Làm thế nào để biết mình dị ứng vaccine Covid-19?

[florida80]

Phó giáo sư, tiến sĩ Hoàng Thị Lâm, Trưởng bộ môn Dị ứng Miễn dịch lâm sàng, Đại học Y Hà Nội, cho biết không phải ai cũng bị dị ứng vaccine, chỉ những người cơ địa dị ứng mới có nguy cơ dị ứng vaccine.

Ví dụ, bản thân hoặc thành viên trong gia đình mắc các bệnh dị ứng như dị ứng thuốc, dị ứng thức ăn, dị ứng vaccine, hen phế quản, viêm mũi dị ứng...

Hiện, tỷ lệ dị ứng vaccine và phản vệ do vaccine rất thấp. Tuy nhiên, khi nước ta đang trong chiến dịch tiêm chủng đại trà vaccine Covid-19, mối quan tâm đến các phản ứng sau tiêm, đặc biệt là dị ứng, nhiều hơn.

Vaccine cũng giống như các thuốc khác, đều có khả năng gây dị ứng và bất kỳ thành phần nào của vacine cũng có thể đóng vai trò là một dị nguyên (gây dị ứng). Dị ứng vaccine có thể là dị ứng type nhanh xảy ra trong vòng vài phút hoặc vài giờ với các biểu hiện như mày đay, phù quincke (sưng nề đột ngột), khó thở, phản vệ...

Dị ứng hoặc dị ứng type chậm (qua trung gian IgE hoặc không) xảy ra sau vài giờ đến vài ngày, thậm chí là vài tuần sau khi dùng vaccine. Trong đó cấp tính và nguy hiểm nhất vẫn là phản ứng phản vệ, đặc biệt là sốc phản vệ, có nguy cơ đe dọa tính mạng.

Khoảng 80% trường hợp phản vệ do vaccine xảy ra trong vòng 30 phút đầu sau tiêm. Các triệu chứng có thể có là mày đay mẩn ngứa, ban đỏ, hoa mắt chóng mặt, mệt mỏi, xuất hiện nhanh sau tiêm vaccine. Sau đó các triệu chứng tiếp tục tiến triển như khó thở, choáng váng, ngất suy hô hấp, trụy tim mạch... Nếu không cấp cứu kịp thời người bệnh có thể tử vong.

Thành phần gây dị ứng trong vaccine rất đa dạng, tùy từng loại vaccine. Đó có thể là do gelatin (có trong vaccine sởi, rubela, thủy đậu...), protein trứng (vaccine sốt vàng, sởi, rubella, vaccine dại ...), protein sữa (bạch hầu, ho gà, uốn ván....).

Một số chất bảo quản trong vaccine như thimerosal, aluminum, và phenoxyethanol cũng có thể gây dị ứng. PEG và Polysorbate là hai thành phần có trong vaccine Covid-19 cũng được liệt kê là các dị nguyên tiềm năng.

Nhân viên y tế tại Hà Nội tiêm vaccine AstraZeneca. Ảnh:Giang Huy.
Nhân viên y tế tại Hà Nội tiêm vaccine AstraZeneca. Ảnh:Giang Huy.

Hiện nay, có nhiều hướng dẫn cách tiếp cận và chẩn đoán dị ứng vaccine ở những người cơ địa dị ứng. Điều quan trọng nhất vẫn là thăm khám lâm sàng. Một số hướng dẫn đề nghị test để nhận biết nguy cơ dị ứng vaccine, tuy nhiên cách này đang gây nhiều ý kiến trái chiều. Bộ Y tế cũng không khuyến cáo test dị ứng trước khi tiêm vaccine.

Theo quan điểm của tiến sĩ Lâm: "Người cơ địa dị ứng có thể test, còn trường hợp không thuộc cơ địa dị ứng không khuyến cáo test dị ứng vaccine Covid-19".

Một số phòng xét nghiệm có thể xác định được mức kháng thể dị ứng với vaccine, thông thường là kháng thể IgE đặc hiệu với vaccine hoặc thành phần vaccine. Test da cũng là phương pháp được sử dụng. Tuy nhiên test da cũng có thể gây phản ứng phản vệ, nên chỉ được thực hiện tại các đơn vị có trang bị đầy đủ phương tiện cấp cứu và được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa hoặc có chứng chỉ về việc thực hiện test này.

Ngoài ra, còn có xét nghiệm IgE đặc hiệu với dị nguyên (vaccine) như protein trứng, protein sữa, gelatin, latex và nấm mốc hoặc kháng sinh (thành phần của vaccine).

Trong một số trường hợp đặc biệt, các bác sĩ sẽ sử dụng test kích thích để chẩn đoán người bệnh có dị ứng với vaccine hay không. Tuy nhiên, đây là thủ thuật có tính nguy hiểm cao, chỉ nên tiến hành tại các cơ sở y tế có trang bị đầy đủ phương tiện cấp cứu và được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa dị ứng.



Tiến sĩ Lâm đánh giá, với các phương pháp tiếp cận và chẩn đoán dị ứng vaccine, người có cơ địa dị ứng có thể thêm cơ hội yên tâm tiêm vaccine, giúp tăng thêm số lượng cá nhân tiêm vaccine, góp phần nhanh chóng tạo nên miễn dịch cộng đồng, đẩy lùi đại dịch.

Chiến dịch tiêm chủng vaccine Covid-19 toàn dân tại Việt Nam bắt đầu hôm 10/7, kéo dài đến tháng 4/2022. Mục tiêu là tiêm miễn phí hàng năm cho nhân dân để đạt được sự miễn dịch cộng đồng trên toàn quốc. Chiến lược tiêm chủng là "tiêm đến đâu an toàn đến đấy", đảm bảo an toàn cho người được tiêm, hạn chế đến mức thấp nhất trường hợp phản vệ.

9 thói quen gây hại sức khỏe thường gặp sau khi tập thể thao

Sau khi tập thể thao, cơ thể mất sức, mất nước. Vì vậy nhiều người nghỉ ngơi, uống nước lạnh, hoặc nhanh chóng đi tắm để cho tỉnh táo… Đó đều là những điều không nên làm.

Dưới đây là 9 điều nhiều người thường làm sau khi chơi thể thao, tập thể dục… nhưng các chuyên gia sức khỏe khuyên nên tránh.


Sau khi tập thể thao, nên tránh những điều sau… (ảnh: 123rf)
1. Ngồi nghỉ ngơi
Sau khi vận động cảm thấy mệt mỏi rồi, liền ngồi xổm xuống hoặc ngồi thấp xuống và cho rằng điều này có thể tiết kiệm được sức lực và nghỉ ngơi. Thực ra, đây là quan niệm sai lầm, vì nó gây cản trở lưu thông máu ở chân, ảnh hưởng đến sự tuần hoàn của huyết dịch, thân thể sẽ càng thêm mỏi mệt. Lúc nghiêm trọng còn có thể sinh ra mất thăng bằng, bị choáng.

Vì vậy, lúc này nên điều chỉnh hô hấp nhịp nhàng, giảm cường độ hoạt động, ví dụ như chạy chậm chậm một chút, làm động tác thư giãn, hoặc đơn giản là hít thở sâu, thúc đẩy máu huyết từ tứ chi chảy về tim, tạo điều kiện trao đổi oxy, để tăng tốc phục hồi cơ thể và loại bỏ mệt mỏi.

2. Uống đồ lạnh
Vận động làm cơ thể mất nhiều mồ hôi, nhất là vào mùa hè. Bạn sẽ cảm thấy khô miệng và khát nước. Để giải nhiệt, nhiều người thích uống nước lạnh. Nhưng lúc này hệ tiêu hóa thường vẫn đang ở trong tình trạng bị ức chế, chức năng tiêu hóa rất kém. Khi này mà uống nhiều đồ lạnh thì có thể dễ dàng gây co thắt đường tiêu hóa, đau bụng, tiêu chảy, và gây ra các bệnh về đường tiêu hóa.

Vậy nên sau khi vận động thể thao không được tham uống nhiều đồ lạnh, thích hợp cho lúc này là bổ sung một chút nước ở nhiệt độ thường hoặc nước muối.

3. Ăn ngay sau khi tập
Khi chơi thể thao, đặc biệt là lúc vận động mạnh, hệ thần kinh trung ương đang ở trạng thái hưng phấn cao độ. Sự giao cảm của hệ thống thần kinh đối với cơ quan nội tạng bị giảm đi, làm ức chế hoạt động của hệ thống tiêu hóa.

Đồng thời, lúc này máu huyết toàn thân cũng phân bổ lại, khá tập trung cung cấp cho các nhu cầu của các cơ quan vận động, và giảm bớt sự cung cấp máu cho các cơ quan nội trong khoang bụng. Điều này làm cho tràng dạ dày co bóp yếu đi, sự bài tiết của tuyến tiêu hóa giảm xuống rất nhiều. Muốn phục hồi, bạn sẽ cần khoảng 20-30 phút sau khi kết thúc các bài tập. Nếu như vội vàng ăn uống, thì sẽ gia tăng gánh nặng cho hệ thống tiêu hóa, khiến cho chức năng [tiêu hóa] bị rối loạn, thậm chí là nhiều loại bệnh khác nữa.

>>*Học cách ‘tôn trọng tế bào’, đảo ngược bệnh nan y

4. Lập tức đi vào phòng lạnh
Khi vận động, các mạch máu được khuếch trương trên bề mặt cơ thể, nhiệt độ cơ thể tăng cao, lỗ chân lông nở ra, xuất hiện nhiều mồ hôi. Nếu như sau khi tập thể thao lập tức đi vào trong phòng lạnh hoặc nghỉ ngơi ở chỗ có luồng gió lanh, hoặc dùng nước lạnh gội đầu, đều sẽ khiến cho làn da co rút mạnh, gây che mất tuyến mồ hôi, khiến rối loạn chức năng sinh lý. Chức năng miễn dịch dễ bị kém đi dẫn đến cảm lạnh, tiêu chảy, hen suyễn và các bệnh khác.

5. Hút thuốc lá

Hút thuốc lá ngay sau khi tập thể thao là không khôn ngoan chút nào… (ảnh: DucDigital, CC BY-ND 2.0)
Hút thuốc lá sẽ đưa vào trong phổi một lượng lớn không khí lẫn khói thuốc. Một mặt sẽ làm giảm hàm lượng oxy, cản trở quá trình nạp oxy, cản trở cơ thể lấy lại sức. Mặt khác, hút vào nhiều khói thuốc như vậy sẽ làm ảnh hưởng đến sự trao đổi khí của lá phổi, thiếu oxy dẫn đến tức ngực, thở mạnh, hô hấp khó khăn, đầu choáng váng như không còn chút sức lực nào nữa.

6. Bỏ qua những hoạt động thả lỏng
Thực tế cho thấy, bỏ qua những hoạt động thả lỏng sau khi vận động khiến cho vỏ đại não hưng phấn và tim đập nhanh hơn, tần suất hô hấp cao.

Cần thông qua buông lỏng tay, đi bộ, mát xa thư giãn, hô hấp nhịp nhàng để trở lại trạng thái yên tĩnh như trước khi tập thể dục. Như vậy cũng trợ giúp khôi phục khỏi cảm giác mệt mỏi của cơ bắp, giảm bớt đau nhức, cũng tránh được tình trạng váng đầu, vô lực, buồn nôn, nôn mửa, hiện tượng hoa mắt…

7. Tắm rửa ngay lập tức
Rất nhiều người sau khi vừa luyện tập hoặc thi đấu xong liền đi tắm rửa vì nghĩ rằng nó giúp tiêu trừ được mệt nhọc. Kỳ thực, cách làm như vậy là không khoa học. Bởi vì đang trong lúc vận động, tần suất lượng máu chảy về cơ bắp tăng cao. Sau khi dừng luyện tập, loại trạng thái này vẫn tiếp diễn trong một thời gian ngắn. Nếu như lúc này lập tức tắm rửa bằng nước nóng, sẽ khiến cho huyết dịch không đủ để cung cấp cho các bộ phận quan trọng khác. Huyết dịch cung cấp cho nội tạng và não không đủ, thì sẽ cảm thấy đầu choáng váng, buồn nôn, toàn thân vô lực hoặc sinh bệnh khác.

Nếu sau khi tập thể thao lập tức tắm rửa nước lạnh lại càng tệ hơn. Bởi vì như đã nêu ở mục 4, sau khi tập thể thao mà lập tức tắm rửa nước lạnh sẽ khiến cho cơ thể mất đi một lượng nhiệt lớn, hình thành trong nóng ngoài lạnh. Như vậy rất dễ dàng sinh bệnh. Sau khi luyện tập, nên nghỉ ngơi trong chốc lát, đợi cho đến khi mạch đập ổn định rồi hãy đi tắm rửa, và nên tắm bằng nước ấm.

>>*Top 20 thực phẩm giúp bạn ‘tẩy rửa’ động mạch và phòng chống đột quỵ

8. Ăn nhiều kẹo
Có người sau khi vận động thể thao mạnh, cảm thấy ăn chút đồ ngọt hoặc uống nước ngọt thì sẽ rất thoải mái, cho rằng như thế sẽ nhanh lấy lại năng lượng. Kỳ thực sau khi hoạt động thể thao mà ăn nhiều đồ ngọt sẽ khiến cơ thể tiêu tốn rất nhiều vitamin B, sẽ cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, ảnh hưởng tới sự phục hồi thể lực. Vì vậy, sau khi hoạt động thể thao mạnh tốt nhất là nên ăn nhiều những thực phẩm giàu vitamin B1 như rau quả…

9. Uống bia rượu ngay
Sau khi vận động thể thao mạnh, các chức năng cơ thể con người hoạt động ở trạng thái cao độ, lúc này uống rượu sẽ khiến cho cơ thể hấp thụ lượng cồn trong máu nhanh hơn, làm tổn hại nhiều hơn cho gan, dạ dày so với bình thường. Trường kỳ như vậy sẽ có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ, xơ gan, viêm dạ dày, loét dạ dày, mất trí nhớ và các bệnh khác. Uống bia sau khi hoạt động thể thao cũng không nên, nó sẽ làm gia tăng lượng axit trong máu, các khớp ngón tay bị kích thích mạnh dẫn đến viêm khớp.

Kiên Thành

8 mẹo dưỡng thận, tránh nguy cơ suy thận không cần thuốc

Trung Y rất coi trọng dưỡng thận, bởi thận hư là gây ra nhiều loại bệnh, còn thận khí dồi dào sẽ khiến toàn thân tráng kiện.*

Trong thân thể con người thì thận phải là âm, thận trái là dương. Thận trái kiểm soát chức năng của lục phủ, thận phải cai quản sự vận hành của ngũ tạng. Việc dưỡng thận kỳ thực không khó, lại cũng chẳng tốn tiền, chỉ cần nhớ đến là làm được.

1. Úp tay bổ thận
Mỗi đêm trước khi ngủ lấy hai mu bàn tay tựa lên vùng thắt lưng, ở tư thế nằm ngửa trên giường. 5-10 phút sau, nhiệt sẽ từ từ lan khắp toàn thân. Lúc đầu hai tay bị thắt lưng đè lên sẽ bị tê, 3-5 ngày sau khi đã quen thì không tê nữa, hai chân sẽ cảm thấy nhẹ nhàng linh hoạt. Dù là buổi tối hay ban ngày, chỉ cần là đang nằm trên giường, thì kiên trì dùng 2 mu bàn tay ép lên 2 thắt lưng nửa giờ, sẽ thấy được hiệu quả kì diệu.

2. Chà xát thắt lưng


Thắt lưng là vị trí tương ứng với thận, chà xát vùng thắt lưng có thể khơi thông kinh mạch, khí huyết thông suốt, tăng cường chức năng của thận. Sau mỗi lần đại tiểu tiện, dùng hai tay chà xát thắt lưng 36 lần, sẽ cảm thấy nóng vùng thắt lưng.

3. Ngâm chân nước ấm + mát-xa huyệt Dũng Tuyền
Mỗi đêm dùng nước nóng ngâm chân, sau đó mát-xa nhiều lần huyệt Dũng Tuyền lòng bàn chân.

Dũng tuyền là một trong 27 huyệt vị châm cứu nằm trên đường kinh túc thiếu âm thận, được coi là một trong tam tài huyệt: bách hội (thiên) gọi là thiên tài, chiên trung (nhân) gọi là nhân tài và dũng tuyền (địa) gọi là địa tài. “Dũng” có nghĩa là tuôn trào, tràn lên, còn “tuyền” là suối, nguồn. Dũng tuyền ý muốn nói huyệt nằm dưới lòng bàn chân như một dòng suối, đồng thời lại là nơi tàng chứa chân dương ở phía dưới của tạng thận. Thận chủ thủy nên nơi đây tựa như một “nguồn nước tuôn trào, tràn đầy sức sống”. Huyệt vị này còn có nhiều tên khác như địa xung, quyết tâm, địa cù… được ghi lại sớm nhất trong thiên (phần) bản du của sách Linh Khu.


Co bàn chân và các ngón chân lại, chỗ hõm xuất hiện ngay ở 1/3 trước gan bàn chân chính là vị trí của huyệt Dũng Tuyền (ảnh: Shutterstock)
Lưu ý: Khi ngâm chân có thể cho thêm vào chậu ngâm một vài lát gừng, mấy hột muối hoặc tinh dầu tùy theo sở thích, hiệu quả sẽ tăng lên nhiều.

4. Vỗ huyệt Thận Du
Huyệt có tác dụng rót (du) kinh khí vào tạng Thận, vì vậy gọi là*Thận Du. Huyệt nằm phía sau lưng, từ vị trí rốn lấy đối xứng ra sau lưng, trên cột sống đó là huyệt Mệnh Môn, sau đó kéo ra hai bên mỗi bên khoảng 1,5 thốn là gặp huyệt Thận Du.

Mát-xa huyệt Thận Du rất tốt cho dưỡng thận, ích thủy, tráng hỏa, điều thận khí, kiện cân cốt, minh mục, thông nhĩ. Thường các thầy thuốc châm cứu vào đây để trị thận viêm, tiểu dầm, thắt lưng đau, điếc, tai ù, tiêu chảy mạn tính, kinh nguyệt rối loạn, liệt dương, di mộng tinh.

Chúng ta có thể lấy các ngón tay chụm lại, lòng bàn tay khum thành nơi chứa khí, vỗ lên huyệt Thận Du phát ra tiếng kêu như tiếng vỗ tay, thì hiệu quả rất tốt.

>>*Thận là cái gốc của cơ thể: Cách cân bằng và duy trì tinh khí để sống thọ

5. Ấn huyệt Thái Khê
Phương pháp này có thể dùng cho hầu hết các bệnh thận, đặc biệt là đối với bệnh thận mạn tính, có biểu hiện phù. Đồng thời cũng giúp loại bỏ quầng thâm mắt, làm trắng da, tăng cường trí nhớ, cải thiện khả năng nghe nhìn, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.

Dùng ngón tay cái của tay phải ấn nhẹ vào huyệt Thái khê chân trái và ngược lại, dùng lực sao cho cảm thấy chướng là vừa.


Vị trí của huyệt Thái Khê (ảnh qua dongy.wordpress.com)
6. Ấn huyệt Quan Nguyên
Thường xuyên dùng ngón tay ấn, xoa bóp huyệt này sẽ có tác dụng bồi bổ nguyên khí, điều hòa khí huyết, tăng cường chức năng của các tạng phủ, tăng cường sức miễn dịch. Ngoài ra còn có tác dụng chống tăng huyết áp, mỡ máu, táo bón, tiêu chảy, liệt dương, đái dầm, choáng đầu, mất ngủ, đau bụng kinh.

7. Xoa bóp lỗ tai để dưỡng thận
Thận khai khiếu ra tai, cho nên thường xuyên xoa bóp hai tai có tác dụng cường thận, dưỡng thận. Khi xoa bóp, 2 tay cầm nhẹ vào vành tai, chà xát đến khi tai nóng lên và tỏa nhiệt. Sau đó mới nắm chặt vành tai và thả lỏng. Mỗi ngày nên thực hiện 2-3 lần, mỗi lần khoảng 20 phút. Liệu pháp này giúp tăng cường tuần hoàn máu và kiện toàn chức năng thận.

8. Tập luyện khí công
Lý luận về cơ thể người trong khí công gắn liền với học thuyết Âm – Dương và ngũ hành của Đạo gia, coi thân thể người là một hệ thống được nuôi dưỡng bằng một loại năng lượng còn gọi là khí thông qua các kênh năng lượng gọi là kinh lạc. Khí chạy trong các kênh phải đạt được cân bằng âm dương, đầy đủ, dịch chuyển tự do nhưng đúng hướng.


(ảnh qua hivedalston.wordpress.com)
Khi dòng năng lượng trong kinh lạc không được thông suốt, sẽ khiến cơ thể bị bệnh. Chỗ nào tắc nghẽn, chỗ đó có thể phát viêm, đau, suy giảm chức năng, kết sỏi (sỏi thận, gan, mật…). Có người thắc mắc, luyện khí công làm sao có thể đánh tan được sỏi thận? Đứng từ góc độ Tây y sẽ rất khó giải thích, nhưng đối với Đông y thì hoàn toàn dễ hiểu và thực tế đã chứng minh điều này.

Các bài tập khí công có tác dụng đánh thông các dòng năng lượng để hồi phục lại sự điều hòa và cân bằng trong cơ thể. Điều này cũng bao gồm việc thiết lập lại sự cân bằng giữa âm và dương và ngũ hành cho cơ thể. Khi các kinh mạch được khai thông, khí huyết điều hòa thì tự nhiên các bệnh sẽ rút lui.

Kiên Thành (t/h)

9 dấu hiệu cảnh báo suy thận và nguy cơ bệnh về thận

Các chuyên gia y tế cảnh báo, số trường hợp bị suy thận có xu hướng tăng nhanh thời gian gần đây cùng với các loại bệnh mãn tính. Suy thận nặng cần chạy thận nhân tạo, lọc máu, thậm chí là thay thận. Tuy nhiên suy thận hoàn toàn có thể xử lý được nếu kịp thời phát hiện.


(ảnh: Shutterstock)
Khi chức năng thận suy yếu, một số dấu hiệu dưới đây sẽ xuất hiện:

1. Đi tiểu bất thường
Những thay đổi như tiểu nhiều vào đêm, nước tiểu có bọt, lượng nước tiểu nhiều hơn/ít hơn bình thường và nước tiểu có màu nhợt/màu tối, nước tiểu có máu, cảm thấy căng tức hay đi tiểu khó khăn…

2. Phù tay, chân, mặt
Khi thận hoạt động kém, cơ thể sẽ xảy ra tình trạng giữ natri, chất lỏng dư thừa không được loại bỏ hết, dẫn tới sưng phù ở chân, mắt cá chân. Đây là dấu hiệu suy thận bạn cần cảnh giác.

3. Mệt mỏi
Những quả thận khỏe mạnh tạo ra một hóc-môn gọi là erythropoietin, hóc-môn này thông báo để cơ thể tạo ra các tế bào hồng cầu mang ôxy. Khi thận bị hỏng, chúng tạo ra ít erythropoietin hơn, cơ thể có ít các tế bào hồng cầu vận chuyển ôxy hơn, nên các cơ và đầu óc của bạn mệt đi nhanh chóng. Tình trạng này được gọi là thiếu máu do suy thận.

4. Ngứa
Thận có chức năng loại bỏ các chất cặn bã ra khỏi máu. Khi thận bị suy, sự tích tụ của các chất thải này trong máu có thể gây ngứa ở da.

5. Hơi thở có mùi amoniac
Sự tích tụ của các chất thải trong máu (được gọi là chứng urê huyết) có thể khiến thức ăn có vị khác đi và khiến hơi thở có mùi. Bạn cũng nhận thấy rằng bạn không thích ăn thịt nữa.

6. Buồn nôn và nôn
Do urê huyết gây nên tình trạng buồn nôn và nôn. Cảm giác ngon miệng bị mất đi so với trước đây.

7. Thở nông
Đó là do chất lỏng dư thừa trong cơ thể tích tụ trong hai lá phổi kèm theo tình trạng thiếu máu (sự thiếu hụt các tế bào hồng cầu vận chuyển ôxy) sinh ra chứng thở nông.

8. Ớn lạnh
Thiếu máu có thể khiến bạn cảm thấy lúc nào cũng lạnh, thậm chí đang ở trong phòng có nhiệt độ ấm.

9. Hoa mắt, chóng mặt và mất tập trung
Thiếu máu khiến não không được cung cấp đủ ôxy. Điều này có thể ảnh đến trí nhớ, gây mất tập trung, hoa mắt và chóng mặt.

Ngoài ra, ở người suy thận thường thấy đêm ngủ không ngon giấc, ngủ hay mộng mị. Sáng dậy có tóc rụng nhiều, mắt thâm, da nhão và khô. Phụ nữ có kinh nguyệt không đều, tâm trạng bứt rứt bất an.

Theo số liệu thống kê, ở Việt Nam có khoảng 6 triệu người bị bệnh thận mãn tính, chiếm khoảng 6,73% dân số. Trong đó, có khoảng 800.000 bệnh nhân ở tình trạng suy thận mãn giai đoạn cuối cần điều trị thay thế, nhưng chỉ có 10% bệnh nhân được điều trị lọc máu. Suy thận càng về cuối càng nguy hiểm và tốn kém trong điều trị, do đó việc phát hiện các dấu hiệu suy thận từ sớm giúp kịp thời can thiệp y tế, tìm ra những nguyên nhân để khắc phục.

Kiên Thành

3 lý do khiến bạn không thể bỏ qua món chuối xanh

Đa số người ta mua chuối chín dùng hàng ngày mà không mấy để ý đến chuối xanh. Nghiên cứu đã khám phá ra nhiều ích lợi khác từ loại quả chưa chín này:*giảm cân, chống ung thư, ổn định đường huyết, điều hòa cảm xúc…


(ảnh: Shutterstock)
Có lẽ bất cứ ai lớn lên ở quê cách đây vài chục năm đều biết đến chuối xanh như một vị thuốc trị các bệnh ngoài da. Thời đó điều kiện vệ sinh còn kém, ít có thuốc men nên nếu bị hắc lào, nấm… thì chỉ cần lấy chuối xanh xát lên là khỏi. Hắc lào là bệnh rất cứng đầu nhưng cũng nhanh chóng chịu thua.

Khác với chuối chín chứa nhiều đường, chuối xanh rất giàu tinh bột, nhất là thành phần kháng tinh bột (resistant starch). Vỏ chuối có nhiều chất chống oxi hóa, các tanin, chất kháng khuẩn. Ruột chuối giàu khoáng chất và vitamin… Điều này làm cho chuối xanh trở nên vô cùng hữu ích trong ẩm thực và phòng chống bệnh tật, như là:*giúp giảm cân, chống ung thư, ổn định đường huyết, điều hòa cảm xúc…

1. Tăng cảm giác no, giảm cân
Hàm lượng chất xơ trong chuối xanh giúp bạn cảm thấy no lâu, do đó mà sẽ ăn ít hơn. Thêm chuối xanh vào chế độ ăn uống có thể giúp bạn giảm cân hiệu quả bằng cách giảm lượng calo tiêu thụ.

Người bị tiểu đường ăn chuối xanh nấu chín sẽ không bị tăng đường huyết do tốc độ tiêu hóa chậm hơn rất nhiều so với cơm gạo bình thường.

2. Giúp hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn
Phần lớn sự hấp thụ khoáng chất xảy ra ở ruột non. Các thành phần pectin trong chuối xanh làm chậm chuyển động trong ruột non, do đó nó thúc đẩy việc hấp thu khoáng chất tốt hơn vào máu.

Thêm vào đó, các axit mạch ngắn do vi khuẩn sinh ra tại đại tràng thông qua quá trình lên men đã làm tăng tính hòa tan của khoáng chất, khiến chúng được hấp thu tốt hơn vào trong máu.

3. Tăng cường cấu trúc xương
Uống nhiều thực phẩm có bột đường qua chế biến (bao gồm cả chế độ ăn nhiều đường) có thể gây ra chứng “scurvy xương” (stress oxy hóa làm yếu đi các đệm của xương vốn cấu tạo từ collagen) gây yếu xương.

Ăn chuối xanh sẽ giúp ngăn ngừa hoặc làm chậm sự quá trình này. Đồng thời chuối xanh chứa nhiều khoáng chất cho sức khoẻ xương, bao gồm canxi, magiê, mangan và phốt pho.

Ngoài ra, chúng còn cung cấp các chất chống oxy hoá, các tanin kháng viêm và carotenoid, chất diệp lục giúp ngăn ngừa stress oxy hoá có thể làm tổn thương cấu trúc xương. Chuối xanh cũng chứa silica rất quan trọng cho việc xây dựng và duy trì các sợi collagen.

Như đã nói ở trên, chuối xanh giúp các chất khoáng đi vào máu dễ dàng hơn, nhờ đó mà xương được nuôi dưỡng tốt hơn.

4. Chống oxy hóa
Một nghiên cứu đã chứng minh rằng vỏ chuối xanh có khả năng chống oxy hoá cao hơn chín. Vì vậy, ăn chuối xanh (nấu chín) với vỏ có thể cung cấp cho bạn các chất chống oxy hóa tuyệt vời nhờ các chất diệp lục và tannin.

5. Giảm tiêu chảy
Các tinh bột kháng và pectin – chất xơ hòa tan trong chuối xanh có chức năng nuôi và giữ vi khuẩn tốt. Vì vậy, nếu bị tiêu chảy hãy ăn chuối xanh nấu chín để nguyên vỏ. Nó cũng chứa hàm lượng tanin cao có tác dụng như chất làm se và kháng viêm.

Trong dân gian, bột chuối tiêu xanh là một vị thuốc quen thuộc trong điều trị tiêu chảy. Nấu cháo bột chuối tiêu xanh giúp trẻ kìm được cơn tiêu chảy.

6. Tăng độ nhạy insulin và làm giảm đường huyết
Chuối xanh giàu kháng tinh bột (resistant starch), chất này có thể giúp cải thiện độ nhạy cảm insulin và giảm lượng đường trong máu. Ăn chuối xanh nấu chín có thể là một cách tốt để phòng tránh bệnh tiểu đường và hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.

7. Không chứa gluten
Ngày nay nhiều người bị dị ứng với gluten, họ bạn cảm thấy mệt mỏi khi tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho ngũ cốc giàu gluten. Hãy sử dụng chuối xanh nấu chín. Chúng không chứa gluten và cũng tốt cho đường huyết.

8. Giảm căng thẳng
Pectin và thành phần kháng tinh bột trong chuối xanh không chỉ giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa tốt mà còn giúp giảm căng thẳng hiệu quả. Trong chuối xanh có nhiều tryptophan, giúp tạo ra loại hóc-môn giúp bạn cảm thấy vui vẻ. Đó cũng có thể là kết quả của việc tăng nồng độ oxit nitric (NO) do các chất chống oxy hoá như tannin, carotenoid, chất diệp lục trong chuối xanh.

Chuối xanh giàu axit amin tryptophan, có tác dụng tăng cường sản xuất serotonin – hóc-môn làm bạn có cảm giác hạnh phúc.

9. Giảm viêm dạ dày, loét tá tràng
Bên cạnh thành phần pectin trong chuối có thể phủ một lớp bảo vệ lên dạ dày, ngăn ngừa tác dụng mài mòn của axit clohydric, chuối xanh để vỏ nấu chín cũng cung cấp tannin có tính kháng virut/kháng khuẩn và chống viêm.

10. Tăng tuổi thọ, làm đẹp
Tanin, polyphenol hòa tan trong nước được tìm thấy trong bột chuối xanh và vỏ. Các chất này cùng với carotenoid và chất diệp lục hoạt động như một chất chống oxy hoá, chống viêm và chống ung thư, đồng thời tăng cường miễn dịch, làm đẹp da…

11. Giảm huyết áp, phòng đột quỵ
Các chất chống oxy hóa trong chuối xanh bao gồm tanin, carotenoid và chất diệp lục cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc hạ huyết áp. Nó tăng cường oxit nitric – chất có vai trò đặc biệt quan trọng chống lão hóa, mở rộng mạch máu tăng dòng chảy cung cấp oxy và các dưỡng chất đến tế bào, giảm nguy cơ đột quỵ

Bên cạnh đó, các khoáng chất Mg, Ka và vitamin B6 trong chuối xanh cũng tích cực hỗ trợ hoạt động cho hệ tim mạch.

12. Ngăn ngừa ung thư đại tràng
Thành phần kháng tinh bột trong chuối xanh hoạt động như prebiotic – thức ăn cho các lợi khuẩn phát triển, kìm hãm các vi khuẩn độc hại gây viêm, ung thư đại tràng.

Các chất chống oxy hoá và tanin kháng viêm của tannin cũng được cho là có vai trò quan trọng trong phòng chống ung thư ruột già.

13. Điều hòa mỡ máu
Mỡ máu tăng cao được cho là gắn liền với nguy cơ các bệnh tim mạch.

Vỏ chuối xanh tác dụng chống oxy hóa cao hơn vỏ chuối chín. Ăn chuối xanh cả vỏ nấu chín sẽ mang lại sự chống oxy hóa tuyệt vời nhờ các chất diệp lục và tannin trong đó, nó có thể giúp điều hòa mức độ lipid trong máu.

Thêm một ưu điểm nữa cho chuối xanh là không có nguy cơ nhiễm hóa chất dấm chín, có thể bảo quản khá lâu mà không cần tủ lạnh… Bạn hãy thử xem!

Minh Thành tổng hợp

Bổ thận, bài khí độc, đây*là loại rau xanh tốt nhất cho dạ dày

Hầu hết những người nội trợ chỉ xem thì là như một gia vị, mà quên mất rằng nó có khả năng giải độc cho cơ thể cực kỳ tốt, đặc biệt là với dạ dày.


(Ảnh qua kenhrao.com)
Không giống như đa số các loại rau xanh lá thường mang tính mát, thì là lại mang tính ấm và được xếp vào đầu bảng trong các loại rau loại bỏ khí độc và nuôi dưỡng dạ dày. Nó rất tốt cho cơ thể khi tiết trời chuyển lạnh. Sau khi ăn bị rối loạn tiêu hóa, trướng hơi đầy bụng, thậm chí mất ngủ… đều có thể nhờ cậy đến loại rau này.

Nhiều thầy thuốc xếp thì là vào tốp đầu trong danh sách các rau lá xanh có công dụng bổ thận tăng dương loại bỏ khí độc cho cơ thể.

Giữ ấm cho cơ thể
Thì là có tác dụng tăng nhiệt giữ ấm, đứng vị trí hàng đầu trong các loại rau xanh. Những loại rau có màu xanh như hẹ, rau mùi, hành tây cũng có tính ấm nhưng rau thì là vẫn tốt hơn nhiều.

Tại sao lại nói như vậy? Là vì thì là chủ yếu đi vào kinh lạc thận, trực tiếp ôn bổ dương khí cho thận. Người dương khí hư hao, cũng là do thể chất yếu ớn lạnh, bình thường tương đối sợ lạnh, có thể ăn nhiều loại rau này một chút, giúp bổ thận ích dương khí.

Thì là không những có thể điều hòa khí huyết hư nhược, cũng có thể điều hòa khí hàn lạnh. Khi bị cảm lạnh do các tác động bên ngoài, ăn rau này có thể giúp làm loại bỏ phong hàn cảm lạnh. Nói như thế có nghĩa là, thì là có tác dụng điều trị bảo vệ sức khỏe với tất cả các chứng bệnh về phong hàn lạnh. Bất kể là những người có các triệu chứng hàn lạnh ở bên trong hay toàn bộ cơ thể, ví dụ như chân tay lạnh, tì lạnh, thích ăn các đồ nóng hoặc bụng dưới lạnh… ăn rau này đều mang lại lợi ích giữ ấm cơ thể.

Khắc tinh của bệnh dạ dày
Thì là cũng đi vào kinh lạc dạ dày, làm ấm dạ dày, dưỡng dạ dày, điều trị các loại bệnh đau dạ dày do lạnh. Những bệnh nhân đau dạ dày do hàn lạnh ăn loại rau này có thể làm dịu cơn đau, những người ăn uống không ngon miệng, ăn thì là có thể giúp khai vị. Với người ăn không tiêu, thì là giúp hỗ trợ tiêu hóa; với người bị ức chế chuyện tình cảm, nó giúp tinh thần trở nên phấn chấn. Thì là có mùi thơm, hương vị hơi đắng, do vậy có tác dụng lưu thông khí huyết rất mạnh. Có thể giúp lưu thông điều chuyển khí huyết đối với các loại bệnh do khí huyết ứ trệ gây ra, ví dụ như tức ngực, ợ hơi, đau bụng, đầy hơi bụng, đau bụng, hơi thở hôi, thậm chí là bệnh tê phù chân tay do lạnh…

Loại rau này có thể dùng ăn như một loại rau, xào, nấu canh, hoặc cho vào món trộn salad đều được. Khi ăn thì là sống trộn, nếu có thể cho thêm vào một chút hạnh nhân là tốt nhất. Bởi khi đó vừa giúp cân bằng âm dương, lại tăng cường công dụng của thì là, còn phòng tránh các loại cảm cúm do tỳ vị.

>>*Tỳ vị yếu khó sống thọ: 4 bộ phận cơ thể báo hiệu tỳ vị của bạn suy yếu

Thì là đun nước có thể giúp dưỡng ẩm bổ thận dương
Cành và lá của thì là thường được dùng làm vị thuốc. Còn hạt thường được dùng làm hương liệu cho các món ăn, và trong loại bột ngũ vị hương nổi tiếng cũng có kết hợp với loại cây này.

Thì là đại bổ thận dương, có thể giúp giữ ấm phần bụng dưới, lại có thể giúp lưu thông khí huyết. Vì vậy, các thế hệ thầy thuốc đều đặc biệt ưa chuộng công dụng điều trị bệnh sa nang của nó. Trên thực tế, nó có thể xử lí điều trị các loại triệu chứng lạnh bụng dưới, khí huyết ứ trệ, đau bụng ví dụ như thận hư đau lưng, co thắt đại tràng, đau bụng kinh, tiểu són… Nếu bỗng nhiên bụng dưới bị đau, lại sợ lạnh thích nóng ấm, hãy dùng 1 nắm rau thì là nhỏ, đun lấy nước, cho thêm một chút muối và uống, sẽ làm hóa giải triệu chứng trên.

Một số bài thuốc từ thì là
Chữa rối loạn tiêu hóa:*Ăn lá thì là nấu chín mỗi ngày giúp tiêu hóa tốt và chống táo bón. Với trẻ em, dùng 1 – 2 muỗng nước sắc lá thì là trộn vào thức ăn sẽ ngừa được chứng rối loạn tiêu hóa và giúp trẻ ngủ ngon giấc. Tinh dầu thì là chiết xuất bằng cách chưng cất hạt, được dùng trong trường hợp đầy bụng, nấc cụt, ợ chua thừa axit trong dạ dày và chứng tiêu chảy do rối loạn tiêu hóa.

Chữa tiêu chảy và kiết lỵ:*Chất dầu trong hạt thì là rất hữu hiệu để chữa chứng no hơi, đầy bụng. Lấy hạt thì là chiên trong một lượng tối thiểu bơ, cùng với đồng lượng hạt của cây cỏ cari (fenugreek), hỗn hợp này được xem như một loại thuốc đặc hiệu chữa bệnh tiêu chảy và lỵ trực trùng cấp tính. Để đạt hiệu quả tối đa có thể nướng hạt cho vàng rồi nghiền thành bột trộn chung với sữa đặc hoặc kem sữa, dùng 2-3 lần trong ngày.

Giúp hơi thở thơm tho:*Nhiều tài liệu có ghi chép rằng người La Mã xưa vẫn nhai hạt thì là giúp cho hơi thở thơm tho. Hạt thì là có đặc tính làm phân hóa hơi trong dạ dày, nhai 5-7 hạt mỗi ngày.

Chứng mất ngủ:*Ăn canh rau thì là vào bữa tối hoặc hãm nước hạt uống thay nước trước giờ ngủ, đêm sẽ ngủ ngon giấc.

Chữa bệnh đường*hô hấp:*Khi bị cảm lạnh, cúm hoặc viêm cuống phổi, dùng khoảng 60g hạt thì là chế trong nước sôi, lọc lấy nước hòa với mật ong, chia ba lần uống trong ngày.

Chữa mụn nhọt sưng tấy: Giã nát lá thì là tươi thành khối nhão rồi đắp lên mụn nhọt đã chín bị vỡ ra có máu. Có thể trộn chung một ít bột nghệ rồi đắp lên các chỗ ung loét có mủ, tác dụng làm lành rất nhanh. Lá đun trong dầu vừng được điều chế thành một dạng thuốc dầu để bôi làm giảm đau trong trường hợp đau và sưng ở các khớp.

Chữa rối loạn kinh nguyệt:*Thì là có tác dụng kích thích và điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Nó làm giảm đau trong các trường hợp đau bụng kinh ở thiếu nữ và trong các trường hợp bế kinh gây ra bởi thiếu máu, cảm lạnh hoặc do có thai. Dùng 60g dịch chiết lá thì là trộn chung với 1 muỗng nước ép rau cần tây, chia 3 lần uống trong ngày.

Thành Kiên tổng hợp

Gội nước lá ổi, khỏi lo rụng tóc

Xưa nay ai cũng chỉ quen ăn ổi mà không mấy để ý đến những chiếc lá. Thật bất ngờ, lá ổi lại có thể là cứu tinh của chứng rụng tóc, và còn hơn thế nữa…

Nghiên cứu khoa học phát hiện ra rằng “lá ổi” vốn thường bị xem nhẹ kia, thật ra cũng có rất nhiều chất dinh dưỡng và có ích cho sức khỏe. Lá ổi chứa nhiều hợp chất vitamin nhóm B, bao gồm thiamine, riboflavin, niacin, axit folic có tác dụng chống rụng tóc, thúc đẩy mọc tóc, giải quyết chứng hói đầu và vấn đề rụng tóc nghiêm trọng, để tóc mọc dày hơn. Lý do được đưa ra là, trong lá ổi có chứa nhiều vitamin B, có thể cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho tóc, bảo vệ tóc khỏe.

Cách dùng lá ổi chữa chứng rụng tóc: theo lượng nước mà bạn cần dùng (lít), đun một nắm là ổi trong 20 phút để nguội ở nhiệt độ thường. Có thể lọc rồi uống thay nước. Bạn cũng có thể dùng nước lá ổi gội trực tiếp, theo trình tự chỉ cần dùng nước lá ổi nhẹ nhàng mát xa đầu, sau đó rửa sạch lại bằng nước là được.


Lá ổi có chứa hợp chất vitamin nhóm B phong phú. (Ảnh: Internet)
Đun nước lá ổi 20 phút, để nguội, nhẹ nhàng mát xa đầu rồi dùng nước lạnh rửa lại là được.

Nước lá ổi còn có tác dụng hỗ trợ tóc bóng khỏe trở lại, thúc đẩy chân tóc và nang tóc, không chỉ có hiệu quả trong việc chữa rụng tóc mà còn làm giảm đường huyết.

Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cho thấy lá ổi trong vườn nhà cũng có thể giúp bạn giải quyết được nhiều vấn đề bệnh tật. Trang tin MedicalDaily cho hay, lá ổi giàu chất chống oxy hóa tự nhiên, có chứa axit tannic, quercetin và flavonoids, là một chất diệt khuẩn chống viêm tự nhiên.

Uống trà lá ổi mang đến cho cơ thể rất nhiều lợi ích:

1. Điều trị tiêu chảy

Dùng lá ổi ngâm nước uống hoặc dùng tinh dầu lá ổi pha vào với nước ấm, có khả năng điều trị tiêu chảy hiệu quả. Theo một nghiên cứu được công bố năm 2008 trên “Smooth Muscle Research”, tinh dầu chiết xuất từ lá ổi có thể làm giảm tiêu chảy, là loại thuốc điều trị tiêu chảy từ thiên nhiên.

2. Hỗ trợ giảm cân

Lá ổi có thể ức chế tốc độ chuyển hóa tinh bột thành chất béo của cơ thể, có thể làm giảm gánh nặng cho gan, từ đó hỗ trợ giảm béo hiệu quả.


Quả ổi chứa nhiều vitamin, lá ổi giàu hoạt chất có thể trị bệnh, tăng cường sức khỏe (Ảnh: Flickr)
3. Ngăn ngừa bệnh tiểu đường

Theo tạp chí Dinh dưỡng và chuyển hóa năm 2010, lá ổi có tác dụng phòng tránh bệnh tiểu đường một cách hiệu quả. Hiện nay Nhật Bản đã phê chuẩn trà lá ổi như là thực phẩm hỗ trợ ổn định đường huyết.

4. Giảm cholesterol

Uống trà lá ổi giúp cải thiện tiêu hóa và chuyển hóa cho cơ thể qua đó khiên cho cholesterol xấu giảm xuống ở mức không gây nguy hại cho sức hỏe. Do vậy, trà lá ổi là một lựa chọn tốt trong việc bảo vệ hệ tim mạch.

>>*11 loại thực phẩm có tác dụng như thuốc giảm đau tự nhiên

5. Phòng ngừa ung thư dạ dày, ung thư tuyến tiền liệt

Nghiên cứu cho thấy, chất lycopene và quercetin, vitamin C… có trong lá ổi đều là các chất chống oxy hóa rất mạnh, có thể giúp ức chế sự phát triển của các khối u, một nghiên cứu đăng trên tạp chí Food Chemistry năm 2011 đã chứng minh, chiết xuất từ lá ổi có thể làm cho các tế bào ung thư dạ dày tự động tiêu vong.

Ngoài ra, chất lycopene là một chất dinh dưỡng quan trọng để ngăn ngừa ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt và vòm họng, nó có tác dụng ức chế sản xuất các androgen dư thừa, giúp duy trì cân bằng nội tiết tố, ngăn ngừa ung thư.

Còn nếu bạn nhai lá ổi hoặc súc miệng với nước lá ổi, điều này sẽ tăng cường sức khỏe răng miệng, bao gồm cả làm dịu đau răng và giảm viêm lợi.

Làm thế nào có thể tự pha trà lá ổi chống ung thư?

Theo Livestrong, sau khi mua hoặc hái lá ổi tươi về, bạn rửa sạch rồi đem ngâm vào 500ml nước nóng từ 5-10 phút, uống vào buổi sáng và tối.

Những điều cần chú ý khi uống trà lá ổi

Trà lá ổi được xem là loại thức uống an toàn, không tác dụng phụ và tốt cho sức khỏe, nhưng đối với một số người lại có thể dẫn tới triệu chứng táo bón, ngoài ra những phụ nữ đang mang thai cũng không nên uống trà lá ổi. Tuy nhiên cần chú ý rằng, nếu như đang uống thuốc tiểu đường hoặc thuốc chống tiêu chảy, thì nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi uống trà lá ổi.

Theo Healtylives
Thành Kiên tổng hợp

Vì sao nói quả mít có thể cứu thế giới?

Biến đổi khí hậu làm cho tương lai ngành thực phẩm trở nên bất ổn, nhất là tại những nơi nghèo đói. Để thay thế cho thịt, một số nhà nghiên cứu dinh dưỡng tin rằng quả mít có thể là câu trả lời.


Quả mít có thể được ăn ngay, sử dụng như thịt chay hay có thể dùng làm món salad, bánh nướng hay những món tráng miệng khác. (Ảnh: Prachaya Roekdeethaweesab/Shutterstock)
Quả mít không chỉ có kích thước khổng lồ mà còn là ứng cử viên sáng giá về dinh dưỡng. Đây là loại cây dễ trồng, dễ phát triển, có hàm lượng dinh dưỡng dồi dào.

Loại quả này có hàm lượng dinh dưỡng gần tương đương với thịt.

Mít và dinh dưỡng
Theo đài phát thanh NPR, mít có “hàm lượng protein, kali và vitamin B cao, nửa cốc mít chứa khoảng 95 calo, nhưng chúng không có lượng đường bột hay calo cao như gạo, ngô”. Thế nào là lượng calo cao? Một cốc mít chứa 2,8 gram protein, 739 mg kali, 25% giá trị vitamin B hằng ngày. Nó cũng chứa 37% lượng vitamin C cần cho 1 ngày, 1 gram chất béo và 38 gram carbohydrate.

Các chất dinh dưỡng trong mít có thể giúp ngăn ngừa ung thư, tăng cường hệ thống miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa, làm giảm lượng cholesterol, tăng cường xương và nhiều hơn nữa, theo eHealthzine.

Sẽ phải tốn nhiều công sức để nhiều người hơn nữa trên thế giới biết tới lợi ích của mít, nhưng điều này cũng rất khả thi.

Mít và điều kiện trồng trọt

Mít phát triển mạnh khi gặp điều kiện phù hợp. (Ảnh: Haripat Jantawalee/Shutterstock)
Dưới các điều kiện phù hợp, mít mọc rất dễ dàng. Danielle Nierenberg của tổ chức Food Tank nói với tờ The Guardian rằng mít “có thể chống chọi sâu, bệnh hại và nhiệt độ cao. Nó chịu được hạn”. Khi cây đã trưởng thành, nó không cần chăm sóc nhiều.

Tại Hoa Kỳ, mít đã được trồng thành công với số lượng hạn chế ở Florida trong hơn 100 năm. Vun trồng vườn mít sẽ mất một khoảng thời gian khá lâu. Phải mất từ 5-7 năm để một cây có thể cho ra trái. Khi cây trưởng thành hoàn toàn, nó có thể cho 150-200 trái một năm.

Trồng vườn mít nơi cây có điều kiện phát triển sẽ là một giải pháp an toàn về dài hạn trong cuộc chiến an ninh lương thực.

Tại Việt Nam, Cây mít được trồng phổ biến ở các vùng nông thôn: mít mật, mít ướt, mít dai, mít tố nữ (đặc sản của miền Nam) v.v, ngoài giá trị dinh dưỡng trong ẩm thực như nói trên, nhiều bộ phận của cây mít còn là vị thuốc.

Mít cũng cho loại gỗ được chuộng để tạc tượng thờ trong các đền chùa vì thớ gỗ mịn, dễ khắc nhưng nặng và chắc.

Mít và ẩm thực
Tùy thuộc vào gia vị, mít có thể được sử dụng làm tất cả các loại thịt chay. Nếu thích các món Tây, bạn chỉ mất vài phút tìm kiếm trên Pinterest để có công thức nấu món thịt heo, bánh mỳ kẹp, bánh cua, phô mai nướng và nhiều món hơn – tất cả đều không dùng thịt thật. Người ta đang dùng mít một cách rất sáng tạo.


Món sandwich mít (ảnh: recipeshub.com)
Tất nhiên, mít chín có thể ăn ngay mà không cần nấu nướng gì. Bạn cũng có thể đặt mít vào món salad, bánh nướng và các món tráng miệng khác như kem, sinh tố…

Hạt mít cũng có thể ăn được. Chúng có thể rang, sấy khô và nghiền thành bột.



Trong tương lai, không khó để tưởng tượng ra rằng, quả mít và nhiều loại trái cây khác cũng có thể đảm nhiệm vai trò thay thế nguồn lương thực chính cho con người, đặc biệt tại các quốc gia mà nạn đói vẫn còn hoành hoành như Ấn Độ, Bangladesh và nhiều quốc gia khác.

Theo MNN
Hoàng Vũ

Sức khỏeĐàn ôngChủ nhật, 5/12/2021, 00:03 (GMT+7)
Thực phẩm gây yếu sinh lý đàn ông nên tránh
Rượu bia, cà phê, nội tạng động vật và đồ ăn mặn... là những thực phẩm có thể ảnh hưởng đến sinh lý ở nam giới, theo chuyên gia.

Bác sĩ Hà Ngọc Mạnh, Phó Giám đốc Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Việt Bỉ, cho biết yếu sinh lý là thuật ngữ chỉ tình trạng suy giảm chức năng tình dục ở nam giới với một số biểu hiện đặc trưng như giảm ham muốn tình dục, giảm tần suất hoạt động, rối loạn cương, rối loạn xuất tinh...

Yếu sinh lý nam có nhiều mức độ và biểu hiện khác nhau. Ở mức độ nhẹ, khả năng tình dục vẫn bình thường nhưng thay vì thấy sảng khoái, thư thái thì cơ thể mệt mỏi, suy nhược, đau mỏi lưng, xương khớp.

Mức độ vừa, hoạt động tình dục khó khăn hơn do dương vật khó cương, cần nhiều thời gian để kích thích. Tuy nhiên, quá trình cương không giữ được lâu, tần suất quan hệ giảm, khả năng xuất tinh cũng giảm dần, tinh dịch loãng ít.

Giai đoạn nặng, yếu sinh lý còn tác động đến khả năng sinh sản. Lúc này, người bệnh mất cảm giác ham muốn, không thể cương cứng, vì vậy, hoạt động tình dục không thể diễn ra.

Theo bác sĩ Mạnh, hoạt động tình dục ở nam giới liên quan nhiều tới nồng độ testosteron trong máu. Thiếu hụt testosterone sẽ khiến người nam giảm ham muốn, rối loạn cương và kéo theo xuất tinh sớm, chất lượng tinh trùng giảm... Một số thực phẩm có tác động xấu đến lượng testosterone trong cơ thể nên tránh sử dụng hàng ngày, gồm:

Thứ nhất, các chất kích thích như rượu bia hay caffeine. Cồn và các chất kích thích trong rượu bia gây tổn thương lên hệ thần kinh, tổn thương nhu mô tinh hoàn do nồng độ cồn rất cao trong nhu mô tinh hoàn khi nam giới uống rượu. Uống rượu về lâu dài gây tổn thương tại tinh hoàn vật hang, khiến họ không tự chủ khả năng cương cứng và thời điểm xuất tinh. Hơn nữa, lạm dụng rượu bia còn khiến nồng độ testosterone giảm mạnh, làm phát sinh những vấn đề về sinh lý.

Caffeine khi dùng với liều lượng cao sẽ kích thích tuyến thượng thận hoạt động mạnh hơn, cơ thể căng thẳng, ảnh hưởng đến hoạt động tình dục, làm suy giảm khả năng ham muốn. Caffeine còn có thể gây kích ứng, chán nản hoặc bồn chồn.

Thứ hai là nội tạng động vật. Đây là món ăn khoái khẩu của rất nhiều người. Theo bác sĩ, những thực phẩm này chứa nhiều chất béo bão hòa và cholesterol cao, khi ăn nhiều sẽ dễ tăng cân, tăng mỡ máu, gây ra hiện tượng xơ vữa, máu lưu thông kém, tổn thương các động mạch. Trong khi đó, động mạch cấp máu cho dương vật kích thước nhỏ nhất, nguy cơ tổn thương đầu tiên, dẫn đến khả năng rối loạn cương dương cao.

Thứ ba là đồ ăn mặn. Ăn quá nhiều muối là một trong những nguyên nhân khiến đàn ông yếu sinh lý mà ít ai biết. Khi lượng muối trong cơ thể quá nhiều sẽ gây rối loạn hệ thần kinh giao cảm, tăng huyết áp, tuần hoàn máu lưu thông kém, dẫn đến khó cương dương. Ngoài ra, ăn mặn ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của thận - cơ quan có tác động trực tiếp đến hoạt động sinh dục của nam giới. Khi thận bị tổn thương, nam giới dễ bị yếu, ham muốn tình dục giảm, chất lượng tinh trùng giảm. Các bệnh lý gây ra do ăn mặn như tăng huyết áp và việc dùng thuốc điều trị cũng tác động tiêu cực đến khả năng tình dục.

Bác sĩ Mạnh nói chưa có bằng chứng khoa học về việc rau răm, đậu nành gây yếu sinh lý như truyền miệng. Theo nghiên cứu, đậu nành có chứa một hàm lượng lớn hoạt chất Isoflavone, có cấu trúc tương tự như hormone nội tiết tố nữ estrogen, vì vậy nhiều người nhận định thường xuyên sử dụng đậu nành có thể gây suy giảm sinh lý, dễ dẫn tới vô sinh. Thực chất, Isoflavones không phải là estrogen. Nhiều nhà khoa học cho biết đậu nành và thực phẩm cung cấp Isoflavones đều không làm thay đổi nồng độ testosterone ở nam giới, không tác động đến lượng xuất tinh, mật độ lẫn số lượng tinh trùng.

Hiện chưa có tài liệu y khoa nào nói đến khả năng kìm hãm khả năng tình dục của rau răm. Trong đông y, rau răm là loại rau gia vị nên thường được dùng với lượng ít, khả năng chữa bệnh hay phát bệnh không đáng kể.

"Do vậy, ăn món có rau răm hay ăn trứng vịt lộn với rau răm không có chuyện bị yếu sinh lý hay liệt dương", bác sĩ Mạnh cho hay.

Tầm soát miễn phí trẻ chậm tăng chiều cao
TP HCMBệnh viện Nguyễn Tri Phương tầm soát miễn phí nguy cơ chậm tăng trưởng chiều cao cho trẻ chưa dậy thì, so với độ tuổi.

Bác sĩ Khoa Nội tiết khám miễn phí vào sáng thứ bảy, chủ nhật hàng tuần từ ngày 11 đến 26/12, đăng ký qua điện thoại 0786709375 từ nay đến ngày 19/12. Phụ huynh và trẻ (trên 12 tuổi) đến khám phải tiêm đủ hai mũi vaccine Covid-19, trong đó mũi hai đủ 14 ngày tính từ lúc tiêm đến thời điểm khám.

Bác sĩ tìm hiểu tiền sử lúc sinh, các bệnh lý, tiền sử gia đình, tốc độ tăng chiều cao, thăm khám lâm sàng, đánh giá tăng trưởng, chụp X-quang xương bàn tay khi có chỉ định để được đánh giá tuổi xương. Trường hợp nghi ngờ chậm tăng trưởng chiều cao sẽ được hướng dẫn xử trí.

Đây là năm thứ 5 bệnh viện tầm soát, theo dõi các bất thường về tăng trưởng chiều cao ở trẻ em trước dậy thì, đặc biệt do rối loạn thiếu hormone tăng trưởng, để có hướng điều trị kịp thời. Sau 4 năm triển khai, chương trình đã tầm soát miễn phí cho hơn 1.500 trẻ, trong đó 120 trẻ được chẩn đoán thiếu hormone tăng trưởng.

Tiến sĩ, bác sĩ Lê Cao Phương Duy, Phó Giám đốc Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, cho biết trong những nguyên nhân chậm tăng chiều cao ở trẻ, thiếu hormone tăng trưởng là nguyên nhân quan trọng nhưng rất khó nhận biết.

Quá trình tăng trưởng chiều cao của trẻ được chia thành nhiều giai đoạn, trong đó hai giai đoạn sự tăng trưởng chiều cao vượt trội là 0-2 tuổi và tuổi dậy thì. Thông thường, từ 4 tuổi trở đi, phụ huynh cần chú ý nhiều hơn đến tốc độ tăng trưởng chiều cao của trẻ. Nếu chiều cao của bé tăng chậm hơn 4-6 cm mỗi năm hoặc luôn nằm gần đường cong thấp nhất so với độ tuổi theo biểu đồ tăng trưởng chiều cao, nên cho bé khám sớm để tìm nguyên nhân.

Trẻ chậm cao do thiếu hormone tăng trưởng cần điều trị trước khi trẻ dậy thì, tốt nhất trong "giai đoạn vàng" 4-13 tuổi. Nếu không được điều trị, trẻ có chiều cao trung bình chỉ 135-145 cm, thấp hơn nhiều so với chiều cao tối đa có thể đạt được.


Bác sĩ Trần Thị Ngọc Anh (Khoa Nội tiết, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương) cho biết nếu điều trị sớm, trẻ có thể bắt kịp tăng trưởng của các trẻ bình thường và hầu như sẽ đạt được chiều cao tối đa lúc trưởng thành theo di truyền của từng trẻ. Nếu để qua tuổi dậy thì, thường là sau 13 tuổi, khi các sụn xương trẻ đóng lại, việc điều trị không còn hiệu quả nữa. Đến nay, bệnh viện đã chẩn đoán và điều trị thành công cho hàng trăm trường hợp chậm cao do thiếu hormone tăng trưởng.

Trẻ điều trị cần tuân thủ thao tác tiêm thuốc, thời gian tiêm, liều lượng thuốc, khám định kỳ 3-6 tháng một lần, theo dõi tác dụng phụ. Ngoài ra, trẻ có các vận động thể chất phù hợp, chế độ dinh dưỡng hợp lý, ngủ sớm và đủ giấc.

Nếu Không Gội Đầu Trong Một Tháng
Với phụ nữ, việc chăm sóc, vệ sinh cơ thể hằng ngày, bao gồm cả việc tắm rửa, gội đầu và chăm sóc làn da. Trong số đó, các bạn thường được khuyên không nên gội đầu hằng ngày, đặc biệt là đối với ai đang có mái tóc nhuộm vì sẽ rất dễ bay màu nếu gội đầu thường xuyên. Do vậy, tóc nhuộm cần dùng loại xà bông dành riêng cho mái tóc đã dùng hóa chất để giữ màu tóc được lâu dài hơn.

Tuy nhiên

Nhưng, nếu bỏ qua một ngày không gội đầu thì sao?

Bỏ qua một ngày không gội đầu, sẽ không ảnh hưởng nhiều, ngược lại, theo các chuyên gia về da và tóc khuyên việc gội đầu không thường xuyên thực sự khiến da đầu khỏe mạnh hơn. Theo bà Angle Lamb, giám đốc khoa bịnh ngoài da, tại trường Y Khoa Mount Sinai ở New York, cho biết, thông thường, dầu gội đầu có chứa chất tẩy rửa mạnh. Việc sử dụng dầu gội đầu hằng ngày có thể gây kích ứng da đầu hoặc thậm chí gây dị ứng.

Bên cạnh đó, việc làm sạch quá mức sẽ khiến các tuyến dầu trên da đầu của bạn phải bù đắp bằng cách tăng cường sản xuất. Và khi bạn không gội 1, 2 ngày, chất dầu tự nhiên có trên da làm tóc bạn bóng mượt, nang tóc và sợi tóc khỏe hơn.

Như vậy, gội đầu thường xuyên sẽ làm mất đi chất dầu tự nhiên của tóc.

Nếu không gội trong ba ngày

Nếu bạn không gội đầu 3 ngày, có lẽ bạn đang bắt đầu cảm thấy hơi khó chịu. Đặc biệt là đối với những người có mái tóc mềm và thẳng, vì lúc này bụi bẩn, dầu và các sản phẩm dùng cho tóc tích tụ trên da đầu, sẽ bắt đầu làm cho các sợi tóc của bạn trông bóng dầu. Tuy nhiên những người với mái tóc có kết cấu thô hoặc quăn xoắn có thể không gội đầu không khoảng 9,10 ngày trước khi sự tích tụ đó xuất hiện.

Một tuần không gội đầu

Sau bảy ngày không gội đầu, da đầu của bạn có thể bắt đầu bốc mùi. Đó là vì tóc giữ độ ẩm tự nhiên trên da đầu của bạn. Tất cả các loại dầu tự nhiên và mồ hôi sau một tuần lễ không gội đầu giống như một bữa tiệc cho các loại vi khuẩn sống trên da đầu. Trong đó, nhiều mồ hôi hơn đồng nghĩa với nhiều vi khuẩn và nặng mùi hơn.

Tuy nhiên, mũi của bạn không phải là cơ quan duy nhất cảm nhận được sự khác biệt sau một tuần mà không gội đầu. Chuyên gia bịnh ngoài da Angela Lamb giải thích, các tế bào chết không được tẩy rửa cho sạch sẽ, bết dính lại trên da đầu, tạo mùi hôi. Chính vì vậy nó gây ra cảm giác khô và ngứa. Mặc dù nó không có hại cho sức khỏe của bạn, nhưng bạn có thể khó cưỡng lại việc dùng tay vò tóc, gãi da đầu để xoa dịu cơn ngứa. Cử động vò, gãi cho đã ngứa sẽ làm da đầu bị tróc, có thể sinh ra lỡ loét vì vi trùng sinh sôi.

Một tháng không gội đầu

Tóc của mỗi người là khác nhau, và nếu bạn đang sử dụng dầu xả (conditions), thường dầu xả có tác dụng làm sạch nhẹ, bạn có thể dùng một tháng hoặc hơn mà không cần dầu gội đầu. Nhưng nếu bạn chỉ xả nước trong một tháng, bạn có thể cảm giác tóc mình đang cầu cứu. Lúc này, vi khuẩn có thể bị kẹt trong nang lông dễ dàng hơn, gây ra viêm, hoặc nhiễm trùng. Các bệnh khác cũng có thể xảy ra, bao gồm lông mọc ngược do thiếu tẩy da chết hoặc viêm da, một loại gàu dầu nghiêm trọng, có biểu hiện là mẩn đỏ loang lổ và ngứa thường xuyên.

Như vậy, tùy theo tình trạng của mái tóc, bạn cần phải gội đầu trong thời gian nhất định, sao cho mái tóc vừa mượt mà, vừa thơm tho, vừa khoẻ mạnh.
TrướcSau

Giữ Eo Thon Mùa Lễ

Mùa lễ lạc kéo dài từ ngày lễ Tạ Ơn, Giáng Sinh, Tết Dương Lịch, qua tới Tết Nguyên Đán. Sau những buổi tiệc tùng trong gia đình, xã giao ngoài xã hội, ngó cái cân thấy ... phát ghét!

Làm cách nào để không lên cân vào mùa lễ rất khó, nếu bạn không kiên quyết tránh xa những thức ăn thơm lừng lẩy, ngon ngọt và béo bổ.

Cách thức để giữ cho chiếc eo thon thả để diện đầm, hay áo dài tha thướt là ăn rau cải thật nhiều và trái cây nữa nha.

Trái cây rau cải cũng còn gọi là hoa và trái của nhà thơ.

“Hoa và trái một đêm nào thức dậy

Nghe mộng đời xao xuyến giấc xuân xanh” *

Mùa lễ lạc, bạn lơ là cùng rau cải trái cây, khi ngó lại giật mình, biết có còn xao xuyến giấc xuân xanh!

Nên nhớ luôn, những chất xơ và sinh tố có từ rau cải và trái cây thiên nhiên là nguồn gốc cho ta một thân thể khỏe mạnh. Nếu bạn muốn ngăn ngừa số cân gia tăng trong những dịp lễ này, bí quyết đầu tiên là hãy ăn thêm lượng rau cải và trái cây nhiều hơn bình thường từ lúc mới bắt đầu bữa tiệc, để giúp cho bạn cảm giác no, trước khi ăn những loại thức ăn có lượng “calories” cao.

Cách ăn kiêng trong thời gian có nhiều ngày tiệc tùng:

- Nếu bạn sẽ dự tiệc buổi trưa, buổi sáng khi ở nhà, bạn nên ăn thêm một trái cam hay chuối

-Nếu buổi tối có dạ tiệc, buổi trưa chỉ nên ăn dĩa xà lách hay trái bôm.

Chất xơ làm bạn no, nên sẽ ăn ít lại trong buổi tiệc sau đó.

Ngày thường, nên tránh ăn vặt, chỉ nên ăn miếng cà rốt, hay vài cọng rau cần tây (celery) thay cho đồ ăn có chất đường như kẹo bánh, khi cảm thấy thèm ăn vặt.

Bạn cũng có thể trang hoàng một dĩa rau cải hay trái cây nhiều màu sắc thật đẹp như một giỏ hoa trái của mùa xuân bất tận, tô điểm từ màu xanh của xà lách, màu đỏ của cà tô mát, màu cam của cà rốt, màu vàng của miếng khóm tươi và điểm trang thêm những trái nho màu tím, thêm một bông pansy tím xinh xinh, vừa đẹp mắt, vừa ăn được. Hình thức đẹp giúp bạn thích ăn hơn.

Màu sắc khác nhau của rau trái có những công dụng riêng.

Màu càng đậm, càng có nhiều chất sinh tố, chất nước, chất xơ và “phytochemicals” cần thiết cho cơ thể khỏe mạnh, chất dinh dưỡng cao duy trì năng lượng cần thiết cho cơ thể chống bịnh, chống lão hóa, giảm thiểu nguy cơ bịnh ung thư và bịnh tim.

-Những rau cải và trái cây có màu xanh lục và màu tím như black berries, cà tím, trái nho tím có chứa nhiều phytochemicals giúp giảm thiểu vài chứng bịnh ung thư, thông đường tiểu, trợ giúp trí nhớ, và ngừa tình trạng sớm lão hóa.

-Những trái cây có màu xanh cây như trái bôm xanh, trái bơ (avocados) măng tây (asparagus), giúp giảm nguy cơ bịnh ung thư, sáng mắt, cứng xương, cứng răng.

-Những rau trái có màu rất lợt hay màu trắng như chuối, cải bông trắng (cauliflower), tỏi, và nấm rơm tốt cho sức khỏe của tim, giúp kiểm soát độ cholesterol và ngừa được vài chứng ung thư.

-Những loại rau trái có màu vàng màu cam như củ carot, trái dưa (cantaloupe), trái bưởi, trái cam, và trái xoài… tốt cho tim mạch, mắt sáng, hệ thống miễn dịch tự nhiên trong cơ thể họat động mạnh và ngăn ngừa vài chứng bịnh ung thư.

-Và sau rốt, những loại rau trái có màu đỏ như bôm đỏ, trái cherries, củ dền đỏ (beets), và ớt đỏ tốt cho tim, giúp trí nhớ, ngăn ngừa vài chứng bịnh ung thư, và giúp thông đường tiểu.

Năm mới sắp đến, chúc các chị em nhiều sức khoẻ, may mắn, và nhất là đẹp mãi mãi, vì mỗi thời gian là một vẻ đẹp khác nhau.

Ngọc Anh
* Thơ Trần Dạ Từ

Sò Hến Có Tính Trợ Dương Hay Không
31/05/2020
Bs thú y Nguyễn Thượng Chánh DVM

Tại Canada, dân sống ven sông và vùng duyên hải thường có thú đào vớt nghêu sò. Tuy nhiên,ít có người ý thức rằng các loại thủy sản này đôi khi có thể là mối đe dọa cho sức khỏe.

Hằng năm, chuyện ngộ độc nghêu sò vẫn thấy thỉnh thoảng xảy ra, nhất là vào dịp hè, mùa mà mọi người đổ xô ra những bãi cát và bãi biển để vui chơi và nghỉ mát.

Có người nói rằng sò hến rất bổ cho sex, hổng biết có phải vậy không?


Image result for sò hến và sex


Canadian Raw Oysters Are Behind a Norovirus Outbreak in California

http://time.com/5264704/raw-oysters-norovirus-outbreak/


***

blank

Chem chép-Mời bạn làm bậy một miếng (Photo NTC, 2013)



Cũng như bất cứ loài thủy sản nào khác, sò ốc cũng có thể bị nhiễm bởi các loại vi khuẩn như E. coli spp, Salmonella spp,Vibrio vulniculus,Vibrio parahaemolyticus và các loại virus như virus Norwalk (Norovirus) và virus bệnh viêm gan A.

Ăn phải các loại đồ biển nấu không thật chín chúng ta có thể bị rối loạn tiêu hóa.

Nước cống rãnh của các thành phố, nước phế thải xuất phát từ các khu kỹ nghệ, cũng như từ các vùng canh tác nông nghiệp đều rất bẩn và chứa vô số mầm bệnh, hóa chất độc và các kim loại nặng, v.v…Các chất nầy sẽ nhiễm và tích tụ vào nghêu sò.

Nói chung, tại Canada nghêu, sò, ốc và hến thường chứa một nồng độ hóa chất ô nhiễm dưới mức quy định của chánh phủ. Tuy vậy, tại tỉnh bang British Columbia, nghêu sò có thể chứa một nồng độ cadmium khá cao. Chất nầy thường thấy hiện diện trong môi sinh.

Nhiễm cadmium ở mức độ cao và trong thời gian lâu dài sẽ làm tổn hại đến thận.

Sau hết, sò hến cũng còn có thể bị nhiễm độc tố thiên nhiên (biotoxins) hiện diện tự nhiên trong một số rong biển vi sinh mà người ta gọi là những phiêu sinh vật (plankton).

Báo chí bên nhà có cho biết là một vài loại ốc có thể chứa độc tố một cách tự nhiên hoặc chúng cũng có thể là ký chủ trung gian của nhiều loại giun sán có thể lây nhiễm sang cho người.

Ngược với vi khuẩn,virus và ký sinh trùng, nhiệt độ cao hoặc sự nấu nướng không thể hủy diệt được độc tố thiên nhiên.


Phycotoxin, độc tố gây bại liệt (paralytic shellfish poisoning, PSP)

Độc tố Phycotoxin do phiêu sinh vật nhóm Dinoflagellate sinh ra. Sò bị nhiễm lúc chúng lọc nước biển để kiếm ăn, tuy vậy chúng lại không bị hề hấn gì cả. Triệu chứng ngộ độc xuất hiện 30 phút sau khi ăn. Đó là cảm giác tê môi, tê mặt, tê các ngón tay ngón chân như có kiến bò bên trong, chóng mặt, nhức đầu, nói năng không mạch lạc, mạch đập nhanh và thở khó. Trường hợp nặng có thể chết vì liệt hô hấp.


Domoic acid, độc tố làm mất trí nhớ (Amnesic shellfish poisoning, ASP)

Loại độc tố này do phiêu sinh vật nhóm Diatom gây nên. Sò bị nhiễm độc qua việc lọc nước biển để kiếm ăn. Triệu chứng bắt đầu xuất hiện ra trong vòng từ 30 phút đến 6 giờ đồng hồ sau khi ăn. Bệnh nhân bị nôn mửa và tiêu chảy. Nếu sức khỏe đã bị suy yếu sẵn hoặc bị yếu thận từ trước, thì triệu chứng sẽ trầm trọng hơn.

Năm 1987, ngộ độc ASP đã xảy ra tại tỉnh bang PEI (Canada) và đã làm 4 người thiệt mạng, tất cả nạn nhân đều là những người cao tuổi.


Sò hến bán ngoài chợ có bảo đảm hay không?

Sò hến bán tại các chợ Bắc Mỹ và Âu Châu nếu đã được tồn trữ kỹ lưỡng thì không có gì nguy hiểm gì hết, vì chúng đuợc đánh bắt tại những vùng nước an toàn.

Tuy vậy, những ai kém sức khỏe thì không nên đụng tới các món nầy...

6 mai 1999, Quebec đã ban bố quy định mới về vấn đề nhãn hiệu. Nếu chẳng may, sò hến mua ngoài chợ gây ngộ độc thì nhờ những ký hiệu mã vạch bar code trên bao bì, sẽ giúp cơ quan trách nhiệm truy nguyên nguồn gốc của sản phẩm để có thể ban bố những biện pháp thích nghi nhằm bảo vệ sức khỏe công cộng.

Chem chép nuôi, tươi giá ngày 8/8/2013 tại siêu thị IGA , Montréal 908gr/ giá 3.99$


Cẩn thận khi mua sò hến.

Nên mua tại các siêu thị hay tại những cửa hàng đáng tin cậy chuyên bán thủy sản mà thôi, tránh mua từ những người bán dạo.

Sò hến phải được tồn trữ ở nhiệt độ 4 độ C hoặc thấp hơn.

Nên mua những hàng còn tươi.

Muốn biết sò còn sống hay đã chết thì cứ gõ nhè nhẹ lên con sò, nếu hai nắp vỏ từ từ khép lại thì đó là sò còn sống, ngược lại nếu hai nắp vỏ vẫn còn hé mở tức là sò đã chết rồi. Sò tươi không được có mùi hôi thúi và khi nấu chín, sò phải mở hai nắp vỏ ra, nếu hai nắp vẫn còn đóng chặt thì có nghĩa là sò đã chết trước khi nấu.


Tại Canada và Hoa Kỳ không nên quá tin vào lời truyền tụng trong dân gian

Tại Canada và Hoa Kỳ dân chúng thường hay nói rằng chúng ta chỉ nên ăn sò hến vào những tháng có chữ R mà thôi, thí dụ như January, February, March, April, September, October, November và December. Ngoài các tháng nầy ra thì không nên ăn sò hến.

Thực tế cho thấy, các tháng không nên ăn như May, June, July, August đều là những tháng nóng và trùng vào mùa sinh sản của sò hến. Vào mùa nầy, sò rất nhỏ con, thịt trở nên mềm nhũng trắng đục như sữa không mấy hấp dẫn cho lắm. Có phải bởi những lý lẽ nầy, mà người ta khuyên chúng ta đừng nên ăn sò hến vào mùa hè chăng?


Trong thực tế, chuyện ngộ độc sò hến vẫn có thể xảy ra vào bất luận tháng nào trong năm.


Làm sao biết được sò hến đã bị nhiễm độc?

Bằng mắt thường không thể nào biết được sò có bị nhiễm độc hay không. Độc tố không phải chỉ hiện diện ở trong một hai con.

Có thể nói rằng tất cả sò trong bịt đều có chứa độc tố vì lẽ dễ hiểu là chúng đều được vớt từ một vùng ô nhiễm.

Chỉ có phương pháp xét nghiệm của phòng thí nghiệm mới có thể cho chúng ta biết được sự hiện diện của độc tố mà thôi.

Cơ quan Kiểm tra Thực Phẩm Canada (CFIA) thường xuyên theo dõi và cho thử nghiệm tình trạng ô nhiễm độc tố của cả trăm vùng duyên hải phiá Đông cũng như phía Tây Canada. Nếu độc tố được phát hiện ở mức độ cao trên mức quy định, thì lập tức Cơ quan Pêches et Océans Canada sẽ được thông báo và cho ban hành ra những biện pháp thích nghi nhằm ngăn cấm việc đánh bắt tất cả các loại nghêu sò trong vùng ô nhiễm nói trên trong một thời gian nhất định cho đến khi tình trạng nhiễm độc được cải thiện.


Không đào vớt sò hến trong phạm vi 200 mét từ cầu tàu hay bến cảng. Không được đào bới tìm sò hến tại những nơi có bảng cấm. Nếu có sự nghi ngờ thì hãy gọi:

*Vùng British Columbia:

- Pêches et Océans Canada Tel: 1- 604 666-2828 hoặc

http://www.dfo-mpo.gc.ca/contact-eng.htm

*Vùng Quebec:

-Cơ quan Kiểm tra thực phẩm Canada (CFIA) Tel: 1-418 648 5888.

-Bộ Canh nông ngư nghiệp và thực phẩm Quebec (MAPAQ) Tel: 1-800 463 5888.




Description: Description: Description: Description: Description: Description: http://t0.gstatic.com/images?q=tbn:A...9MW_2NnADrKcUQ

Vùng nguy hiểm, cấm đào vớt sò hến


Du lịch Việt Nam coi chừng bị viêm màng não vì ăn ốc


Description: Description: http://wwwnc.cdc.gov/eid/images/07-0367-F1.jpg

Biểu đồ chu trình phát triển Angiostrogylus cantonensis (Photo CDC)



Tác nhân gây bệnh là giun tròn Angiostrongylus cantonensis thường xảy ra tại vùng Đông Nam Á và Thái Bình Dương. Bệnh thỉnh thoảng được báo cáo tại các quốc gia vùng biển Caraibe mặc dù giun A. cantonensis được tìm thấy trong chuột vùng Cuba, Puerto Rico và Dominican Republic. (theo CDC).

Giun trưởng thành (adult) sống trong phổi chuột và ấu trùng(larvae) được thấy sống ký sinh trong một số ốc dưới nước hay trên cạn.

Ăn thịt ốc nấu không đủ chín, sẽ bị nhiễm giun Angiostrongylus cantonensis.

Vào đường tiêu hóa, ấu trùng xuyên qua thành ruột, theo đường máu để lên định vị tại vùng não và gây ra bệnh viêm màng não tăng bạch cầu ái toan (eosinophilic meningitis) rất nguy hiểm.

Ngoài vấn đề nhiễm giun, một vài loại ốc bên Việt Nam cũng có thể chứa độc tố nguy hiểm.


Sò hến có bổ cho sex không?

Cũng như hầu hết các loài thủy sản, sò hến chứa nhiều vitamines (B12), khoáng chất và acid béo omega-3.

Sò hến có nhiều protein, nhưng chứa ít chất béo bão hòa vì vậy nên ít calories. Sò hến được xem như một loại thực phẩm bổ dưỡng, cung cấp cho cơ thể các khoáng chất thiết yếu như chất sắt (Fe), chất kẽm (Zn), selenium, chất đồng (Cu)...Chất kẽm rất cần thiết cho việc sản xuất tinh trùng cũng như rất tốt cho hoạt động sinh dục.

Vài năm trước đây, tháng 6/2007 báo chí có đưa tin một nhà chuyên nuôi sò bên Úc châu quảng cáo là ông ta có sản xuất ra được sò Viagra.



Description: Description: Description: Description: Description: http://t3.gstatic.com/images?q=tbn:A...CWK4Wx_2hnKcug

Sò hến phục vụ sex (photo internet)


Không biết ông ta nuôi dưỡng sò bằng cách nào thì không thấy nói đến?

Nhà bào chế Viagra là công ty Pfizer đã không mấy bằng lòng nên đã kiện nhà kỹ nghệ nuôi sò và cấm họ sử dụng tên thuốc Viagra trong kinh doanh sò hến. Nói tóm lại đây chỉ là một lối quảng cáo thương mại táo bạo mà thôi. (chú thích thêm: Viagra thứ thiệt đắt giá lắm, mua tại các pharmacy Canada 15$/viên)

Thủy sản là những món ăn rất khoái khẩu, rất bổ dưỡng, mà có người còn nói nó còn có tính trợ dương thuộc loại ông xơi bà khen đáo để!.

Có đúng như vậy hay không thì người gõ chịu thua. Cuối tuần nầy, các bạn thử tự mình làm bậy vài ký sò huyết thí nghiệm xem thế nào.

Theo đa số dân nhậu thì họ đều nghĩ là ăn sò thì có tác dụng làm nóng máy cho cái vụ kia lắm.

Có lẽ là hình dáng con sò trên dĩa gợi lại trong trí bạn nhậu hình ảnh của con chem chép hay cái đồ mà bạn hằng quen thuộc chăng?

Khoa học gọi đó là tự kỹ ám thị giúp bạn “hot” với điều kiện là súng đạn còn tạm xài được kìa.

Hèn chi không những các ông mà cả các bà đều rất ưa chuộng cái món thủy sản nầy, âu cũng là chuyện dễ hiểu mà thôi.



Thành phần các chất dinh dưỡng trong 100gr sò (tương đương với 8 con sò): 68kcalories


Protein 9gr - Lipide 0.8-2gr - Glucide 5gr - Nước 83gr - Potassium 200mg - Calcium 86mg - Magnesium 37mg - Kẽm(Zn) 6,5mg - Sắt (Fe) 5.8mg - Đồng (Cu) 1.2mg - Manganese 1mg - vitamin A 0.075mg - vitamin B1: 0.18mg - vitamin B2: 0.20mg - vitamin C: 8mg - Selenium: 0.06mg - Iode 0.06mg - vitamine E: 0.85mg.


blank



Kết luận

Tại Canada, có rất nhiều nơi chúng ta có thể đi đào vớt sò ốc một cách an tâm.

Ngộ độc sò hến rất hiếm thấy xảy ra tại xứ này.

Sò là món rất được nhiều người ưa thích, dù vậy trong thực tế chúng ta cũng chỉ thỉnh thoảng mới ăn mà thôi.

Bên nhà thì có hơi khác…Bất kỳ con gì, sống ở đâu, sông, biển, ao, hồ, mương, rạch ô nhiễm cũng đều có thể được dùng làm món ăn hết. Mà ngon thiệt. Ở bất cứ nơi đâu cũng đều có quán nhậu để bà con có thể lai rai ba sợi với bạn bè. Chỉ cần đọc thực đơn là đủ chảy nước miếng rồi.

Nhưng, nếu nấu nướng không cẩn thận, thậm chí đôi khi người ta còn ăn sống một vài loại thủy sản nào đó nữa, nên lỡ có mắc bệnh cũng dễ hiểu mà thôi.

Nghêu, sò, ốc, hến là những loại thủy sản rất phổ biến trong ẩm thực Việt Nam.

Cơm hến là một món tiêu biểu của miền Trung. Quảng Nam là vùng rất nổi tiếng về nghề cào hến dưới sông.

Nghề nầy tuy rất cực nhọc và lạnh lẽo vì phải trầm mình dưới nước, nhưng cũng nuôi sống được nhiều gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn.

Chứng Chán Ăn Do Thần Kinh
22/05/2020
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
BS Nguyen Y Duc
Bác Sĩ Nguyễn Ý Đức

Đây là rối loạn về sự tiêu hóa mà tiếng Anh gọi là Anorexia nervosa với đặc tính là bệnh nhân từ chối ăn.Người bệnh có quan niệm sai về cơ thể của mình và ám ảnh sợ bị mập vì họ cứ nghĩ là mình mập mặc dù khi cân thì lại là gầy.

Đa số bênh nhân là phụ nữ.Trong một nghiên cứu tại Rochester, Minesota, tỷ lệ của bệnh chán ăn là cứ 100,000 bệnh nhân thì khoảng 270 là nữ và nam chỉ có 22.Nói chung số người nữ ở Hoa Kỳ bị bệnh thay đổi từ một cho mỗi 100 tới một cho tới mỗi 250. Vào khoảng giữa năm 1970, một nghiên cứu trong số những người nữ trẻ của trường tư đưa tới kết quả tương tự:cứ một trong số 100 nữ sinh quá 16 tuổi bị chứng anorexia nervosia.

Anorexia nervosia rất hiếm khi thiếu thực phẩm hoặc trong thời kỳ đói ăn nhưng nó không đưa tới một bệnh mới.Chứng này là một mốt nhất thời phổ thông được xác định bởi các bác sĩ người Anh và Pháp vào năm 1870.Nó trở thành mốt rất phổ thông vào các năm sau chiến tranh thế giới lần thứ hai và khi, như là nhà bỉnh bút về sức khỏe Jane E. Brody thấy rằng có một sự gia tăng bất chợt của nữ giới khi họ biết về chứng này và chọn nó như một cách để diễn tả xúc động và rối loạn xã hội.

Có điều chắc chắn là các rối loạn xã hội và tâm lý có thể tạo ra Anorexria-nhất là nhấn mạnh về vẻ quyến rũ mảnh mai, dáng người trẻ trung và không thích mập./.

Viêm Ruột Dư

Cho tới năm 1886, khi ruột dư được biết là có thể giải phẫu để điều trị thì trước đó nhiều người chết vì viêm phúc mạc do cục thịt dư bị vỡ.

Sau năm 1902, viêm ruột dư lại tăng lên khi các bác sĩ biết rằng viêm ruột dư là bệnh nhiễm và bắt đầu biên thuốc xổ để giảm bệnh táo bón được coi như gây ra viêm ruột dư.

Vào thập niên 1930, khi thuốc xổ được không dùng tới thì số tử vong lại bắt đầu giảm. Hiện nay mỗi năm có khoảng 250,000 cắt ruột dư và từ 15,000 tới 20,000 tử vong.mỗi năm.

Ngày nay rủi ro của viêm ruột dư là một trong 15. Viêm ruột dư thường thấy ở lớp tuổi từ 10 tới 30, ít khi xẩy ra ở lớp tuổi quá già hoặc quá trẻ.Nam cũng như nữ đều bị viêm bằng nhau.

Cánh tay

Trái banh ném đi tùy thuộc vào chiều dài của cánh tay người cầu thủ ném bóng và sức mạnh ở vai.Cánh tay càng dài và vai càng mạnh thỉ trái banh càng đi xa.

Ngay khi sinh ra, cánh tay nam giới thường dài hơn là cánh tay nữ giới.

Tới tuổi dậy thì, nam giới có được cái lợi thứ hai là khi testosterone làm vai lớn lên và cơ bắp ở lồng ngực dầy ra. Kết quả của kích thích tố tăng trưởng này là phần trên của cơ thể mạnh hơn phần cơ thể của nữ giới tới từ hai tới ba lần.Vì thế tại sao nữ lực sĩ lại có vẻ kém nam lực sĩ ở các môn thể thao như nói về sức mạnh về ném.

Khi một toán bóng chầy cần một cầu thủ ném bóng mạnh và nhanh thì chỉ cần cơ thề chứ không phải giống tính để quyết định nam giới là lựa chọn thích hợp hơn là nữ giới./.

Ngon Ngọt Chết Người
21/05/2020
Bs thú y Nguyễn Thượng Chánh DVM


**-Disclaimer-(Chối từ trách nhiệm) tác giả không phải là y khoa BS, và cũng không phải là dược sĩ – Bài viết chì là một tổng kết từ các tài liệu khoa học ngoại quốc đáng tin cậy mà thôi-Mọi nghi vấn xin các bạn vui lòng tham khảo với bác sĩ gia đình



****

Nguyen Thuong Chanh 01CẢNH ĐÓ NGƯỜI ĐÂY LUỐNG NGẬM NGÙI



Nguyen Thuong Chanh 02Trong tiệm Café bánh ngọt rất quen thuộc bên nhà SAIGON.góc Bùi chu-HTT



Thèm ngọt là một nhu cầu thiết yếu của cơ thể, để củng cố năng lượng.

Carbohydrate hay Glucide là những hợp chất bao gồm đường (sugar), bột đường hay tinh bột (amidon, starch) và chất xơ (fibre).

Những chất nầy rất cần thiết cho chúng ta để sống. Nhưng ngọt quá đôi khi cũng nguy hiểm lắm đó!

VIDEO: High Fructose Corn Syrup (Michael Pollan. New York Times) 15 phút

http://www.youtube.com/watch?v=1JhxXp_P3H0



Đường đơn giản hay đường hấp thụ nhanh

(Sucre simple ou à absorption rapide)



Nguyen Thuong Chanh 03(Photo NTC)



Đây là đường thiên nhiên theo nghĩa thông thường mà chúng ta hiểu…Những chất tạo vị ngọt nầy được thấy trong bánh, kẹo, chè, chocolat hoặc trong các loại nước ngọt loại regular như Pepsi, Coca, Soda, Seven Up, v.v…



Đường mía (saccharose), đường trái cây (fructose), đường sữa (lactose) là những thí dụ điển hình.



Trong ruột, đường đơn giản chuyển thành glucose và được hấp thụ vào máu một cách rất nhanh chóng.



Khi đường huyết glycémie tăng, lập tức tụy tạng sẽ tiết ra insuline để giúp tế bào hấp thụ glucose vào đồng thời kéo đường huyết xuống mức bình thường.



Đường phức tạp hay đường hấp thụ chậm

(Sucre complexe ou à absorption lente)



Vị hơi ngọt và gồm có bột đường (tinh bột) và các chất xơ.

Tinh bột được thấy trong bánh mì, khoai Tây, cơm, gạo, ngũ cốc và trong các loại pasta như nouille, macaroni, spaghetti, v.v...

Chất xơ có nhiều trong rau, cải, hoa quả, đậu, trong hạt dẻ (walnuts) cũng như trong các loại cereal làm từ hạt thô (wholemeal grain, grain entier)...

Đường phức tạp cần sự tác động của một số enzymes để chuyển ra thành glucose rồi mới được hấp thụ vào máu. Bởi lý do nầy, cho nên đường huyết tăng lên chậm hơn so với trường hợp đường đơn giản.

Đường phức tạp rất cần cho các hoạt động biến dưỡng của cơ thể.

Đường đơn giản và đường phức tạp không thể thay thế lẫn nhau được.



Một gram đường cho ra 4 calories. Năng lượng dư thừa sẽ được dự trữ dưới dạng glycogen và mỡ... Ăn ngọt thường xuyên quá, mập ra cũng dễ hiểu mà thôi.



Tình trạng béo phì dễ dẫn đến các bệnh tim mạch, tăng huyết áp và tiểu đường. Ngoài ra, việc ăn nhiều đường, kể cả đường thiên nhiên như đường trái cây và mật ong cũng vậy, có thể đưa đến tình trạng hư răng nếu không chịu súc miệng đánh răng kỹ lưỡng.



Ăn nhiều bánh kẹo ngọt cũng có thể làm chất triglyceride (một loại chất béo xấu) trong máu gia tăng.



Người bị bệnh tiểu đường có thể dùng đường được không?



Theo l’Association Canadienne du Diabète, thì họ vẫn có thể ăn ngọt được, nhưng phải ăn một cách điều độ chừng mực và vừa phải thôi. Họ cũng có thể thay thế đường bằng cách ăn trái cây, rau cải, hoặc bằng các sản phẩm của sữa.



Trong một ngày họ không được ăn quá giới hạn tối đa 10% calories từ các thức ăn ngọt.

Biết rằng 1gr đường cho 4 calories...

Trên đây là những chỉ dẫn chung chung mà thôi. Bệnh trạng mỗi người mỗi khác, nên chỉ có bác sĩ điều trị mới có thẩm quyền quyết định.

Theo khuyến cáo của American Heart Assocation: Added sugar (đường thêm vào):

- đàn ông tối đa:không nên dùng hơn 9 muỗng café /ngày

- đàn bà tối đa: không nên dùng hơn 6 muỗng café/ ngày.

Thực tế cho thấy người Mỹ dùng lối 22 muỗng added sugar/ ngày.

Some of the common added sugars include: corn syrup, dextrose, corn sweetener, maltose, malt syrup, glucose, molasses, sucrose, syrup, and high fructose corn syrup. These ingredients are commonly found in candies, cakes, cookies, and soft drinks. Other sugars, the naturally occurring ones such as fructose and lactose, can be found in fruit and dairy products, respectively.



Video :Where is added sugar hiding?

http://www.cnn.com/videos/tv/2015/03...ories-food.cnn



Các nhà khoa học Âu Mỹ đều nói rằng, không có mối liên hệ trực tiếp cho thấy đường là nguyên nhân gây ra bệnh diabetes type II. Nhưng về mặt sinh lý học, rất có thể đường gây ra bệnh diabetes một cách gián tiếp, chẳng hạn như trong trường hợp chúng ta thường tiêu thụ những thức ăn thức uống có chỉ số đường huyết (glycemic index) cao, khiến tụy tạng bị mệt mỏi và trở nên yếu đi, vì phải thường xuyên tiết insuline.



Gs Jim Mann thuộc Đại Học Otago, New Zealand cũng nhận định rằng đường gây béo phì và tình trạng nầy sẽ dẫn tới bệnh diabetes. Mập bụng (abdominal obesity) là một mối nguy cơ (risk factor) làm xuất hiện bệnh tiểu đường type II..



Trong thực tế, rất khó tách rời ảnh hưởng của đường trong bệnh diabetes. Thêm đường vào thức ăn thức uống chỉ làm tăng calories ăn vào chớ chẳng làm gia tăng giá trị dinh dưỡng của sản phẩm.



Các khảo cứu về bệnh tiểu đường những năm gần đây nghi ngờ các loại nước ngọt có gaz như Coca, Soda, Pepsi, Seven Up, v.v...đã dự phần quan trọng trong sự xuất hiện của bệnh diabetes.



Vậy thì đường fructose có tốt hơn không?



Đây là đường trích từ trái cây.

Fructose ảnh hưởng ít hơn các loại đường khác trong việc làm gia tăng đường huyết, vì vậy từ trước tới giờ các bệnh nhân tiểu đường thường được khuyên nên sử dụng đường fructose để tạo vị ngọt, nhưng ngày nay thì fructose mất dần sự sáng chói của nó.



Được biết rằng ảnh hưởng của fructose không mấy quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết, vì nó không kích thích sự tiết insuline, và tai hại hơn nữa là nó làm tăng hàm lượng loại chất béo xấu triglyceride lên.



Sự gia tăng triglyceride trong máu là một yếu tố làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch. Thí nghiệm trên súc vật cho thấy fructose còn làm tăng sự kháng insuline (résistance à l’insuline), đồng thời cũng làm thay đổi hiện tượng dung nạp glucose (tolérance au glucose) và hiện tượng cao máu.



Thí nghiệm lâm sàng sơ khởi thực hiện ở người, còn cho biết fructose làm tăng cân do tác dụng xấu trên hàm lượng của hai hormones liên hệ tới sự no (satiété) và sự đói (appétit)... Đó là hormones leptine và ghréline.

Fructose có chỉ số đường huyết (index glycémique hay IG) rất thấp, lối 22 nên làm tăng glucose trong máu lên chậm so với đường sucrose (đường mía) có IG lối 67.

IG là vận tốc chuyển hóa của một chất bột đường carbohydrate ra thành glucose để được hấp thụ vào máu. IG càng cao, đường huyết càng tăng nhanh.

Về mặt tạo năng lượng, 1 gram fructose cho ra 3 Calories trong khi 1 gram sucrose tạo ra 4 Calories.

Trong cơ thể, năng lượng dư thừa sẽ được chuyển ra thành mỡ.



- Fructose thiên nhiên trong trái cây chiếm một tỉ lệ không đáng kể. Nếu sử dụng một cách bình thường sẽ không hại gì đến sức khỏe.

Trong rau quả, fructose (và một vài loại đường khác) luôn luôn phối hợp với một số dưỡng chất khác để giúp cho việc hấp thụ được dễ dàng.

Lấy thí dụ, các chất xơ trong trái cây làm chậm lại sự hấp thụ của đường, cũng như sự hiện diện của các bần tố oligoéléments như chrome, magnesium sẽ giúp vào tác động chuyển hoá của đuờng.



- Fructose tự do là dạng đường được cho thêm vào (added sugar) trong thức ăn thức uống để tạo vị ngọt. Người ta sử dụng đường Fructose cao của sirop bắp (high fructose corn sirup hay HFCS).



Tại Canada, kỹ nghệ thực phẩm cố tình tránh né danh từ HFCS, và họ thay thế bằng cụm từ Sugar/glucose-fructose trên các nhãn hiệu của sản phẩm.



HFCS được cho thêm vào sản phẩm để tạo vị ngọt nhưng không có kèm theo những dưỡng chất khác để giúp vào tác động chuyển hóa.



Tại Hoa Kỳ và Canada lối 40% thức ăn và thức uống biến chế công nghiệp đều có chứa đường fructose cao high fructose corn syrup(HFCS).



HFCS có thể được chế biến thành nhiều loại đường có độ ngọt khác nhau bằng cách cho thay đồi tỉ lệ glucose-fructose.



Thông thường, trái cây có chứa một tỉ lệ glucose - fructose bằng nhau 50/50, nhưng hầu như kỹ nghệ nước ép trái cây thường có khuynh hướng cho thêm fructose cao HFCS trong sản phẩm để giúp tăng độ ngọt lên.

HFCS được thấy trong trong các loại nước ngọt như Coca, Pepsi, Seven Up, soda, iced tea,chocolate,yogurt, bánh mì sandwich, ketchup, tomato soup, cereal ăn sáng, thỏi cớm ngọt (energy bars, barres tendres, chewy granola bars), trong các loại bánh kẹo, và trong mật ong (honey) được pha HFCS một cách bất hợp pháp v,v…

Tóm lại món nào ngọt là có đường high fructose corn syrup trong đó.



Nguyen Thuong Chanh 04Canada Pepsi : Glucose –Fructose có nghĩa là HIGH FRUCTOSE CORN SYRUP(Photo NTC)





Nguyen Thuong Chanh 05Coke regular Hoa Kỳ chứa High Fructose Corn Syrup





Nguyen Thuong Chanh 06Nước ngọt soda chứa toàn đường Fructoe (high fructose corn syrup)(Photo Vietbao.com)





Nguyen Thuong Chanh 07Ảnh hưởng của đường high fructose corn syrup trên sức khỏe





Một sự tiêu thụ bình thường fructose sẽ không có hại gì nhưng ngược lại, một sự thặng dư hay tiêu thụ quá tải đường fructose dưới dạng sirop bắp hay HFCS sẽ là nguyên nhân của nhiều thứ bệnh tật như tim mạch, béo phì và tiểu đường type 2.



Thông thường thì chất bột đường carbohydrate tiêu thụ sẽ được chuyển ra thành đường dơn glucose. Vào máu, glucose sẽ kích thích tuyến tụy tạng pancreas tiết hormone insuline giúp đem glucose vào tế bào để tạo năng lượng đồng thời cũng giúp vào việc điều chỉnh đường huyết glycémie ở mức độ thích hợp.



Riêng fructose được chuyển hóa tại gan. Một sư tiêu thụ quá nhiều fructose sẽ làm cho gan không chu toàn được nhiệm vụ tạo năng lượng và thay thế vào đó là sự tạo ra những chất mỡ xấu triglycerides và được thải vào máu. Đây là yếu tố nguy cơ gây ra bệnh tim mạch.



Cá loại thức uống ngọt như Soda, Coca, Pepsi, 7 Up đều có chứa rất nhiều đường fructose dưới dạng HFCS.

Từ hơn 20 năm nay HFCS đã được kỹ nghệ thực phẩm sử dụng hết sức rộng rãi trong thức ăn thức uống sản xuất theo lối công nghiệp.



Vào cơ thể HFCS sẽ tạo ra các chất reactive carbonyls và làm tổn hại tế bào bêta của tụy tạng (nơi sản xuất insuline) và dẫn tới bệnh tiểu đường type 2.



Các thí nghiệm sơ khởi ở người cho thấy, fructose cũng làm tăng cân, gây béo phì do tác dụng xấu trên liều lượng của hai loại hormones liên hệ đến sư no satiety và sự đói bụng appetite.

Đó là hormone leptin và hormone ghrelin.



Một khảo cứu của Gs Luc Tappy, Lausanne Univ School of Biology & Medicine Thụy Sĩ cho thấy ảnh hưởng chuyển hóa đường fructose có hơi khác biệt tùy theo giới tính.

http://www.reuters.com/article/idUSCOL26917620080602

12 tham số parameters chuyển hóa fructose (như tăng triglyceride, tăng glucose...) xuất hiện nhanh hơn ở nhóm thanh niên so với nhóm phụ nữ tham dự trong cuộc thí nghiệm.



Nguyen Thuong Chanh 08Sản phẩm có chứa high fructose corn syrup



Vậy tại sao có sự thặng dư fructose?



Vấn đề thặng dư ở đây là do fructose tự do mà ra. Đó là fructose cao của sirop bắp (HFCS) được cho thêm vào thức ăn hoặc thức uống để tạo vị ngọt.



Trước những năm 70, Hoa Kỳ sử dụng toàn đường mía và đường củ cải (sucrose- saccharose), nhưng từ những năm 80 chánh phủ Hoa Kỳ cho tăng giá đường lên và đồng thời họ cho tài trợ ngành trồng bắp trong xứ. Nhờ đó mà giá bắp được giữ thật thấp.

Kỹ nghệ thực phẩm không còn cách nào khác hơn là phải chọn nguồn đường rẻ tiền được sản xuất từ bắp. Đó là lý do xuất hiện đường fructose cao của sirop bắp (HFCS).



HFCS là một loại đường dễ hòa tan, dễ sử dụng và đồng thời nó cũng có thời hạn dùng (shelf life) dài hơn so với các loại đường khác.





Đường hóa học và các chất thay thế đường



Đây là những chất có vị ngọt nhưng tạo ra rất ít calories.



Người ta chia chúng ra làm 2 nhóm:



1)- Nhóm có tính dinh dưỡng (édulcorants nutritifs):

Xylitol, Sorbitol và Mannitol, là những chất được làm từ trái cây. Người ta còn gọi những chất nầy là đường rượu (sucre alcoolique). Chúng có vị ngọt, nhưng lại có thêm tính nhuận trường nữa. Ăn trên 30g/ngày có thể bị tiêu chảy...

Mỗi gram của các chất này chỉ cho ra có 2 calories, trong khi đường cát cho ra 4 calo.

Các loại đường này không mấy phổ biến cho lắm, chỉ thấy được sử dụng trong một số sản phẩm, chẳng hạn như trong kẹo chewing gum.



2)- Nhóm không có tính dinh dưỡng (édulcorants non nutrtifs):



Những chất này không tạo ra năng lượng, nhưng lại có vị ngọt gấp cả trăm lần đường cát. Chúng thường được đựng trong các bao nho nhỏ màu xanh, vàng hoặc hường để chúng ta bỏ vào café.

Kỹ nghệ thực phẩm cũng sử dụng các loại đường hóa học này để tạo vị ngọt cho các loại sản phẩm nhược năng lượng (hypocaloric) và các thực phẩm diet. Đây là những chất tổng hợp hóa học để tạo vị ngọt (édulcorant synthétique) và thường được phân chia ra làm hai nhóm:



* nhóm thế hệ thứ nhất: saccharine, sodium cyclamate, aspartame.

* nhóm thế hệ thứ nhì: sucralose (Splenda), acésulfame-potassium (Sunnet, Sweet One, Acek)), neotame, alitame.



Thông dụng nhất, là chất aspartame mà chúng ta thấy trong các thức ăn thức uống diet.



Tuy nhiên cũng có dư luận cho rằng ăn thường xuyên các loại đường hóa học sẽ không tốt cho sức khoẻ.



Phe chống đối đường hóa học quả quyết rằng chất aspartame gây nhức đầu (migraine) cũng như có thể gây cancer não.



Được biết một phần aspartame sẽ chuyển thành methanol trong bao tử và chất nầy sau đó sẽ phân hóa thành formaldehyde và acide formique là chất độc cho hệ thần kinh.



Họ còn nói là trong cơ thể aspartame còn bị phân cắt ra thành acide aspartique và phénylalanine.



Đối với những người bị bệnh phenylketonuria (PKU), là một bệnh rất hiếm thấy do sự lệch lạc của một gene, khiến cơ thể không tạo ra được enzyme để khử chất phenylalanine, do đó chất nầy tăng nhiều trong máu và gây tổn hại đến hệ thần kinh trung ương.



Thí nghiệm cho thấy, chất saccharine (Twin, Sweet N Low) ở liều lượng thật lớn nó có thể gây cancer bọng đái ở loài chuột.



Ngày nay tại Canada, saccharine và sodium cyclamate (Sucaryl, Twin sugar) bị rút ra khỏi danh sách các chất phụ gia và bị cấm sử dụng trong kỹ nghệ, nhưng vẫn còn được cho phép sử dụng với liều lượng nhỏ để chúng ta tự bỏ vào café.



Phe cổ võ chất aspartame lẽ đương nhiên là giới kỹ nghệ thực phẩm, chánh phủ, FDA, Health Canada, các trung tâm nghiên cứu trong các đại học, National Cancer Institute Hoa Kỳ, Tổ chức Autorité Européenne de Sécurité des Aliments EFSA, Tổ chức y tế thế giới OMS, tổ chức Lương nông FAO thuộc Liên Hiệp Quốc...tất cả đều khẳng định là trong điều kiện sử dụng bình thường, chất aspartame rất an toàn cho sức khỏe cũng như chẳng có mối liên hệ nào với bệnh cancer cả.



Trên thế giới, aspartame (Nutrasweet, Equal, Egal, Canderel...) được sử dụng rộng rãi trong khoảng 6000 loại mặt hàng và sucralose có mặt trong lối 4000 sản phẩm.



Ý niệm về sự an toàn hoặc không an toàn của đường hóa học rất thay đổi tùy theo từng quốc gia... Alitame được sử dụng tại Mexico, Úc châu và Trung quốc, nhưng Canada và Mỹ thì cấm... Riêng neotame, một chất tạo vị ngọt anh em với aspartame thì được FDA Hoa kỳ chấp thuận từ 2002, nhưng Canada thì chưa cho phép.



Nói chung, các nhà dinh dưỡng đều đồng ý là các loại đường hóa học có thể giúp ích một phần nào cho con người, nhưng không thể xem chúng là một giải pháp thỏa đáng để giúp ta có một hàm răng tốt, để giảm cân, hoặc để kềm hãm bệnh tiểu đường.



Năm 2007 vừa qua, Bs Ramachandran Vasan, Hoa Kỳ, trong khảo cứu thực hiện trên một nhóm 9000 ngàn người trung niên đã cho biết, là có sự liên quan mật thiết giống như nhau, giữa sự tiêu thụ mỗi ngày trên một lon 355ml sođa loại thường regular tức là có chứa đường và loại diet (không có đường sugar free), cùng với sự xuất hiện của hội chứng biến dưỡng (metabolic syndrome) như tăng mỡ vùng bụng, cao máu, tăng hàm lượng chất béo xấu triglyceride, giảm hàm lượng chất cholesterol tốt HDL và tăng đường huyết.



Tất cả các nhà khoa học kể cả Bs David Jenkins (St Micheael’s Hospital Toronto), đều bối rối trước khám phá quá mới mẻ nầy «Before we were saying take the diet drink and you’re ok. Now we’re saying: watch it»...



Bs R.Vasan người thực hiện cuộc khảo cứu đăng trong tạp chí Circulation: Journal of the American Heart Association, cũng thắc mắc trước kết quả. Ông ta đưa ra giả thuyết rất có thể những người uống một hai lon soda một ngày cũng là những người có khuynh hướng tiêu thụ nhiều calories, nhiều chất béo bão hòa và nhiều trans fat (là những chất béo xấu). Đồng thời, họ cũng là những người ù lì ít chịu vận động

Một khảo cứu khác do Ts Susie Swithers (Purdue Univ. Indiana), đăng trong tạp chí Behavioral Neuroscience cho biết thức ăn thức uống nhược năng nghĩa là chỉ có chứa đường hóa học saccharine hoặc aspartame đều có khuynh hướng làm xáo trộn chức năng nhận biết calories của não.



Bình thường khi ăn ngọt thật sự, cơ thể sẽ nhận biết ngay số calories ăn vào để sau đó kích động biến dưỡng để đốt số năng lượng thặng dư và tăng thân nhiệt lên.



Trường hợp sử dụng đường hóa học saccharine để tạo cảm giác ngọt giả tạo, nhưng chẳng có calorie nào kèm theo, thì cơ thể tăng nhiệt độ rất ít và vì thế sẽ bị mập ra. Thí nghiệm đã được thực hiện trên loài chuột. Đây là một giả thuyết rất mới mẻ và trái ngược với ý niệm cũ là việc sử dụng các chất tạo vị ngọt hóa học như aspartame, saccharine để giúp giảm cân.



Chuyện nước soda (nước ngọt có gas)

Thời đại nào, xã hội nào cũng thế, vị ngọt vẫn dễ hấp dẫn mọi người.

Các loại nước giải khát như Coke, Pepsi, Seven Up, Soda v,v...đều có chứa rất nhiều đường, mà đặc biệt là đường sirop bắp gọi lả high fructose corn sirup HFCS

Rất nhiều khảo cứu cho biết việc sử dụng quá thường xuyên các loại nước ngọt là nguyên nhân dẫn đến tình trạng béo phì, bệnh tim mạch và bệnh tiểu đường loại 2 tại Hoa Kỳ.

Tại Canada, từ 1977 đến 1997 số lượng nước ngọt có gas tiêu thụ đã tăng vọt lên 100% ở trẻ em theo tỉ lệ cứ bốn em thì có ba em uống các loại nước có gas mỗi ngày.

Trong một số lớn các em, các loại nước giải khát có gas đã chiếm lối 10% calories trong tổng số nhu cầu năng lượng cần thiết trong ngày.

Đây quả là một tỉ lệ quá lớn đối với một loại thức uống chả có ích gì cho sức khỏe hết nhưng ngược lại chúng còn chiếm chỗ các thức uống cần thiết như sữa và các loại nước ép trái cây.

Công ty Coca Cola và Pepsi Cola không ngừng tìm mọi cách để xâm chiếm thị trường, và khai thác thị hiếu hảo ngọt của dân chúng, đặc biệt là giới trẻ em, sinh viên học sinh.



Nước ngọt nhược năng (diet, zero calorie) có tốt không?



Thay thế nước ngọt có gas và nhiều đường bằng loại nước ngọt nhược năng hay nước kiêng (diet): Diet Coke , Coke zero, Diet Pepsi, v,v... là những thức uống chứa toàn chất ngọt hóa học như Aspartame,Acesulfame potassium không phải là một giải pháp tốt đẹp cho sức khỏe như mọi người thường lầm tưởng đâu



Nguyen Thuong Chanh 09Coke zero calorie cũng không khá vì hơn



Trên lý thuyết, nước giải khát diet, ít nhiệt năng sẽ giúp bớt đi tác hại của sự tăng cân, của bệnh tiểu đường loại 2 và của bệnh cao máu.
Thực tế cho thấy có thể là ngược lại.
Tạp chí Circulation số tháng 7/2007 của American Heart Association có đăng bài khảo cứu giá trị liên quan đến ảnh hưởng của hai loại nước ngọt, loại có đưòng và loại diet, trên sự xuất hiện của triệu chứng biến dưỡng (metabolic syndrome).

Theo định nghĩa, triệu chứng biến dưỡng được xác định bởi các dấu hiệu sau đây:
- Dư cân (nguy cơ béo phì).
- Có hàm lượng insuline cao (nguy cơ bênh tiểu đường).
-Có hàm lượng chất béo glyceride cao (nguy cơ bệnh tim mạch).
-Có áp huyết cao (nguy cơ bị tai biến mạch máu não)
Ngoài ra, hội chứng biến dưỡng còn làm tăng thêm nguy cơ bị đứng tim (heart attack), tiểu đường, hoặc có thể dẫn đến một vài loại ung thư.
Qua kết quả nghiên cứu, các nhà khoa học nhấn mạnh thêm một điểm ở đây là dù cho có uống nước ngọt loại nhược năng (diet) đi nữa thì sự nguy hiểm cho sức khỏe cũng y như mình uống nước ngọt có đường (regular).
Tóm lại, sự tiêu thụ quá thường xuyên các loại nước có gas loại diet hay nước ngọt có đường regular cho thấy đó là một thói quen phản ảnh một lối sống không được lành mạnh cho lắm và rất có thể dẫn tới nhiều vấn đề sức khỏe trong tương lai.
Phòng bệnh không chỉ là việc thay thế nước ngọt có đường bằng loại nước diet mà thôi, nhưng còn cần phải sửa đổi lối sống của chúng ta chẳng hạn như chỉ dùng những thức ăn thức uống trong lành, tinh khiết, bỏ rượu, bỏ thuốc cũng như cần phải chuyên cần vận động và tập thể dục.



Khuyến cáo của Tổ Chức Y Tế Thế Giới

Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO) và Cơ Quan Lương Nông Quốc Tế (FAO) vừa phối hợp nghiên cứu và đồng khuyến cáo mọi người nên cắt giảm số calories do đường mang vào xuống dưới mức 10%.

Nói một cách dễ hiểu, nếu tổng số nhu cầu của một người là 2000 calories/ngày, thì calories do đường tinh chế tạo nên phải thấp hơn 200.

Được biết, 1g đường cho 4 calories, 1 muỗng café đường có khoảng 16 calories và 1 lon Coke regular chứa lối 9 muỗng đường tương đương với 145 calories.

Mục đích của Cơ Quan Liên Hiệp Quốc là nhằm giúp ngăn chặn phần nào các loại bệnh mạn tính cũng như các bệnh về tim mạch, bệnh béo phì, bệnh tiểu đường và một vài loại cancer.

Để duy trì một sức khỏe tốt, chúng ta cần theo đuổi một chế độ dinh dưỡng ít dầu mỡ, ít đường, ít muối, không được dùng quá 2400 mg sodium hay 5g muối tương đương với 1 muỗng café muối ăn trong 1 ngày.

Đồng thời cần phải ăn nhiều rau cải, trái cây tươi và nên vận động, tập thể dục thường xuyên.

Chắc chắn là khuyến cáo nầy không làm hài lòng kỹ nghệ bánh kẹo và kỹ nghệ nước ngọt rồi. Một tài liệu khảo cứu mới vừa được phổ biến trong tạp chí JAMA, August 2004 cũng đưa kết luận là các loại nước ngọt classic hay regular như Coke, Pepsi, Soda….vì chứa quá nhiều đường nên là một trong nhiều nguyên nhân quan trọng làm gia tăng sự xuất hiện của bệnh tiểu đường type II ở Hoa Kỳ.



Kết luận

Các nhà dinh dưỡng thường xếp các loại thức ăn thức uống bán trong máy (bánh, kẹo, chip, chocolat, Coca Pepsi, v.v...) vào nhóm tạp phẩm (junk food), không bổ dưỡng gì hết vì chứa nhiều calorie rỗng (empty calorie), nhiều đường, nhiều caffeine, nhiều gaz và chất hóa học...nhưng lại không có hoặc có rất ít vitamins.

Trong xã hội ngày nay, nước ngọt có gas nói chung, loại có đường cũng như loại diet, có mặt khắp mọi nơi.
Sử dụng nước ngọt có gas là một việc quá dễ dàng, quá đơn giản đối với mọi người.

Vấn đề là việc lạm dụng, uống quá nhiều và quá thường xuyên các loại nước ngọt mới thật sự có hại.

Tóm lại, sự tiêu thụ quá thường xuyên các loại nước có gas loại diet hay nước ngọt có đường regular cho thấy đó là một thói quen phản ảnh một lối sống không được lành mạnh cho lắm và rất có thể dẫn tới nhiều vấn đề sức khỏe trong tương lai.


Phòng bệnh không chỉ là việc thay thế nước ngọt có đường bằng loại nước diet mà thôi, nhưng còn cần phải sửa đổi lối sống của chúng ta chẳng hạn như chỉ dùng những thức ăn thức uống trong lành, tinh khiết, bỏ rượu, bỏ thuốc cũng như cần phải chuyên cần vận động và tập thể dục./.

Người Cao Tuổi Với Đời Sống Gia Đình
01/05/2020
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức

BS Nguyen Y Duc
Bác Sĩ Nguyễn Ý Đức
Trong chu kỳ của cuộc sống, người cao niên thường trở lại giai đoạn phải lệ thuộc vào gia đình như đã lệ thuộc vào cha mẹ trong tuổi ấu thơ. Đó là vì khi tới tuổi cao, khả năng làm việc của họ giảm bớt, lại có thể nẩy sinh ra một số bệnh liên hệ tới tuổi già, khiến họ mất khả năng tự túc, tự tồn, thậm chí mất cả khả năng hiểu biết.

Đây là một vấn đề mà các xã hội Đông và Tây có giải pháp khác nhau mặc dầu có chung một mục tiêu là giúp đỡ người già trong giai đạn khó khăn nhất cuả đời họ.

Xin lần lượt xét về tình trạng người già trong hai xã hội này.

Xã hội Tây Phương

Tại các xã hội Tây phương, điạ vị người già tùy thuộc vào khả năng kiểm soát tài chánh. Khi có khả năng này, người già không lo bị sống cô đơn với các chứng bệnh kinh niên. Họ có thể thuê mướn những chuyên viên y tế để chăm sóc tại gia hoặc lựa chọn lối sống tập thể trong các cơ sở chuyên chăm sóc người già với đầy đủ tiện nghi y tế, vật chất.

Nhưng đó cũng là thiểu số. Còn phần đông người già với hạn hẹp tài chánh phải nhờ vả hoặc gia đình thân thích hoặc các cơ quan chính phủ, cơ sở cộng đồng, các tổ chức từ thiện.

Tại các quốc gia kỹ nghệ cao, như Hoa kỳ chẳng hạn, nhu cầu công ăn việc làm đã khiến gia đình phân cách, trái ngược với tình trạng các gia đình sinh sống gần gũi nhau trong các trang trại lớn vào đầu thế kỷ 20. Do đó, đa số người già thường sống cô đơn trong ngôi nhà mà họ đã tạo lập từ thuở trung niên. Con cái họ thường là ở xa, có khi cách cả hàng ngàn cây số.

Thêm vào đó, đa số người già ở đây đều trải qua nhiều cuộc hôn nhân trong đời, rất ít người sống cùng với người phối ngẫu ban đầu. Con cái nhiều dòng, con ông con bà, con chúng ta, khó có sự đoàn kết trong tình máu mủ ruột thịt.

Nhận thức được sự khó khăn này, chính phủ Mỹ đã lập ra chương trình An Sinh Xã Hội, chương trình chăm sóc y tế miễn phí cho người già từ 65 tuổi sắp lên. Chính phủ còn trợ cấp cho các chương trình giúp đỡ người già do các cộng đồng địa phương thực hiện. Các cộng đồng này điều hành nhiều trung tâm cao niên, cung cấp bữa ăn trưa với giá rẻ cho người già, cung cấp vài dịch vụ y tế căn bản như khám sức khoẻ, đo huyết áp, khám mắt, thử đường, cholesterol trong máu. Nhiều trung tâm còn tổ chức các cuộc giải trí lành mạnh, như thể dục thể thao, đi bộ, bơi lội, đi xe đạp v.v.

Các trung tâm cao niên này đã tạo ra một môi trường làm vơi bớt nỗi cô đơn của họ.Các bữa cơm tập thể cũng cung cấp cho họ những chất dinh dưỡng căn bản hàng ngày.

Một cuộc khảo sát về ích lợi của bữa ăn tập thể đối với người cao niên cho thấy họ có khả năng hấp thụ nhiều chất dinh dưỡng hơn người già dùng bữa ăn cô độc ở nhà. Có thể đây cũng là một yếu tố tâm lý chứng minh người già cần một môi trường gia đình hay đoàn thể để tâm hồn được ổn định, đưa đến sự cải thiện các chức năng cơ thể.

Tóm lại, ở Mỹ người già có thể vừa trông cậy vào sự giúp đỡ của gia đình vừa dựa vào sự trợ giúp cuả chính phủ và cộng đồng xã hội.

Người già ở Việt Nam

Ở các xã hội Đông phương như Việt Nam chẳng hạn, người già căn bản đều nương tựa vào gia đình trong giai đoạn chót của cuộc đời. Xã hội Việt Nam chưa có những chương trình giúp đỡ người già hoặc có những trung tâm cao niên có tổ chức như ở Mỹ.

May mắn thay, người Việt Nam có truyền thống hiếu thảo đối với ông bà cha mẹ. Người Việt nào cũng xem mình có bổn phận đền đáp công lao sinh thành dưỡng dục cuả cha mẹ .

“Công cha như nuí Thái Sơn,

Nghiã mẹ như nước trong nguồn chẩy ra”,

là điều tâm niệm của con người Việt.

Do truyền thống tốt đẹp đó mà gia đình trở thành đơn vị gốc của xã hội. Đơn vị đó tồn tại qua nhiều cuộc xáo trộn kinh tế, chính trị của xã hội. Người già có một chỗ dựa nào đó trong cái đơn vị gốc này. Những người thiếu may mắn, không con cái, thì vẫn có thể nhờ vả bà con nội ngoại.

Cũng do truyền thống tốt đẹp cuả dân tộc mà cuộc sống chung giữa người già và người trẻ dưới mái ấm của gia đình thường rất hài hòa, ổn định. Trong xã hội Tây phương sự sống chung này không nhiều vì mỗi bên đều muốn có sự riêng tư.

Người già Việt viễn cư

Đối với người Việt định cư tại nước ngoài, quý vị cao niên vẫn còn thừa hưởng cái truyền thống hiếu thảo của dân tộc. Các cụ vẫn còn được con cái phụng dưỡng như hồi còn ở bên nhà. Tuy đã có các chương trình trợ cấp của chính phủ, các cụ vẫn không chọn lối sống cô độc, lẻ loi.

Ngoại trừ khi quá yếu đau, sự hiện diện của các cụ còn là một lợi ích cho con, đặc biệt cho cặp vợ chồng trẻ.

Khi cả hai vợ chồng đều đi làm thì các cụ trở thành quản gia cho họ. Khi họ có con nhỏ, các cụ kiêm luôn việc giữ trẻ, đôi khi phụ trách cả công việc bếp núc. Các cụ vui vẻ làm những công việc đó cho con cái, không than phiền.

Sự xung khắc do khoảng cách tuổi tác ít khi xẩy ra, chỉ trừ một số rất nhỏ trong đó hoặc dâu, rể đã tiêm nhiễm nặng chủ nghiã cá nhân Âu Mỹ. Trong trường hợp này, các cụ tuy bị khổ tâm không ít, nhưng vì thương cháu nên không nỡ đoạn tuyệt với dâu rể. Sự khổ tâm, chịu đựng này có thể đưa đến những hậu quả tâm thần trầm trọng.

Một số các cụ cảm thấy cô đơn vì không có bạn đồng trang lứa để hàn huyên, trao đổi. Các cụ không thích đến các trung tâm cao niên để giải trí như người địa phương, đôi khi vì thiếu phương tiện di chuyển. Mà các trung tâm này cũng chỉ có ở các thành phố có đông người mình định cư, và số người tham dự vẫn ít oi.

Nói tóm lại, môi trường thích hợp nhất đối với các cụ vẫn là gia đình trong đó các cụ sống thoải mái giữa đông đảo con cháu. Tâm lý chung là các cụ thường chọn ở với con trai vì theo quan niệm Đông phương, dâu là con mà rể là khách, các cụ thà nhờ vả nương tựa con trai và con dâu hơn.

Quan niệm này khác với quan niệm Tây phương, đặc biệt là người Mỹ. Họ cho rằng con trai chỉ là con cho tới khi nó lấy vợ, còn con gái thì là con của họ suốt đời ( A son is a son until he gets a wife, a daughter is a daughter all her life ). Quả thật khi người con trai Mỹ lấy vợ thì đương sự đặt trọng tâm sinh hoạt vào nhà vợ, tách khỏi cha mẹ trong nhiều khía cạnh cuả cuộc sống.

Nhưng dù ở với con nào, các cu ta vẫn được sống thoải mái hơn các cụ Mỹ cùng hoàn cảnh. Lý do là dù hội nhập vào xã hội Mỹ, người mình vẫn còn giữ truyền thống tốt đối cha mẹ.

Sống dưới mái ấm đại gia đình, các cụ ta hưởng được sự chăm sóc cả vật chất lẫn tinh thần. Yếu tố tinh thần lại có ảnh hưởng không ít tới tới sức khoẻ thể xác của các cụ. Cho nên truyền thống phụng dưỡng cha mẹ không những tốt đẹp về phương diện văn hoá mà còn tốt về phương diện kinh tế bằng cách giảm thiểu tốn kém về các dịch vụ y tế dành cho các cụ.

Trong các gia đình Việt Nam còn giữ được nền nếp cổ truyền, các cụ do tuổi tác được con cháu trọng nể, đương nhiên trở thành những nhân vật tiêu biểu cho trật tự và tình đoàn kết của các thành phần trong gia đình. Các cụ giữ vai trò xúc tác cho mọi hoạt động của các con cháu nhắm thăng tiến, hướng thượng và xây dựng hạnh phúc cho mọi người. Vai trò của các cụ trong việc tiếp tay giáo dục trẻ con không bị hạn chế, chống đối như các cụ già trong xã hội Âu Mỹ.

Tuy nhiên, tình trạng này trong tương lai gần sẽ có một vài biến chuyển. Đám trẻ được trường học dạy cho lối suy tư và hành động tự lập đối với gia đình thường trở nên ương ngạnh. Chúng xem các cụ thuộc thế hệ đã qua, không phù hợp với lý tưởng tự do cuả chúng.

Cho nên nếu các cụ không cởi mở mà quá khắt khe theo lối sống cổ truyền thì e rằng sớm muộn cũng mất đi mối quan hệ tình cảm với lũ trẻ.

Các cụ cần thích nghi với hoàn cảnh mới, với sự hội nhập vào xã hội mới, tìm hiểu tâm tư, ước mơ, lối suy nghĩ của tuổi trẻ, sẵn sàng chấp nhận những khác biệt, đặt trọng tâm vào tình thương. Có thế các cụ mới hòa đồng được với sự đổi đời do hoàn cảnh tạo nên.

Mà có hòa đồng, thích nghi thì các cụ mới bảo vệ được sức khoẻ tâm thân, nắm được bí quyết của tiến trình an hưởng tuổi vàng.
Texas-Hoa Kỳ

Nói Về Tuổi Hạc, Tuổi Vàng
24/04/2020
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
BS Nguyen Y Duc
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức


Vào khoảng đầu thế kỷ hai mươi, sống được tới tuổi 40, là các cụ ta đã mở tiệc ăn mừng "tứ tuần đại khánh", mà sống tới 70 tuổi thì cả là một sự hiếm có ( nhân sinh thất thập cổ lai hy).

Cho nên, chúc tụng nhau, ngoài sự giàu có, ruộng cả ao liền, con cái tốt lành “như tranh, như rối “, các cụ còn chúc nhau ”Trăm Tuổi bạc đầu râu”. Với vua chúa, thì được kính chúc Thánh Thọ vô cương, thọ tỷ Nam Sơn.

Ở các nước Tây phương Âu Mỹ cũng vậy, sự ước muốn được sống lâu vẫn là một ám ảnh của mọi người. Từ tuổi thọ tối đa 17 tuổi vào thời Cổ Hy Lạp, 25 tuổi thời Cesar Đại Đế tới 45 tuổi vào đầu thế kỷ hai mươi, thì con người luôn luôn tìm đủ mọi cách để tăng tuổi thọ. Ngày nay, sống tới tuổi 75 là một sự bình thường. Và người ta đang nghĩ tới sự lập câu lạc bộ những lão trượng 100 tuổi trở lên vào năm 2020 với con số hội viên dự đoán là 200.000 người ở nước Mỹ .

Nói đến việc tìm kiếm thuốc trường sinh bất tử, ta phải nghĩ ngay tới ông bạn hàng xóm vĩ đại Trung Hoa. Kể từ các triều đại Châu, Tần, Hán, Tấn trở đi, đều có những phương sĩ, người luyện kim, chuyên luyện kim đan cho vua uống. Mục đích là để các ngài sống mãi mà trị vì thiên hạ cũng như là để mình vàng gần gũi với nhiều người đẹp, không bị chê là bất lực. Tần Thủy Hoàng Đế, để tìm thuốc trường sinh, cũng cử hai phái đoàn phương sĩ do Từ Phước, Lư Sinh ra biển Đông kiếm thần dược.

Đến ngay như trên thiên đình cũng còn có vị Thái Thượng Lão Quân chuyên luyện linh đan cho Thượng Đế, khiến cho Hầu Già Tề Thiên Đại Thánh, nhập cung Đâu Xuất, uống vào một bụng, thọ ngang Ông Bành Tổ .

Các khoa học gia Âu, Á đã dầy công nghiên cứu, tìm tòi những phương thức, những dược liệu để trì hoãn sự lão suy cũng như kéo dài tuổi thọ. Gần đây, một số đông giới trẻ cũng có khuynh hướng chuyên về ngành lão khoa. Sinh viên dự bị Y khoa Nguyễn Khải của Đại học UCLA, mới 22 tuổi mà đã quyết định chuyên nghiên cứu về ngành này ngõ hầu chăm sóc cha già ngoài 70 tuổi và các vị lão trượng đồng hương, bản xứ.

Và mới đây, sau khi hoàn tất chuyến du hành không gian, lão-Thượng- Nghị -sĩ John Glen lại chẳng mang lại cho nhân loại một số kiến thức về vài vấn đề liên quan đến người già.

Nói chung, kết quả của mọi nghiên cứu đều rất lạc quan, khích lệ. Ta thấy tuổi thọ con người đã tăng và biết bao nhiêu người, dù tuổi đã cao, mà nom còn son trẻ như tuổi 18, 20. Nhất là ở quý vị nữ giới, phu nhân...

Trở laị vấn đề tuổi Vàng, tuổi Hạc, thì người trong cuộc nhiều khi cũng có những suy tư, những ý nghĩ lẩn thẩn về mình, về niên kỷ của mình, nhất là sống ở một thời đại khoa học quá tiến bộ, thiên hạ sinh hoạt theo vi tính, nhẹ tình người.

Chẳng hiểu taị sao ta lại có câu “đa thọ, đa nhục” rồi “lão giả an chi”, già an phận.

Tại mình cho rằng mình đã thành vô dụng, phụ thuộc con cái, đau yếu, bệnh hoạn, cô đơn, gánh nặng của gia đình, không thích nghi với hoàn cảnh, chỉ nghĩ tới qúa khứ, ngày một hao mòn... chờ ngày chết.

Hay là xã hội không biết được và xử dụng được nhiều ưu điểm, nhiều tích cực của người già. Những khôn ngoan, từng trải, những chín chắn, già dặn, gừng càng già càng cay.

George Burns, trên 100 tuổi vẫn hoạt bát, hấp dẫn trong hoạt động kịch nghệ.

Khi 68 tuổi, Charles de Gaulle được coi như là người duy nhất tránh được cuộc nội chiến cho nước Pháp, bằng cách trao trả độc lập cho Algérie năm 1958.

Tài danh Michelangelo để lại cho hậu thế nhiều kiệt tác, chỉ ngưng làm việc khi ông mất vào tuổi 89.

Và còn biết bao nhiêu người già không vô dụng khác nữa như Pablo Picasso, Mohandas Gandhi, Vương Hồng Sển, Nguyễn Hiến Lê...

Cũng có vị cao niên cảm thấy không thoải mái với việc những chính trị gia, kinh tế gia, xã hội học. Họ coi con số người già một ngày một tăng, sẽ là một gánh nặng cho ngân sách quốc gia, cho gia đình, con cái, vì tình trạng không sản xuất, quá phụ thuộc của họ. Nào trợ cấp an sinh xã hội, nào tiền già, nào thẻ khám bệnh miễn phí…


Theo rõi trên truyền thông, báo chí, ta thấy “Vấn đề về Người Già “đã được ồn ào nêu lên:

An sinh Xã hội lâm nguy !

Ai trả tiền cho người già đây?

Gánh nặng chăm sóc bố mẹ già một ngày một tăng cho con cái !

Tình cảnh khốn đốn của người già ! v...v...

Sự thực thì phần tích cực, phần đóng góp có xây dựng của người cao niên vào xã hội, cộng đồng cũng như gia đình đã và đang được tuyên dương, nhất là khi tỷ số quý cụ trong tổng số dân chúng ngày một gia tăng.

Cơ quan Kiểm Kê Dân Số Hoa Kỳ dự đoán vào năm 2050, nước Mỹ sẽ có 300 triệu công dân và số quý cụ trên 65 tuổi là 68 triệu, tức là gần 30% tổng dân số. Sự gia tăng này sẽ tạo ra nhiều dịch vụ, công việc và nghề chuyên môn mới.

Đọc tuần báo Newsweek số cuối tháng 10 năm 1999, ta thấy một bài báo có tiêu đề lớn:”Với các nhà doanh nghiệp, các luật sư, các bác sĩ, thì tuổi già sẽ đem lại cho họ cả một kho vàng”

Bài báo có một câu sau đây đáng để các bạn trẻ chọn nghề lưu ý: “Bất cứ một sinh viên nào xuất chúng về khoa học nghiên cứu tuổi già và tiến trình già, lại có thêm một bằng cấp luật khoa hay hành chánh tài chánh thì coi như đã có giấy phép in bạc giấy “

Mà để có được sự đóng góp hữu hiệu, cụ thể, các cụ chắc cũng phải có một sự sửa sọan, làm sao duy trì được phần lớn cái nhiệt huyết, hăng say, cái khả năng tinh thần và thể xác của thuở trung niên.Ta vừa an hưởng tuổi vàng, vừa làm việc hữu ích với bà con, họ hàng, lối xóm .

Tài liệu AN HƯỞNG TUỔI VÀNG này được giới thiệu tới quý vị để chúng ta cùng làm cái công việc sửa soạn đó.

Thực tâm mà nói thì chúng tôi cũng gần đến tuổi hưu hành chánh lại cũng mon men gần vào bảng Cổ Lai Hy. Nên trong những năm vừa qua đã cố gắng học cách thức sống tuổi già, qua kinh nghiệm của quý vị đàn anh lão trượng, hoặc qua kiến thức thu lượm trong sách báo. Giờ đây, chúng tôi xin chia sẻ cùng quý vị. Cùng như khẩn cầu quý vị góp ý thêm cho bằng những kinh nghiệm của quý vị, để hy vọng duy trì được hiện tình, tuổi đời gần bẩy bó, mà Tâm Thân cố giữ được an lạc, dáng đi chưa đến nỗi ngả nghiêng, người anh em đồng hao cho chục viên Viagra mà vẫn chưa phải dùng tới, và người bạn đường trên ba mươi năm không khiếu nại. Lâu lâu, khi stocks lên, còn cao hứng đòi “đầu tư ”thêm .

Đọc sách Hoàng Đế Nội Kinh, thấy ghi câu vấn đáp sau đây bèn học lấy làm lòng : “Người đời thượng cổ, đều sống đến cả trăm tuổi là mức thường, mà hoạt động không suy giảm; người đời nay tuổi vừa nửa trăm, mà hoạt động đã suy giảm. Có phải chăng là do thời thế xưa và nay khác nhau ?

Đáp: Người đời Thượng cổ, ăn uống có chừng đỗi, thức ngủ có giờ giấc, không phí sức bậy bạ. Cho nên thể chất cũng như tinh thần đều được câu toàn, mà hưởng trọn tuổi trời, sống đúng với mức trăm tuổi mới chết.

Người đời nay thì không phải thế. Lấy rượu làm nước uống, lấy quấy làm thường, ăn uống no say thì chui vào buồng kín, vì dâm dục làm khô tinh dịch, hao tán chân khí; không biết cách bảo trì cho sức khoẻ được đầy đủ, không biết theo thời ngự trị tinh thần, chuyên theo việc khoái trí vui lòng, vui chơi nghịch với lẽ sống, ăn uống thức ngủ không chừng mực. Cho nên tuổi thọ vừa mới năm mươi mà sức khoẻ đã hao mòn vậy ”.-Nguyễn Đồng Di dịch.

Kinh nghiệm người xưa rõ ràng là thế đó.

Giờ đây, với sự hỗ trợ của Y khoa học tân tiến cộng thêm chút quyết tâm, tích cực, lạc quan, chẳng lẽ ta lại không nối gót được các cụ Bành tổ xa xưa.

Khi chúng tôi hỏi ý kiến người bạn nghệ sĩ vong niên, nhạc sĩ Phạm Nghệ, về cách thức làm sao ông ta sống được tới tuổi này mà vẫn vui đời, khoẻ mạnh.

Thì người nghệ sĩ cao niên nhấn mạnh ở nghĩa NHÂN-QỦA và kết luận một cách hết sức vô tư, dễ thương: “Bây giờ tớ cũng chẳng cần gì, chỉ mong sống thêm bằng khoảng thời gian từ ngày tớ sang Mỹ là đủ lắm rồi ”.

Người nghệ sĩ đó năm nay 76 tuổi và tái ngộ ở traị tỵ nạn Fort Chaffee với chúng tôi vào giữa tháng năm, một chín bẩy nhăm. Vị chi là bạn ta hy vọng sống tới 103 tuổi.

Ăn Nhiều Muối Không Tốt Cho Sức Khỏe
20/05/2020
Bs thú y Nguyễn Thượng Chánh DVM


Muối là một chất rất cần thiết cho sự sống của con người. Hầu như trong tất cả mọi bữa cơm, dù chay hay mặn, đều có sự hiện diện của muối trong thức ăn.


***


-Disclaimer-(Chối từ trách nhiệm) tác giả không phải là y khoa BS, và cũng không phải là dược sĩ – Bài viết chì là một tổng kết từ các tài liệu khoa học ngoại quốc đáng tin cậy mà thôi-Mọi nghi vấn xin các bạn vui lòng tham khảo với bác sĩ gia đình.


Slash the Salt Part II – Do You Avoid Salt Shakers? You Probably ...



Muối cũng xâm nhập cả vào lãnh vực văn chương bình dân truyền khẩu của văn hóa Việt Nam, như “Cá không ăn muối cá ươn, con cãi cha mẹ trăm đường con hư’’ (giáo dục con cái) hay “Miệng ăn mắm ăn muối, đừng có nói bậy bạ không nên’’ (có tính cách dị đoan, sợ đụng chạm đến thánh thần) hoặc bình dân hơn thì: “Còn trẻ quá mà tóc đã điểm muối tiêu rồi!” (có người dám nói là tại gì xấu máu) và chót hết là “Ông chủ tao đã đi bán muối rồi” (tức là ổng đã đi tàu suốt về bên kia thế giới).

Trong chuyện bếp núc thì có muối mè, muối tiêu, muối ớt, muối sả, hột vịt muối, cà muối, v.v…Còn có khát nước thì làm bậy một ly nước đá chanh muối cũng đã lắm.


Muối giúp cho món ăn bớt nhạt nhẽo, tăng khẩu vị và dễ bắt cơm hơn.


Trớ trêu thay ngày nay khoa học cho biết ăn quá nhiều muối sẽ không tốt cho sức khỏe.


Khô cá sặc bổi

KHÔ CÁ SẶC -Ngon nhưng rất nhiều muối


Muối và sức khỏe


Con người ta sống được là nhờ có muối, nói đúng ra là nhờ chất sodium trong muối...

Sodium rất thiết yếu trong việc điều hòa và giúp thể dịch trong cơ thể được giữ ở một mức độ thích nghi.

Sodium cũng còn dự phần trong các hoạt động biến dưỡng như giúp vào hoạt động dẫn truyền mệnh lệnh thần kinh, hấp thụ dưỡng chất của tế bào và co thắt của các cơ.

Nhu cầu về muối thay đổi tùy theo tuổi tác, trọng lượng cơ thể, nếp sinh hoạt và cũng tùy theo sức khỏe của mỗi người.

Ở người có sức khỏe bình thường, sự thặng dư sodium được thận loại bỏ ra ngoài theo nước tiểu và mồ hôi.

Ở một số người khác có tính nhạy cảm với muối, thì sự loại bỏ sodium như vừa kể không mấy dễ dàng nên tỉ lệ chất nầy không ngừng gia tăng lên mãi kéo theo hiện tượng giữ nước trong gian bào và trong máu.

Để thích nghi với sự gia tăng của một khối lượng máu quá lớn, tim phải làm việc nhiều hơn và mạnh hơn đồng thời hệ thống mạch máu phải giãn nở thêm hơn.

Áp lực lưu thông của máu trong huyết quản nếu vượt qua một giới hạn nào đó sẽ được xem là hiện tượng cao máu (hypertension).

Khi đo huyết áp, ở người bình thường giới hạn tối đa không nên vượt qua là 140/90. Đối với những người đang bị bệnh tiểu đường thì giới hạn tối đa là 130/80.

Trong các trường hợp huyết áp động mạch có vẻ cao hơn bình thường thì bạn cần phải đi khám bác sĩ.

Khoa học gọi hiện tượng cao máu là kẻ giết người thầm lặng vì lẽ nó giết ta một cách thật âm thầm, bất ngờ mà không báo hiệu ra một triệu chứng gì trước đó cả.

Tuổi tác càng cao thì sức đàn hồi của động mạch lại càng giảm vì vậy bệnh cao máu càng dễ xuất hiện, rất nguy hiểm vì có thể gây ra tai biến mạch máu não.

Tất cả các nhà khoa học trên thế giới đều chỉ đích danh sự thặng dư muối như là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh cao huyết áp động mạch.

Để theo dõi huyết áp của mình một cách thường xuyên, bạn có thể mua một cái máy để mỗi ngày tự đo lấy huyết áp của mình. Bạn cũng có thể ghé vào bất kỳ những pharmacies lớn nào tại Hoa Kỳ hay Canada để nhờ họ đo giùm. Dịch vụ nầy hoàn toàn miễn phí!.


Các loại sodium


Muối (chlorure de sodium) dùng để nêm nếm thức ăn tức muối bọt, chỉ chiếm có một phần nhỏ trong tổng số lượng sodium thật sự được sử dụng, số còn lại bao gồm sodium hiện diện một cách tự nhiên trong thực vật rau cải, trái cây và cuối cùng là các loại sodium khác, không ở dưới dạng muối, được sử dụng để pha trộn vào thực phẩm biến chế. Mục đích chính là để giúp gia tăng phẩm chất, hương vị, màu sắc và để việc tồn trữ được kéo lâu dài hơn.

Ngoài việc sử dụng muối để bảo quản, sodium còn giúp sản phẩm tăng tính giữ nước và thêm cân. Đây là hiện tượng thường thấy trong kỹ nghệ sản xuất thịt nguội (charcuterie) thí dụ như saucisse, jambon, v.v...

Sự kiện thực phẩm công nghiệp có chứa nhiều muối như pizza, chip, BigMac, Gà KFC, đậu phọng rang, v.v…cũng khiến người tiêu thụ dễ bị khát nên có khuynh hướng cần phải uống nước và đương nhiên giúp nhà hàng tăng số bán các loại nước ngọt như Coke, Pepsi, Seven Up...

Các loại muối sodium nầy được gọi là muối ẩn (caché, hidden) rất nguy hiểm vì chúng ta không thể thấy chúng được.

Đó là Nitrite de sodium và erythorbate de sodium (dùng trong kỹ nghệ thịt nguội để ướp lạp xưỡng, saucisse, jambon, hot dog, nem…), Bicarbonate de sodium còn gọi là baking powder (men, bột nổi để làm bánh), Phosphate de sodium, Benzoate de sodium (trong trái cây khô), Citrate de sodium (trong các loại đồ hộp), Propionate de sodium (giúp bánh mì không bị mốc meo) và chót là Monosodium glutamate (MSG) mà chúng ta quen gọi là bột ngọt hay mì chín...Sản phẩm có chứa muối sodium nhưng ăn lại không thấy mặn. Chết người là chỗ đó!


Những chất gì có thể thay thế được muối?

Trên thị trường cũng có một số sản phẩm có thể được dùng để thay thế muối ăn (Salt substitute) vì chứa rất ít hoặc không có chứa sodium gì hết.

Thông thường thì những sản phẩm loại này lại chứa quá nhiều potassium nên không mấy thích hợp cho một số người.


Thức ăn nào có chứa nhiều sodium?

Hầu như thức ăn, thức uống nào cũng có chứa ít nhiều sodium hết.

Sodium có trong thịt, thịt nguội charcuterie (jambon, saucisse), thịt bacon, lạp xưỡng, tôm cá, trong đồ conserve, các lon súp, súp dưới dang bột (soupe déshydratée), các lon rau đậu, các lon nước ép trái cây như tomato juice, cocktail aux légumes V8, Clamato, trong thức ăn đông lạnh frozen meals, plats cuisinés, trong các loại fast food (pizza, hamburger, Gà KFC, McCroquettes…), trong tất cả các loại chip, mì gói, trong sữa, bơ, margarine, fromage, trong nước khoáng (mineral water) như Vichy celestin, cải chua choucroute (sauerkraut) và cả trong rau quả chẳng hạn như celeri...

Đối với các món ăn VN, món ăn nào mặn là có nhiều muối tức phải chứa nhiều chất sodium rồi, chẳng hạn như tương, chao, miso, nước tương, dầu hào, nước mắm, các loại cá khô, cá mặn, tép rang, tôm kho Tàu, tôm khô, khô bò, dưa mắm, các loại mắm như mắm nêm, mắm ruốc, mắm ruột, mắm kho, mắm chưng, bún mắm, thịt kho, cá kho, cua rang muối, hột vịt muối, xoài tượng chấm nước mắm đường, v.v…

Ăn nhiều sodium: hãy coi chừng!

Ở những người có sức khỏe bình thường thì cơ thể tự điều hòa lượng sodium sử dụng bằng cách thải bớt ra ngoài qua mồ hôi, qua nước tiểu và qua phân.

Đối với một số người khác, sự thặng dư sodium sẽ có hại cho tim thận, cũng như làm tăng huyết áp động mạch và có thể dẫn đến tai biến mạch máu não rất nguy hiểm…Tiêu thụ quá nhiều sodium sẽ kéo theo mất mát calcium qua thận và có thể dẫn đến tình trạng loãng xương (osteoporosis) và có nguy cơ dễ bị gãy xương.

Ngược lại, một tình trạng thiếu sodium rất hiếm thấy xảy ra do vấn đề ăn uống thiếu thốn. Thiếu sodium sẽ làm cho cơ thể bị mất nước (deshydratation). Sự kiện này có thể thấy xảy ra trong trường hợp xuất mồ hôi quá nhiều, bị tiêu chảy lâu ngày, hoặc do ói mửa dữ dội.

Ngoài ra việc uống quá nhiều thuốc lợi tiểu (diuretic) để mong giảm cân cho ốm cũng dễ đưa đến tình trạng cơ thể bị thiếu sodium...

Di truyền cũng có thể là một nguyên nhân gây ra huyết áp cao. Người ta ước lượng có từ 10 đến 30% dân số Bắc Mỹ có mang sẵn trong người gène cao máu.

Một số nhà khoa học thì cho rằng sodium không phải là nguyên nhân trực tiếp của vấn đề làm cao huyết áp. Nó chỉ làm trầm trọng thêm các yếu tố khác liên hệ với bệnh lý này mà thôi.

Ngoài muối ra, một số yếu tố khác như thuốc lá, nếp sống ù lì ít vận động, béo phì, stress cũng ảnh hưởng đến việc làm tăng huyết áp động mạch.Tháng tư, 2007 tạp chí Hypertension có đăng tin một nhóm khảo cứu gia thuộc Đại học Bristol Anh Quốc qua thí nghiệm trên chuột đã nhận diện được nguyên nhân gây hiện tượng gia tăng huyết áp. Đó là protein Junctional Adhesion Molecule-1 (JAM-1)...JAM-1 được tìm thấy trong lớp tế bào endothelium, tức các tế bào lát trong lòng các mạch máu não bộ. Sự kiện khá đặc biệt là JAM-1 có tác dụng giam giữ các bạch huyết cầu, gây nên tình trạng viêm sưng (inflammation) não, cản trở việc lưu thông máu và giới hạn nguồn cung cấp oxy trong đầu. Với khám phá quá mới mẻ nầy, các nhà khoa học nghĩ rằng trong tương lai phương cách trị liệu bệnh cao máu có thể sẽ được duyệt xét lại.

Vậy các bạn hãy cẩn thận. Ăn mặn quá có hại cho sức khỏe.

Cơ quan American Heart Association lúc trước khuyến cáo mọi người nên giảm số lượng muối dùng hằng ngày ở mức độ tối đa là 2300mg. Nay họ thấy số đó vẫn còn quá cao nên ấn định xuống còn 1500 mg sodium/ ngày, tức là lối ½ muỗng café muối. (muối chứa 40% sodium và 60% chlore)..

Trong thực tế, chúng ta tiêu thụ nhiều gấp bội số lượng trên.


The AHA’s previous suggestion – set forth in the U.S. Dietary Guidelines for Americans back in 2005 – called for a maximum upper limit of 2,300 milligrams of salt daily. Most experts now believe that this figure is much too high for the average person, and have lowered the official recommended limit to 1,500 mg per day


Tại Canada luật bắt buộc nhà sản xuất phải trộn thêm 0,01% iode (iodure de potassium) vào muối bán để ngừa bướu cổ (goiter, goître) do tình trạng tuyến giáp trạng thiếu iode gây ra.


Chế độ ăn kiêng, ít muối, ít sodium


Những ai đang có vấn đề tim mạch, huyết áp cao, thận yếu hoặc đang bị tiểu đường thì nên cẩn thận trong việc ăn uống. Không nên ăn mặn quá.

Tùy theo tình trạng của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ kê ra các chế độ ăn kiêng thích hợp.

Trong thực tế, tại Canada và Hoa Kỳ luật bắt buộc nhà sản xuất phải nêu rõ số sodium chứa trong sản phẩm.

Nhãn hiệu dinh dưỡng Nutrition Facts ghi trên sản phẩm có thể giúp chúng ta có một ý niệm về sodium trong món hàng.

Nếu bạn muốn tính ra số lượng muối thì phải lấy số lượng sodium và nhân cho 2,5.

Thí dụ 500mg sodium X 2,5= 1250mg muối (hay 1,25g), và nhớ rằng đây chỉ là số lượng sodium của một phần chuẩn (par portion, per serving size) mà thôi.

Ăn càng nhiều thì số lượng muối càng tăng!


Tại Cadana, những nhãn hiệu sau đây có nghĩa là gì?


Cơ quan Kiểm tra thực phẩm Canada (CFIA), thông qua luật về nhãn hiệu đã quy định rõ rệt những từ ngữ được cho phép ghi trên bao bì, thí dụ:


*SANS SEL AJOUTÉ ou NON SALÉ: Không có thêm muối vào thức ăn. Các nguyên liệu sử dụng cũng không có chứa một lượng sodium nào đáng kể hết.


*FAIBLE TENEUR EN SEL ou EN SODIUM ou HYPOSODIQUE: Thức ăn chứa 50% muối (hay sodium) ít hơn sản phẩm bình thường và cũng không thể có hơn 40mg sodium cho 100g (nếu là cheddar cheese) cũng như không thể có hơn 80mg sodium cho 100g nếu là thịt hay cá. Được kể như sản phẩm để ăn kiêng (diète).


*SANS SEL ou SANS SODIUM: Không chứa hơn 5mg sodium cho 100g sản phẩm. Đây là loại thực phẩm chứa ít muối, ít sodium nhất.



Muối, một vấn đề lo nghĩ của nhiều quốc gia


World Action on Salt and Health (WASH) là một tổ chức quốc tế quy tụ trên 200 chuyên gia đến từ 48 quốc gia đã thực hiện một cuộc điều tra về hàm lượng muối của 30 sản phẩm giống nhau được bán trong các hệ thống siêu thị và nhà hàng Fast food trên khắp thế giới.

Riêng đối với Canada, kết quả thật đáng ngại vì có nhiều món hàng cho thấy có chứa một hàm lượng muối 17 lần nhiều hơn sản phẩm đồng loại bán ở các xứ khác. Thủ phạm bị nêu đích danh, đó là Kellog’s, Burger King và McDonald’s (Le Peril blanc, Protégez Vous, No Mai 2007).

WASH cho biết vấn đề muối không phải chỉ thuần túy giới hạn ở các món như hamburger, khoai Tây chiên hoặc vài loại céréale đâu, nhưng theo họ nguồn sodium quan trọng và đáng ngại nhất xuất phát từ các loại thịt nguội (charcuterie), thịt biến chế, chip, bánh biscuit, crackers, craquelins, bánh mì khô (biscottes), thức ăn làm sẵn đóng hộp (plats cuisinés), các loại sauces, soupe lon, bột soupe (soupe déshydratée).


Nói chung là muối nằm rất nhiều trong các loại thực phẩm biến chế công nghiệp.


Coi chừng, có khi một thức ăn giàu sodium không nhất thiết là phải có vị mặn lúc ăn vào đâu. Sodium có thể thấy trong bánh mì, trong các thỏi cớm céréale (barres tendres, chewy granola bars) và thậm chí…có thể thấy cả trong cà rem nữa (alginate de sodium).

Nhiều quốc gia trong khối Liên Hiệp Âu châu đã ý thức rằng sự thặng dư muối là một vấn đề y tế công cộng quan trọng...

Tại Finlande, sự can thiệp của chính phủ vào vấn đề muối từ những năm 1970 đến cuối những năm 1990 đã làm cho sự tiêu thụ muối giảm xuống còn 30%...

Ở Anh quốc, cơ quan Food Standards Agency năm 2003 đã tung ra chiến dịch nhằm kích động giới kỹ nghệ hạn chế lượng sodium trong một số mặt hàng chẳng hạn như trong các lon súp, rau cải đóng hộp, bánh mì và fromage. Mục đích chính của chiến dịch nhằm cắt giảm 1/3 số muối tiêu thụ ở mỗi người dân Anh xuống để không được vượt quá giới hạn 6gr/ngày...

Tại Pháp, cơ quan Agence Francaise de Sécurité Sanitaire des Aliments cũng rất quan tâm đến vấn đề muối trong các sản phẩm bán trên thị trường.

Năm 2002 chính phủ Pháp đã đặt ra một chương trình nhằm giảm thiểu sự tiêu thụ muối ở người dân xuống 20% trong vòng năm năm...

Tại Canada, dù rằng mối nguy cơ của muối đã quá rõ rệt rồi nhưng bộ luật Loi sur les Aliments et Drogues vẫn không xem muối như một chất phụ gia (food additive) nên không ấn định hàm lượng tối đa sodium dùng trong thực phẩm. Muối chỉ được xem như là một nguyên liệu bình thường mà thôi.


Tin ngược đời gây hoang mang cho mọi người (Nov 2011)

Mấy năm trước đây (Nov, 2011) có khảo cứu đưa ra nhận xét là ăn ít muối quá cũng không phải là điều tốt như người ta thường nghĩ.

Vậy các nhà khoa học cần phải xét lại đường lối quy định đâu là giới hạn muối có thể ăn vào mà không hại đến sức khỏe?

Lý do, giảm muối xuống một mức độ nào đó sẻ làm tăng hormones và một vài hợp chất. Sự kiện nầy có thể làm hại tim. Các chỉ số sau đây sẽ thay đổi.

-tăng cholesterol

-tăng Triglyceride (yếu tố nguy cơ của độy quỵ và tai biến mạch máu não)

-tăng enzym renin (là yếu tố liên hệ với áp huyết)

-tăng các hormones adrenalin và noradrenalin (có ảnh hưởng đến áp huyết và nhịp đập của tim)

Khám phá nầy đã gây ra nhiều tranh cãi từ các giới khoa học.


Từ lâu các nhà khoa học và CDC đều chỉ đích danh rằng thoái quen ăn quá mặn là nguyên nhân làm tăng áp huyết và bệnh tim mạch.


« People should not worry about salt intake » says JAMA. 10 nov 2011

http://blisstree.com/eat/nutrition/p...concludes-981/

Just last month, the Centers for Disease Control and Prevention released a report saying Americans in general consume way too much sodium, and it’s putting our health at risk. Numerous studies have shown excessive dietary salt can lead to hypertension (high blood-pressure), which is a major risk factor for stroke and heart disease.

But this new study—published online this week in the American Journal of Hypertension—reviewed data from 167 studies comparing high and low sodium diets, and the results are surprising. In folks with normal or high-blood pressure, a low-sodium diet did bring blood pressure down. But a low-sodium diet also corresponded to significantly higher:

Cholesterol levels

Triglyceride levels (a factor linked to heart attack and stroke)

The enzyme renin (which is linked to high blood pressure)

The hormones noradrenaline and adrenaline (which can affect blood pressure and heart rate)

“In my opinion, people should generally not worry about their salt intake,” said study author Dr. Niels Graudal, of Copenhagen University Hospital in Denmark.

Graham MacGregor, a professor of cardiovascular medicine and chairman of the World Action on Salt campaign group, told Reuters he strongly disagrees with Graudal’s conclusions. The review “clearly shows once again that decreasing salt intake lowers blood pressure,” said MacGregor”.

Khảo cứu của Đại học Mc Master Canada, đăng trong The Journal of the Merican Medical Association cũng đưa ra một kết luận tương tợ : Ở những người đang bị bệnh tim và tiểu đường, ăn quá quá ít muối có thể làm gia tăng nguy cơ chết vì bệnh tim mạch.



Too little salt also a health risk, Mc Master study finds

http://www.thestar.com/news/article/1091079


McMaster University research has found that too little salt in the diet of people with heart disease and diabetes may increase the risk of cardiovascular death.

While doctors have warned for years that too much salt is not good, the Hamilton university study of 28,880 people with an increased risk of heart disease between 2001 and 2008 found that a daily intake of less than three grams — or slightly more than a teaspoon — can also increase the risk of heart attack and stroke.

The study was published Tuesday in the Journal of the American Medical Association.

“We did find that too little salt was associated with an increased risk,” said researcher Dr. Martin O’Donnell, an associate clinical professor of medicine at McMaster, told the Toronto Star in a telephone interview from Ireland, where he splits his research time.

The study found moderate sodium intake was associated with the lowest risk of cardiovascular events; high sodium intake with increased risk and low sodium intake with increased risk in cardiovascular deaths and hospital admission for heart failure.

Some studies have reported that low sodium intake can contribute to high blood pressure, which in turn may increase cardiovascular risks.

Trên đây chỉ là kết quả của khảo cứu xét qua một khía cạnh nào đó mà thôi.Vậy nên cẩn thận.

Ăn quá mặn một cách thường xuyên vẫn là việc chúng ta cần nên tránh.


Kết luận


Hình như dân VN mình có thói quen ăn rất mặn.

Không biết có phải đây là nhu cầu tự nhiên của các dân tộc ở những xứ nóng, nhất là đối với những người lao động nặng nhọc thường hay bị đổ mồ hôi nên mất nhiều sodium hay không?

Ngày xưa lúc còn nhỏ chúng ta cũng thường hay nghe người lớn nói là ăn mặn cho chắc da, chắc thịt, cho khỏe đó sao?

Muối, đường và mỡ là ba vấn đề quan trọng mà không ai lại có thể thờ ơ được.

Đây cũng là mối lo ngại chính yếu của những người lớn tuổi lúc ăn uống.

Đối với một số người kể cả tác giả, thói quen ăn mặn cũng không dễ gì một sớm một chiều mà bỏ đi được./.

Người Việt Hải Ngoại Và Bệnh Tim Mạch
13/05/2020
Nguyễn Thượng Chánh DVM
*Disclaimer-chối từ trách nhiệm-Nói rõ tác giả không phải là y khoa BS- Đây chỉ là bài dịch từ tài liệu ngoại quốc-Mọi thắc mắc nghi vấn về bệnh tim mạch xin các bạn trực tiếp hỏi bs gia đình.

Không tha một ai: Già cũng như trẻ, hút thuốc lá, béo phì, thích ăn quá mặn, cao áp huyết, tiểu đường, thường xuyên bị căng thẳng tinh thần STRESS - là những đối tượng có nhiều nguy cơ bị bịnh tim mạch, đột quỵ, tai biến mạch máu não (stroke, avc).


1/3 Tất Cả Những Tử Vong Ở Mỹ Vì Bệnh Tim

https://vietbao.com/a247014/1-3-tat-...my-vi-benh-tim

“Tại Hoa Kỳ, bệnh tim mạch giết 801,000 người, bệnh tim giết 370,000 người, và đột quỵ giết gần 129,000 người. Còn nữa, có 750,000 người tại Hoa Kỳ bị đau tim, 116,000 người chết” (Ngưng trích Vietbao.com 21,12/2015).


http://www.docteurclic.com/galerie-p...age_3137_m.jpg

***
Béo thì ngon, nhưng ăn nhiều và ăn thường xuyên quá cũng có thể không tốt cho sức khỏe.

Còn nhớ lúc xưa ở quê nhà, mỗi lần đi ăn phở, mình thường hay xin thêm một ít nước béo cho nó ngon.

Các món như chuối chưng, chè đậu, chè ba màu, bột chiên, cari, chả giò, kiễm, và đồ kho để ăn chay (mua ngoài chợ và cả ăn ở trong chùa) đều có chứa hoặc nhiều nước cốt dừa (coconut milk, lait de coco) hoặc nhiều mỡ dầu lắm.

Ba ngày Tết, hầu như mỗi nhà VN đều phải có một nồi thịt kho nước dừa , mà phải là loại thịt đùi nửa nạc nửa mỡ mới đúng điệu.

Chỉ riêng một vài dẫn chứng vừa kể cũng đủ thấy là mỡ dầu là một thành phần quan trọng không thể thiếu được trong tập quán ăn uống của chúng ta.

Tại Canada, bênh tim mạch là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ nhì sau bệnh ung thư


Người Mỹ gốc Á Châu dẫn đầu về bệnh tim mạch tại Hoa kỳ


Asian Americans Face Greater Risk for Stroke and Hypertension

https://www.cardiosmart.org/News-and...d-Hypertension


So với người Mỹ da trắng, người Mỹ gốc Á châu dẫn đầu về bệnh tim mach tại Hoa kỳ
Asian Americans face higher risk for stroke and hypertension compared to whites, finds study.

Published in the Journal of the American College of Cardiology, a recent study analyzed death records for the six largest Asian-American subgroups: Asian Indian, Chinese, Filipino, Japanese, Korean and Vietnamese. Together, these subgroups make up 84% of the Asians in the United States.


Người Việt tại Hoa Kỳ và bệnh tim mạch


Tung T. Nguyen, MD et al-Cardiovascular Risk Factors and Knowledge of Symptoms Among Vietnamese Americans

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2628984/

Tóm tắt kết luận của khảo cứu vể Bệnh tim mạch ở một nhóm người Mỹ gốc Viêt tại Santa Clara, CA

Thiếu vận động, ít ăn rau quả mỗi ngày và thiếu kiến thức và hiểu biết về triệu chứng của cơn đứng tim heart attack.Trong nhóm người Việt được thăm dò, thì chỉ có 59% trả lời đúng dấu hiệu đau nơi ngực là một triệu chứng của heart attack.


Physical inactivity is an important cardiovascular risk factor, and 40% of Vietnamese Americans

Vietnamese Americans may not meet the Healthy People 2010 recommendations for fruit and vegetable consumption (75% with at least two daily servings of fruit and 50% with at least three daily servings of vegetables

Another problem identified by this study is the lack of knowledge of heart attack and stroke symptoms. Recognition of these symptoms is important, because early treatment can save lives and prevent morbidity. Only 59% of Vietnamese Americans in this study knew that chest pain was a symptom for heart attack,



http://www.mix929.com/files/wjxa/ima...n%20copy_0.jpg

1-Heart Attack..Đứng Tim

“Đứng tim cũng được gọi là nhồi máu cơ tim (myocardial infarction, hay MI). Tình trạng này xảy ra khi mạch máu đưa dưỡng khí đến bắp thịt tim bị nghẹt, làm cho máu ngưng chảy đến một phần của tim. Nếu không chữa ngay, thì phần bắp thịt tim bị chết. Quý vị được giúp đỡ càng sớm, thì tim càng ít bị hư hại.

Mạch máu bị nghẹt vì:

•Chất mỡ đọng lại gọi là mảng•Cục máu đông•Mạch máu bị co thắt


Triệu chứng đứng tim

•Đau, bị sức ép, chẹn, nặng, nén lại hoặc nóng rát ở ngực, cánh tay, quai hàm, vai hoặc cổ. Xảy ra trong khi hoạt động lẫn khi nghỉ ngơiLâu hơn 5 phút hoặc tự khỏi rồi sau đó bị lại.

Ra mồ hôi

Thở hổn hển

Buồn nôn hoặc ói mửa

Đau bao tử hoặc ợ nóng khó tiêu

Cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt hoặc ngất xỉu

Cảm thấy sợ hãi hoặc hoảng sợ

Gọi 911 ngay nếu quý vị có bất cứ triệu chứng nào như vậy. Ngồi hoặc

nằm xuống cho đến khi toán cấp cứu đến.

Đừng lái xe hơi đến bệnh viện hoặc để chậm trễ bằng cách gọi bác sĩ “(Ngưng trích-Heart attack)

. https://www.healthinfotranslations.o...ttack_Viet.pdf


Những báo hiệu cơn đau tim đang xảy ra


Video: Cardiology: Do You Know The Warning Signs of Heart Disease?

https://www.youtube.com/watch?v=eqe9j6i8p14



cholesterol and heart disease

Animal Products Are Linked to Heart Disease

http://www.peta.org/issues/animals-u...heart-disease/


Khảo cứu cho thấy việc tiêu thụ protein nguồn thực vật (tofu, hạt nut, đậu…) có thể giúp giãm nguy cơ bệnh tim 30%- Không phải protein nào cũng giống nhau hết đâu- Tiêu thụ nhiều protein gốc động vật (thí dụ thịt…) sẽ không tốt cho sức khoẻ và có hại cho tim, ngược lại việc ăn nhiều đạm thực vặt sẽ giúp tim hoạt động tốt.

“A major study published in February 2005 reconfirmed the link between animal products and heart problems. The study, which was published in the American Journal of Epidemiology, concluded that among the 29,000 participants, those who ate the most meat were also at the greatest risk for heart disease. The researchers also reported that a high intake of protein from vegetable sources such as tofu, nuts, and beans lowers our risk of heart disease by 30 percent. Dr. Linda E. Kelemen, the scientist who headed the study, told reporters, “Not all proteins are equal”—while vegetable protein can help keep our hearts healthy, eating animal protein can put us in an early grave”.


Ăn Chay Và Sức Khỏe, Nguyễn Thượng Chánh, DVM

http://thuvienhoasen.org/a11377/an-c...uong-chanh-dvm


Cơn đau tim:Các dấu hiệu thường thấy:


Thưòng có diễn tiến chậm chạp nhưng cũng có thề xảy ra một cách bất ngờ đột ngột.

-Dau, khó chịu ngay giữa lòng ngực kéo dài trong nhiều phút hoặc trở đi trở lại từng cơn

-Đau, khó chịu vùng ngực hay phần trên của thân: hai cánh tay, vùng lưng, sau cổ, hàm và vùng bao tử (phía trái)

- Nhịp thở ngắn, có hoặc không có cảm giác khó chịu kèm theo.

-Có thể có các dấu hiệu khác: như toát mồ hôi lạnh, nôn mửa hoặc hơi hơi nhức đầu

Some heart attacks are sudden and intense — the "movie heart attack," where no one doubts what's happening. But most heart attacks start slowly, with mild pain or discomfort. Often people affected aren't sure what's wrong and wait too long before getting help. Here are signs that can mean a heart attack is happening:

Chest discomfort. Most heart attacks involve discomfort in the center of the chest that lasts more than a few minutes, or that goes away and comes back. It can feel like uncomfortable pressure, squeezing, fullness or pain.

Discomfort in other areas of the upper body. Symptoms can include pain or discomfort in one or both arms, the back, neck, jaw or stomach.

Shortness of breath with or without chest discomfort.

Other signs may include breaking out in a cold sweat, nausea or lightheadedness.

As with men, women's most common heart attack symptom is chest pain or discomfort. But women are somewhat more likely than men to experience some of the other common symptoms, particularly shortness of breath, nausea/vomiting, and back or jaw pain. Learn about the warning signs of heart attack in women.


http://www.lessignets.com/signetsdia...6/1/9-1-19.jpg

Không chần chờ-Gọi 911 ngay lập tức- Canada –USA




Ăn uống và bệnh tim mạch



Có bao nhiêu loại chất béo?

blank

Các loại dầu ăn thông dụng tại Canada (Photo NTC 2014)


Chất béo bão hòa (saturated fat): đông đặc ở nhiệt độ bình thường trong nhà.Thấy nhiều trong thịt,mỡ, tôm, cá, đồ lòng, lòng đỏ hột gà, sữa và phó sản của sữa như fromage, crème,bơ vv….Thực vật, trái cây, hạt có dầu đều chứa rất ít chất béo bão hòa, ngoại trừ dầu dừa, nước cốt dừa và dầu cọ (palm oil) là những sản phẩm có chứa một tỉ lệ chất béo bão hòa cao nhất trong nhóm thực vật.

Chất béo bão hoà là chất béo xấu, có hại cho sức khỏe và có thể gây nên bệnh chứng nghẽn mạch máu.

Chất béo không bão hòa (Unsaturated fat): không đông đặc ở nhiệt độ bình thường. Có nhiều trong dầu thực vật. Đây là chất béo tốt vì có khuynh hướng làm giảm cholesterol trong máu. Người ta phân chia chất béo không bão hòa ra làm 2 nhóm:

Không bão hòa đơn thể (monounsaturated), có nhiều trong dầu olive, dầu canola,và dặc biệt trong mỡ vịt nữa …

Không bão hòa đa thể (polyunsaturated), tiêu biểu là linolenic acid (hay omega 6) và alpha-linoleic acid (hay omega 3). Đây là những acid béo thiết yếu vì cơ thể không tự tổng hợp được mà phải nhờ thực phẩm mang vào. Chất béo không bão hòa đa thể ít ổn định, dễ bị oxy hóa, và dễ bị hôi (rancid) hơn chất béo không bão hòa đơn thể. Chất béo không bão hòa đa thể được thấy nhiều nhất trong dầu hạt lin (linseed, flaxseed oil), kế đến là dầu hoa hướng dương (tournesol, sunflower oil), dầu đậu nành, dầu bắp (corn oil) vv…

Hai chất Omega 3 và Omega 6 thường được các nhà dinh dưỡng ca tụng hết lời vì chúng có khả năng giúp cơ thể tổng hợp chất prostaglandin rất cần thiết để giữ cho máu lưu thông được dễ dàng, ngừa các bệnh tim mạch.

Oméga 3 có thể giúp giảm cholesterol, ngăn ngừa được các chứng viêm khớp, một số bệnh ngoài da, bệnh dị ứng, hen suyễn, trầm cảm, và người ta cũng nghĩ rằng nó có thể ngừa được một vài loại ung thư (vú, ruột và bao tử)?

Ngoài ra,Omega 3 cũng có thể làm giảm chất béo xấu Triglycerides xuống.

Một số cá vùng nước lạnh như Mackerel, Hareng, Tuna, Salmon…đều có chứa Omega 3.

Tóm lại, chất béo không bão hòa đa thể có khả năng làm giảm lượng total cholesterol gồm cả loại xấu lẫn loại tốt trong máu xuống.

Chất béo không bão hòa đơn thể chỉ làm giảm cholesterol xấu xuống mà thôi.


blank

Thịt heo quay tại nhà, ngon nhưng nhiều mỡ lắm(Photo NTC)



Cholesterol là gì?


Đây là một loại chất béo chỉ thấy trong thức ăn gốc động vật mà thôi.

Trong máu, 80% cholesterol do gan sản xuất, phần còn lại do thực phẩm mang vào.

Ở người có sức khỏe tốt, gan tự điều tiết việc tổng hợp cholesterol để giữ hàm lượng chất nầy trong máu ở mức độ bình thường.

Nhưng một lượng chất béo bão hòa quá cao sẽ kích thích gan sản xuất thêm nhiều cholesterol. Dầu dừa, nước cốt dừa và dầu cọ (cũng là một loại dầu nhiệt đới) đều có tỉ lệ chất béo bão hòa thật cao, hãy cẩn thận.

Cholesterol rất cần trong việc tổng hợp hormons (estrogen, androgen, progesterone, cortisone…), tạo lập màng tế bào thần kinh, và sản xuất muối mật để tiêu hóa.

Trong máu ¾ cholesterol được một loại lipoprotein có tỉ trọng thấp chuyên chở (low density lipoprotein). Người ta gọi chúng là cholesterol xấu hay LDL. Phần cholesterol còn lại do một loại lipoprotein có tỉ trọng cao (high density lipoprotein) chuyên chở nên được xem như cholesterol tốt hay HDL.

Một tỉ lệ cholesterol xấu quá cao có khuynh hướng tích tụ thành những mảnh mỡ đóng trong thành mạch máu, nhất là mạch vành (coronary artery) nuôi tim.Theo thời gian , mạch sẽ trở nên xơ cứng (atherosclerosis), khẩu kính mạch trở nên nhỏ hẹp hoặc bị tắt nghẽn, lưu thông máu bị cản trở, gián đoạn gây nên triệu chứng đau thắt ngực (angine de poitrine, angor), nhồi máu cơ tim (infarctus du myocarde, myocardial infarction, heart attack) hoặc tai biến mạch máu não ( AVC, Stroke ) nếu xảy ra trong đầu.

Nhiệm vụ của cholesterol tốt là chuyên chở cholesterol xấu dư thừa từ mạch máu trở về gan. Các nhà chuyên môn khuyến cáo chúng ta nên giữ hàm lượng:

Total cholesterol trong máu dưới mức 200mg/dL hay dưới 5.2mmol/L

HDL (cholesterol tốt) phải trên 35mg/dL hay trên 0.9mmol/L

LDL (cholesterol xấu) phải thấp hơn 3.4mmol/L

Tỉ lệ Total cholesterol / HDL phải bằng hoặc thấp hơn 5 / 1 mới tốt.

Triglycerides phải thấp hơn 2.3 mmol / L hay dưới 200mg/dL

Chúng ta cần giới hạn số cholesterol ăn vào trong ngày ở mức độ thấp hơn 300 mg.

Cholesterol có nhiều trong thịt,mỡ, sữa nguyên chất (loại 3.25% chất béo), crème, bơ, fromage, lòng đỏ hột gà, đồ lòng như gan, thận, óc, đồ biển vv…


dau_hay_mo_chien_cha_gio_ngap_dau-large-content

Dầu nhiều quá


Triglyceride là gì?


Đây cũng là một loại chất béo khác, một phần do thức ăn đem vào, và một phần khác do cơ thể tổng hợp trong tiến trình chuyển hóa năng lượng. Trong máu, Triglyceride được một loại protein có tỉ trọng thật thấp chuyển vận, gọi là very low density lipoprotein hay VLDL.

Nhiệm vụ của Triglyceride là giúp tế bào tạo năng lượng, phần dư thừa sẽ được tích trử dưới dạng mỡ. Cũng như chất béo bão hòa, Triglyceride là chất béo xấu.

Hàm lượng triglyceride cao có thể làm tăng nguy cơ nghẽn mạch.

Bánh kẹo ngọt và rượu đều đóng một vai trò quan trọng trong việc làm tăng chất Triglyceride trong máu lên.


Tập thể dục thường xuyên sẽ làm giảm Triglyceride và đồng thời cũng làm hạ cholesterol xấu (LDL) xuống và làm tăng cholesterol tốt (HDL) lên.


kfc_day_chat_beo-large-content

Quá nhiều muối và nhiều dầu


Trans fat là gì?


Kỹ nghệ làm bánh kẹo và margarine thường áp dụng phương pháp hydro hóa (hydrogenation) bằng cách cho thêm hydrogen vào dầu thực vật để chuyển chúng từ thể lỏng sang thể bán lỏng hay thể rắn chắc.Quá trình sản xuất nầy sẽ làm nẩy sinh ra một loại acid béo rất xấu, đó là Trans fat. Mục đích của hydrogenation là để giúp sản phẩm được khô ráo, tươi tốt, không bời rời, dễ hấp dẫn người tiêu thụ và đồng thời cũng có thời gian tồn trử (shelf life) lâu dài. Khi các bạn nhìn trên nhãn hiệu có đề shortening hoặc made from hydrogenated hay partially hydrogenated vegetable oil thì chắc chắn là có cả khối Trans fat trong đó rồi.

Cũng như chất béo bão hòa, Trans fat làm tăng cholesterol xấu, giảm cholesterol tốt và có khuynh hướng gây bệnh nghẽn mạch.

Muốn tính số lượng Trans fat trong sản phẩm,thì hãy xem nhãn hiệu étiquette.


Trans fat = Total fat - (saturated + polyunsaturated + monounsaturated fat)

Theo quy định mới về nhãn hiệu dinh dưỡng (Nutrition facts) của Hoa kỳ và Canada, kể từ năm 2006 nhà sản xuất bắt buộc phải cho ghi rõ số Trans fat trên nhãn hiệu của tất cả những sản phẩm bán ra.

Được miễn áp dụng điều lệ nầy nếu món hàng có tổng số chất béo (total fat) thấp hơn 0.5 gr cho mỗi phần chuẩn hay xuất ăn (per serving, par portion).

Nói chung, tất cả sản phẩm sản xuất theo lối công nghiệp, bán ở các tiệm hoặc nhà hàng đều có chứa Trans fat: bánh ngọt, cookies, chocolat, patisserie, bánh biscuit, mì gói, bánh mì croissant, chip, bánh donut, muffins, bánh trung thu , bánh pâté chaud bánh cracker , peanut butter, khoai Tây chiên French fries,các loại margarine cứng, được làm từ hydrogenated vegetable oil và thậm chí những thỏi cớm ngọt (bars tendres, chewy granola bars) mà quảng cáo nói là rất bổ dưỡng cũng có chứa Trans fat trong đó.


Một số lượng nhỏ Trans fat cũng có thể thấy hiện diện một cách tự nhiên trong một ít thức ăn gốc động vật như bơ, các sản phẩm làm từ sữa, fromage, thịt bò và thịt cừu .


http://vietbao.com/images/file/TCgA9...py-resized.jpg

Quá nhiều đường và trans fat-Bánh Donut Mỹ Vào Đài Loan-Vietbao.com




blank

Không tốt- chứa nhiều palm oil hay dầu cọ (photo NTC)




Bệnh nhà giàu hay bệnh nhà nghèo?



Ngày nay, hiện tượng béo phì, bệnh tim mạch, cao máu, tiểu đường và một vài loại cancer là những tai họa thật sự trong xã hội Bắc Mỹ và cũng của Việt Nam nữa.

Người ta thường gọi đó là bệnh của nhà giàu, nhưng riêng người gõ thì không nghĩ như vậy. Dù nghèo hay giàu, dù ở VN hay ở bên Tây, bên Mỹ, bên Tàu, dù ăn chay hay ăn mặn, dù ốm hay mập, nếu xài quá nhiều dầu mỡ thì nguy cơ bệnh tật vẫn giống y như nhau hết.


blank

Thịt kho quá nhiều mỡ (Photo NTC 2014)


http://www.atlantico.fr/sites/atlant...mal-bouffe.jpg

Quá nhiều mỡ dầu


Tuy vậy, chất béo cũng rất cần thiết cho trẻ em đang lớn, nhất là lúc các cháu được 1-2 tuổi. Chúng cần thật nhiều chất béo để tăng trưởng và để phát triển tốt.


Những nguyên nhân khác


Nguyễn T Chánh & Nguyễn N Lan-‘Fast Food’ hay ‘Fat Food

http://vietbao.com/a217635/fast-food-hay-fat-food


blank

Thỉnh thoảng nhớ đo huyết áp…


Chất béo của thực phẩm chưa phải là nguyên nhân duy nhất làm tăng nồng độ cholesterol trong máu. Hàm lượng chất béo (cholesterol và triglyceride) trong máu cũng còn có thể tăng lên bởi nhiều nguyên nhân khác nữa như: di truyền, tuổi tác cao, thời gian mãn kinh ở phụ nữ ménopause, thiếu vận động hay thể thao, bệnh tiểu đường, bệnh nhược giáp trạng (hypothyroidism), bệnh gan (obstructive liver disease), bệnh suy thận mãn tính (chronic renal failure), một số thuốc như steroid anabolisant, progesterone,một số thuốc ngừa thai,các corticoides, thuốc trị áp huyết cao nhóm Thiazide diuretics, các thuốc trị cao máu thuộc nhóm chẹn bêta(bêta bloquant) như Atenolol,Acebutolol vv… cũng có thể làm tăng cholesterol trong máu.


Ngoài ra cần phải nhớ là thuốc lá, rượu và café đều là những thứ làm gia tăng nguy cơ xuất hiện các bệnh chứng về tim mạch.

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều dược phẩm rất công hiệu để làm giảm cholesterol, và triglyceride trong máu, chẳng hạn như Atorvastatin(Lipitor), Lovastatin(Mevacor),Pravastatin (Pravachol), Simvastatin(Zocor), Gemfibrozil(Lopid), Probucol,Clofibrate , Fenofibrate vv..Tuy vậy, phản ứng phụ của chúng cũng nhiều và có thể gây ảnh hưởng xấu đến chức năng hoạt động của gan (làm tăng các enzyms của gan). Chúng ta cần phải tuyệt đối tuân theo lời chỉ dẫn của bác sĩ.

Đứng về mặt thuốc thiên nhiên,quảng cáo cũng không phải ít về những sản phẩm có thể giúp hạ cholesterol, giảm mập vv… Đó là các viên dầu cá có chứa một hỗn hợp gồm có Omega 3,6,9 + vitamin E , niacin, tisane, trà xanh, trà đắng, trà đinh, thuốc lá cây, nấm linh chi, nấm hương, tam thất, mộc nhỉ, mè đen và biết bao nhiêu thứ khác nữa được bày bán trong các tiệm thuốc Bắc hoặc được giới Đông y phổ biến. Các sản phẩm vừa nêu có thể giúp làm giảm một phần nào chất béo trong cơ thể , tuy vậy phía Tây y vẫn thường xuyên cảnh giác mọi người cần nên thận trọng để tránh cảnh tiền mất tật mang.

Một vài loại thực phẩm, chẳng hạn như các chất xơ tan trong nước (soluble fibre ) thấy nhiều trong cám lúa yến mạch (oat bran, son d’avoine ), lúa mạch (barley), Psyllium, hạt hạnh nhân (almond), quả hạch Walnut, củ hành Tây, tỏi ăn sống, trái blueberries, sữa đậu nành cũng có thể giúp làm giảm phần nào cholesterol xấu trong máu.


Vậy chúng ta nên làm gì?


+ Tiết chế ăn uống: ăn vừa phải các chất đường, mỡ và muối.


+ Nên dùng nhiều rau quả tươi, năng vận động, tập thể dục đều đặn và thường xuyên, giảm mập, bỏ thuốc lá, bớt rượu và bớt cà phê.


+ Nên quẳng gánh lo đi và vui sống với mọi người.


+ Riêng với người có tuổi, mỗi năm nên đi khám bác sĩ và xin được thử máu, thử tim một lần. Căn cứ vào kết quả xét nghiệm, bệnh sử và một số yếu tố khác như tuổi tác, cân nặng, có hút thuốc, nam hay nữ, có bị tiểu đường hay không… Bác sĩ sẽ thiết lập cho bạn một bản ước đoán % mối nguy cơ bạn có thể bị nghẽn mạch vành tim (risque de coronapathie) thuộc vào loại nào (thấp - trung bình - cao) trong vòng 10 năm sắp tới.

Biết để đề phòng, để thay đổi cách sống và cũng để uống thuốc!


Lời khuyên của một bs chuyên khoa tim mạch


Và đây cũng lời khuyên của một BS chuyên khoa về tim mạch, dr Michel Nguyễn của Đại học Y khoa Sherbrooke:


Để phòng ngừa bệnh tim mạch chúng ta cần phải thay đổi nếp sống: dinh dưõng trong lành, tập thể dục thường xuyên, bỏ thuốc lá, và đồng thời nên uống thuốc để tác động thẳng lên những yếu tố nguy cơ… (Dr Michel Nguyen)


Le Dr Nguyen est cardiologue au Centre hospitalier universitaire de Sherbrooke (CHUS), chercheur au Centre de recherche du CHUS et professeur à la faculté de médecine et des sciences de la santé del'Université de Sherbrooke.

En modifiant votre mode de vie (alimentation saine s’inspirant du Guide alimentaire canadien, exercice physique régulier et arrêt du tabagisme) et en suivant, en parallèle, un traitement médicamenteux qui agit sur les facteurs de risque, vous diminuez sans aucun doute l’inflammation, la progression de la maladie et conséquemment les risques d’avoir d’autres crises d’angine ou un infarctus. Il n’est jamais trop tard pour changer ses mauvaises habitudes.

De nos jours, avec tout l’arsenal thérapeutique médical, l’angioplastie coronarienne et le pontage, il est rare qu’il ne soit pas possible de contrôler la maladie ou les symptômes pour que la personne atteinte puisse mener une vie normale. À condition qu’elle sache se modérer..

Troubles Cardiaques.(passeportSanté).2005

http://www.passeportsante.net/fr/Mau...vasculaires_pm

http://images.lpcdn.ca/641x427/20110...hel-nguyen.jpg


Ăn ít,sống dai-Moins manger pour vivre plus longtemps

http://www.lapresse.ca/la-tribune/la...ites/201103/03

Hít Vào Bằng Mũi, Thở Ra Bằng Miệng: Ngăn Ngừa COVID-19
26/06/2020
Thụy Âm dịch

Đại dịch vi khuẩn corona đang tái phát đợt hai tại Nam Hàn và vẫn còn hoành hành tại Hoa Kỳ và một số quốc gia khác, trong khi nhân loại đang sốt ruột chờ đợi thuốc chích ngừa và thuốc chữa trị chứng bệnh quái ác đã làm hơn 9 triệu người trên toàn cầu bị truyền nhiễm và gần nửa triệu người thiệt mạng.

Giáo Sư Danh Dự Về Dược Học Phân Tử & Y Học tại Trường Y của Đại Học UCLA là Louis J. Ignarro, trong bài viết “The right way to breathe during the coronavirus pandemic” được đăng trên trang mạng www.theconversation.com hôm 19 tháng 6 năm 2020, nói đến một phương pháp rất tự nhiên nhưng có thể rất hữu hiệu trong việc ngăn ngừa COVID-19 là chỉ đơn giản “hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng.” Việt Báo xin đăng bản dịch Việt của Thụy Âm để cống hiến cho độc giả tường lãm.

*******

Hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng của bạn. Đó không chỉ là bạn thực tập yoga – hít thở theo cách này thực sự mang đến lợi ích y khoa rất lớn mà có thể giúp cho cơ thể chống lại việc bị truyền nhiễm vi khuẩn.

HIT VAO BANG MUI 01
Hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng.(www.healthline.com)

Lý do là vì khoang mũi của bạn sản xuất khí nitric oxide phân tử, mà các nhà hóa học viết tắt là NO, làm tăng lưu lượng máu qua phổi và tăng nồng độ oxy trong máu. Hít thở bằng mũi mang NO thẳng vào phổi, nơi nó giúp chống lại việc truyền nhiễm vi khuẩn corona bằng việc ngăn chận sự sinh trưởng bằng cấp số nhân của vi khuẩn corona trong phổi. Nhưng nhiều người tập yoga cũng nhận được lợi ích của việc hít thở bằng mũi thay vì bằng miệng. sự dung nạp oxy nhiều hơn của máu có thể làm cho con người cảm thấy tươi tắn và mang lại độ dẻo dai lớn hơn.

Tôi là 1 trong 3 dược sĩ đã nhận được Giải Nobel năm 1998 về công trình khám phá cách khí nitric oxide được sản xuất trong cơ thể và cách nó hoạt động.

Vai trò của khí nitric oxide trong cơ thể

Khí nitric oxide là phân tử hiệu lệnh rộng khắp gây ra nhiều hiệu ứng sinh lý khác nhau. Nó cũng được sử dụng lâm sàng như một loại khí để làm nở một cách có chọn lọc các động mạch phổi ở trẻ sơ sinh bị tăng huyết áp phổi. Không giống như hầu hết các phân tử hiệu lệnh, NO là một chất khí ở trạng thái tự nhiên.

NO được tạo ra liên tục bởi 1 ngàn tỉ tế bào hình thành lớp lót bên trong, hoặc nội mạc, trong số 100,000 dặm của động mạch và tĩnh mạch trong cơ thể chúng ta, đặc biệt là phổi. NO có nguồn gốc nội mạc có tác dụng làm thư giãn cơ trơn của động mạch để ngăn ngừa huyết áp cao và thúc đẩy lưu lượng máu đến tất cả các cơ phận. Một vai trò quan trọng khác của NO là ngăn ngừa cục máu đông trong các động mạch bình thường.

Ngoài việc làm thư giãn cơ trơn mạch máu, NO còn giúp thư giãn cơ trơn trong khí quản - khí quản và tiểu phế quản – làm cho dễ thở hơn. Một loại thư giãn cơ trơn khác qua trung gian NO xảy ra trong mô cương lên (một trong hai khối mô cương cứng tạo thành phần lớn của dương vật và âm vật), làm cứng dương vật. Trên thực tế, NO là trung gian chính của sự cương cứng dương vật và kích thích tình dục. Khám phá này đã dẫn đến sự phát triển và tiếp thị của sildenafil, tên thương mại Viagra, hiệu quả bằng cách tăng cường hoạt động của NO.

Các loại khác của những tế bào trong cơ thể, gồm việc lưu thông các tế bào bạch huyết và các đại thực bào, sản xuất khí nitric oxide cho các mục đích kháng sinh. NO trong những tế bào này phản ứng với những mô bào khác, cũng được tạo ra bởi những tế bào tương tự, để hình thành các chất chống vi khuẩn để tiêu hủy các vi sinh vật xâm nhập gồm vi trùng, ký sinh trùng và vi khuẩn. Như bạn có thể thấy, NO là một mô bào hoàn toàn kỳ diệu.

Khí Nitric oxide như liệu pháp hít thở

Vì NO là khí, nó có thể được sử dụng với sự trợ giúp của các thiết bị chuyên môn như một liệu pháp cho các bệnh nhân bằng đường hô hấp. NO hít vào được sử dụng để điều trị cho trẻ sơ sinh bị tăng huyết áp phổi dai dẳng, một tình trạng trong đó các động mạch phổi bị hạn chế lưu lượng máu và thu hoạch oxy.

NO hít vào làm giãn các động mạch phổi bị tắc nghẽn và làm tăng lưu lượng máu trong phổi. Kết quả là, tế bào máu đỏ có thể trích xuất nhiều oxy hơn và đưa nó vào lưu thông chung. NO hít vào đã biến những đứa trẻ màu xanh thành màu hồng và cho phép chúng được chữa khỏi và về nhà với bố mẹ. Trước khi NO hít vào, hầu hết những đứa trẻ này đã chết.

NO hít vào hiện đang được thử nghiệm lâm sàng để điều trị bệnh nhân mắc COVID-19. Các nhà nghiên cứu đang hy vọng rằng 3 hành động chính của NO có thể giúp chống lại covid: làm giãn động mạch phổi và tăng lưu lượng máu qua phổi, làm giãn đường thở và tăng lượng oxy cung cấp cho phổi và máu, và trực tiếp giết chết và kềm chế sự phát triển và lan rộng của vi khuẩn corona trong phổi.

HIT VAO BANG MUI 02
Hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng.(www.healthline.com)

Làm sao khí nitric oxide giết chết vi khuẩn

Trong một nghiên cứu trong ống nghiệm được thực hiện vào năm 2004 trong đợt dịch SARS trước đây, các hợp chất thí nghiệm giải phóng NO đã làm tăng tỷ lệ sống sót của các tế bào động vật có vú chứa hạt nhân bị nhiễm SARS-CoV. Điều này cho thấy NO có tác dụng chống vi khuẩn trực tiếp. Trong nghiên cứu này, NO đã kềm chế đáng kể chu kỳ sinh trưởng của SARS-CoV bằng cách ngăn chặn sản xuất protein vi khuẩn và vật liệu di truyền của nó, RNA.

Trong một nghiên cứu lâm sàng nhỏ vào năm 2004, NO hít vào có hiệu quả chống SARS-CoV trong những bệnh nhân viêm phổi trầm trọng.

SARS CoV, gây ra vụ dịch năm 2003/2004, chia xẻ hầu hết bộ di truyền của nó với SARS CoV-2, vi khuẩn chịu trách nhiệm về COVID-19. Điều này cho thấy rằng liệu pháp NO hít vào có thể có hiệu quả để điều trị bệnh nhân COVID-19. Thật vậy, một số thử nghiệm lâm sàng về NO hít vào ở bệnh nhân COVID-19 từ trung bình đến nặng, cần phải thở máy, hiện đang được tiến hành ở một số viện nghiên cứu. Hy vọng là NO hít vào sẽ chứng tỏ là một liệu pháp hiệu quả và giảm bớt nhu cầu về máy thở và giường trong ICU.

Các xoang trong khoang mũi, nhưng không phải miệng, liên tục tạo ra NO. NO được tạo ra trong khoang mũi về mặt hóa học giống hệt với NO được sử dụng lâm sàng bằng đường hô hấp. Vì vậy, bằng cách hít vào qua mũi, bạn đang cung cấp NO trực tiếp vào phổi, nơi nó làm tăng cả luồng không khí và lưu lượng máu và giữ cho vi sinh vật và các hạt vi khuẩn được kiểm soát.

Trong khi hồi hộp chờ đợi kết quả của các thử nghiệm lâm sàng khi hít NO, và phát triển một loại thuốc chích ngừa hiệu quả chống lại COVID-19, chúng ta nên đề phòng và tập thở đúng cách để tối đa hóa việc hít khí nitric oxide vào phổi. Nhớ hít vào bằng mũi; thở ra bằng miệng.

Thủ Cung Sa - Kỷ Niệm 100 Ngày Bạn Đi Xa
23/06/2020
Trần Chí Phúc


Văn hóa nước Tàu đã ảnh hưởng Việt Nam từ nhiều năm xưa, cho nên nhiều người lớn tuổi đã đọc truyện kiếm hiệp Kim Dung hay truyện Tàu đều biết danh từ Thủ Cung Sa là gì. Đó là một cái chấm bằng hột đậu màu đỏ trên cườm tay người con gái để chứng tỏ còn trinh trắng. Theo truyền thuyết thì người ta dùng máu con thằn lằn trộn với chu sa màu đỏ rồi bôi lên một huyệt vị trên cườm tay tạo nên chấm đỏ ấy. Khi người con gái đã quan hệ tình dục rồi thì chấm đỏ ấy nhạt dần. Thời xưa phong kiến thì xã hội coi trọng trinh tiết cho nên những gia đình quyền quí, những ông vua, ông quan, những tổ chức tôn giáo bên Tàu áp dụng Thủ Cung Sa. Thời đại này chuyện trinh tiết không còn là vấn đề quan trọng nữa cho nên Thủ Cung Sa trở thành chuyện xưa tích cũ, kể cho nhau nghe làm quà câu chuyện.


Tôi làm bạn hơn 30 năm với Đông Y Sĩ-Châm Cứu Gia Tạ Việt Hoàng ở San Jose. Là người tốt nghiệp trường châm cứu San Francisco, mở phòng chữa bệnh ở San Jose, rồi vẫn tiếp tục tầm sư học đạo bao nhiêu thầy giỏi từ Tàu, Ấn Độ, Tây Tạng, Nam Hàn, Việt Nam suốt mấy chục năm cho nên danh y họ Tạ có vốn liếng Đông Y rất dồi dào. Tôi cũng thích thú chuyện Đông Y, võ thuật, khí công, bùa chú cho nên dõi theo quá trình học hỏi của bạn mình và nghe bạn kể rất nhiều chuyện.


Nhiều năm trước Tạ Việt Hoàng thường về Việt Nam tìm những vị thuốc quí của rừng núi quê hương như trầm, sâm Ngọc Linh và những cây cỏ thuốc Nam để tạo nên những phương thuốc chữa bệnh. Bạn tôi có ghé Huế để học hỏi thêm những lương y vì họ là con cháu của các vị Thái Y tức là thầy thuốc chữa bệnh cho hoàng tộc triều Nguyễn.


Có một lần lương y họ Tạ chẩn mạch xem bệnh cho một ni sư già ở Huế. Sau khi chẩn mạch, bạn tôi bảo rằng vị ni sư ấy có tâm bệnh cho nên tạo nên tắt nghẽn kinh mạch. Vị ni sư ấy bèn tâm sự rằng thời trẻ có yêu một người nhưng không nên duyên vợ chồng rồi ni sư đi tu. Về già tâm sự ấy vẫn còn vương vấn. Bạn tôi khuyên ni sư giải quyết cái vương vấn ấy thì bệnh sẽ hết, tâm bệnh thì phải chữa bằng tâm chứ không bằng thuốc. Trong lúc xem mạch thì lương y họ Tạ thấy có một cái chấm đỏ trên cườm tay; hỏi là cái gì thì ni sư bảo đó là Thủ Cung Sa vì ngày xưa là con gái của một gia đình làm quan triều Nguyễn. Ni sư vì một lý do nào đó xuất gia nơi cửa Phật nên cho đến tuổi già vẫn còn là một xử nữ. Hiếu kỳ, lương y Tạ Việt Hoàng xin ni sư chỉ cho cách làm dấu chấm đỏ Thủ Cung Sa và ni sư đồng ý.


Sau đó bạn tôi tìm một cô gái quen biết và áp dụng cách ni sư chỉ làm Thủ Cung Sa nhưng không được; bèm tìm lại ni sư để hỏi rõ. Và vị ni sư nói thêm rằng, trong một tháng chỉ có một ngày làm chấm Thủ Cung Sa thì mới thành công. Quả nhiên bạn tôi theo lời chỉ dẫn đó mà thành công.


Tôi hỏi lương y Tạ Việt Hoàng đó là ngày nào trong tháng thì bạn tôi không nói với lý do là không muốn tôi sẽ phổ biến chuyện này qua báo chí. Tôi đã từng hứa sẽ viết thành truyện những câu chuyện Đông Y, theo lời kể của bạn tôi nhưng chưa viết cho nên Tạ lương y mất hứng để kể thêm. Bạn bảo khi nào tôi viết gần xong truyện thì bạn sẽ cho biết thêm chi tiết để bài viết mặn mà.



Cô gái được Tạ lương y làm dấu Thủ Cung Sa ở Việt Nam sau này đi lấy chồng và cũng không có dịp gặp lại nên cũng chẳng biết cái dấu son đỏ còn đỏ hay nhạt màu.


Quí vị vào Internet, vào Google gõ chữ Thủ Cung Sa thì có mấy bài viết nói về đề tài này nhưng cũng là chung chung. Nào là chu sa màu đỏ, nào là con thạch sùng tức thằn lằn… Nhưng cái chi tiết là phải đúng cái ngày trong tháng thì quả thật mới mẻ.


Hôm nay ngày 23-6-2020 là kỷ niệm 100 ngày lương y Tạ Việt Hoàng mất. Tôi đến ngôi chùa nhỏ ở Quận Cam, nhờ ni sư trụ trì tụng kinh cầu siêu. Mấy năm trước, tôi có chở bạn tôi đến xem mạch cho ni sư và khi về lại San Jose, Tạ lương y nấu thuốc rồi gởi bằng xe đò Hoàng xuống và ni sư uống và khỏi bệnh. Cảm động lòng tốt đó cho nên khi nghe bạn tôi mất thì ni sư có tụng kinh 49 ngày và 100 ngày.


Cũng nói thêm rằng Tạ Việt Hoàng từng đi tu ở dòng San Francisco Nha Trang để trở thành linh mục. Nhưng khi di tản qua Mỹ năm 1975 thì học châm cứu Đông y rồi nghiên cứu đạo học Đông Phương, Phật giáo và thờ cúng thường xuyên trong Trung tâm Y học Dưỡng sinh của mình. Có một lần tôi hỏi rằng khi lâm chung thì bạn nghĩ tới Phật giáo hay Công giáo thì bạn tôi im lặng.


Năm 2003, lương y Tạ Việt Hoàng đã tìm ra phương thuốc Đông y chữa bệnh SARS khi một bệnh viện quân đội Hoa Kỳ mời tới để chữa cho một bệnh nhân. Bạn tôi đã truyền lại kinh nghiệm này cho một số chuyên gia ở bệnh viện Bạch Mai áp dụng mà chữa khỏi cho một số bệnh nhân ở Hà Nội thời đó. Sự thành công đó đã được báo chí quốc tế khen ngợi ngành y tế Việt Nam; nhưng ẩn sau cái hào quang đó là sự đóng góp của ngành Đông y trong đó có kinh nghiệm của lương y Tạ Việt Hoàng. Tôi có viết bài báo đăng trên Vietbao Online vào năm 2003.


Tháng 2 năm 2020 khi đọc tin trên báo rằng các lương y Trung Quốc có toa thuốc chữa bệnh vi khuẩn Corona, tôi bèn phôn cho Tạ Việt Hoàng thì bạn bảo rằng mình đã từng chữa được bệnh SARS thì cũng chữa được bệnh COVID 19, viết toa thuốc không khó. Cái khó nhất là sự lây lan quá mau của COVID 19 và bạn tôi nói rằng đây là con vi khuẩn xổng chuồng từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán mà nhà nước Tàu dấu diếm. Phải tìm cho được bệnh nhân đầu tiên thì mới có được con vi khuẩn gốc thì mới chế ra vắc xin hữu hiệu vì những con vi khuẩn ở bệnh nhân sau này đã biến đổi ít nhiều.


Kỷ niệm 100 ngày mất lương y Tạ Việt Hoàng. Nếu bạn còn sống trong thời đại dịch cúm trăm năm mới xảy ra một lần thì tôi được hiểu biết thêm về khả năng Đông Y có thể chữa được bệnh COVID 19 này hay không? Tôi đã chưa thực hiện lời hứa viết truyện dựa theo lời kể với kinh nghiệm Đông y của bạn. Bài viết Thủ Cung Sa như một lời tạ lỗi, một nỗi nhớ về một người bạn đã dâng hiến cuộc đời cho chữa bệnh bằng Đông Y- một quãng đời với những trải nghiệm đầy màu sắc huyền bí, thơ mộng, bàng bạc chất quê hương và những khao khát đóng góp cho một đất nước Việt Nam mang quá khứ lịch sử huy hoàng.


Quận Cam 23-6-2020 , Kỷ niệm 100 ngày Tạ Việt Hoàng