10/23/19
WASHINGTON (AP) – Tổng thống Donald Trump cho biết hôm thứ Tư, ông sẽ dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ sau khi đồng minh NATO đồng ư ngừng ngừng bắn “vĩnh viễn” ở Syria.
AP / Jacquelyn Martin Photo
“Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ thông báo cho chính quyền của tôi rằng họ sẽ ngừng chiến đấu và tấn công ở Syria, khiến lệnh ngừng bắn kéo dài vĩnh viễn”, Tổng thống Trump nói trong bài phát biểu tại Ṭa Bạch Ốc ngày 23/10.
“Do đó, tôi đă chỉ thị cho Bộ trưởng Tài chính dỡ bỏ tất cả lệnh trưng phạt áp đặt vào ngày 14/10 để đáp trả hành động tấn công ban đầu của Thổ Nhĩ Kỳ chống lại người Kurd ở đông bắc Syria”, ông nói thêm.
Trump cảnh báo rằng nếu Thổ Nhĩ Kỳ không tôn trọng cam kết ngừng bắn vĩnh viễn, ông sẽ không ngần ngại áp dụng các biện pháp trừng phạt. Đầu tháng này, Trump đă dừng các cuộc đàm phán về thỏa thuận thương mại trị giá 100 tỷ USD với Thổ Nhĩ Kỳ, tăng thuế thép lên tới 50% và áp đặt lệnh trừng phạt đối với ba viên chức cấp cao của Thổ Nhĩ Kỳ
“Công việc của quân đội chúng tôi không phải là cảnh sát quốc tế”, Trump nói. “Các quốc gia khác phải đẩy mạnh và chia sẻ công bằng”
Trump hồi đầu tháng 10 đă ra lệnh cho khoảng 1.000 lính Mỹ ở Syria rút quân về nước. Đây được xem là “bật đèn xanh” cho Thổ Nhĩ Kỳ tấn công vào người Kurd. Thổ Nhĩ Kỳ coi người Kurd là những kẻ khủng bố và là mối đe dọa chưa từng có dọc theo biên giới phía nam với Syria.
Các nhà phân tích nói rằng Trump đă từ bỏ ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực và báo hiệu cho các đồng minh trong tương lai rằng Hoa Kỳ không c̣n là đối tác đáng tin cậy. Hơn 176.000 người đă phải di dời sau cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ và khoảng 500 chiến binh IS được tự do trong cuộc xung đột.
Thổ Nhĩ Kỳ đang kiểm soát các khu vực của Syria sau khi chiếm đóng. Các lực lượng Nga và Syria hiện đang giám sát phần c̣n lại của khu vực biên giới, khiến Hoa Kỳ không có nhiều ảnh hưởng trong khu vực.
Trump cho biết ông sẽ “đưa binh lính của về nhà” từ Syria, nhưng sau đó đă tính toán lại và chính quyền của ông có kế hoạch chuyển hơn 700 lính sang miền tây Iraq. Bộ trưởng Quốc pḥng Iraq, Najah al-Shammari, nói với Associated Press rằng quân đội Hoa Kỳ sẽ rời khỏi Iraq trong ṿng bốn tuần.
Bộ trưởng Quốc pḥng Mark Esper đă đến thăm thủ đô của Iraq hôm thứ Tư, một ngày sau khi Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đạt được thỏa thuận sẽ đưa lực lượng của họ dọc theo gần như toàn bộ biên giới phía đông bắc để lấp đầy khoảng trống c̣n lại khi lực lượng Mỹ rời đi. Từ 200 đến 300 lính Mỹ sẽ vẫn ở tiền đồn phía nam Syria Al-Tanf.
Quân cảnh Nga và lính Syria sẽ thay thế người Kurd ở biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ, theo thỏa thuận ngày 22/10 giữa Moskva và Ankara.
Sau 6 ngày, các lực lượng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bắt đầu tuần tra chung tại khu vực rộng 10 km nằm trong vùng đệm an toàn mà Ankara lâu nay muốn thiết lập tại đông bắc Syria.
Tổng thống Erdogan ca ngợi thỏa thuận đạt được với Nga là một chiến thắng “lịch sử”. Tổng thống Putin cũng bày tỏ sự hài ḷng với những quyết định mà ông cho rằng “vô cùng quan trọng nhằm giải quyết t́nh h́nh căng thẳng leo thang tại biên giới Syria – Thổ Nhĩ Kỳ”.
TH