Thượng nghị sĩ Josh Hawley đang kêu gọi ủy viên NBA Adam Silver điều trần trước Quốc hội, sau khi NBA im lặng trước câu hỏi của Thượng Nghị sĩ về quan điểm của NBA về việc liệu cầu thủ và nhân viên NBA có thể tự do lên tiếng chống lại Đảng Cộng Sản Trung Quốc (ĐCSTQ) hay không.
National Basketball Association (NBA) là giải đấu bóng rổ chuyên nghiệp nhà nghề Bắc Mỹ. Đây là giải đấu bóng rổ chuyên nghiệp lâu đời nhất thế giới.
Trong bức thư mà Thượng nghị sĩ Hawley gửi cho ông Silver vào ngày 10/7, Thượng nghị sĩ đă đặt câu hỏi rằng: tại sao danh sách các thông điệp chính trị mà NBA chấp thuận cho các cầu thủ mặc trên áo của họ có các khẩu hiệu công bằng xă hội, lại không thấy có các cụm từ ủng hộ nạn nhân ĐCSTQ.
Nghị sĩ Hawley nhấn mạnh, khi Tổng Giám đốc của đội bóng Houston Rockets Dary Morey lên tiếng ủng hộ những người biểu t́nh cho dân chủ Hong Kong trong một bài đăng trên Twitter vào năm 2019, NBA đă “chọn cách xin lỗi ĐCSTQ” thay v́ cho phép ông bày tỏ ư kiến của ḿnh.
Trung Quốc là thị trường lớn nhất của NBA bên ngoài Hoa Kỳ. NBA China là một nhánh kinh doanh riêng của NBA, có giá trị hơn 4 tỷ USD, theo Forbes.
Một trong 5 câu hỏi mà Nghị sĩ Hawley đặt ra trong thư gửi cho NBA là: “NBA có kế hoạch bảo vệ các cầu thủ và nhân viên NBA chống lại sự trả thù của ĐCSTQ như thế nào nếu họ chọn lên tiếng chống lại các hành động của chế độ đó tại Hong Kong, Tân Cương hoặc các nơi khác?”
Vào ngày 29/7, Nghị sĩ Hawley đă công bố phản hồi của NBA về lá thư của ḿnh do Phó Uỷ viên của giải đấu Mark Tatum viết.
Ông Tatum nói rằng câu hỏi của Thượng Nghị sĩ là một câu hỏi “giả thuyết”, do đó ông không thể trả lời câu hỏi đó. Ông nói thêm rằng “các giá trị về sự b́nh đẳng, tôn trọng và tự do ngôn luận từ lâu là giá trị cốt lơi của NBA”.
Đáp lại trả lời của NBA, Thượng nghị sĩ Hawley nói trong một tuyên bố: “Mark Tatum không cam kết bảo vệ nhân viên hoặc các cầu thủ lên tiếng chỉ trích ĐCSTQ công khai".
“Toàn bộ thư [của Tatum] rất nhảm nhí. Nó dường như do một luật sư ở Bắc Kinh soạn thảo. Có lẽ cần phải nghe trực tiếp từ Adam Silver ở Capitol Hill”, Thượng nghị sĩ Hawley đă viết trên tài khoản Twitter cá nhân.
Trong một bài đăng khác trên Twitter, ông Hawley đề nghị ông và NBA thảo luận về các học viện đào tạo của NBA - một chương tŕnh phát triển thanh thiếu niên ở Trung Quốc, sau khi kênh thể thao truyền h́nh cáp ESPN công bố một báo cáo điều tra cho rằng các huấn luyện viên Trung Quốc của NBA đă “ngược đăi các cầu thủ trẻ và không tổ chức hoạt động học tập”.
Thông tin của ESPN dựa trên các cuộc phỏng vấn với một số cựu nhân viên NBA giấu tên, c̣n cho biết, các huấn luyện viên người Mỹ tại một học viện NBA ở Tân Cương thường xuyên bị quấy rối và giám sát.
Theo một báo cáo năm 2019 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, hơn một triệu người dân tộc thiểu số Hồi giáo, bao gồm người Duy Ngô Nhĩ, người Kazakhstan và người Haiti đang bị giam giữ trong khoảng 1.200 trại tập trung ở Trung Quốc. Bắc Kinh tuyên bố những trại này là trung tâm đào tạo nghề. Những người sống sót kể lại rằng họ đă bị cưỡng bức nghe các truyền bá có nội dung chính trị và bị tra tấn.
Một huấn luyện viên người Mỹ đă bị bắt giữ 3 lần tại Tân Cương mà không có lư do, theo ESPN. Một cựu nhân viên NBA đă nói t́nh cảnh ở Tân Cương giống như thời Thế giới II Đức.
Ông Tatum là người giám sát các hoạt động quốc tế của NBA, cho biết rằng NBA đang đánh giá lại và cân nhắc các cơ hội khác cho chương tŕnh học viện đào tạo bóng rổ tại Trung Quốc.
Vào ngày 21/7, trong một lá thư trả lời Thượng nghị sĩ Marsha Blackburn, ông Tatum viết, NBA không liên quan đến học viện bóng rổ ở Tân Cương trong hơn 1 năm qua do đă bị chấm dứt mối quan hệ.
ESPN đưa tin rằng ông Tatum từ chối thông tin liệu việc đóng cửa học viện Tân Cương có phải do liên quan đến vi phạm nhân quyền hay không.
Trên trang web của Học viện NBA, hiện liệt kê 2 học viện đào tạo ở Trung Quốc, một ở tỉnh Sơn Đông và một ở tỉnh Chiết Giang.
Trong một bài đăng trên Twitter, Thượng Nghị sĩ Rick Scott đă khen ngợi phóng sự điều tra của ESPN .
“Mối liên kết giữa các hoạt động của NBA ở Trung Quốc và vi phạm nhân quyền của ĐCSTQ thậm chí c̣n chặt chẽ hơn những ǵ chúng ta biết trước đây”, Thượng Nghị sĩ Scott viết.
Ông nói thêm: “@NBA khấu đầu trước ĐCSTQ v́ họ đặt lợi nhuận lên trên cả nhân quyền”.