Từ hơn hai tuần qua, vụ việc CHLB Đức cho là Bộ Công an Việt Nam tổ chức “bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh” vào tháng 7/2017 từ Berlin, đem về Việt Nam qua ngả CH Czech, Slovakia và Nga được hâm nóng trở lại, sau khi truyền thông châu Âu nói có về vụ “bắt cóc Trịnh Xuân Thanh trong chuyên án VT17” năm 2017, người phát ngôn Bộ Ngoại giao, bà Lê Thu Hằng trả lời.
Phiên ṭa ngày 24/4/2018 ở Berlin liên quan cáo buộc bắt cóc Trịnh Xuân Thanh
Mới nhất, đại diện hăng tin Đức DPA hôm 25/02/2021 tại Hà Nội đă hỏi người phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam về chuyện này nhưng không nhận được câu trả lời cụ thể.
Tại Đức, theo tờ Taz.de (24/02/2021) th́ vụ việc có t́nh tiết mới mà nay Đức biết được, như mô tả trong bài viết có tựa đề “Vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh: Những kẻ bắt cóc được vinh danh” (Entführungsfall Trinh Xuan Thanh: Kidnapper von Hanoi geehrt).
Đó là h́nh ảnh 12 cán bộ công an được Nhà nước Việt Nam vinh danh, trao tặng các huân chương hạng nhất, nh́ và ba vào ngày 07/07/ 2020 tại trụ sở Bộ Công an v́ “có thành tích xuất sắc tham gia kế hoạch VT17” đăng trên mạng xă hội Facebook.
Ảnh chụp màn h́nh Facebook Hai Le, được cho là của ông Lê thanh Hải
‘Khoe thành tích trên mạng xă hội’
Người tiết lộ chi tiết này là ông Lê Thanh Hải, cựu cán bộ an ninh tại Đại Sứ quán Việt Nam ở Berlin đă khoe h́nh chụp chi tiết văn bằng Huân chương Chiến công hạng Ba của ḿnh.
Ông viết hôm 08/07/2020: “Mặc dù đă về hưu nhưng vẫn được Bộ quan tâm trao tặng Huân chương chiến công hạng ba do Chủ tịch nước kư.“
Tuy các bức ảnh đă bị nhanh chóng xóa đi không lâu sau đó, nhưng các thông tin trên trang Facebook của ông (nick Hai Le) được các cơ quan của Đức biết được gần đây.
Các thông tin này đă được đăng chi tiết trên đài Truyền h́nh Nhà nước RTV của Slovakia (23/02) và nhật báo Taz của Đức một hôm sau đó.
Trịnh Xuân Thanh ra ṭa ở Hà Nội ngày 22/1/2018
Nhưng từ trước đó, theo báo Dennikn.sk ngày 10/02/2021, Công tố quốc gia Slovakia, qua lời phát ngôn viên Soňa Juríčková đă cho biết họ mở lại cuộc điều tra về vụ “bắt cóc người Việt Nam là Trịnh Xuân Thanh, dùng phương tiện nhà nước”.
Đây là phần nói về nghi vấn Bộ trưởng Nội vụ Robert Kalinak của chính phủ tiền nhiệm tại Slovakia cho quan chức cao cấp của Bộ Công an Việt Nam “thuê chuyên cơ” bay từ Bratislava về Moscow, mà các báo Đức nói là để “chở thêm người bị bắt cóc”, ông Trịnh Xuân Thanh, cựu quan chức ngành dầu khí Việt Nam đă xin tỵ nạn ở Đức.
C̣n theo tờ Taz.de, ông Nguyễn Đức Thoa, sĩ quan liên lạc của Tổng Cục t́nh báo Bộ Công an trong vai tṛ nhà ngoại giao tại Berlin, được trao tặng Huân chương chiến công hạng nhất chính là người đă bị phía Đức trục xuất vào mùa hè 2017, chỉ ít ngày sau khi vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh diễn ra.
Tờ báo Đức có ḍng nhận xét: “Các nhân viên t́nh báo Việt Nam đôi khi cũng muốn đề cao cái tôi của họ“, về việc một người khoe ảnh về chuyên án VT17 trên mạng xă hội. C̣n việc các quan chức cao cấp ngành an ninh Việt Nam để lại số liệu cá nhân trong chuyên án VT17 cũng xảy ra khá đơn giản.
Trong một buổi xét xử của Ṭa án cấp cao ở Berlin năm 2018 mà tôi có dự về một đồng phạm tham gia hỗ trợ vụ bắt cóc, nhân viên điều tra Đức đă tŕnh bày sai sót về nghiệp vụ t́nh báo của Trung tướng Đường Minh Hưng, người sang Berlin “chỉ đạo vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh”. Theo lời của nhân viên đó, ông Hưng đă sử dụng thẻ tín dụng cá nhân để đăng kư pḥng khách sạn tại Berlin.
“Điệp vụ hoàn thành, về tới Việt Nam phát hiện khách sạn trừ nhầm tiền, ông Hưng đă gửi email đ̣i lại. Do trở ngại về ngôn ngữ, ông Hưng đă cho khách sạn số điện thoại một cấp dưới của ông vẫn c̣n ở Berlin để liên lạc giải quyết. Số điện thoại đó là của ông Lê Thanh Hải”.
Sứ quán Việt Nam ở Berlin, Đức
Chính sơ hở đó đă giúp cho an ninh Đức nhanh chóng lần ra các đầu mối của nhóm đi bắt cóc, dẫn tới các cán bộ Đại Sứ quán VN tại Berlin, một số nhân vật trong cộng đồng Việt ở CH Czech. Ngoài ra, việc Thượng tá sĩ quan an ninh Lê Thanh Hải (đă nghỉ hưu) khoe chiến công trên Facebook đă giúp nhà chức trách các nước châu Âu biết luôn cả 12 đồng đội của ông được chủ tịch nước Việt Nam tặng huân chương v́ “tham gia vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh ở Berlin”.
Báo Taz.de viết ông Lê Thanh Hải đă được Ṭa án Đức năm 2018 mời ra làm nhân chứng nhưng ông từ chối, lấy lư do có quy chế miễn trừ ngoại giao. Phiên ṭa cũng nêu tên ông Nguyễn Đức Thoa.
Bức ảnh trong buổi lễ ghi rơ “Kế hoạch VT17“ đă cụ thể hóa thêm nhiều điều cho các nhà điều tra Đức và Slovakia. Trong cộng đồng Việt Nam tại Đức hiện có câu hỏi phải chăng v́ cái tôi quá lớn đă khiến hai sĩ quan an ninh Việt Nam Đường Minh Hưng và Lê Thanh Hải để lộ đội h́nh tham gia vụ bắt cóc trên đất Đức, gây thiệt hại cho uy tín của ngành công an Việt Nam?
Ṭa án cấp cao Berlin năm 2018 từng xác định rơ, đứng sau vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh là cơ quan cấp Bộ của Việt Nam, tức là Bộ công an.
Một câu hỏi được đặt ra là, phải chăng cũng chỉ v́ chạy theo thành tích cá nhân mà Bộ công an đă không tính đến những thiệt hại nặng nề trên b́nh diện quốc tế đối với cả đất nước Việt Nam, khi tổ chức thực hiện vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh ở Đức?
“Quan hệ đối tác chiến lược giữa Đức và Việt Nam“, và ưu tiên miễn thị thực nhập cảnh cho các nhà ngọai giao Việt Nam bị tạm ngưng sau vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh và chưa thấy có lời tuyên bố nào về việc phục hồi.
Hàng trăm dự án Đức giúp đỡ, viện trợ cho Việt Nam cũng bị treo bấy lâu nay đâu đă thấy nói tới việc kích hoạt trở lại, theo một nguồn thạo tin tại Đức cho chúng tôi biết.
Cùng lúc là việc Đức và EU mất niềm tin vào lời hứa cải cách theo hướng pháp quyền của chính phủ Việt Nam, và quan hệ hai bên chưa cải thiện 3 năm kể từ ngày xảy ra vụ bắt cóc ở Berlin, nay lại được hâm nóng trở lại. Slovakia thay đổi chính phủ vào năm 2020, bổ nhiệm Trưởng Công tố mới, ông Maros Zilinka.
Cuộc điều tra mới này được ông chỉ đạo mở lại, theo đài báo Slovakia.
Việt Nam chính thức nói ǵ?
Trả lời câu hỏi của phóng viên DPA tại Hà Nội hôm 25/02/2021 về tin từ truyền thông châu Âu nói có vụ “bắt cóc Trịnh Xuân Thanh trong chuyên án VT17” năm 2017, người phát ngôn Bộ Ngoại giao, bà Lê Thu Hằng trả lời:
“Trịnh Xuân Thanh vi phạm pháp luật Việt Nam, đă bị đưa ra xét xử công khai theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam và hiện đang trong quá tŕnh thi hành án."
Bà Lê Thị Thu Hằng tại một cuộc họp báo năm 2017, trả lời câu hỏi của phóng viên về vụ Trịnh Xuân Thanh
Đây cũng là câu trả lời chính thức của Bộ Ngoại giao Việt Nam tháng 8/2018, theo báo Người Lao Động.
Tuy thế, bản tin của báo Thanh Niên và Dân Trí về nội dung câu hỏi và trả lời hôm 25/02 đă không c̣n truy cập được trên hai trang này vào ngày 26/02.
Cũng trong ngày 25/02, các báo Việt Nam cho hay từ ngày 8/03 tới, hai tù nhân đang thi hành án, ông Trịnh Xuân Thanh, và cựu Ủy viên Bộ Chính trị, ông Đinh La Thăng sẽ phải ra trước một phiên ṭa nữa.
Đó là phiên xử sơ thẩm vụ án "Vi phạm quy định về đầu tư công tŕnh xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Dự án Dự án Ethanol Phú Thọ, dự kiến kéo dài 10 ngày.
* Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả, nhà báo tự do sống tại Berlin, Đức.