7/29/19
Năm 1981, Lee Atwater, chiến luợc gia nổi tiếng của đảng Cộng Ḥa giải thích trong một cuộc phỏng vấn cho các nhà báo thấy đảng ông làm thế nào để khai thác tinh thần kỳ thị chủng tộc của dân Mỹ qua cái ông gọi là “c̣i gọi chó” (dog whistles) (một lọai c̣i khi thổi phát ra những sịêu âm mà chỉ chó mới nghe được).
“Bạn bắt đầu vào năm 1954 bằng cách chửi ‘mọi đen, mọi đen, mọi đen’ nhưng đến cuối thập niên 1960 làm vậy bắt đầu có hại cho bạn – bị phản ứng ứng ngược lại thành ra bạn dùng những cái khác tỷ như ‘cuỡng bách đổi trường’ ‘quyền tiểu bang’ vân vân... Tất cả những cái đó chỉ nhằm gợi ra cùng một phản ứng…”
Nhưng đến nay th́ cái việc dùng cái “dog whistles” cũng không cần nữa. Hôm chủ nhật vừa qua, Tổng thống Donald Trump đă tấn công bốn thành viên cấp tiến của Hạ Viện, nói rằng họ nên “quay về và giúp hàn gắn đất nuớc vỡ nát và đầy tội ác của họ”.
Trên thực tế ba trong bốn người này sinh ra tại Mỹ và người thứ tư là một người đến Mỹ từ khi c̣n là một em bé. Thế nhưng tất cả đều là người da mầu.
Chúng ta không thể nào biện minh rằng ông Trump không nói những ǵ ông nói. Những câu này rơ ràng là kỳ thị chủng tộc và ông Trump rơ ràng là không e ngại ǵ về những phản ứng chống lại. Thay v́ xin lỗi v́ những lời nói đó hôm cuối tuần, ông Trump đă lại c̣n nhấn mạnh thêm nữa. Hôm thứ hai ông Trump đă nhắc lại trong một cuộc họp báo “Nếu mấy bả không ưa ở đây th́ cứ việc đi đi. Họ là những người mà theo ư tôi thù hận đất nước chúng ta”.
Ông c̣n nói, ông không quan tâm rằng nhiều người coi những “tweet” này là kỳ thị chủng tộc “bởi v́ nhiều người đồng ư với tôi”.
Bà Nancy Pelosi, chủ tịch Hạ Viện cho biết đảng Dân chủ sẽ trả lời bằng cách đưa ra một nghị quyết lên án những lời lẽ kỳ thị chủng tộc này của ông tổng thống mà theo bà “đă vuợt quá cả cái tiêu chuẩn thấp hèn của chính ông khi dùng những lời lẽ thô bỉ nói về các thành viên của Quốc Hội”.
Về phần đảng Cộng Ḥa sau khi giữ yên lặng suốt cuối tuần, một số người Cộng Ḥa hôm thứ hai bắt đầu tách rời ra khỏi vị tổng thống của ḿnh và chỉ trích ông Trump v́ đă dùng những đề mục kỳ thị chủng tộc thường xuyên được các kẻ da trắng độc tôn dùng. Thượng nghị sỹ Mitt Romney của Tiểu bang Utah viết trên Twitter rằng những lời của ông Trump có tính cách “phá họai, hạ cấp và gây chia rẽ” trong khi dân biểu Will Hurd của Tiểu bang Texas, dân biểu Cộng ḥa độc nhất người da đen, th́ gọi những lời tuyên bố của ông Trump là “kỳ thị chủng tộc”. Thượng nghị sỹ Lindsey Graham của Tiểu bang South Carolina, người vừa đánh golf với ông Trump hôm cuối tuần th́ nói với đài truyền h́nh Fox, rằng ông tổng thống cần phải nh́n cao hơn và nhớ rằng Hoa Kỳ là một đất nước đa dạng.
“Họ là công dân Mỹ. Họ đă thắng trong một cuộc bầu cử. Hăy chỉ nói đến chính sách của họ.”
Và ông Graham nhắc lại với Fox, “điều căn bản là đây là môt đất nước đa dạng.”
Bốn bà dân biểu bị chỉ trích đă tổ chức môt cuộc họp báo chung vào cuối ngày thứ hai để lên án những lời lẽ của ông Trump. Hai bà Pressley và Ocasio-Cortez đều nói rằng những lời lẽ của ông Trump là nhằm “lái sự chú ư” ra khỏi các cuộc tranh luận về chính sách liên quan đến bảo vệ sức khỏe và di dân trong khi hai bà Omar và Tlaib th́ nhắc lại những lời kêu gọi bắt đầu việc đàn hạch ông tổng thống.
Các lời thô bỉ của ông Trump cũng bị quốc tế lên án, bao gồm cả môt lời chỉ trích từ bà Theresa May, thủ tuớng sắp từ chức của Anh. Một phát ngôn nhân của bà May gọi những lời này là “ḥan ṭa không thể chấp nhận được”.
Bà Ocasio-Cortez, dân biểu New York, trước đó vào thứ hai, một trong bốn mục tiêu chỉ trích của ông Trump, th́ đă đưa ra nhận xét rằng có rất ít những người Cộng Ḥa có tên tuổi lên án những lời nói của ông Trump:
“Cho đến khi những quan chức Cộng Ḥa lên án những lời nói hôm qua là công khai kỳ thị chủng tộc” bà Ocasio-Cortez viết trên Twitter “chúng ta đành không có lựa chọn nào khác và giả dụ rằng họ bao che cho ông ta. Thật là đáng quan ngại rằng toàn bộ ban lănh đạo đảng Cộng Ḥa đều im tiếng. Phải chăng đó là nghị tŕnh của họ?”
Sự im lặng của hầu hết những người Cộng Ḥa hiện nay khiến những lời nói của ông Trump đă trở thành một cơ hội tốt cho cánh “Never Trump” trong đảng. Cựu lư thuyết gia của đảng William Kristol đă chỉ trích những người Cộng Ḥa là đă không lên án ông Trump. Ông Kristol viết trên Twitter:
“Có người hôm qua hỏi tôi làm sao tôi nghĩ có ai có thể cứu đảng Cộng ḥa khi không một thành viên Cộng Ḥa nào tại Quốc Hội dám chỉ trích Trump. Câu trả lời làm tôi thức trắng đêm ‘Không một ai sao?”
John Kasich cựu thống đốc Cộng ḥa bang Ohio và đối thủ của ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống 2016 th́ nói những lời nói của ông tổng thống vừa “đáng chê và vừa làm nhục cái uy nghi của chức vụ tổng thống”. Và ông nói thêm:
“Tất cả chúng ta, kể cả những người Cộng Ḥa cần phải lên tiếng chống lại những lời nói như vậy. Chúng không làm ǵ khác ngoài việc chia rẽ chúng ta và tạo ra những thù hận sâu đậm.”
Lê Mạnh Hùng
VTN