Phiên ṭa xét xử TS. Cù Huy Hà Vũ hôm nay (4/4), theo quan điểm của gia đ́nh TS. Cù Huy Hà Vũ và những luật sư bào chữa, là một phiên ṭa vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
AFP PHOTO / Ian Timberlake
Công An ngăn cản một sốt người dân bên ngoài ṭa án Hà Nội, ngày 04 tháng 04 năm 2011.
Đó chính là lư do các luật sư bào chữa tuyên bố không tiếp tục tham gia bào chữa ngay giữa trong lúc diễn ra phiên ṭa. Khánh An có bài tường tŕnh sau.
Vi phạm nguyên tắc tố tụng
Theo LS. Trần Đ́nh Triển, vụ án TS. Cù Huy Hà Vũ ngay từ đầu đă có những vi phạm về nguyên tắc trong tố tụng về thu thập và đánh giá chứng cứ. V́ vậy, trong phiên ṭa, các luật sư bào chữa bao gồm LS. Trần Đ́nh Triển, LS. Trần Vũ Hải, LS. Vương Thị Thanh và LS. Hà Huy Sơn đă yêu cầu chủ tọa đưa ra 10 văn bản được xem là tài liệu căn cứ để kết tội ông Cù Huy Hà Vũ. Tuy nhiên, yêu cần này đă không được chấp thuận. Thêm vào đó, LS. Trần Vũ Hải c̣n bị mời ra khỏi phiên ṭa. LS. Trần Vũ Hải cho biết:
Chúng tôi cho rằng như vậy việc bào chữa và tự bào chữa không đảm bảo theo Hiến pháp và Bộ luật Tố tụng h́nh sự.
LS. Trần Vũ Hải
“Trước phiên ṭa, ông Vũ có yêu cầu Viện kiểm sát và Ṭa án cung cấp cho ông bản cáo trạng là 10 tài liệu là căn cứ để kết tội ông, bởi v́ ông không có. Tại phiên ṭa, sau nhiều lần đấu tranh, ṭa án cũng cung cấp cho ông bản cáo trạng. Lúc thẩm vấn, chúng tôi vẫn yêu cầu cung cấp 10 tài liệu này bởi v́ tài liệu được coi là của ông Vũ, mà theo điều 214 Bộ Luật Tố tụnh h́nh sự, cần phải công bố các tài liệu đấy để cho mọi người nhận xét, kể cả kiểm sát viên, luật sư, bị cáo. Điều 214 Bộ luật Tố tụng ghi rơ như thế. Chúng tôi cũng có nói và đưa ra giải pháp trong trường hợp mà ṭa thấy rằng tài liệu này dài, công bố không thể hết được th́ chúng tôi đề xuất rằng cung cấp 10 tài liệu này cho ông (Cù Huy Hà Vũ) để ông xác định trực tiếp rằng tài liệu này đúng là của ông hay không, nhưng tại phiên ṭa, chúng tôi đề xuất những t́nh huống để giải quyết nhưng ông chủ tọa phiên ṭa không đồng ư và “mời luật sư Hải ra”. Chúng tôi cho rằng như vậy việc bào chữa và tự bào chữa không đảm bảo theo Hiến pháp và Bộ luật Tố tụng h́nh sự. Cho nên luật sư chúng tôi, được sự đồng ư của ông Vũ, buộc phải ngưng nhiệm vụ luật sư v́ không thể tiếp tục được trong t́nh trạng như vậy.”
Công an áp giải TS Cù Huy Hà Vũ đến ṭa án nhân dân thành phố Hà Nội sáng ngày 4-4-2011. AFP Photo.
Sau khi LS. Trần Vũ Hải bị mời ra khỏi phiên ṭa, ba luật sư c̣n lại tiếp tục yêu cầu ṭa phải đưa ra các tài liệu trên v́ đây là quy định của pháp luật. Đồng thời, cũng chính là một trong những cơ sở để các luật sư thực hiện trách nhiệm bào chữa của ḿnh.
LS. Hà Huy Sơn nói:
“Ṭa không thực hiện điều 214 Bộ luật Tố tụng h́nh sự, không công bố các tài liệu của vụ án th́ chúng tôi không thể có căn cứ để đánh giá xét xử được. Cho nên chúng tôi phản đối và chúng tôi ra về.”
Vô hiệu hóa LS bào chữa
Ngoài ra, LS. Trần Đ́nh Triển cho biết thêm, các luật sư tuy chính thức được cho phép bào chữa cho ông Cù Huy Hà Vũ trong phiên ṭa, thế nhưng họ gần như bị vô hiệu hóa ngay khi chưa kịp thực hiện trách nhiệm và nghĩa vụ của ḿnh:
Nếu anh Vũ có tội th́ xử anh Vũ có tội, anh Vũ không có tội th́ xử anh Vũ không có tội, nhưng phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật.
LS. Trần Đ́nh Triển
“Yêu cầu của chúng tôi đang yêu cầu và đang trong giai đoạn xét hỏi để đánh giá, chưa hỏi được ǵ cả th́ chủ tọa phiên ṭa tuyên bố chấm dứt giai đoạn xét hỏi, chuyển sang phần tranh tụng. Tôi có đứng dậy tŕnh bày với vai tṛ luật sư và bảo: Nếu anh Vũ có tội th́ xử anh Vũ có tội, anh Vũ không có tội th́ xử anh Vũ không có tội, nhưng phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật. Hội đồng xét xử đă không tuân thủ pháp luật th́ chúng tôi tại phiên ṭa này không thể tham dự một phiên ṭa mà đang vi phạm pháp luật.”
Những dấu hiệu vi phạm pháp luật không chỉ xuất hiện trong phiên ṭa mà c̣n xảy ra bên ngoài TAND thành phố Hà Nội.
Trong khi rất nhiều người dân quan tâm và đến trực tiếp theo dơi phiên ṭa được thông báo là công khai, nhiều người đă bị lực lượng công an ch́m và những người mặc thường phục khác bắt giữ một cách vô cớ. Trong đó có các nhân vật được quan tâm đặc biệt như Bác sĩ Phạm Hồng Sơn, LS. Lê Quốc Quân, blogger Paulus Lê Sơn, blogger Cánh Chim Không Mỏi, anh cựu trưởng nhóm SVCG Vinh Nguyễn Văn Tâm và một số người khác.
TS luật Cù Huy Hà Vũ tại phiên ṭa ở Hà Nội hôm 4-4-2011. AFP PHOTO.
Một người có mặt tại khu vực TAND thành phố Hà Nội vào sáng nay cho biết ngoài việc chặn tất cả những ngả đường, cấm giữ xe và đóng các lối vào bệnh viện xung quanh có thể dẫn đến khu vực ṭa án, c̣n xuất hiện rất nhiều lực lượng công an ch́m và những người mặc thường phục khác có nhiệm vụ canh giữ không cho người dân tập trung lại với nhau:
“Những tốp người chỉ cần đi 2, 3 người và có cầm điện thoại thôi là ngay lập tức ở sau đó có ít nhất 1, 2 công an.”
Theo LS. Trần Đ́nh Triển, đối với một phiên ṭa công khai, việc tham gia của người dân là đúng theo quy định pháp luật:
“Theo quy định của pháp luật, phiên ṭa phải được xét xử công khai. Mà đă là công khai th́ mọi người dân đều có quyền tham dự. Đấy là quy định của pháp luật. Nhưng tôi cũng thấy rất làm lạ là bốn ngả đường đều bị ngăn và dân đến th́ rất đông. Chúng ta cũng có thể thong cảm là dân đông mà để vào trong một pḥng xử án dù là rộng mấy cũng không thể đủ, th́ đáng lư ra chúng ta có một cái sân và kéo loa ra cho dân người ta theo dơi phiên ṭa. Bởi v́ dân theo dơi phiên ṭa không chỉ v́ để xem được, nó c̣n có ư nghĩa của phiên ṭa là ǵ? Vừa là trừng trị, vừa là giáo dục pḥng ngừa chung, vừa là góp phần nâng cao dân trí để dân hiểu biết pháp luật. Cái ư nghĩa của ṭa xử công khai là ở điểm đó. Nhưng ở đây không được tiến hành một cách đầy đủ như vậy mà được ngăn cấm. C̣n sự việc xảy ra ở ngoài phiên ṭa th́ tôi không nắm được, nếu họ (người dân) đến dự phiên ṭa mà cố t́nh gây rối hay họ có những việc không đúng với quy định của pháp luật th́ những người bảo vệ có quyền giữ và phải xử lư theo quy định pháp luật nếu họ vi phạm. C̣n nếu họ không vi phạm ǵ, họ đến nghe phiên ṭa và họ tuân thủ tất cả những nguyên tắc, luật lệ mà bắt giữ họ th́ điều đó lại là sai.”
Hiện nay, các luật sư bào chữa cho TS. Cù Huy Hà Vũ đă đồng kư vào một văn bản kiến nghị về những điểm vi phạm pháp luật của Hội đồng xét xử TAND thành phố Hà Nội trong phiên ṭa ngày 4/4 này.
Được biết, sau khi các luật sư bỏ về trong phiên ṭa, TS. Cù Huy Hà Vũ đă tuyên bố không nói ǵ, không tranh tụng ǵ thêm và Hội đồng xét xử cứ việc tuyên án.
Khánh An, phóng viên RFA