp nhang rồi về nhà nấu cơm.

Ngày nào có người kêu đi làm, bà mừng lắm vì đi làm là có tiền. Nhiều khi gặp đàn con, đàn cháu trong nghề, "chúng nó" thấy khổ quá, thương mà cho thêm đồng rau đồng cháo.

Bà kể: "Hồi Hoài Linh khánh thành đền thờ Tổ, tôi cũng qua đó. Hoài Linh cho tôi tiền. Trấn Thành, Phi Phụng cũng cho. Ai thương, giúp đỡ tôi cám ơn nhiều lắm".