Day, bấm huyệt để chữa chứng vẹo (trẹo) cổ

Có một vài lần, sau khi ngủ dậy chúng ta thấy cổ bị đau và hơi nghiêng về một bên. Vẹo cổ khiến cho việc cử động khó khăn, kèm theo cảm giác đau nhức, khi có người gọi hoặc cần quay về phía bị đau chúng ta thường quay cả người chứ không quay cổ được… Vẹo cổ thường xuất hiện nhiều hơn khi mùa đông về.



Theo y học cổ truyền, vẹo cổ còn gọi là lạc chẩm hay thất chẩm. Vậy, nguyên nhân gây ra vẹo cổ là gì? Cách khắc phục vẹo cổ như thế nào?

Các triệu chứng khi bị vẹo cổ
- Cổ bị căng cứng, nghiêng về một bên trong tư thế gò bó để chống đau.
- Cử động ở cổ khó khăn, khó quay cổ hoặc cúi đầu.
- Cảm giác đau nhức khó chịu.
- Sự đau nhức tăng lên khi cố làm động tác quay cổ.
- Cơn đau lan xuống bả vai, ở phần chi trên hoặc vùng liên cột sống và bả vai…


Vẹo cổ (Ảnh minh họa)

Nguyên nhân bị vẹo cổ
- Do tư thế lúc ngủ không hợp lý (đầu gối quá cao hoặc quá cứng) khiến cho đầu cổ lệch về một bên.
- Do các cơ vùng cổ: cơ thang, cơ ức đòn chũm bị căng giãn kéo dài mà sinh ra đau nhức.
- Do làm việc quá sức và kéo dài, người yếu.
- Do phong hàn xâm nhập vào kinh lạc làm cho kinh khí bị ngăn trở.
- Do thoái hóa cột sống cổ.
- Do cổ bị lạnh…

Các phương pháp để khắc phục chứng vẹo cổ
1. Xoa, day cổ, xương bả vai
Cách làm:
- Dùng mô của bàn tay hoặc gốc bàn tay day lên xoa bóp hai bên vai.
- Day, xoa bóp phần lưng phía dưới cổ, giữa hai xương bả vai.
- Khi day, xoa từ nhẹ đến nặng, làm sao cho những cơ bắp bị co cứng sẽ mềm dần ra.
Lưu ý: Nếu xoa bóp, day mạnh ngay từ đầu sẽ khiến cho các cơ bắp của bệnh nhân theo phản xạ bị co cứng lại sẽ càng bị đau hơn.

2. Xoa bóp khối cơ bắp ở vùng cổ từ trên xuống dưới
Cách làm:
- Dùng các ngón tay xoa bóp khối cơ bắp ở vùng cổ từ trên xuống dưới, từ cổ ra tới mỏm vai (5-10 lần).
- Dùng đầu ngón tay trỏ lướt tìm khối cơ bắp trong vùng giữa hai xương bả vai để tìm thớ cơ bắp bị căng cứng như một dây nhỏ nằm chéo từ trên xuống dưới và từ cột sống ra bên cạnh (tương ứng với đốt sống lưng thứ 6, dưới đốt sống cổ 7 là đốt sống lưng thứ 1).
- Dùng ngón cái bấm mạnh vào thớ cơ bắp bị căng cứng giữa hai xương bả vai làm sao cho cảm thấy đau nhức xuyên lên vai (day bấm khoảng 1 phút).
- Dùng ngón tay cái day ấn từ nhẹ đến mạnh (khoảng 2 phút) ở điểm đau nhất vùng cổ.
Sau khi thực hiện các động tác trên để người bệnh tự quay cổ nhiều lần đến khi có cảm giác mỏi, tê, tức là được.
Lưu ý: khi thực hiện phương pháp xoa bóp có thể dùng dầu nóng, rượu xoa bóp để giúp tăng thêm tác dụng khi trị liệu.

3. Day bóp huyệt lạc chẩm

Day bóp huyệt lạc chẩm điều trị chứng vẹo cổ (Ảnh minh họa)

Cách làm:
- Vị trí huyệt lạc chẩm nằm ở mu bàn tay, giữa 2 ngón tay trỏ và ngón tay giữa cách khớp xương bàn tay và ngón tay 0,5 tấc.
-Dùng ngón tay cái bấm dần từ mép da lên ngón trên cổ tay, vị trí nào đau tức nhất đó là huyệt lạc chẩm.
- Day, ấn huyệt lạc chẩm trong vòng 2 phút.
Tiếp tục day đến khi nào thấy cơ bắp ở cổ mềm hơn và không còn đau nữa.

4. Day bấm huyệt Phong trì, Phong phủ, d(ại chùy, Kiên tỉnh, Thiên tông, Hậu khê
Cách làm:
- Lần lượt day bấm các huyệt: Phong trì, Phong phủ, Đại chuỳ, Kiên tỉnh, Thiên tông, Lạc chẩm, Hậu khê của bệnh nhân, mỗi huyệt day ấn từ 1–2 phút.
- Vận động cổ của bệnh nhân bằng cách một tay đỡ cằm, tay kia để ở xương chẩm, nhẹ nhàng vận động đưa đầu bệnh nhân qua phải, qua trái với góc độ tăng dần.
- Khi cảm thấy cơ bắp đã mềm không có trở lực thì dùng sức (hơi mạnh) lắc đầu bệnh nhân sang phải và về phía sau, tiếp tục làm tương tự phía bên trái (khi vận động lắc có thể nghe thấy tiếng kêu). Lưu ý phương pháp lắc cổ chỉ thực hiện khi người thực hiện biết thao tác đúng động tác này.

(Vào google, đánh tên huyệt sẽ tìm ra vị trí, hoặc vô đây tìm theo tên huyệt - có kèm theo hình minh họa:
http://matxa.club/vi-tri-huyet-dao-tren-co-the/)

5. Chườm bằng muối sao nóng hoặc muối sao với lá ngải cứu
Chuẩn bị:
- Lấy một ít muối ăn cho vào chảo sao lên cho nóng (sao cho đến khi hết nghe tiếng nổ của muối).
- Cho ngải cứu (đã rửa sạch và cắt thành 3 hoặc 4 đoạn) vào chảo đảo nhanh sau đó trút ra và gói vào khăn tạo thành nhiều lớp.

Cách làm:
- Dùng muối sao với ngải cứu (hoặc muối sao nóng) chườm nóng vùng bị đau cho đến khi nguội.
- Tiếp tục sao nóng, chườm nhiều lần cho đến khi giảm đau.
Lưu ý: thực hiện trong một vài ngày cho đến khi khỏi hẳn.

6. Châm cứu
- Dùng kim châm cứu châm thẳng hoặc xiên, sâu từ 0,5-1 thốn tại chỗ có cảm giác căng tức.
- Khi châm có cảm giác như điện giật lan tới mút ngón tay.
Lưu ý: Bệnh nhân nên đến các cơ sở chuyên về châm cứu có uy tín để châm cứu (không tự ý châm cứu tại nhà)

7. Dùng thuốc giảm đau
Nếu thực hiện các phương pháp trên mà bệnh không thuyên giảm, bệnh nhân nên kết hợp dùng thuốc giảm đau (lưu ý sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ).

Lời kết
Vẹo cổ, Đông y còn gọi là thất chẩm hay lạc chẩm là một triệu chứng thường gặp. Nguyên nhân gây vẹo cổ do tư thế gối đầu khi ngủ hoặc cao quá hoặc thấp quá…khiến cho khí huyết không điều hoà, cơ bắp ở cổ bị kéo giãn quá lâu, đầu bị vẹo về một bên.

Vì vậy, để đề phòng vẹo cổ khi đi ngủ không nên gối đầu quá cao, giữ đúng tư thế khi làm việc hoặc học tập, tránh nằm ngủ nơi ẩm thấp, gió lạnh khi mùa đông về

Đọc thêm:
Người nào không nên được xoa bóp vùng đốt sống cổ

Khi cổ không cảm thấy thoải mái, người ta thường hoặc tự xoa bóp, hoặc nhờ bạn bè hay người thân giúp day ấn hoặc đến các cơ sở mát–xa. Điều này rất nguy hiểm cho những người có mạch máu yếu ở vùng cổ, bị xơ vữa động mạch hoặc bị vôi hóa động mạch cảnh.

Mát–xa hay day ấn không đúng cách dễ làm tổn hại các mạch máu, gây ra vỡ các mảng bám cứng. Các mảng bám bị vỡ (còn gọi là "cục máu đông") sẽ xâm nhập vào mạch máu dẫn lên não, khiến cho chúng bị chặn hoặc tắc gây ra cơn đột quỵ.

Nói cách khác, bất cứ sự tổn thương nào ở vùng gáy cổ dễ gây ra biến cố cho não bộ.

Các động mạch cảnh của 4 loại người sau đây là dễ bị hẹp nhất do vậy cần thận trọng mỗi khi định đi mát–xa.

1. Người hút thuốc lá
Hút thuốc có liên quan đáng kể với chứng hẹp động mạch cảnh, có thể gây ra sự co thắt mạch máu não, làm tổn thương động mạch cảnh, gia tăng nguy cơ bị đột quỵ và bị nhồi máu cơ tim.

2. Bệnh nhân có huyết áp cao
Tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra hẹp động mạch cảnh và là yếu tố nguy cơ chính gây ra đột quỵ. Những người bị huyết áp cao có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp bốn lần so với những người có huyết áp bình thường.

3. Bệnh nhân bị tiểu đường
Bệnh tiểu đường không chỉ làm tăng nguy cơ hẹp động mạch cảnh và đột quỵ, mà còn làm tăng tỷ lệ tử vong thứ phát sau khi bị đột quỵ.

4. Người bị tăng lipid máu
Tăng lipid trong máu cũng liên quan đến hẹp động mạch cảnh.

Đối với các nhóm người có nguy cơ cao đề cập trong bốn trường hợp trên, tốt nhất nên thực hiện siêu âm động mạch cảnh một cách thường xuyên để biết được độ dày của động mạch cảnh cục bộ, độ dày của các mảng bám.



Phương pháp an toàn khiến cho vùng vai gáy bị cứng trở nên thoải mái hơn

Không cần đi mát–xa, bạn vẫn có thể khiến cho vùng vai gáy bị cứng và đau nhức trở nên thoải mái hơn nhờ áp dụng những phương pháp an toàn như sau:

Đẩy cằm lên
- Giữ cho phần thân trên của bạn thẳng và ổn định, để hai tay vào hàm dưới và đẩy ra phía sau gáy để cảm nhận sự thư giãn của các cơ bắp ở phía sau cổ.
- Giữ tư thế này trong 3 giây, sau đó trở về vị trí cũ.
- Lặp lại động tác này 5 lần.

Điều cần chú ý khi thực hiện động tác này:
– Trước khi ngẩng đầu lên, bạn phải cần đẩy cằm trước để có thể mở rộng phần dưới của đốt sống cổ (vị trí hay bị mỏi nhất), mắt nhìn lên trên.
– Với lực đẩy phụ trợ của bàn tay, đốt sống cổ có thể mở rộng đến mức tối đa, do đó làm giảm bớt sự căng mỏi của các cơ sau cổ gây ra bởi việc cúi đầu lâu dài.

Quay đầu từ từ
- Vẫn giữ phần thân trên thẳng, từ từ cúi đầu về phía trước (cằm hướng xuống cổ), sau đó ngửa ra sau, nghiêng sang hai bên.
- Làm vài lần, sau đó quay tròn đầu theo chiều kim đồng hồ. Làm vài lần rồi lại quay ngược lại cũng vài lần.

Nếu sự khó chịu ở vai gáy nghiêm trọng hơn, phương pháp trên không có tác dụng thuyên giảm, bạn hãy đi khám để nhờ bác sĩ chuyên nghiệp điều trị.