Con sông chảy măi, là v́ sông không cố đâm qua núi đá. Sông biết lựa khúc quanh, tạo thành những đường cong đẹp xinh.
Người với người, không hơn nhau ở việc tranh giành phần hơn. Biết nhường th́ đường rộng, tôn trọng người th́ người tôn trọng ḿnh.
Qua nhiều thăng trầm biến cố, con người lại càng hiểu về ư nghĩa của đức tính khiêm hạ. Người biết khiêm hạ là người hiểu thấu quy luật cuộc đời: chẳng điều ǵ có được do gượng ép cả. Điều ǵ cần phải đến, nó đều sẽ đến. Không cần cố tranh giành, chụp giật. Những thứ giành giật được, cuối cùng cũng cũng không đúng nghĩa là của ḿnh.
Không phải sự công nhận của một người nào đó, không phải những thắng thua nhất thời, bốn điều sau đây mới làm nên giá trị thực sự của một con người:
Thứ nhất là cốt cách: Cốt chính là khung xương, cách là dáng h́nh của “khung xương” đó. Những thứ thuộc về bản chất của một con người, được định h́nh trong suốt một quá tŕnh dài th́ được gọi là cốt cách. Đây là thứ bất biến thuộc về bản chất. Thắng trong cuộc đua nhưng đánh mất và thua về cốt cách th́ vẫn không nên xem là “thắng”.
Thứ hai là trí tuệ. “trí tuệ” khác với “trí khôn”. Chữ “tuệ” trong tiếng Hán được ghép bởi bộ “quét” với bộ “tâm”. Nó mang hàm nghĩa là: quét dọn tâm mỗi ngày th́ trí tuệ được sáng suốt. Chữ “tuệ” mang chiều sâu và bề dày hơn chữ “khôn”, là thước đo đích thực về nhận thức của con người. Trong “tuệ” có “tâm”, có sự trong sạch và ư thức giữ ǵn.
Thứ ba là tích lũy thực tế. Một người tâm có tốt, trí tuệ có nhiều, nhưng không ra tay giúp đời, không để lại bất kỳ một công trạng ǵ, th́ trí tuệ đó, tâm đức đó cũng có thể phải xếp ngang với phường mơ ước hăo. Lời nói, tư tưởng cần đi đôi với việc làm, đă làm phải đóng góp giá trị. Cuộc đời chính là mảnh đất gieo trồng tư tưởng, đồng thời cũng là đích đến của mọi lư tưởng. Giá trị con người cũng chỉ có thể đứng giữa đời mà lấp lánh.
Thứ tư là t́nh thương. Ư nghĩa sống của mỗi chúng ta có được là nhờ sự gắn kết với xă hội. Người với người gắn kết được, hiểu thấu được là nhờ có t́nh thương.
Như vậy, người hiểu đời lựa chọn sống sâu chứ không màng hơn thiệt. Họ có cốt cách, độ lượng, đem khao khát cống hiến để hiên ngang bước vào đời, ngẩng đầu đi giữa đời.
VietBF@sưu tập
|