Nhiệt độ khắc nghiệt, đường chạy xấu và cao độ hơn 15.000m biến giải chạy trail 160 kilomet Barkley Marathons ở Tennessee thành thử thách khó vượt.
Runner của Barkley Marathons phải dùng bàn đồ và la bàn để tự định vị đường chạy. Ảnh: AP
6h54 ngày 8/3, Johanna Bygdell, 39 tuổi, ngồi cạnh lều của cô ở giữa Công viên Bang Frozen Head, Tennessee, ăn sáng cùng bạn trai. Cùng lúc đó, âm thanh mà nữ runner Thụy Điển này thèm muốn vang lên – tiếng tù và báo hiệu c̣n một giờ trước khi Barkley Marathons, giải chạy được cho là khắc nghiệt nhất thế giới, bắt đầu.
"Cuối cùng, bữa tiệc cũng bắt đầu", Bygdell nghĩ.
Runner này chuẩn bị lần cuối, gói lại quần áo và đồ ăn, hướng đến mục tiêu hoàn thành thử thách sức bền thường niên dài 160 kilomet. Năm nay, khoảng 40 chân chạy đầy quyết tâm đến từ khắp nơi trên thế giới đă tập hợp lại phía trước vạch xuất phát Barkley Marathons – một cổng màu vàng.
Tuy nhiên, hoàn thành Barkley Marathons không hề đơn giản. Kể từ khi tổ chức năm 1986, mới chỉ có 15 runner chinh phục được cung đường đua khắc nghiệt, đi qua những khu vực thử thách với tên gọi như Checkmate Hill, Little Hell, Rat Jaw. Kỷ lục hiện tại đang là 52 giờ 3 phút 8 giây do Brett Maune thiết lập năm 2012.
Cổng Vàng - là điểm xuất phát trước 5 ṿng lặp thi đấu của Barkley Marathons. Ảnh: Cactus to Clouds
Hầu hết các năm không có người về đích trong thời gian giới hạn 60 giờ. Và kỳ giải năm nay cũng không phải ngoại lệ.
Barkley Marathons 2022 không có người hoàn thành. Nhưng Jasmin Paris, người Anh lần đầu tham gia, trở thành runner nữ đầu tiên trong thập kỷ hoàn thành ba ṿng lặp - quảng đường chỉ được xem là "fun run" (chạy vui vẻ) - trong 39 giờ 49 phút 56 giây.
"2022 là một trong những năm Barkley Marathons có cảm giác giống như một tổ chức, chọn từng người mà bạn nghĩ họ sẽ về đích", giám đốc đường chạy Gary "Lazarus Lake" Cantrell - hay ngắn gọn là "Laz" như các runner gọi - nói với Guardian.
Laz đồng sáng lập Barkley Marathons sau vụ vượt ngục năm 1977 của James Earl Ray, kẻ ám sát mục sư Martin Luther King, khỏi nhà tù Brushy Mountain gần đó. Trong 55 giờ tự do, Ray chỉ di chuyển hơn 19 kilomet.
Bản đồ đường chạy của Barkley Marathons.
"Tôi có thể đi ít nhất160 kilomet", Laz mỉa mai.
Theo truyền thống, Laz châm một điếu thuốc để bắt đầu cuộc đua. Runner có 60 giờ để hoàn thành 5 ṿng lặp, mỗi ṿng khoảng 20 dặm (32 kilomet), hai lần xuôi chiều kim đồng hồ, hai lần ngược chiều kim đồng hồ. Chiều chạy ṿng cuối cùng sẽ do người dẫn đầu quyết định, nếu có VĐV đến được mốc này.
160 kilomet trong 60 giờ có vẻ không phải một nhiệm vụ quá khó khăn, bởi kỷ lục thế giới cho cự ly này là chưa đến 11 giờ. Nhưng ở Barkley Marathons đó là thử thách vào diện khắc nghiệt nhất hành tinh. Đường chạy của giải không được đánh dấu, runner được dùng một bản đồ và la bàn, để chinh phục tổng độ cao tích lũy (elevation gain) hơn 15.000 mét trong điều kiện đường rừng, nhiệt độ khắc nghiệt.
"Ṿng chạy đầu tiên thực sự nóng, quá nóng so với mức ưa thích của tôi. Và rồi ṿng thứ hai hoàn toàn trái ngược, lạnh đến khó tin và mưa nhiều", Nicky Spinks, runner người Anh, kể sau khi tham gia cuộc đua năm 2019.
Runner c̣n phải định vị được những cuốn sách ẩn giấu dọc đường chạy, xé trang sách có số trang trùng với số thứ tự để chứng tỏ họ đă hoàn thành đường chạy. Nhiệm vụ này là điều mà "lính mới" Enrico Frigeri, một PT 34 tuổi đến từ Brazil, rất chật vật để thực hiện bởi địa h́nh xấu, thời tiết cực đoan.
Sau khi hoàn thành ṿng đầu tiên cùng với một VĐV từng tham gia giải, Frigeri đơn độc bước vào ṿng thứ hai và phải vật lộn để t́m hướng đi, t́m vị trí các cuốn sách.
"Đó là lúc tôi biết Barkley đă thắng tôi", anh nói. Dù vậy, đây vẫn là thành tích ấn tượng bởi Frigeri mới chỉ kịp tập luyện 45 ngày cho Barkley Marathons sau khi phải nằm viện ba tháng. "Hoàn thành ṿng lặp thật tuyệt vời. Tôi thấy rất thỏa măn".
Berkley Marathons không có website chính thức, do đó, giải chạy có những lời truyền miệng kỳ quặc trong cộng đồng chạy bộ - có đúng và có sai.
Giải đấu hạn chế với 40 người tham gia. Đầu tiên, người muốn tham gia cần phải t́m hiểu thời điểm và cách thức gửi đơn từ một người từng tham gia. Bạn cần mô tả chi tiết trong đơn tại sao ḿnh nên được tham gia giải.
Sau khi trả phí đăng kư 1,6 USD, người đăng kư thành công sẽ nhận một "lá thư chia buồn". Những người mới ần đầu tham gia giải phải đóng góp một biển số xe từ bang quê nhà hoặc quốc gia của họ làm phí tham gia. Những người trở lại giải đấu sẽ phải nộp thêm những món đồ khác, thay đổi theo từng năm, như một đôi tất hoặc áo sơ mi.
Trong trường hợp hiếm hoi người chiến thắng trước đó muốn tham gia lần nữa, phí thanh toán sẽ là một bao thuốc lá Camel – sự tương phản mạnh mẽ khi phí tham gia các giải chạy cự ly siêu dài hiện nay, nếu là giải lớn, có thể lên đến 1.000 USD.
Laz cười khẩy khi được hỏi về "sự hy sinh con người". Bất cứ ai Laz tin là ít khả năng hoàn thành một ṿng lặp nhất sẽ được gắn cho bib số 1.
Những người từng tham gia nhiều lần đóng vai tṛ rất quan trọng trong Barkley Marathons, với kinh nghiệm tích lũy giúp tối đa hóa cơ hội chiến thắng của họ.
"Bạn phải có sự pha trộn", Laz nói. "Rất ít người sẽ tung hết sức ở lần đầu. Do đó, một khi họ đă trải qua toàn bộ quá tŕnh, bạn sẽ thử cho họ cơ hội để họ chạy hết sức. Nếu ai cũng là người mới th́ thật thảm họa".
Với nhiều "cựu binh" tham gia năm nay, trong đó có người vừa phá kỷ lục chạy đường siêu dài Courtney Dauwalter, Laz bất ngờ khi Barkley Marathons 2022 không có nhà vô địch.
"Bạn luôn t́m kiếm người hoàn thành nó. Bạn biết họ dồn bao nhiêu sức lực vào và kỳ vọng nhiều như nào nhưng không thể luôn trông đợi vào đó. Tôi thực sự nghĩ sẽ có người về đích năm nay".
"Cựu binh" Tomokazu Iraha, một HLV chạy bộ 44 tuổi từ Nhật Bản, "rất phấn khích" khi trở lại giải đấu để thử sức lần thứ ba. Với hai năm kinh nghiệm trước đó, Iraha cảm thấy tự tin.
"Tôi gần như tự ḿnh thực hiện, không như hai lần trước đó. Cảm giác thật tuyệt".
Dù vậy, Iraha lại là một trong những người "sập hầm" sớm nhất, theo Laz. Iraha ngă và đầu gối đập vào một tảng đá trong ṿng thứ nhất. Giới hạn về thời gian khiến anh phải từ bỏ sau ṿng thứ hai.
"Khi đến Little Hell, mưa lớn khiến các bậc đá rất trơn trượt, giống như tiến ba bước, lùi hai bước vậy", Iraha kể lại. "Chân tôi ướt và lạnh, rồi tê dại. Tôi có 5 giờ để vượt qua trước khi chạm mốc thời gian giới hạn cho ṿng lặp thứ hai là 26 giờ 40 phút. Do đó, lựa chọn tốt nhất tôi có thể làm là 'fun run'".
"Khi c̣n sung sức và mang tâm trạng khác, bạn nghĩ nên chạy ṿng lặp thứ ba đó. Nhưng sau khi đă tả tơi, thân nhiệt giảm sau một cơn mưa và đêm lạnh, bạn sẽ không c̣n ư nghĩ đó", Iraha kể tiếp. Anh chạm cổng vàng sau 26 giờ 15 phút 27 giây, vẫn đủ thời gian để cân nhắc về ṿng lặp thứ ba. Laz và những người khác khích lệ Iraha: 'Anh làm được, Tomo!'. Nhưng anh đến pḥng tắm, ngồi dưới ḍng nước ấm để khôi phục thân nhiệt và suy nghĩ... "Rồi cơ thể quyết định rằng tôi không trở lại đường đua... giải Barkley Marathons thứ ba của tôi kết thúc như vậy", runner này kể thêm.
Như những người khác, Iraha vẫn không nản chí. Anh mong muốn trở thành người châu Á đầu tiên hoàn thành Barkley Marathons.
"Khá đáng sợ khi thực hiện một thử thách với khả năng thất bại cao", anh nói. "Nhưng tôi chắc chắn đó chính là vẻ đẹp của Barkley Marathons. Đó là lư do tôi mê giải này đến vậy".
Laz cũng lạc quan về năm 2023 như Iraha.
"Mọi người luôn sẵn sàng", ông nói. Nhưng sau cùng, đó là Barkley Marathons, và bạn không bao giờ biết chuyện ǵ sẽ xảy ra.