Ai Đang Thống Trị Nước Mỹ - Nguyễn Hải Ḥanh
Trả lời câu hỏi “Ai cai trị nước Mỹ?”, có lẽ nhiều người sẽ nói: chính phủ và Tổng thống Mỹ đang cai trị nước này.
Câu trả lời ấy không sai nhưng chưa đi vào bản chất vấn đề. Nếu tiếp tục t́m hiểu ta sẽ thấy Ai cai trị nước Mỹ là một vấn đề phức tạp, cho tới nay vẫn chưa có câu trả lời tương đối nhất trí mà tồn tại nhiều quan điểm khác nhau.
Một số quan điểm thông thường:
1. Quan điểm cho rằng mỗi quốc gia đều do một giai cấp nào đó thống trị, thí dụ các nước theo chủ nghĩa tư bản (CNTB) như Mỹ là do giai cấp tư sản thống trị, các nước XHCN do giai cấp công nhân thống trị.
Ở đây có hai vấn đề. Thứ nhất, khái niệm giai cấp thống trị (ruling class) quá rộng trong khi bộ phận quyết định đường lối chính sách quốc gia chỉ có thể là số ít. Trong một xă hội hiện đại, các quyết sách lớn đều rất phức tạp và cần giữ bí mật ; v́ thế nhà nước không thể do số đông lănh đạo. Chẳng hạn nói giai cấp công nhân lănh đạo, thực ra là đảng của giai cấp đó, đúng hơn là Ban chấp hành trung ương, chính xác là một thiểu số (như Bộ Chính trị) lănh đạo.
Thứ hai, trong xă hội hiện đại các giai cấp đều bị phân hóa rất rơ ràng. Tại các nước tư bản, tăng trưởng kinh tế dẫn tới xă hội CNTB phúc lợi, giai cấp công nhân không c̣n là giai cấp vô sản như thời của Mác nữa, mà một bộ phận đáng kể đă chuyển lên thành tầng lớp trung lưu, hữu sản. Giai cấp tư sản cũng chia làm tư sản công nghiệp và tư sản tài chính, có vai tṛ khác nhau và mâu thuẫn với nhau. Tầng lớp trung lưu có số người đông nhất; qua bầu cử dân chủ và qua các tổ chức xă hội công dân, họ có tiếng nói quyết định trong xă hội. Người Mỹ cho rằng ở nước họ tất cả mọi người đều là công dân, hoàn toàn b́nh đẳng về cơ hội nhưng có thể không b́nh đẳng về kết quả ; ai cũng có thể giàu hoặc nghèo tùy thuộc sự phấn đấu của ḿnh. Căn cứ theo thu nhập, xă hội Mỹ chia làm hai tầng lớp giàu và nghèo, đều là thiểu số, và một tầng lớp trung lưu chiếm đa số (80% dân). Không có khái niệm giai cấp vô sản, v́ thế ở Mỹ chưa hề có phong trào cách mạng XHCN. Hai đảng Cộng ḥa và Dân chủ không đại diện giai cấp, chỉ là các nhóm lợi ích, lập ra để tranh nhau chức Tổng thống (TT). Hai đảng này tổ chức rất lỏng lẻo.
2. Quan điểm cho rằng chính quyền Mỹ là do tầng lớp nhà giàu nắm giữ.
Nước Mỹ có mức độ phân hóa giàu nghèo rất rơ rệt. Số liệu năm 2007 cho thấy 1% số gia đ́nh (thuộc tầng lớp trên, upper class) sở hữu 34,6% tài sản tư nhân cả nước; 19% tiếp theo (gồm giới các nhà quản lư, chuyên gia, chủ doanh nghiệp nhỏ) nắm 50,5%. Nghĩa là 20% số dân sở hữu 85% tổng tài sản tư ; c̣n 80% số dân (là những người làm thuê) chỉ sở hữu có 15%. Hiện nay 46% nghị sĩ hai viện quốc hội Mỹ thuộc diện nhà giàu (hiểu là có tài sản trên 1 triệu USD; người giàu nhất là Darrel Issa, đảng Cộng ḥa, có 451 triệu USD); nhưng chưa phải là giàu lắm. Nói tầng lớp giàu có nắm chính quyền cũng không chính xác, v́ 1% số dân Mỹ là 3,5 triệu người, bằng một quốc gia nhỏ. Hơn nữa không ít tỷ phú Mỹ lại tránh xa quyền lực, như Bill Gates và Warren Buffett đều không tham gia chính đảng nào, họ cam kết góp gần hết tài sản cho công tác từ thiện và ủng hộ Tổng thống Obama tăng thuế đánh vào người giàu.
|