08/07/20
Sống thực chính là sống “động”. “Động” để nhận diện cái biết bởi cái biết là vô hạn và không bao giờ biết đủ, biết hết. Từ đó thực hiện sống đúng.
Người sống đúng là người hiểu rằng người có bằng cấp cao, có địa vị cao trong xă hội không có nghĩa là người đó có tri thức sâu để nhận xét mọi vấn đề, gồm cả vấn đề trong chuyên môn của họ.
Thí dụ cá nhân có bằng cao học về kế toán tài chính th́ không có nghĩa là người đó có đủ sự hiểu biết để nói về thuế. Hoặc người có bằng tiến sĩ quản trị trường học th́ không có nghĩa là người đó có đủ khả năng nói về vấn đề quản trị khi mà chính bản thân cá nhân đó hoàn toàn không theo đuổi ngành nghề của ḿnh trong khoảng thời gian khá lâu — th́ tất cả những ǵ đă học trở thành vô giá trị bởi ngành quản trị càng ngày càng thay đổi mà nếu không tiếp tục ở trong ngành th́ kiến thức hiểu biết trở thành đồ phế thải.
Thành ra khi đánh giá một cá nhân đừng bao giờ nh́n vào bề ngoài của bằng cấp, của địa vị xă hội mà nh́n vào cái gốc của người đó, lối ứng xử của người đó ra sao với những người chung quanh, người đó có tiếp tục học hỏi để gia tăng sự hiểu biết chuyên môn hay dùng cái mảnh bằng để khoe khả năng không có.
Mỗi cá nhân khi lớn lên có điều kiện đi học ở một trường sở nào đó để tạo cho chính ḿnh một chuyên ngành hầu đóng góp cho xă hội trong cái chuyên môn của ḿnh. Cái chuyên môn giỏi hay dở không phải từ ngôi trường đào tạo mà từ ở chính trong cái tri thức, cái tất năng mà cá nhân đó tự tôi luyện cho chính ḿnh. Thực tế chứng minh là không phải ai tốt nghiệp từ một trường nổi tiếng nào cũng là một người giỏi.
Ḿnh giỏi th́ có người khác giỏi hơn ḿnh. Chưa kể dù là một người tài giỏi tự nhiên (thiên tài), cái giỏi đó sẽ chẳng làm được ǵ nếu không có sự giúp đỡ của những người khác trong xă hội. Thành ra nếu ḿnh giỏi th́ nên học tính khiêm tốn để lắng nghe tiếng nói khác biệt chứ đừng nghĩ ḿnh giỏi để tự kiêu, xem người khác không ra ǵ.
Kinh nghiệm bản thân trong nghề nghiệp, trong tù đày đôi khi chỉ có giá trị cho chính người đó mà hoàn toàn vô giá trị đối với những người khác. Thành ra đừng nghĩ ḿnh có nhiều kinh nghiệm, bị đi tù th́ ḿnh có cái quyền biết nhiều, hiểu nhiều.
Cái biết, cái hiểu luôn luôn có sự giới hạn của nó ở khoảnh khắc thời gian và cái đó chỉ đúng, chỉ thích hợp trong khoảnh khắc đó chứ không hữu hiệu ở khoảnh khắc thời gian khác. Thành ra kinh nghiệm là chia sẻ để người sau dựa vào đó tránh cái xấu, tránh vết xe đă đổ chứ không phải dựa vào đó để tự ban cho ḿnh cái quyền “ăn trên, nằm trước” thiên hạ.
Trích:
TU DƯỠNG THẮNG NHÂN DIỄN GIẢI