Theo như thông tin cho hay, ông Trần Đĩnh, tác giả sách Đèn cù vừa qua đời vào ngày 12/5, hưởng thọ 93 tuổi, bởi tác giả Trần Đĩnh, chủ yếu được dư luận đại chúng người Việt trong ngoài nước biết qua cuốn Đèn cù.
Ông Trần Đĩnh
Thông báo của gia đ́nh cho biết lễ truy điệu, đưa tang diễn ra ngày 16/5 tại thành phố Hồ Chí Minh.
Tên thật Trần Kim Đĩnh, quê quán Hải Dương, ông Trần Đĩnh là nhà báo - nhà văn - dịch giả kỳ cựu.
Nhưng với độc giả đại chúng, ông được biết đến là qua bộ hai cuốn tự truyện Đèn cù, chỉ được in ở hải ngoại năm 2014 và được lan truyền qua mạng internet.
Nói chuyện với BBC năm 2014, ông nói cuốn sách Đèn Cù, là một 'lời kêu đau' của người viết, vốn đề cập nhiều chi tiết được cho là 'thâm cung bí sử' về Đảng Cộng sản Việt Nam và các 'góc khuất' trong đời tư của cố Chủ tịch Việt Nam, Hồ Chí Minh.
Viết trên Facebook cá nhân ngày 14/5, nhà báo Huy Đức nhận xét: "Ông là một trong vài người cuối cùng c̣n lại thuộc thế hệ những nhà báo tài năng, biết nhiều ngoại ngữ và có kiến văn thâm hậu."
"Trần Đĩnh không chỉ là tác giả của tác phẩm Đèn Cù nổi tiếng và gây nhiều tranh căi, ông c̣n là dịch giả của nhiều tác phẩm như Linh Sơn của Cao Hành Kiện, Ngầm của Murakami Haruki, bộ ba Thiên niên kỷ của Stieg Larsson..."
Viết ngày 13/5, nhà thơ Lê Thiếu Nhơn nhận định: "Tôi ái ngại, không biết bao giờ trong làng cầm bút nước ta mới lại có được một gương mặt bản lĩnh khác, như Trần Đĩnh."
Nói về cuốn Đèn cù
Trao đổi với BBC hôm 01/9/2014 từ Việt Nam, ông Trần Đĩnh giải thích lư do và dự định viết và công bố cuốn sách, mà theo ông đă được khởi thảo từ năm 1991 để hưởng ứng lời kêu gọi của cố Tổng Bí thư ông Nguyễn Văn Linh về 'phá tan sự im lặng đáng sợ'.
Tác giả cũng nói ông quyết định hoàn tất cuốn sách để gửi ra hải ngoại công bố, vào thời điểm Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 ở Biển Đông vào đầu tháng 5 năm 2014 để gửi một thông điệp cho Đảng.
Ông Trần Đĩnh cũng nói do nội dung của cuốn sách có nhiều thông tin được cho là nhạy cảm, mà sách của ông không thể công bố trong nước, và ông buộc phải gửi ra hải ngoại, sau lần chỉnh sửa, bổ sung cuối cùng vào đầu tháng 5/2014.
Ông Trần Đĩnh, sinh năm 1930, ở Hải Hưng, nguyên nhà báo của các cơ quan báo chí của Đảng như Sự Thật, báo Nhân Dân.
Ông là cây bút chuyên được đặt hàng hoặc mời viết tiểu sử, tự truyện, hồi kư cho các nhân vật cao cấp trong Đảng, trong đó có ông Hồ Chí Minh, ông Trường Chinh, cố Tổng bí thư Đảng.
Nói với BBC, ông khẳng định những ǵ ông viết là sự thật từ chính những ǵ ông chứng kiến, hoặc được các nhân chứng lịch sử chia sẻ.
Hồi năm 2014, khi Đèn cù ra mắt, nhà văn Vũ Thư Hiên chia sẻ với BBC rằng cuốn sách của Trần Đĩnh là một tư liệu có thể cung cấp các thông tin khá xác thực và đáng tin cậy về Đảng Cộng sản Việt Nam trong một số giai đoạn quan trọng từ trước.