Sinh thời, vị vơ sư này nổi tiếng vơ công cao cường. Ông được mệnh danh là “Anh hùng xạ điêu” Việt Nam, sư phụ của Vơ Ṭng.
Bức thư khiếu nại bán hàng 4.000 năm tuổi / Cuộc khảo sát quy mô lớn xóa bỏ định kiến cổ xưa cho rằng “đàn ông săn bắt, phụ nữ hái lượm”
Làng vơ thuật Việt Nam có lẽ không ai là không biết đến vơ sư Cử Tốn (1861 – 1949). Ông là huyền thoại có một không hai, người có tầm ảnh hưởng rất lớn với giới vơ lâm nước ta. Cụ Tử Tốn tên thật là Nguyễn Đ́nh Trọng, người ở Tây Hồ, Hà Nội. Cụ xuất thân là con nhà vơ tướng, từ nhỏ đă bộc lộ năng khiếu hơn người. Năm 18 tuổi, cụ Tử Tốn đă đỗ kỳ thi Hương (cử vơ), sau giành cả ngôi đầu kỳ thi Hội (Phó bảng vơ).
Chân dung cụ Tử Tốn. Ảnh tư liệu
Không phải ngẫu nhiên mà cụ Tử Tốn được ví như “Anh hùng xạ điêu” Việt Nam. chuyện kể rằng trong một cuộc thi bắn cung của vua Tự Đức, ông đă bắn trúng hồng tâm liên tục 9 mũi tên. Khả năng bắn cung đó khiến tất cả mọi người nể phục. Vua lấy làm mến mộ, đặt cho Tử Tốn danh hiệu “Xạ năng quán quốc”.
Khi Pháp vào xâm lược nước ta, cụ Tử Tốn từ quan về quê mở ḷ vơ. Có lần ông cùng các học tṛ định đánh chiếm lương thực khi đang được vận chuyển. Lần đó cụ bị thương nặng nên về sau bị thọt luôn. Quân Pháp điều tra và bắt đầu nghi ngờ cụ Tốn, muốn phá ḷ vơ của cụ để trừ hậu họa.
Thế rồi thực dân Pháp nghĩ ra cách treo thưởng ai đánh hạ được thầy tṛ cụ Tử Tốn sẽ trọng thưởng Bắc Đẩu bội tinh, đăi ngộ hậu hĩnh. Trước âm mưu đó, vơ sư người Hà Nội đă cho các môn sinh diễn lại tích “Vơ Ṭng đánh hổ” ngay trước mặt bọn Pháp.
Bấy giờ ở sở thú Hà Nội có một con hổ cụt đuôi hung dữ. Nó cứ thấy người sẽ lồng lộn lên như muốn cắn xé. Cụ Tốn cử đệ tử Mùi Đen lên đài đánh nhau với con hổ này. Sau 1 tiếng “quần thảo”, Mùi Đen đă bẻ được cổ con hổ, thậm chí c̣n bẻ găy cả 4 chân của một con cọp cái khác. Xung quanh ai nấy vỗ tay không ngừng, c̣n bọn thực dân Pháp th́ xanh mặt sợ hăi rồi chuồn thẳng. Cũng từ đó, người đời gọi Mùi Đen là Vơ Ṭng c̣n cụ Tử Tốn là sư phụ của Vơ Ṭng.
Là một người học vơ, có tinh thần thượng vơ, yêu nước, cụ Tử Tốn đă vận dụng tài năng của ḿnh để phục vụ đất nước. Giữa t́nh cảnh Việt Nam bị xâm lược, người dân bị áp bức, chịu khổ cực, cụ thường dùng vơ thuật để bảo vệ dân lành. Theo nhiều tài liệu chép lại, vị vơ sư này đă đứng ra dạy vơ cho quân dân trong thời kháng chiến chống Pháp. Một trong những đệ tử nổi tiếng của ông là vơ sư Nguyễn Văn Nhân, người sáng lập môn phái Thăng Long Vơ Đạo hiện đại.
VietBF@ sưu tập