Dân gian có câu "Đàn ông không thể thiếu hẹ, đàn bà không thể thiếu ngó sen", chỉ bấy nhiêu thôi, đủ để thấy vai tṛ của loại thực phẩm này.
"Đàn ông không thể thiếu hẹ, đàn bà không thể thiếu ngó sen "
Dân gian có câu "Đàn ông không thể thiếu hẹ, đàn bà không thể thiếu ngó sen". Điều đó nói nên loại thực phẩm này xứng đáng là siêu thực phẩm dành cho phụ nữ. Trong cuốn sách "Bản thảo kinh thư" nổi tiếng của Trung Quốc có viết rằng, ngó sen sống có vị ngọt mát, có thể thanh lọc máu, cầm máu , trừ nhiệt, làm sạch dạ dày, hỗ trợ t́nh trạng bệnh huyết ứ tắc, nôn ra máu, miệng hôi, chảy máu mũi miệng, xuất huyết sau sinh .
Dân gian có câu "Đàn ông không thể thiếu hẹ, đàn bà không thể thiếu ngó sen".
Theo cựu đại tá, lương y đa khoa Bùi Hồng Minh (Nguyên Chủ tịch Hội Đông y Ba Đ́nh, Hà Nội), trong Đông y, ngó sen được dùng với tên thuốc là liên ngẫu, có vị ngọt, hơi chát do chất nhựa, tính mát b́nh, không độc. Dược liệu để sống th́ hàn, nấu chín th́ ôn, có tác dụng cầm máu là chủ yếu, bổ huyết và điều kinh… Phụ nữ dùng ngó sen đúng cách có tác dụng như liều thuốc an thần, giảm căng thẳng, ngăn ngừa chứng trầm cảm sau sinh. Hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt là vitamin C trong ngó sen giúp chống lăo hóa rất tốt.
Theo quan điểm y học Trung Quốc, ngó sen là một giải pháp tốt nhất để thanh lọc chất độc trong cơ thể. Đầu năm mới, người Trung Quốc cũng thường ăn món canh thịt heo hầm ngó sen và rong biển biểu thị sự ḥa hợp gia đ́nh. Ở vùng Iwakuni của Nhật Bản, người ta thường xuyên mở các lớp dạy nấu ăn từ ngó sen cho phụ nữ. Ngó sen hay củ sen được người Nhật xem như một vật may mắn, họ cho rằng thông qua các lỗ rỗng của nó, chúng ta có thể t́m thấy ánh sáng và tương lai đầy hi vọng.
Nghiên cứu của y học hiện đại cho thấy, ngó sen chứa đến 70% tinh bột cùng nhiều khoáng chất, vitamin rất bổ dưỡng cho cơ thể như vitamin A, B, C. Đặc biệt, hàm lượng vitamin C cao trong ngó sen tới 44mg trên 100g, nhiều hơn cả chanh và cam. Không chỉ là món ăn ngon, đem lại nhiều dinh dưỡng, ngó sen c̣n được sử dụng làm thuốc.
Ngó sen được dùng làm thuốc chữa bệnh như thế nào?
Thực tế th́ chúng ta có thể dùng ngó sen quanh năm nhưng vào mùa thu, ngó sen đến thời kỳ thu hoạch rộ. Lương y Bùi Hồng Minh khuyên nên tận dụng để làm thực phẩm bổ dưỡng, đồng thời c̣n làm thuốc chữa bệnh.
Hơn nữa, mùa thu và mùa đông là thời gian chúng ta có xu hướng ăn nhiều thịt, dễ gây khó tiêu . Trong khi ngó sen có khả năng cải thiện miễn dịch, ngăn tích tụ cholesterol xấu trong cơ thể nên dùng làm thực phẩm giai đoạn này rất tốt. Một số bài thuốc chữa bệnh từ ngó sen, rất hay gặp vào mùa thu mà chúng ta nên áp dụng là:
- Chữa cảm cúm , trúng nóng, trúng nắng khát nước: Ngó sen tươi 100g, mật ong, hoặc mật mía 50g. Ngó sen giă dập rồi vắt lấy nước ḥa 60g mật mía, trộn đều để uống trong ngày.
- Hỗ trợ điều trị ho lâu ngày, ho ra máu: Ngó sen 20g, lá trắc bá 20g, cỏ nhọ nồi 10g. Tất cả thái nhỏ, phơi khô, rửa sạch, cho vào ấm đổ 3 bát nước, đun nhỏ lửa c̣n 1 bát nước, chia 2 lần uống trong ngày. Dùng liền 10 ngày.
- Phụ nữ bị thiếu máu do rong kinh: Uống nước ép củ sen hoặc ăn canh củ sen để tái tạo máu ở phụ nữ bị rong kinh hoặc ra máu nhiều khi hành kinh. Nên dùng liên tục 3 ngày sau khi hành kinh.
- Kinh nguyệt không đều : Ngó sen 20g, củ gấu 12g (rang cháy hết rễ và lông), phơi khô, tán nhỏ, rây bột mịn, trộn với mật ong hoàn viên bằng hạt đỗ xanh. Ngày uống hai lần, mỗi lần 50 viên với nước nóng.
- Biếng ăn: Lấy ngó sen tươi đem rửa sạch, chẻ mỏng rồi đem nấu cháo cùng gạo tẻ, nấu chín thật nhừ và ăn với đường lúc cháo c̣n âm ấm.
- Trị bệnh sốt xuất huyết: Ngó sen tươi, rau má (mỗi loại 30g) và 20g mă đề đem sắc uống. Đây là kinh nghiệm dân gian được nhiều người áp dụng.
- Trị chảy máu cam do nóng: Ngó sen tươi 200g rửa sạch, giă lấy nước uống trong ngày; hoặc đem ngó sen cắt khúc nấu canh để ăn giúp thanh nhiệt cơ thể.
Lưu ư: Ngó sen dù tốt nhưng không nên lạm dụng. Ngó sen có tính hàn, đặc biệt hạn chế cho trẻ em sử dụng, nhất là trẻ có tỳ vị không tốt. Thông tin bài thuốc có tính chất tham khảo, áp dụng cần tùy từng trường hợp cụ thể nên tốt nhất cần tham khảo thêm ư kiến của chuyên gia Đông y.
VietBF@sưu tập