Cơn sốt khai thác đất hiếm ở Greenland

[june04]

Nguồn khoáng sản đất hiếm phong phú trên đảo Greenland hấp dẫn nhiều công ty tìm cách thăm dò và khai thác bất chấp nhiều thách thức về địa hình và cơ sở hạ tầng.

Khu mỏ Tanbreez ở phía nam Greenland. Ảnh: Critical Metals

Trong khi Mỹ và các nước phương Tây tìm cách phá vỡ thế độc quyền về khai thác và sản xuất đất hiếm của Trung Quốc, một số công ty đang đánh cược Greenland sẽ trở thành vùng địa đầu khai khoáng mới.

Vị trí chiến lược ở Bắc Cực và nguồn khoáng sản tiềm năng của Greenland đang thu hút sự chú ý của Mỹ. Trải rộng hơn hai triệu km2 và phần lớn diện tích bao phủ bởi băng, Greenland đang nổi lên như một mục tiêu hấp dẫn cho các công ty khai khoáng khi 25 trong số 34 loại khoáng sản được Ủy ban châu Âu coi là "nguyên liệu thô quan trọng" được tìm thấy ở đảo này, theo Reuters. Ngoài ra, trên đảo còn có những kim loại quý như vàng, kẽm, sắt cũng như mỏ dầu khí. "Đây là một vùng đất tương đối lớn chưa được khám phá và có điều kiện địa chất rất thuận lợi. Xu hướng toàn cầu hiện nay là tiếp cận nguồn tài nguyên ở khu vực xa xôi hơn", Diogo Rosa, nhà nghiên cứu ở Cục khảo sát Địa chất Đan Mạch và Greenland, cho biết.

Theo GEUS, nằm trên 15 km2 sườn đồi trải dài tới bờ biển gần thị trấn Qaqortoq phía nam Greenland, dự án Tanbreez nằm trong số những mỏ đất hiếm lớn nhất được tìm thấy ở Greenland. Dù nhà chức trách địa phương đã cấp phép từ 5 năm trước, tổ chức hoạt động khai thác vẫn là thách thức lớn do không có đường sá chạy qua, phương tiện duy nhất là sử dụng thuyền hoặc trực thăng. Tất cả cơ sở hạ tầng bao gồm nhà máy, kho chứa và bến tàu cần xây dựng từ đầu. Ngoài ra, dự án cũng đòi hỏi vốn đầu tư, tiến hành nghiên cứu tính khả thi và chính phủ phê duyệt.

Vị trí địa lý ở phương bắc, địa hình núi non và khí hậu lạnh kết hợp với cơ sở hạ tầng thiếu thốn, nhân công ít ỏi và quy định môi trường nghiêm ngặt khiến khai khoáng ở Greenland trở nên khó khăn. Hiện nay, chỉ có 9 công ty có giấy phép khai thác mỏ thương mại tại đây và hai khu mỏ đang hoạt động. Theo giám đốc quản lý Bent Olsvig Jensen của công ty Lumina Sustainable Materials, khi gần tới mùa đông, họ phải chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ cho 6 tháng tiếp theo, từ dầu gội tới kem đánh răng. Phần lớn hoạt động khai khoáng trên đảo Greenland tập trung ở vùng phía nam có thể tiếp cận bằng đường biển quanh năm. Ba mỏ đất hiếm tại đây có thể nằm trong danh sách 10 mỏ lớn nhất thế giới.

Các nhà lãnh đạo Greenland ủng hộ hoạt động khai khoáng, tuy nhiên, quan điểm của cư dân phụ thuộc vào từng dự án. Với văn hóa coi trọng săn bắn và đánh cá, một số người dân tỏ ra băn khoăn về tác động tới môi trường tự nhiên trên đảo. Theo Malene Vahl Rasmussen, thị trưởng khu tự quản Kujalleq ở mũi phía nam Greenland, trong vòng 2-4 năm tới, có thể ba khu mỏ sẽ đi vào hoạt động.