10/21/19
Trump tuyên bố ông không lo lắng về cuộc điều tra luận tội nhưng các quan chức Nhà Trắng đang ngày càng tỏ ra hoang mang.
Phó tổng thống Mỹ Mike Pence hôm 15/10 khước từ giao nộp các tài liệu liên quan đến cuộc điện đàm giữa ông chủ Nhà Trắng và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 25/7, dường như nhằm tŕ hoăn cuộc điều tra của hạ viện đủ lâu để Trump có thể khiến dư luận chống lại nó. Dù vậy, các quan chức Nhà Trắng đang ngày càng thất vọng trước những tiết lộ mới sau các phiên điều trần kín về cuộc điều tra.
Những lời khai mới trong những ngày gần đây tiếp tục chất chồng khủng hoảng đối với Tổng thống Trump. Hôm 13/10, cựu cố vấn Nhà Trắng về Nga Fiona Hill cho biết bà từng gióng lên hồi chuông cảnh báo về những hoạt động bất hợp pháp của chính quyền với Ukraine và chính cố vấn Bolton khuyến khích bà làm vậy.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tham dự một cuộc họp với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Thủ tướng Nhật Shinzo Abe tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka, Nhật Bản, hồi tháng 6. Ảnh: Reuters.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tham dự một cuộc họp với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Thủ tướng Nhật Shinzo Abe tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka, Nhật Bản, hồi tháng 6. Ảnh: Reuters.
George Kent, quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ, làm chứng hôm 14/10 rằng ông từng được cấp trên yêu cầu phải giữ kín tiếng sau khi xuất hiện những lời phàn nàn về việc Rudy Giuliani, luật sư riêng của Trump, can thiệp vào vấn đề Ukraine, theo hạ nghị sĩ Dân chủ bang Virginia Gerry Connolly, thành viên Ủy ban Giám sát Hạ viện.
Những thông tin nguy hiểm hơn với Nhà Trắng bùng nổ vào hôm 16/10 khi Gordon Sondland, Đại sứ Mỹ tại Liên minh châu Âu (EU), được dự đoán sẽ nói với các nhà lập pháp rằng tin nhắn ông gửi tới một đồng nghiệp khẳng định không có đề nghị trao đổi nào giữa Mỹ và Ukraine là do Tổng thống Trump chỉ đạo.
Diễn biến đáng lo ngại nhất trong tuần này với đội ngũ của Trump là việc Fiona Hill nhắc tới khả năng cố vấn an ninh Nhà Trắng John Bolton, người bị Tổng thống Trump sa thải, sẽ được triệu tập để làm chứng chống lại ông chủ cũ.
Song đảng Dân chủ đang bày tỏ thái độ không hài ḷng với tiến tŕnh điều tra luận tội đă kéo dài ba tuần qua.
Trước các cuộc tấn công của phe Cộng ḥa nhằm vào cuộc điều tra luận tội, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi hôm 15/10 khẳng định bà chưa có ư định cúi đầu trước yêu cầu bỏ phiếu toàn diện để thông qua điều tra luận tội mà Tổng thống Trump đưa ra.
Chủ tịch Ủy ban T́nh báo Hạ viện Adam Schiff trong khi đó cho hay đă đạt được “tiến bộ mạnh mẽ” trong nỗ lực đào sâu sự thật về cuộc điện đàm giữa Trump với Zelensky ngày 25/7.
Các ứng viên tổng thống Mỹ đảng Dân chủ tại cuộc tranh luận ở Ohio chỉ ra rằng các cuộc thăm ḍ đang cho thấy công chúng ngày càng có xu hướng ủng hộ cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump. Cựu phó tổng thống Mỹ Joe Biden thậm chí c̣n gọi Trump là tổng thống “tham nhũng nhất” trong “lịch sử Mỹ”.
Khi được hỏi liệu có công bằng với Tổng thống Trump hay không khi kêu gọi phế truất ông, thượng nghị sĩ California Kamala Harris nhấn mạnh: “Ông ấy đă phạm tội rơ ràng”.
Nhà Trắng hôm 15/10 cố gắng giành lại quyền kiểm soát cuộc khủng hoảng luận tội mà họ đang yếu thế. Phó tổng thống Pence cho biết ông sẽ từ chối trát yêu cầu nộp tài liệu liên quan đến Ukraine.
“Hạ viện chưa thông qua ‘bất kỳ cuộc điều tra luận tội nào'”, Matthew Morgan, cố vấn Phó tổng thống Mỹ, viết trong một bức thư gửi các lănh đạo hạ viện thuộc đảng Dân chủ.
Hiến pháp Mỹ không yêu cầu phải tổ chức bỏ phiếu toàn diện để cho phép tiến hành điều tra luận tội. Dù vậy, các cuộc bỏ phiếu như vậy từng được thực hiện trong hai cuộc điều tra luận tội tổng thống Richard Nixon và Bill Clinton trước đây. V́ thế, Nhà Trắng hoàn toàn có quyền yêu cầu tổ chức bỏ phiếu với lư do Tổng thống Trump cần một quy tŕnh công bằng.
Lời khai từ Hill cho thấy các quan chức cấp cao Nhà Trắng đang lo ngại sâu sắc rằng những hoạt động của Tổng thống Trump và những người thân cận có thể đạt đến mức độ “hành vi bất hợp pháp”.
Chưa rơ liệu Trump và luật sư Giuliani có vi phạm pháp luật không khi vận động qua các kênh chính thức nhằm tác động lên Ukraine. Tuy nhiên, phần lớn hành động của Trump hiện được nh́n nhận là phi đạo đức và vượt qua những quy tắc ngoại giao thông thường.
Luật sư của Giuliani hôm 15/10 thông báo với quốc hội rằng cựu thị trưởng New York sẽ thách thức trát hầu ṭa phục vụ điều tra luận tội của phe Dân chủ ở hạ viện. Văn pḥng Quản lư và Ngân sách cũng không có ư định giao nộp các tài liệu mà ủy ban luận tội yêu cầu.
Hôm 15/10, Trump vẫn tỏ ra không quan tâm tới những mối nguy hiểm xung quanh ḿnh. “Chúng ta vừa đạt được nền kinh tế tuyệt vời nhất mà ta chưa từng có. ‘Hăy luận tội Tổng thống’, đó có phải ư tưởng tốt không?”, Trump nói tại một sự kiện tổ chức bên cạnh đội vô địch cúp khúc quân cầu Stanley St. Louis Blues.
“Tôi sẽ không lo lắng về điều đó. Tôi không bao giờ lo lắng”, ông chủ Nhà Trắng nói trước một số thượng nghị sĩ trong hàng ghế khán giả, đề cập tới cuộc điều tra luận tội. Tuyên bố từ Trump khiến nhiều người tự hỏi liệu ông có hiểu tính nghiêm trọng của hoàn cảnh ông đang vướng phải hay không.
Vũ Hoàng
Tạp Chí Hoa Kỳ iNS