Gibbs

New Jersey là một tiểu bang miền Đông Bắc Hoa Kỳ. Nó thuộc nhóm "Các tiểu bang Trung-Đại Tây Dương" (Mid-Atlantic States). Phía Bắc và Đông nó giáp ranh với bang New York. Phía Đông-Nam và Nam nó giáp ranh với biển Đại Tây Dương. Phía Tây nó giáp ranh với tiểu bang Pennsylvania, và phía Tây-Nam nó giáp ranh với bang Delaware.
New Jersey rất nhỏ về diện tích, được xếp nhỏ hạng 4 ở Mỹ. Về phương diện đông dân, nó được xếp hạng 11. Về phương diện mật độ dân số (density) nó được xếp hạng nhất, với 438 người mỗi cây số vuông (km2).
Tôi có hai đứa con và nhiều bạn bè sống ở đây, nên đến đây thường xuyên, gần như mỗi cuối tuần, hay ít nhất cũng mỗi tháng.
Cộng đồng người Việt ở đây vui lắm, có Công Giáo, Phật Giáo, và nhiều hội hè. Theo thống kê năm 2014, New Jersey được xếp hạng 3 toàn quốc Mỹ trên phương diện lợi tức trung bình tính theo đầu người (per capita Income).
Con người đã sống ở đây từ mấy ngàn năm trước. Người thổ dân châu Mỹ đã sống ở đây từ trên 2,800 năm trước. Thổ dân Lenape đã từng sống dọc theo bờ biển Đại Tây Dương tiểu bang này. Vào thế kỷ 17, người Hòa Lan (Hà Lan) và người Thụy Điển đã bắt đầu định cư ở đây, chiếm vùng đất này làm thuộc địa. Người Anh đến sau, nhưng giành được chủ quyền cai trị, và đặt tên vùng này là Tỉnh New Jersey (Province of New Jersey). Suốt thời chiến tranh cách mạng của Mỹ vào thế kỷ 18, nhiều trận đánh ác liệt đã xảy ra ở đây.
Suốt thế kỷ 19, trong thời kỳ cách mạng công nghiệp (Industrial Revolution), nhiều nhà máy được xây cất tại các thành phố như Camden, Paterson, Newark, Trenton, và Elizabeth.
Do vị trí của tiểu bang New Jersey nằm ngay trung tâm của hành lang khu đông dân cư miền Đông-Bắc Hoa Kỳ (Northeast megalopolis) nên tiểu bang nầy mọc lên nhiều thành phố, đông dân đến ở.
New Jersey nằm cạnh những thành phố lớn như New York và Boston ở phía Đông-Bắc, Philadelphia, Baltimore, và Washington D.C. ở phía Tây-Nam. Cuối thế kỷ 20 dân chúng ở các thành phố lớn nếu có tiền, thường muốn ra ngoại ô sống, hiện tượng nầy gọi là suberbanization (đổ xô ra sống ở ngoại ô). Do hiện tượng này ở New Jersey có nhiều người lương cao làm việc ở các thành phố lớn đến mua nhà.
Tiểu bang New Jersey có trên 20,628 người Việt Nam sanh sống, theo thống kê dân số năm 2010. Người Việt Nam ở đây sống rải rác, không tập trung đông ở một nơi nào, nên không thấy có một Phố Sài Gòn Nhỏ hay Việt Nam Nhỏ.
Mặc dầu vậy người Việt Nam ở đây cũng sống hợp đoàn với nhau, xuyên qua nhiều hội hè và cộng đoàn Thiên Chúa Giáo và Phật Giáo. Cộng Đồng người Việt New Jersey cũng hoạt động mạnh lắm, rất vui. Vì con của tôi sống ở tiểu bang này, nên thỉnh thoảng vợ chồng tôi đến đây tham dự sinh hoạt người Việt Nam ở đây, vui lắm.
Ở quận Middlesex có một vài tiệm Việt Nam, nên người mình quen gọi đây là chợ Việt Nam, hay Phố Sài Gòn Nhỏ, mặc dầu người Mỹ chưa bao giờ công nhận chánh thức cách gọi này. Khoảng 2,849 người Việt Nam định cư tại quận này, so với 4,260 người ở quận Camden, và 3,267 ở quận Atlantic.
Nếu tính tỷ lệ gia tăng dân số trong khoảng thời gian 30 năm từ năm 1980 đến năm 2010, dân số người Việt Nam tiểu bang nầy tăng 615%. Tuy nhiên với dân số trên 20 ngàn người, cộng đồng người Việt ở đây chỉ chiếm 2.8% dân số người Á Châu ở đây.
Theo thống kê dân số năm 2010, dân Việt Nam ở đây đứng áp chót, trên cộng đồng người Nhật (13,146), nhưng thua nhiều cộng đồng người Á Châu khác, như người Ấn Độ (292,256), người Hoa (134,442), Phi Luật Tân (110,650), Đại Hàn (93,679), và Pakistan (26,006).
Mặc dầu không có một phố Sài Gòn Nhỏ riêng biệt, nhưng bù lại ở tiểu bang New Jersey có nhiều quán ăn tên Little Saigon Restaurant, Sài Gòn Nhỏ.
Chủ những quán ăn này là thuyền nhân đã tới đây sau sự kiện ngày 30 tháng Tư, nên đặt tên Sài Gòn Nhỏ để tưởng nhớ đến quê hương họ đã bỏ lại, đặc biệt thành phố Sài Gòn đã bị Cộng Sản xoá tên, lấy tên một lãnh tụ Cộng Sản để đặt tên thành phố..."

__________________