Ung Thư Tụy Tạng - Pancreatic Cancer
Theo tài liệu y học tổng quát về ung thư tụy tạng th́ bệnh này không có triệu chứng báo sớm. V́ vậy khi được phát hiện bệnh thuờng đă ở giai đoạn tiến triển xa và bệnh nhân không có hi vọng sống quá năm năm. Nhưng thật ra cũng có những dấu hiệu báo trước ung thư tụy tạng, Tuy nhiên muốn hiểu các dấu hiệu và triệu chứng này th́ điều quan trọng là chúng ta phải biết rơ tụy tạng nằm ở đâu và có chức năng ǵ
Tụy tạng (pancreas) là một bộ phân cơ thể nằm xâu trong bụng, chỉ dài khoảng 4 tới 6 inch, có h́nh dạng giống con ṇng nọc.
Ở “đuôi” (tail) tụy tạng có những tế bào sản xuất insulin, và những khối u ở phần đuôi này thuờng là khối u nội tiết (endocrinic tumors). Loại khối u này dễ phát hiện nhưng rất hiếm. Phía đầu (head) của tụy tạng có những tế bào sản xuất các enzim tiêu hóa và khối u ở đầu này cũa tụy tạng được gọi là khối u ngoại tiết (exocrine tumors). Loại khối u này thông thường hơn nhiều và khó phát hiện hơn
Cho rằng khối u tụy tạng không gây triệu chứng nào th́ có phần không hợp lư. Sau khi đào xâu các báo cáo khoa học và ḍ hỏi các bệnh nhân về những ǵ họ nhớ lại, người ta đă lập ra được một danh sách dài những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư tụy tạng cần phải để ư. Nếu xét riêng từng triệu chứng một, th́ các triệu chứng trên có thể có nhiều nghĩa khác nhau. Nhưng nếu bạn thấy hai hay ba trong số những triêu chứng này xuất hiện th́ bạn cần gặp bác sĩ để yêu cầu được rà (scan) bệnh. Kỹ thuật chụp h́nh công hưởng từ(MRI) đôi khi có thể ḍ thấy ung thư tụy tạng tùy theo vị trị cũa khối u.
Các Dấu Hiệu Báo Sớm Ung Thư Tụy Tạng
1- Bệnh tiểu đường, đặc biệt là nếu bệnh xuất hiện đột ngột Gần đây một báo cáo của Mayo Clinic đă gây ngạc nhiên khi dẫn chứng là 40 phần trăm những bệnh nhân ung thư tuy tạng đă được chẩn đoán bị tiểu đường một hay hai năm trước khi khối u tụy tạng được phát hiện.
Các nhà khảo cứu cho rằng bệnh tiểu đường là do các khối u chưa được phát hiện gây ra. Vấn đề là bệnh tiểu đường rất thông thường mà phần lớn các bệnh nhân tiểu đường lại không bị ung thư tụy tạng, nên các bác sỉ đang t́m cách triển khai những phương cách sàng lọc thích ứng. Trong khi chờ đợi, tiền sử y lư của gia đ́nh bệnh nhân là một đầu mối quan trọng. Nếu bạn được chẩn đoán bị tiểu đường, mà nếu bệnh này xẩy ra đột ngột và gia đ́nh bạn không có tiền sử bị bệnh tiểu đường th́ bạn nên lưu ư bác sĩ về điều này và yêu cầu đuợc rà (scan) bệnh ung thư tuỵ tạng.
2- Mắt hay da vàng
Một khối u nhỏ ở tuỵ tạng cũng có thể làm nghẹt ống dẫn mật ở phía đầu (head) tụy tạng làm cho mật ứ lại và gây bệnh vàng da (jaundice)
3- Da, ḷng bàn tay hay gót bàn chân bị ngứa
Một tác dụng phụ ít được biết đến của bệnh vàng da là làm bàn tay và bàn chân bị ngứa, Đây là do phản ứng của da đối với chất bilirubin--một hóa chất mầu nâu vàng của gan gây ra bệnh vàng da
4-Ăn không ngon
Một báo cáo khoa học của Ư cho biết sáu hay tám tháng trước khi được chẩn đoán có khối u trong tụy tạng, bệnh nhân đột ngột ăn không thấy ngon và cảm thấy no chỉ sau khi ăn đôi chút
5- Vị giác thay đổi
Cũng báo cáo trên của Ư cho biết một số bệnh nhân đột nhiên không c̣n thấy hương vị của cà phê, rượu vang và hút thuốc thấy lạt lẽo. Thật ra, các bệnh nhân này cho biết họ cảm thấy chán ghét mùi vị của cà phê và rượu
6- Đau nơi bụng
Các bệnh nhân ung thư tụy tạng cho biết họ bi đau âm ỉ nơi bụng , chứ không thấy đau thắt hay đau nhức, và cái đau tỏa ra phía sau lưng. Một đầu mối đặc trưng: khi cúi người về phía trước th́ không c̣n thấy đau
7- Túi mật to ra
Sự tắc nghẽn ống dẫn mật không những gây bệnh vàng da mà c̣n có thể làm túi mật to ra. Rất may là triêu chứng này có thể được phát hiện khi chụp h́nh và cũng có thể được bác sĩ nhận ra khi khám sức khỏe
8- Phân có mầu lợt, nổi, có mùi
Nếu khối u tụy tạng ngăn không cho các enzim tiêu hóa xuống ruột, th́ hậu quả là các thức ăn béo không được tiêu hóa. Điều này dẫn đến t́nh trạng phân rời ra, nặng mùi, nổi lều bều do chất béo dư thừa. Bác sĩ cho biết triệu chứng này có thể là một dấu hiệu đăc biệt báo sớm, nhưng thường ra lại không được lưu ư tới
9- Phân đen, mầu hắc ín
Triêu chứng này xuất hiện do chảy máu phần ruột trên
10- Giảm cân đột ngột , không giải thích được
Trái với điều nhiều người nghĩ, giảm cân không phải luôn luôn là dấu hiệu của ung thư tiến triển (advanced cancer) lan tràn trong gan. Giảm cân cũng có thề là do thiếu các enzim tiêu hóa từ tụy tạng, làm cho chất béo không được tiêu hóa trong cơ thể
Bạn Phải Làm Ǵ Khi Quan Tâm Về Bất Cứ Triệu Chứng Nào Trên Đây
Bạn hăy ghi lại tất cả các triêu chứng và báo cáo chi tiết cho bác sĩ. Nếu bạn thuyết phục được bác sĩ là mối lo ngại cũa bạn chính đáng th́ bác sĩ sẽ cho tiến hành các thử nghiệm như siêu âm, CT scan, nội soi kèm theo sinh thiết để t́m kiếm khối u tuỵ tạng Ngoài ra cũng c̣n có thể thử máu để xác định lượng chất đánh dấu sinh học (biomarker) CA-19-9
Ung thư tụy tạng có tỉ lệ gây tử vong rất cao, như trường hợp đáng buồn của nhà kinh doanh thiên tài Steve Jobs. (Xem bài của Bác Sĩ Vũ Văn Dzi đă đăng trước đây) Tuy nhiên nếu phát hiện sớm, bệnh nhân vẫn có thể được cứu và tiếp tục một cuộc sống phong phú. Điển h́nh là trường hợp của vị Chánh Án Tối Cao Pháp Viện Rub Bader Ginsburg vẫn sinh hoạt b́nh thưởng sau khi cắt một bướu nhỏ nơi tụy tạng.
Sưu tầm
at 10:19 PM
|