Tâm Phan – Tay Giang Hồ Bị Lăng Quên Trong Điện Ảnh
Tâm Phan là người Bắc , ông là diễn viên kịch nghệ và điện ảnh. Ưu điểm của Tâm Phan là có một gương mặt rất góc cạnh, gồ ghề và nhiều nam tính.
Đây là một gương mặt điện ảnh đại diện cho thời chiến rất hợp với những vai tṛ thuộc loại nổi loạn, dữ dội hoặc những vai người hùng.
Tâm Phan trước khi gia nhập làng nghệ thuật là một Huấn luyện viên thể dục. Anh yêu thích Nghệ thuật và bước vào lĩnh vực Kịch nghệ qua các Ban kịch như :
Thời Sài G̣n mới thành lập Đài Truyền H́nh năm 1966, Tâm Phan đă xuất hiện trên sóng Truyền h́nh Sài g̣n qua ban kịch Nghệ Thuật. Tâm Phan thường diễn kịch chung với :
- Thùy Liên, Vũ Đức Duy, Trần Quang,...
Người xem c̣n nhớ Tâm Phan trong những vở diễn như :
- Người Tạo Mùa Xuân
- Người Biển Lậu…
Ở lĩnh vực Điện ảnh, Tâm Phan được khán giả chú ư và yêu thích trong các bộ phim như :
- Quê Mẹ
- Trương Chi Mỵ Nương
- Chờ Sáng
- Xin Nhận Nơi Này Làm Quê Hương
- Ngă Rẽ Tâm T́nh
- Thương Hận
- Người T́nh Không Chân Dung
- Điêu Ru Nước Mắt
- Loan Mắt Nhung
- Vết Thù Trên Lưng Ngựa Hoang
- Hồng Yến
- Xa Lộ Không Đèn
- Như Giọt Sương Khuya
- Con Ma Nhà Họ Hứa
- Chân Đồi Định Mệnh
- Hải Vụ 709...
Năm 1970, Tâm Phan đă vinh dự đoạt giải thưởng :
- “ Nam Diễn Viên Xuất Sắc ” trong giải thưởng Văn học và Nghệ thuật của Phủ Tổng Thống.
Khác những diễn viên cùng thời có nghề tay trái để sống, Tâm Phan yêu và trọn t́nh cũng như hết ḷng với nghệ thuật thứ 7.
Sau ngày đất nước thống nhất, Tâm Phan vẫn ở lại Việt Nam, nam diễn viên vẫn tham gia Điện ảnh nhưng với vai tṛ khiêm nhường hơn.
Các phim Tâm Phan tham gia diễn xuất sau năm 1975 là :
"Đứa Con Bị Từ Chối"(1980), "Bản T́nh Ca" (1985)…
Sang Úc, Tâm Phan vẫn tham gia vào một số vở kịch được tŕnh diễn cho dân Úc xem như:
- Meat Party
- Chạy Ṿng Ṿng
Tâm Phan cũng có mặt trong phim ngắn do đài SBS thực hiện mang tên :
“Worlds Apart”.
Tâm Phan sống an nhiên bên gia đ́nh và tuổi già yên b́nh tại Melbourne.
Thật ra 99.9% ca khúc “ bất hủ ” của Trịnh Công Sơn được sáng tác vào thời trước 75 ở Sài G̣n và Huế.
Cho nên ngày nay khi người ta “vinh danh” Trịnh Công Sơn chính là vinh danh nền văn hóa của Miền Nam VN vào thời trước 75.
Bây giờ là mùa thu ở Sài G̣n và cũng là mùa lá rụng ở Rừng Phong trên đất Mỹ. Buổi chiều ngồi trong căn chung cư nhỏ hẹp nghèo nàn nh́n mưa dăng nhẹ ngoài khung trời ngoài kia, tôi bỗng muốn thoát khỏi ḿnh trở lại sống với những ngày xưa.
Những ngày xưa có bạn bè, có mộng ước xa vời, có yêu thương giận hờn, có quá nhiều thứ như ở một thế giới khác.
Tôi ngồi vào computer đi t́m dĩ văng. Gơ bàn phím vào những bài hát về Mùa Thu, bỗng hiện ra đầy đủ cả lời ca tiếng hát, những cuốn phim xưa, những danh ca tài tử đi măi vào ḷng người, đi măi vào bất tận trong kư ức.
Tôi bay bổng vào đó để gặp lại những người tôi đă từng quen, đă từng là bạn, đă từng kề vai nhau một thời xa vắng.
Ở đây, tôi chỉ gặp những người đă từng có mặt trên các sân khấu ca nhạc và trong những cuốn phim đă từng chiếu ở VN trước năm 1975, gọi chung là những người trong “làng giải trí” mà tôi đă quen hay đă từng coi nhau như bạn bè.
Tiếng hát ngày xưa
Tiếng hát Lệ Thu, Khánh Ly, Thái Thanh, Thanh Lan… và quái lạ sao lại có cả tiếng hát Kim Vui. Tôi quen Kim Vui và cùng đi làm phim Chân Trời Tím nhưng chưa bao giờ nghe cô hát bài này của Nhật Trường.
Hôm nay tôi mới được nghe lần đầu. H́nh ảnh Kim Vui và Nhật Trường hiện ra trước mắt tôi. Sao mà thân quen đến thế.
Kim Vui đóng phim như mang cả cuộc đời ḿnh vào nhân vật, lăng mạn “cực kỳ,” táo bạo như Ava Gardner. Nhưng khi hát cô đằm thắm dịu dàng như ve vuốt bên người t́nh. Lần đầu tiên nghe Kim Vui đấy Kim Vui ơi. Và lần cuối cách đây vài năm, tôi nhận được e mail của Kim Vui chỉ có đúng hai chữ “Helo, anh.” Hai chữ thôi nhưng thân thiết lạ thường.
Và Nhật Trường, khi vừa đọc cuốn truyện này anh đă làm bài hát đó. Buổi trưa hè anh nhảy vào pḥng tôi ở Đài Phát Thanh Quân Đội, anh khẽ cất tiếng hát rồi rỉ tai tôi :
“Tối nay Minh Hiếu sẽ hát lần đầu tiên bài này trên dancing Paramount.”
Tối đó tôi lên nghe Minh Hiếu hát lần đầu. Đó là người hát Chân Trời Tím hay nhất. Dường như cô mang cả chuyện t́nh của ḿnh gửi theo từng lời ca. Mấy lần về Sài G̣n, đến thăm tôi, cô cũng mang nguyên dáng vẻ ấy. Cô bước vào trong ánh sáng chập choạng cũng một buổi chiều mưa, cười :
- “ Tôi về đến VN sáng nay, người đầu tiên tôi đến thăm là anh đấy. Anh cho tôi biết về t́nh h́nh bạn bè ở Sài G̣n. ”
Trong thế giới riêng chiều nay trong tâm tưởng tôi có nhiều thứ quá. Lại nh́n đến hàng loạt những bài ca, những tác giả, những đạo diễn, diễn viên mà tôi đă từng quen biết.
Đóng phim cho vui
Lại nhảy sang gặp cuốn phim “Người T́nh Không Chân Dung” của đạo diễn Hoàng Vĩnh Lộc .
Trước tháng Tư 1975, anh thường sang nhà tôi ở ngơ Chu Mạnh Trinh nằm dài trên ghế sofa. Con người nghệ sĩ lúc nào cũng ôm ấp những ư tưởng “đặc biệt” quá tầm tay.
Anh thích những nhân vật như Steve McQueen trong Les Sep Mercenaires.
Lầm ĺ mà gan dạ, cuốn phim “nổ như bom tấn” lại mang một triết lư “siêu đẳng” nhưng chẳng “đại gia” nào dám bỏ tiền ra cho anh thực hiện hoài băo gần như ngông cuồng đó. Anh làm phim với tất cả những ǵ xin được.
Trong cái ê kíp làm phim ấy, tôi gặp lại Kiều Chinh và Vũ Xuân Thông.
Trước khi làm phim này Kiều Chinh và Hoàng Vĩnh Lộc đến gặp tôi ở Nha CTTL. Chúng tôi băn khoăn t́m kiếm những đơn vị quân đội có thể yểm trợ cho cuốn phim này.
Khi quay phim, chúng tôi đến ăn ngủ ở ngay tư dinh của ông Thị Trưởng Cam Ranh, Đại tá Vũ Thế Quang tức Quang Dù.
Hôm sau quay ngay mấy cảnh trên ḥn đảo Cam Ranh. Hoàng Vĩnh Lộc mời một loạt những ông văn nghệ sĩ chỉ biết viết văn làm thơ, chẳng biết một xu diễn xuất nào như Duyên Anh, Hà Huyền Chi, Dương Hùng Cường, có cả Hùng Sùi đóng phim… cho vui.
Kiều Chinh và Vũ Xuân Thông trong phim Người T́nh Không Chân Dung
Vũ Xuân Thông đóng vai chính với Kiều Chinh, trông đẹp đôi ra tṛ. Tôi và Vũ Xuân Thông đi “tŕnh diện vào tù cộng sản” cùng một lúc.
Thông có tài nằm sấp ngủ ngon lành và c̣n nhiều tài vặt khác, chạm trổ, vẽ vời rất điêu luyện.
Tác phẩm lớn nhất của anh với chúng tôi trong trại cải tạo là những cái nơ điếu cày được mài dũa bằng đá và những chiếc điếu cày được “sáng tạo” khắc trổ rất công phu. Hút bằng nơ điếu đá, vừa không nóng vừa kêu tanh tách.
C̣n Kiều Chinh lần nào về VN, dù rất bận với việc quay phim, cô cũng t́m thăm bạn bè. Chúng tôi thường gặp nhau ở nhà vợ chồng họa sĩ Đằng Giao - Chu Vị Thủy. Cái dáng dấp thanh mảnh và quư phái của cô như Grace Kelly cùng với tài diễn xuất thiên phú khiến nhiều hăng phim Mỹ, phim Việt mời cô cộng tác.
Mấy năm nay không thấy cô về VN, mệt mỏi rồi phải không Kiều Chinh ?
Từ trái qua : Văn Quang, Kiều Chinh, Đằng Giao, Phan Nghị năm 2004
Hai thằng quỷ này cái ǵ cũng chơi được
Hà Huyền Chi và Dương Hùng Cường xem đóng phim là một tṛ chơi
Bên cạnh Vũ Xuân Thông là Hà Huyền Chi và Dương Hùng Cường. Tôi thầm nghĩ :
Hai thằng quỷ này cái ǵ cũng “chơi” được.
Dương Hùng Cường đă từng viết chung với tôi truyện dài “Người Lính Hào Hoa” trên nhật báo Tiền Tuyến. Nó cũng là dân Thái B́nh nên viết truyện Pilot Thái B́nh, thật hay.
Tôi giới thiệu bài viết của Dương Hùng Cường trên báo Chiến Sĩ Cộng Ḥa với lời giới thiệu truyện mang cả mùi dầu nhớt của người lính thợ rất tinh tế và thật hơn những truyện bay bướm khác.
Bạn tôi “ra đi” bao giờ tôi cũng không biết, có lẽ lúc đó tôi đang ngụp lặn trong nhà tù cải tạo.
Hà Huyền Chi ngoài tài làm thơ về “lính nhảy dù” rất hay c̣n đóng phim.
Hồi đó rách tả tơi, ở cái nhà thấp lè tè đằng sau Viện Ung Thư Gia Định. Vậy mà cũng lập bàn mạt chược c̣m, khách “giang hồ” đến chơi khá đông.
Ngày “tan hàng” nó rủ tôi chuồn xuống tàu Đại Hàn, nhưng tôi vô duyên không thể đi cùng.
Vài năm sau, nó ở Seattle nghe tin tôi chết trong nhà tù, HHC viết bài khóc lóc thảm thiết. Tôi c̣n sống quay về, viết thư cho HHC, nó lại làm thơ “ngậm ngùi nhớ bạn.”
Vinh danh văn hóa miền Nam trước 1975
Tôi trở lại với những bài ca bất hủ về mùa thu. Trong âm nhạc, mùa thu là mùa được các ông nhạc sĩ nhắc đến nhiều nhất.
Từ thuở tiền chiến như Văn Cao, Đoàn Chuẩn… đến thời hiện đại như Cung Tiến, Vũ Thành An, Trịnh Công Sơn…
Lạc vào đây như lạc vào rừng bởi những cái tên bản nhạc, tên tác giả. Tôi bất chợt nghe :
- “ Gió heo may đă về
Chiều tím loang vỉa hè
Và gió hôn tóc thề
Rồi mùa thu bay đi…”
Đó là t́nh khúc “Nh́n Những Mùa Thu Đi” của Trịnh Công Sơn. Có rất nhiều nam nữ ca sĩ hát bài này, Lệ Thu, Hồng Nhung, Thanh Lam, Hồng Hạnh, Trâm Đăng, Khánh Hà, kể không hết.
Tôi nhớ lại những ngày cùng Trịnh Công Sơn, Khánh Ly, Ngọc Anh rủ nhau đi ăn cơm bụi Bà Cả Đọi. Và tôi khẳng định nhạc của Sơn chỉ hay vào thời trước năm 1975. Thời kỳ vàng son của nền văn hóa Miền Nam, khác hẳn với miền Bắc.
Sau những năm đó nhạc Trịnh chỉ c̣n một, hai bài “nghe được”như “mùa thu Hà Nội.”
Thật ra 99.9% ca khúc “bất hủ” của Trịnh Công Sơn được sáng tác vào thời trước 75 ở Sài G̣n và Huế.
Cho nên ngày nay khi người ta “vinh danh” Trịnh Công Sơn chính là vinh danh nền văn hóa của Miền Nam VN vào thời trước 75. Tôi mỉm cười một ḿnh giữa đêm mùa thu Sài G̣n.
Tài tử Anh Ngọc với tôi
Bật sang những ca khúc bất hủ khác, tôi gặp lại danh ca Anh Ngọc với vô số những bài hát có vẻ hơi“cổ điển”như tính cách của anh vậy.
- Thiên Thai , Con Thuyền Không Bến, Mùa Thu Chết, Nguyệt Cầm và c̣n nhiều nữa.
Bước lên sân khấu, ông luôn chững chạc, trong bộ complet và nghiêm chỉnh tŕnh bày bài hát. Không điệu nghệ như Nhật Trường luôn vắt chiếc áo veston trên cánh tay như Frank Sinatra.
V́ ông đẹp trai “quá cỡ thợ mộc”nên chúng tôi thường gọi ông là “tài tử Anh Ngọc.”
Anh Ngọc và Mạnh Đan, hai lăo bối nhiều tuổi nhất hiện nay đều ở tuổi 90. Một cụ ở VN, một cụ ở Mỹ
Ông sinh năm 1925, hơn tôi 8 tuổi. Chẳng hiểu từ bao giờ, tôi quen biết ông, chúng tôi thường gặp nhau trong căn nhà thuê ở con hẻm hẹp đường Cao Thắng của Thanh Nam, Hoàng Thư, Thái Thủy...
Và những buổi chiều tà lại cùng Mai Thảo, Phạm Đ́nh Chương ngồi ở nhà hàng Point des Blagueurs, tục gọi là “Mỏm Đấu Láo” dưới chân Cột Cờ Thủ Ngữ, bên sông Sài G̣n.
Bây giờ ông và gia đ́nh sống ở vùng Virginia bên cạnh một loạt các ông bạn tôi Hoàng Hải Thủy, Tạ Quang Khôi, Uyên Thao, Hoàng Song Liêm.
Mấy lần ông cùng vợ ông (bà Nhung đi công tác cho đài VOA) về VN, lần nào cũng đến thăm tôi.
Lần sau cùng cách đây khoảng hai năm, tôi bị ốm không thể mời ông ăn bữa cơm với những món gia truyền như nộm rau muống, cuốn ngỏ, cháo cá ám đă thất truyền ở VN, không nhà hàng nào làm được. Ông mời tôi ra quán Cơm Niêu cùng vài người bạn.
Trước khi chia tay, đứng trên vỉa hè, ông ôm vai tôi nói lớn :
- “ Bây giờ ở đây chỉ c̣n ḿnh mày .”
Đây là lần thứ nhất ông xưng hô “mày tao” với tôi, chưa bao giờ tôi nghe ông xưng “mày tao” với bất cứ ai.
Cái t́nh thân 60 năm đọng lại ở đó, sâu lắng ở đó. Tôi ngẩn ngơ nh́n bóng dáng ông cùng bà Nhung bước lên chiếc Taxi màu vàng. Bóng dáng ông khuất sau ngă tư con đường Sài G̣n thân thuộc.
Những rạp hát xưa của tôi
Nói đến phim ảnh và ca nhạc kịch phải nói đến những rạp chiếu phim, rạp hát, sân khấu ca nhạc thời xưa. Tràn lan, tôi không thể kể hết tên những nơi chốn ấy. Từ những rạp hát phố nhỏ đến rạp phố lớn, hàng trăm rạp.
Nh́n lại vài rạp nhỏ như :
- Cẩm Vân - Vơ Di Nguy , Phú Nhuận
- Rạp Cao Đồng Hưng – Bạch Đằng chợ Bà Chiểu, Gia Định
- Rạp Đại Đồng – Cao Thắng
- Rạp Nam Quang – Lê Văn Duyệt và Trần Quư Cáp…
Nhưng vài rạp mang nhiều dấu ấn nhất cho t́nh yêu tuổi trẻ của phần đông anh em chúng tôi là Rạp Eden nằm giữa đường Catinat, rạp Majestic cũng nằm cuối con đường này, rạp Rex - góc đường Lê Lợi & Nguyễn Huệ, ba rạp được coi là đẹp nhất Sài G̣n.
Nơi ấy khi mới biết yêu, những cặp t́nh nhân thường đưa nhau đến đấy xem những cuốn phim t́nh cảm lăng mạn.
Ở Eden, Majestic có những lô riêng cho bốn người, thường chỉ có hai người cùng nắm tay nhau, vai kề vai xem phim mà đôi khi chẳng biết nó chiếu cái ǵ. Họ quá bận với t́nh tự kiểu học tṛ. Bây giờ c̣n thấy nóng cả môi .
Những pḥng trà đi vào kư ức
Có vài sân khấu nhiều kỷ niệm nhất với chúng tôi. Đó là pḥng trà Ḥa B́nh của nhạc sĩ Ngọc Bích, với những ca sĩ thành danh rồi bay đi như Bích Chiêu, Bạch Yến, Bạch Quyên, Trúc Mai, Băng Tâm…
Pḥng trà đáng nhớ hơn là Đêm Màu Hồng của ông công tử Trần Quư Phong chủ hotel Catinat. Nơi đó những ông Vũ Khắc Khoan, Thanh Tâm Tuyền, Mai Thảo vẫn ngồi uống rượu. Có ban nhạc của gia đ́nh Phạm Đ́nh Chương, Thái Thanh.
Thái Thanh là đệ nhất danh ca VN ai cũng biết rồi, nhưng c̣n chuyện rất ít người biết. Tôi nhớ lại những năm c̣n trẻ, chúng tôi thường đến nhà thân mẫu Phạm Đ́nh Chương (chúng tôi gọi là bà cụ Hoài Bắc) đánh chắn.
Hồi đó Thái Thanh mới lấy chồng, ở trên căn lầu nhỏ xíu phía sau nhà. Cô thường ngồi sau mẹ, chia bài nhanh thoăn thoắt. 120 quân bài chia làm 6 phần, rất ít khi nhầm. Thỉnh thoảng cô nhỏm vào nh́n bài của mẹ, tay vẫn chia đều… chia đều. Ván bài chưa xong cô đă chia xong.
Ở Sài G̣n không ai chia bài nhanh hơn cô. Bây giờ nghe chị Tâm Vấn kể lại, mấy tháng trước, khi sang Mỹ, đến thăm Thái Thanh không c̣n nhận ra ai nữa. Sao bỗng thấy bùi ngùi quá Thái Thanh ơi.
Làm sao tôi kể hết được những “huyền thoại” đó, nay đă thành “thần thoại” như chẳng bao giờ có thật v́ không thể t́m lại được nữa.
Một đêm mùa thu đi t́m dĩ văng để được sống lại với thời xa xưa. Bây giờ là mùa thu. Mùa thu vàng hoa cúc. Mùa thu ở Sài G̣n, mùa thu ở Rừng Phong và ở khắp nơi trên thế giới, nơi có những người bạn của tôi. Nói đến bao giờ cho hết. Trong tôi chỉ c̣n vương vất mấy câu thơ của Xuân Quỳnh :
“Thời gian như ngọn gió
Mùa đi cùng tháng năm
Tuổi theo mùa đi măi…
Chỉ c̣n anh và em
Cùng t́nh yêu ở lại…”
Văn Quang
Sài G̣n một đêm giữa mùa Thu
4 tháng 9, 2015
The Following 2 Users Say Thank You to hoathienly19 For This Useful Post:
Mời các bạn đọc một bài viết của một người Sài G̣n... c̣n ở lại Sài G̣n !
Sài G̣n trước 1975 được mệnh danh là Ḥn Ngọc Viễn Đông (La perle de l’Extrême-Orient) với lối sống văn minh, hiện đại, cuộc sống phồn hoa, nhộn nhịp.
Năm 1967, Thủ Tướng Lư Quang Diệu lần đầu tiên viếng thăm Sài G̣n đă cảm thán thốt lên :
“ Tôi chỉ ước sau 20 năm nữa Singapore sẽ kế tiếp Sài G̣n !”
Và người Sài G̣n thời ấy chắc không thể nào quên được những biểu tượng nổi tiếng gắn liền với kư ức tươi đẹp của ḿnh như:
- Tượng đài Trần Hưng Đạo
- Tượng đài Phù Đổng Thiên Vương
- Tượng đài An Dương Vương hay tượng đài Trần Nguyên Hăn... ở những địa điểm quen thuộc của người dân Sài G̣n.
Saigon 1971 - Tượng An DươngVương trước Hội trường Diên Hồng, Bến Chương Dương.
Không chỉ đơn thuần là những biểu tượng của Sài G̣n, mà gắn liền với mỗi tượng đài xưa cũ này đều là những câu chuyện thú vị không phải ai cũng biết.
Năm 1966, đương kim Thủ Tướng Việt Nam Cộng Ḥa Ông Nguyễn Cao Kỳ giao cho mỗi Binh chủng của Quân lực VNCH dựng biểu tượng ở một vườn hoa công cộng, hay tại các bùng binh trong Đô thành Sài G̣n.
Binh chủng Hải Quân chọn bến Bạch Đằng để dựng tượng Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, người được xem là Thánh tổ Hải Quân và điêu khắc gia Phạm Thông lănh nhiệm vụ đó.
Tượng đài đă hoàn tất vào năm 1967.
Được dựng từ năm 1966, tượng danh tướng Trần Nguyên Hăn cưỡi ngựa đứng trên một bệ đá cao tại bùng binh trước chợ Bến Thành đă trở thành h́nh ảnh khó quên với người dân sống ở Sài G̣n suốt nhiều thập niên.
Nhưng câu chuyện về bức tượng lại chính là một câu chuyện buồn.
Tượng tướng Trần Nguyên Hăn tại ṿng xoay Quách Thị Trang.
Từ 4 năm trước, nhằm phục vụ việc thi công nhà ga metro Bến Thành - Suối Tiên, tượng đă được di dời khỏi vị trí trước chợ Bến Thành và đưa vào bảo quản tại công viên Phú Lâm, Quận 6.
Ngày nay, khi ghé thăm công viên Phú Lâm, người ta cũng không c̣n nh́n thấy bức tượng, v́ công tŕnh cũng bị phủ một lớp bạt để che chắn, bảo quản và nằm lặng lẽ trong một góc khuôn viên.
Theo lời người chăm sóc cây cảnh của công viên, bức tượng ngày trước được làm bằng xi măng, dù đă được trùng tu một vài lần nhưng vẫn gặp phải t́nh trạng xuống cấp do vật liệu làm tượng có tuổi thọ và độ bền không cao.
Tượng Trần Nguyên Hăn – Thánh tổ Truyền tin. Chụp năm 1968, Brian Wickham
Ở Quận 1, ngoài tượng Trần Hưng Đạo, c̣n có một bức tượng vô cùng nổi tiếng khác là tượng Phù Đổng Thiên Vương nằm tại Ngă sáu đầu đường Vơ Tánh cũ (nay là Nguyễn Trăi).
Tượng nổi tiếng đến mức tên tượng trở thành tên của cả một giao lộ, bùng binh, người dân Sài G̣n thường gọi là “Ngă sáu Phù Đổng”.
Tượng Thánh Gióng được dựng năm 1966, tức là đă tồn tại hơn 50 năm qua cùng với đời sống của người Sài G̣n.
Bên cạnh đó, bức tượng c̣n có một chi tiết mà nếu không phải cư dân sống ở khu vực này sẽ ít khi để ư :
Thánh Gióng cầm cây tre, ngồi trên lưng ngựa sắt vẫn c̣n là một chú bé, khác với truyện Phù Đổng Thiên Vương được truyền miệng trong dân gian, với Thánh Gióng lớn nhanh như thổi, khi sứ giả mang ngựa sắt, giáp sắt… đến th́ chú bé vươn vai đứng dậy trở thành một tráng sĩ cao lớn để đi đánh giặc ngoại xâm.
Nhưng chính nhờ sự khác này mà bức tượng Phù Đổng Thiên Vương ở Sài G̣n đă trở nên đặc biệt, đồng thời với việc nhấn mạnh truyền thống yêu nước, quyết tâm bảo vệ đất nước trước quân xâm lược, dù chỉ là một đứa trẻ cũng có thể v́ quê hương mà đánh giặc.
Số phận tượng Trần Nguyên Hăn kể như đă xong. Giờ giữa trung tâm Sài G̣n chỉ c̣n mỗi hai tượng đài của Hưng Đạo Vương và Thánh Gióng. !
Ấy vậy mà người ta cũng t́m cớ để thủ tiêu bằng những mỹ từ :
- Tu sửa và tôn tạo.
Mà hễ cái ǵ gắn bó với tu sửa và tôn tạo của thời buổi này th́ hầu như là đập đi xây mới !
Ví dụ rơ ràng nhứt là những bậc cầu thang đá hoa cương trong Thương xá Tax sau khi bị cộng đồng phản đối mạnh mẽ, “họ” hứa sẽ giữ lại, nhưng rồi cũng đập phá tanh banh.
Gần đây, họ cũng lấy cớ tu sửa mà muốn đập bỏ Dinh Gia Long, sau khi bị những nhà chuyên môn, những người yêu mến Sài G̣n và cộng đồng mạng phải đối dữ dội, “bọn chúng” mới tuyên bố tạm giữ nguyên trạng !
Dường như đang có một âm mưu phá hủy toàn bộ dấu tích của Sài G̣n xưa, để những người Sài G̣n ít oi c̣n sống và ở lại mảnh đất này, sẽ không c̣n ǵ để bấu víu, thương tưởng về một Sài G̣n hoa lệ đầy yêu dấu.
Sài G̣n đă mất tên, giờ đây chẳng lẽ mất luôn những dấu tích hiếm hoi c̣n lại ?
Một bài viết hay về Sài g̣n trên Trang “Sài G̣n xưa & nay” , rất tiếc chưa t́m ra được tác giả.
“Hồi 54, cả trăm ngàn dân di cư mang theo đủ loại kiểu sống bó trong luỹ tre làng đem nhét hết vô mảnh đất nhỏ xíu này, cũng gây xáo trộn cho người ta chứ.
Phong tục, tập quán, ở đất người ta mà cứ như là ở đất ḿnh. Nhưng người Sài G̣n chỉ hiếu kỳ một chút, khó chịu một chút, rồi cũng xuề xoà đón nhận.
Lúc đầu tụi bạn ghẹo tôi là “thằng Bắc kỳ rau muống” . Con nít đổi giọng nhanh mà, trong nhà giọng Bắc, ra ngoài giọng Nam. Thế là huề hết.
Rủ nhau đi oánh lộn phe nhóm là chuyện thường. Khỏi cần biết đúng sai, mày đánh bạn tao, th́ tao đánh lại, oánh lộn tưng bừng. Vài ngày sau lại rủ nhau đi xem xinê cọp. Dễ giận dễ quên.
Hè, tụi bạn về quê, Bến Lức, Vĩnh Long, Kiến Hoà… Cũng chia tay hứa hẹn, t́nh cảm ra rít :
- “ Tao về quê sẽ mang lên cho mày ổi xá lỵ, xoài tượng…”
Tôi ngóng cổ chờ bạn,chờ quà. Thực ra, tôi thèm có quê để về.
Tết đến, thầy cô, bạn bè về quê, nhiều người Sài G̣n xôn xao về quê. Tôi ở lại Sài G̣n mà thấy ḿnh vẫn không phải dân Sài G̣n. Vậy ai là dân Sài G̣n chính hiệu đây ? Chẳng lẽ phải tính từ thời mấy ông Pétrus Kư hay Paulus Của ?
Sài G̣n trẻ măng, mới chừng hơn 300 tuổi tính từ thời Chúa Nguyễn xác lập chủ quyền ở đây.
Sài G̣n khi cắt ra khi nhập vào, to nhỏ tuỳ lúc. To nhất khi nó là huyện Tân B́nh, kéo dài đến tận Biên Hoà. Nhỏ nhất là vào thời Pháp mang tên Sài G̣n.
Ngay trước 1975, Sài G̣n rộng chừng 70km2, có 11 quận, từ số 1 – 11. ]Hồi đó Phú Nhuận, Tân B́nh, Thủ Đức… c̣n được xem là nhà quê (tỉnh Gia Định). Bây giờ Sài G̣n rộng tới 2.000km2.
Sài G̣n đắc địa, có cảng nối biển, là đầu mối giao thương quốc tế, tiếp cận văn minh Tây phương sớm.
Dân Sài G̣n không có địa giới rơ rệt. Nói tới họ có vẻ như là nói tới phong cách của dân miền Nam. Họ là những lưu dân khai phá , hành trang không có bờ rào luỹ tre nên tính t́nh phóng khoáng, trọng nghĩa khinh tài, nói năng bộc trực… Ai thành đại gia th́ cứ là đại gia, ai bán hàng rong th́ cứ bán.
Sài G̣n không tự hào ḿnh là người thanh lịch, không khách sáo, không mời lơi. Họ lấy bụng đăi nhau.
Sài G̣n có mua bán chém chặt ? Có, đúng hơn là nói thách.
Cứ vô chợ Bến Thành xem mấy bà bán mỹ phẩm, hột xoàn hét giá mát trời ông Địa. Không cứ khách tỉnh, dân Sài G̣n lơ mơ cũng mua hớ như thường.
Ít nơi nào nhiều hội ái hữu, hội tương tế, hội đồng hương như Sài G̣n. Có máu lưu dân trong người, dân Sài G̣n thông cảm đón nhận hết, không ganh tị, không thắc mắc, không kỳ thị.
Người ta kỳ thị Sài G̣n, chứ Sài G̣n chẳng kỳ thị ai.
Nhiều gia đ́nh người Bắc người Trung ngại dâu ngại rể Sài G̣n, chứ dân Sài G̣n chấp hết, miễn sao ăn ở biết phải quấy là được.
Dân Sài G̣n làm giàu bằng năng lực hơn là quyền lực.
Người ta nói “dân chơi Sài G̣n”.
Trời đất ! Sài G̣n mà “tay chơi” cái nỗi ǵ. Tay chơi dành cho những đại gia giàu lên đột xuất từ đâu đó đến. Sài G̣n a dua th́ có, nhưng a dua biết chọn lọc.
Coi vậy chứ dân Sài G̣n đâu đó c̣n chút máu “kiến nghĩa bất vi vô dơng giả”.
Cứ xem dân Sài G̣n làm công tác xă hội th́ biết, cứu trợ lũ lụt thấy người ta lạnh quá, cởi áo len đang mặc tặng luôn. Họ làm v́ cái bụng nó thế, chứ không phải v́ PR, đánh bóng bộ mặt.
Biết bao văn nghệ sĩ miền Bắc, miền Trung vào đất này “quậy” tưng, tạo ra cái gọi là văn học miền Nam hậu 54 coi cũng được quá chứ ?
- Nhạc sĩ Lam Phương, quê Rạch Giá, mười tuổi đă lưu lạc lên Sài G̣n kiếm sống. Năm 17 tuổi nổi danh với bản Kiếp nghèo và khá giả từ đó.
Tiếp cận văn minh phương Tây sớm, nên dân Sài G̣n có thói quen ngả mũ chào khi gặp đám ma, xe hơi không ép xe máy, xe máy không ép người đi bộ, chạy xe lỡ va quẹt nhau, giơ tay chào ngỏ ư xin lỗi là huề.
Những thói quen này giờ đây đang mất dần, nhưng dân Sài G̣n không đổ thừa cho dân nhập cư.
Họ cố gắng duy tŕ (dù hơi tuyệt vọng) để người mới đến bắt chước.
Chợ hoa là một chút văn hoá của Sài G̣n, có cả nửa thế kỷ nay rồi, có dân nhập cư nào “yêu” hoa mà ra đó cướp giựt hoa đâu.
Sài G̣n nhỏ tuổi nhiều tên, nhưng dù thế nào Sài G̣n vẫn là Sài G̣n. Nhiều người thành danh từ mảnh đất này. Sài G̣n nhớ không hết, nhưng mấy ai nhớ đến chút t́nh của Sài G̣n ? May ra những người xa Sài G̣n c̣n chút ǵ nhức nhối.
Tôi có người bạn Bắc kỳ chín nút, xa Việt Nam cũng gần 40 năm. Tên này một đi không trở lại, vừa rồi phone về nói chuyện lăn tăn, rồi chợt hỏi :
- “Sài G̣n c̣n mưa không ?”
– “Đang mưa”.
Đầu phone bên kia thở dài :
- “Tao nhớ Sài G̣n chết… mẹ !”
Sài G̣n nay buồn mai quên, nhưng cũng có nỗi buồn chẳng dễ ǵ quên.
Mới đây đi trong con hẻm lầy lội ở Khánh Hội, chợt nghe bài Kiếp nghèo vọng ra từ quán cóc ven đường. Tôi ghé vào gọi ly càphê. Giọng Thanh Thuư sao da diết quá:
“ Thương cho kiếp sống tha hương, thân gầy g̣ gởi theo gió sương…”
Chủ quán, ngoài 60 cầm chồng báo cũ thẩy nhẹ lên bàn “Thầy Hai đọc báo…”
Hai tiếng “thầy Hai” nghe quen quen…
Tự nhiên tôi thấy Sài G̣n như máu chảy từ tâm, Sài G̣n bao dung. Tôi chợt hiểu ra, ḿnh đă là người Sài G̣n từ thuở bào thai rồi, cần ǵ xin nhập tịch. ”
Cám ơn bạn đă ghé vào trang nầy . Tôi đă vào cái link của bạn gửi : https://trithucvn.org/van-hoa/la-ngu...nhap-tich.html
Tôi đă đọc và có một nhận xét . Sở dĩ tác giả của đoản văn nầy viết :
Bởi v́ : Đoàn văn nầy đă không copy đúng như nguyên bản trong cái link mà bạn post ở đây . Ngay cả tiêu đề cũng không đúng .
hoathienly19
Người copy đă phạm tội đạo văn (plagiarism)khi sử dụng tùy bút của người khác, sửa đổi 1 cách vụng về để người đọc nghĩ là chính người copy là tác giả. "Sự cố" này mà xảy ra ở VN có thể bị xử bắn.
The Following User Says Thank You to TrungThầnThông For This Useful Post:
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
HOÀI NIỆM SÀI G̉N - H̉N NGỌC VIỄN ĐÔNG
.jpg)
