Đại dịch HIV – AIDS đă “bùng phát” như thế nào? - VietBF
 
 
 
News Library Technology Giải Trí Portals Tin Sốt Home

HOME

NEWS 24h

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Breaking

Go Back   VietBF > Other News|Tin Khác > History | Lịch Sử


Reply
 
Thread Tools
  #1  
Old  Default Đại dịch HIV – AIDS đă “bùng phát” như thế nào?
Không ai có thể phủ nhận được sự tàn phá và tính nguy hiểm của căn bệnh HIV – AIDS trên toàn thế giới. Tuy nhiên, căn bệnh này do đâu mà trở nên lây lan nhanh chóng, bùng phát ra khắp thế giới và trở thành đại dịch đe dọa nhân loại?


Khi đó, HIV dường như là một thảm họa đáng sợ, xuất hiện bất ngờ và không rơ nguồn gốc. Tiến bộ khoa học ngày nay đưa ra cái nh́n cặn kẽ hơn về cách thức và nguyên nhân virus HIV gây bệnh AIDS trở thành đại dịch toàn cầu.

Mại dâm đă vô t́nh tiếp tay cho đại dịch hiểm nghèo này lan khắp thế giới. Vai tṛ của giao thương, sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân và những chuyển biến chính trị xă hội trong thế kỷ 20 cũng góp phần không nhỏ vào sự bùng phát của AIDS.

HIV, theo nghiên cứu của giới khoa học, có thể bắt nguồn từ virus SIV gây chứng suy giảm miễn dịch trên khỉ và khỉ không đuôi ở miền tây Trung Phi. Từ các loài linh trưởng này, virus lây sang người qua nhiều h́nh thức, một trong số này có thể là món thịt thú rừng mà người châu Phi vẫn săn bắn làm thức ăn.

Theo quan sát của giới nghiên cứu, một số bệnh nhân mang chủng HIV có họ hàng với virus t́m thấy trên loài khỉ nhỏ sooty manabey sống ở châu Phi. Song chủng virus xuất hiện ở loài khỉ này không trở thành vấn nạn toàn cầu.

Có họ hàng gần gũi hơn với con người là khỉ không đuôi như gorilla hoặc vượn, nhưng ngay cả khi HIV có nguồn gốc từ chúng truyền sang người cũng không gây thành đại dịch mà nhân loại đối mặt vào thế kỷ 20. Chủng HIV xuất phát từ khỉ không đuôi thuộc tuưp HIV-1. Trong đó, các ca nhiễm HIV-1 nhóm O chỉ giới hạn ở vùng Tây Phi.

Trên thực tế, chỉ có một chủng HIV lây lan nhanh trên phạm vi rộng khi nhiễm trên người. Chủng này, nhiều khả năng xuất phát từ tinh tinh, có tên là HIV-1 nhóm M (nhóm chính). Ước tính có tới 90% số ca nhiễm HIV được xác định thuộc HIV-1 nhóm M. Điều này khiến giới khoa học đặt ra câu hỏi: "HIV-1 nhóm M có ǵ đặc biệt?"

Giải đáp cho thắc mắc trên trong một nghiên cứu năm 2014, các nhà nghiên cứu đưa ra câu trả lời khá bất ngờ: "Nhóm M có thể không mang đặc điểm ǵ quá đặc biệt". HIV nhóm M không có khả năng siêu lây nhiễm đặc biệt nào như nhiều người đánh giá. Thay vào đó, loại virus "cơ hội" này lại biết tận dụng các điều kiện để phát tán mạnh mẽ.

"Các điều kiện sinh thái học, có ảnh hưởng lớn hơn nhân tố tiến hóa trong việc thúc đẩy tốc độ lây lan chóng mặt của HIV", Nuno Faria, đại học Oxford, Anh cho hay. Faria cùng cộng sự đă dựng "cây gia phả" cho HIV bằng cách nghiên cứu các tŕnh tự gene thu thập từ 800 người nhiễm HIV ở Trung Phi.

Hệ gene thu nhận các đột biến mới với tốc độ khá ổn định, do đó bằng cách so sánh hai tŕnh tự gene và đếm số điểm khác biệt, các nhà khoa học có thể xác định thời điểm cuối hai bộ gene chia sẻ một tổ tiên chung. Kỹ thuật này được sử dụng khá rộng răi, điển h́nh như trong nghiên cứu chứng minh tổ tiên chung của người và tinh tinh sống cách đây ít nhất 7 triệu năm.

"Virus ARN như HIV có tốc độ tiến hóa nhanh hơn ADN con người xấp xỉ một triệu lần", Faria nhấn mạnh. Quá tŕnh tiến hóa diễn ra nhanh tới mức Faria và cộng sự phát hiện các hệ gene của HIV có cùng một tổ tiên chung cách đây không quá 100 năm. Từ đây nhóm ước tính, HIV-1 nhóm M nhiều khả năng bùng phát thành dịch lần đầu vào những năm 1920.

Khởi nguồn
Không dừng lại ở đó, các nhà nghiên cứu tiếp tục truy t́m nguồn gốc dịch bệnh. Nhờ nắm rơ địa điểm các mẫu bệnh phẩm HIV được thu thập trước đây, nhóm nghiên cứu lần ra thành phố nơi dịch HIV bùng phát đầu tiên là Kinshasa, nay là thủ đô Cộng ḥa Congo.

Sau khám phá này, phương hướng nghiên cứu được chuyển từ di truyền học sang tập trung vào chứng liệu lịch sử để giải thích v́ sao dịch ở một thành phố châu Phi lại châm ng̣i cho cơn băo HIV bùng nổ trên toàn cầu.

Congo vào những năm 1920 là thuộc địa của Bỉ. Kinshasa, c̣n biết đến với tên Leopodville, vừa được chọn làm thủ đô của đất nước Trung Phi này. Thành phố này trở thành điểm đến cho những người trẻ t́m kiếm cơ hội việc làm, kéo theo nhu cầu và nguồn cung mại dâm rất lớn. Virus HIV nhanh chóng chớp thời cơ lây lan trong cộng đồng.

Căn bệnh truyền nhiễm không chỉ giới hạn trong phạm vi thành phố. Kinshasa thời kỳ này là một trong những thành phố có mật độ giao thông dày nhất châu Phi. Mạng lưới đường sắt với hàng trăm ngh́n người lưu thông mỗi năm tạo điều kiện cho virus được mang sang các thành phố khác trong phạm vi 1.500 km chỉ trong 20 năm. Tất cả điều kiện được chuẩn bị sẵn cho đại dịch nổ ra vào những năm 1960.

Thập niên 60 của thế kỷ trước bắt đầu c̣n mang theo một sự thay đổi lớn. Congo giành độc lập từ Bỉ và trở thành quốc gia có lượng việc làm dồi dào cho những người nói tiếng Pháp từ các nước trên thế giới, bao gồm cả Haiti. Quay về nước, một số thanh niên Haiti mang theo virus HIV-1 nhóm M tuưp B, giúp virus vượt Đại Tây Dương tới châu Mỹ.

Tới Mỹ
HIV cập bến nước Mỹ vào những năm 1970, ngay thời điểm bắt đầu cuộc cách mạng t́nh dục và tư tưởng kỳ thị đồng tính luyến ái khiến những người đồng tính tập trung về những thành phố đa sắc tộc như New York và San Francisco. Lần này, virus gây hội chứng suy giảm miễn dịch lại tận dụng yếu tố chính trị xă hội để phát tán khắp nước Mỹ và sang cả châu u.

"Không có lư do ǵ những kiểu virus HIV-1 nhóm M tuưp khác không lan nhanh như tuưp B, khi xét đến những hoàn cảnh môi trường tương tự", Faria nhận định. Câu chuyện về sự lây lan của HIV vẫn chưa dừng lại ở đó. Năm 2015, HIV tái bùng phát ở vùng nông thôn bang Indiana, Mỹ do nạn tiêm chích ma túy.

Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) đă phân tích chuỗi gene virus HIV và thông tin về thời gian, địa điểm dịch tấn công, theo Yonatan Grad, từ Đại học Sức khỏe cộng đồng Harvard, bang Massachusetts, Mỹ.

"Những thông tin này làm rơ thêm phạm vi tác động của dịch và giúp giới khoa học nắm rơ khi nào can thiệp y tế sẽ mang lại hiệu quả", Grad nói. Cách tiếp cận này cũng có hiệu quả với các bệnh truyền nhiễm khác, theo BBC. Năm 2014, Grad cùng cộng sự Marc Lipsitch công bố kết quả điều tra về độ lan rộng của bệnh lậu kháng thuốc khắp nước Mỹ.

Từ các mẫu bệnh phẩm đại diện thu thập từ các cá nhân riêng biệt với xu hướng t́nh dục khác nhau ở những thành phố khác nhau và tại thời điểm khác nhau, các nhà khoa học kết luận virus lậu kháng thuốc đă lây lan từ bờ tây sang bờ đông nước Mỹ.

Ngoài ra, họ có thể khẳng định thể kháng thuốc dường như lan truyền chủ yếu ở những nam giới có quan hệ t́nh dục đồng giới. Điều này là nền tảng để tăng cường tầm soát trên những nhóm nguy cơ cao trong cộng đồng, nhằm kiềm chế tốc độ lây lan của dịch.

Lăng kính cộng đồng, bên cạnh yếu tố di truyền, theo các nhà khoa học, là một nhân tố không thể thiếu trong nghiên cứu những bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng như HIV và lậu kháng thuốc, để có hiểu biết sâu hơn nhằm ngăn ngừa và kiểm soát dịch.

vbf @ sưu tầm

sunshine1104
R10 Vô Địch Thiên Hạ
Release: 01-02-2016
Reputation: 24142


Profile:
Join Date: Feb 2015
Posts: 67,978
Last Update: None Rating: None
Attached Thumbnails
Click image for larger version

Name:	3.7.jpg
Views:	0
Size:	56.3 KB
ID:	845221  
sunshine1104_is_offline
Thanks: 4
Thanked 3,678 Times in 3,223 Posts
Mentioned: 4 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 19 Post(s)
Rep Power: 78 sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7
sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7sunshine1104 Reputation Uy Tín Level 7
Reply

Tags
đô thị, bùng phát, căn bệnh thế kỷ, HIV, thủ đô congo

User Tag List

Thread Tools

Facebook Comments


 
iPad Tablet Menu

HOME

Breaking News

Society News

VietOversea

World News

Business News

Other News

History

Car News

Computer News

Game News

USA News

Mobile News

Music News

Movies News

Sport News

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Thơ Ca

Help Me

Sport Live

Stranger Stories

Comedy Stories

Cooking Chat

Nice Pictures

Fashion

School

Travelling

Funny Videos

NEWS 24h

HOT 3 Days

NEWS 3 Days

HOT 7 Days

NEWS 7 Days

HOT 30 Days

NEWS 30 Days

Member News

Tin Sôi Nổi Nhất 24h Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 3 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 7 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 14 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 30 Ngày Qua
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.


All times are GMT. The time now is 10:15.
VietBF - Vietnamese Best Forum Copyright ©2006 - 2024
User Alert System provided by Advanced User Tagging (Pro) - vBulletin Mods & Addons Copyright © 2024 DragonByte Technologies Ltd.
Log Out Unregistered

Page generated in 0.08730 seconds with 15 queries