Nữ danh ca Khánh Ly chia sẻ về cái Tết bên Mỹ khi Khánh Ly mới sang đó, là giai đoạn đó, người đi t́m vợ, người đi t́m chồng, người lạc mất con, người không có gia đ́nh... vào khoảng năm 1976, bạn bè, khi người quen gặp nhau là... chỉ có khóc thôi.
“Tết là tôi đi hát, “ăn ké” nhà người ta...”
Trở về Việt Nam những ngày cận Tết, từ sân bay về Hà Nội, nh́n thấy đào quất trên đường, ḷng danh ca Khánh Ly rộn lên bao cảm xúc.
“Từ sân bay về Hà Nội, nh́n thấy nhiều cành đào mà mê quá, thương quá. Ở bên Mỹ kiếm được cành đào khó lắm. Nh́n cây đào đẹp như thế, tôi lại nhớ có cô hỏi: “Chị có muốn về Việt Nam ở không?” Tôi đă từng mơ ước được ở nơi có vườn đào, có suối..., cuộc đời như thế th́ thú vị lắm, quá hoàn hảo”, Khánh Ly nói.
Khánh Ly trở về Việt Nam dịp cận Tết, ḷng xốn xang khi nh́n thấy đào, quất rực bên đường... (Ảnh: Ḥa Nguyễn)
Nhắc đến Đà Lạt, nơi bà từng sinh sống trước khi qua Mỹ, Khánh Ly tâm sự rằng Đà Lạt bây giờ không c̣n là Đà Lạt như trước đây. Thiên nhiên bị tàn phá nhiều, không c̣n đẹp, chỉ buồn...
Khi được hỏi về không khí Tết tại Mỹ, bà cũng không giấu diếm: “Ở Việt Nam ngày xưa, Tết đơn giản hơn bây giờ nhiều lắm. Nhẹ nhàng hơn. Không ồn ào, tất bật như bây giờ. Ngày tôi sống ở Sài G̣n, người cũng không đông như bây giờ. Nhà ai cũng ăn Tết nhưng không lớn như bây giờ.
Đến khi tôi qua Mỹ th́ coi như không có Tết. Dịp Noel, dịp Tết là đi hát. Tết là toàn đi “ăn ké” nhà người ta. Ca sĩ dịp này là “túa” đi khắp nơi, không có ai ở nhà cả.
Hầu như Tết bên Mỹ là nhà ai nấy ở. Có hội chợ Tết nhưng không phải ai cũng đến đó. Tôi nhớ lần đầu tiên trải qua cái Tết bên Mỹ khi tôi sang đó, khoảng năm 1976, bạn bè, người quen gặp nhau là... chỉ có khóc thôi. Không ai nói nổi câu nào. Giai đoạn đó, người đi t́m vợ, người đi t́m chồng, người lạc mất con, người không có gia đ́nh...
Khi mới qua Mỹ, nhiều người đâu được sống ở thành phố. Nhiều người được đưa đi làm việc ở các trang trại: người th́ hái cà chua, người hái táo, đủ công việc... Lúc đó ḿnh chữ nghĩa chưa có, nghề nghiệp cũng không nên chỉ có thể làm những việc chân tay đó. Tết đến chỗ hát, gặp được nhau, chỉ khóc thôi.
Đó là ấn tượng của tôi về cái Tết đầu tiên sống xa quê hương. Rồi th́ ngày càng nhiều người Việt về sống tại Cali, từ từ h́nh thành một cộng đồng lớn ở Cali. Cũng v́ thế, Tết mỗi ngày mỗi đông, mỗi vui.
Tết đến cũng có bánh chưng, có hoa, múa lân..., không thiếu thứ ǵ. Người Việt Nam từ Hải Pḥng, Hà Nội qua Mỹ nhiều, họ cũng giỏi buôn bán. Các nhà hàng trưng bày Tết rất đẹp, rất giống ở Việt Nam cũng giúp người Việt đỡ nhớ nhà”.
Khánh Ly cho biết, hiện tại, bà sống cùng cô con gái thứ ba. Theo bà, hai mẹ con ăn uống đơn giản nên nhiều khi một tuần, hoặc cả tháng mới đi chợ một lần, mua về chất đầy tủ lạnh. “Noel, chúng tôi ăn uống đơn giản. Tết cũng vậy. Trước đây c̣n chú Đoan (chồng của danh ca Khánh Ly đă mất- PV) th́ chú sắm Noel, sắm Tết. C̣n giờ, có một mẹ, một con gái và hai con chó, cũng không muốn làm ǵ cả...”
Khi được hỏi: “Dịp Tết, các con cháu có về sum họp với bà?”, Khánh Ly chia sẻ rằng, các con ở xa vẫn về thăm bà nhưng không thể lúc nào cũng đúng dịp Tết: “Các con ở xa, nếu các con muốn về th́ phải xin nghỉ phép. Nếu các con xin nghỉ về thăm mẹ dịp Noel th́ dịp Tết phải đi làm. Con trai có vợ con th́ cũng ở cách tôi 2 tiếng di chuyển.”
Nữ danh ca ngậm ngùi chia sẻ về cái Tết đầu tiên xa quê hương, gặp người quen chỉ biết khóc (Ảnh: Ḥa Nguyễn)
Dù là danh ca nổi tiếng, được nhiều người ngưỡng mộ nhưng các con của Khánh Ly không ai theo nghiệp ca sĩ giống mẹ. Nhưng Khánh Ly nói, bà mừng v́ điều này.
“Tôi không muốn các con theo nghiệp hát giống mẹ. Tôi ở trong nghề tôi biết. Nghề hát vừa bạc bẽo, vừa tàn nhẫn. Khó mà giữ được sự trong sáng, ngay thẳng với cái nghề này. Cái nghề này gần như đạp người ta xuống để ḿnh đi lên.
Người ta trọng vọng ḿnh, nhưng lúc nào đó người ta lại... quên ḿnh. Tàn nhẫn lắm! Tôi nghĩ là ḿnh may mắn trong nghiệp hát nhưng may mắn không rơi xuống con ḿnh th́ sao? Đến lúc con ḿnh gặp trắc trở ǵ, ḿnh lại không đủ sức để bảo vệ nó nữa. Đâu phải, lúc nào ḿnh cũng đứng trên cao để đỡ, giúp con ḿnh? Lúc ḿnh hết thời rồi, ḿnh không giúp được con ḿnh th́ bản thân sẽ ân hận.
Tôi nghĩ rằng, đă vào nghề này phải thật nổi tiếng. Một là kẻ rong chơi, hát chơi với đời th́ c̣n được, c̣n nếu vào nghiệp này, muốn nổi tiếng, muốn có tiền- khó lắm!
Không phải ai cũng được. Nếu có được, th́ cái giá phải trả đắt lắm. Nên thôi, cứ để các con sống b́nh yên đi”, bà giăi bày.
Khi được hỏi: “Người bạn đời đă mất, c̣n các con th́ gần như đều ở xa, vậy có khi nào bà cảm thấy cô đơn?”.
Trước thềm năm mới, Khánh Ly cầu b́nh an... (Ảnh: Ḥa Nguyễn)
Khánh Ly bộc bạch: “ Lúc chú Đoan mới mất, cũng giống như lúc ông Trịnh Công Sơn mới mất, tôi không bị sốc đâu, không đến nỗi tưởng như trời sập đâu. Càng về sau, nỗi đau, sự mất mát mới càng dầy, càng nhiều. C̣n ngay lúc đó, tôi không cảm nhận được ǵ.
Khi chú Đoan mất, tôi đứng cạnh mà tôi không tin chuyện đó xảy ra, không tin chồng ḿnh đă không c̣n, nhưng càng về sau mới cảm nhận rơ nét nỗi mất mát. Người khác th́ cần thời gian để nguôi dần, c̣n tôi th́ ngược lại, càng ngày càng cảm nhận nỗi đau.
Có những buổi chiều, tôi ngồi và nghĩ: “Giờ này, chú sắp đi ăn về”. Bây giờ, đi ra đi vào ngôi nhà, nh́n thấy tro cốt của chú trong nhà, tôi vẫn chào: “Em đi ngủ nhé!” Buổi sáng dậy, tôi vẫn thắp nến cho chú, không muốn rời xa chú.
Nhưng trải qua rất nhiều chuyện rồi, đến lúc này tôi lại cảm nhận mọi chuyện rất nhẹ nhàng, chuyện sinh tử cũng không thể thay đổi, những mất mát cũng không thể lấy lại, phải nghĩ nhẹ nhàng, phải biết chấp nhận, mới sống tiếp được chứ...”
Cho đến tuổi này, "người t́nh âm nhạc” của Trịnh Công Sơn thổ lộ bà chỉ cầu b́nh an: “Đến một độ tuổi nào đó ḿnh không cần tiền, không cần đẹp nữa, ḿnh chỉ cần b́nh an cho đến cuối cuộc đời. Để ḿnh không phiền phức tới ai, không phiền con cái, không phiền bạn bè...”