|
R9 Tuyệt Đỉnh Tôn Sư
Join Date: Nov 2006
Posts: 22,157
Thanks: 24,996
Thanked 15,601 Times in 6,688 Posts
Mentioned: 161 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 665 Post(s)
Rep Power: 43
|
Lê Nguyễn: Mấy kỷ niệm về một đoạn đời sau tháng 4-1975 (Kỳ 8 )
8. Chuyện t́nh cốt nhục sau tháng 4.1975 và buổi thăm nuôi nhạt nḥa nước mắt
8.1. Cuộc chiến 1954-1975 để lại nhiều hệ lụy đáng tiếc trong những gia đ́nh có người thân ở cả hai phía. Lẽ ra những ngày sau tháng 4.1975 phải là thời điểm chứa chan hạnh phúc của sự sum họp gia đ́nh sau một thời gian dài đằng đẳng phân ly.
Vậy mà, ở nhiều gia đ́nh, sự mừng vui, chan ḥa th́ ít, sự bất đồng, thậm chí xung đột, nhiều hơn. Các ông bố, ông anh “cách mạng” thường lên lớp những thằng con, thằng em “ngụy” của ḿnh bằng những bài kinh nhật tụng vẫn được hô ra rả trên các hệ thống loa phường. Người khổ tâm nhất trong những vụ này thường là các bà mẹ già, “vừa vui sum họp, đă sầu chửi nhau”.
Theo thông lệ lúc đó, các cán bộ có nhiều năm cống hiến, có địa vị cao trong bộ máy chính quyền, có thể bảo lănh anh em, con cái của họ về để “giáo dục” trong gia đ́nh. Với sự bảo lănh của họ, con em của họ có thể được xét trả tự do sớm hơn thời hạn quy định.
Song đó không phải là điều đơn giản. Chuyện bảo lănh thường vấp phải một số trở ngại phổ biến như sau:
- Người cán bộ "bên thắng cuộc" sợ "tiền đồ cách mạng" của ḿnh bị ảnh hưởng bất lợi bởi mối quan hệ với con em từng "hoạt động cho địch".
- Người cán bộ hứa cho gia đ́nh yên tâm rồi không làm ǵ cả, cái này người trong Nam gọi là “hứa lèo”!
Thông thường, gia đ́nh người đi cải tạo “bôi trơn” việc bảo lănh bằng nhiều thứ tài sản trên danh nghĩa “quà cáp” trong nội bộ gia đ́nh: TV, tủ lạnh, xe gắn máy ... nhưng kết quả không phải lúc nào cũng như ư. Chuyện rủi may, thật giả trong bảo lănh, dẫn đến nhiều hệ quả khôn lường.
Người may mắn nhất trong chuyện này có lẽ là anh BXT, một đàn anh trong giới Quốc gia Hành chánh (QGHC), từng nhiều năm giữ chức vụ Phó Thị trưởng một thị xă lớn ở miền Trung, cuối cùng là một viên chức của Phủ Đặc ủy Trung ương t́nh báo. Xét chung, với cách đánh giá của "bên thắng cuộc" lúc bấy giờ, anh thuộc dạng cải tạo mút chỉ cà tha.
Song, trong những ngày ở Long Thành, được biết anh T. có người cậu ruột là Thứ trưởng một bộ quan trọng ở trung ương. Trong một lần lao động gần cổng trại, anh em được chứng kiến cảnh ông cậu anh thân hành đi công xa lên thăm anh. Tất nhiên, ban lănh đạo trại, người có cấp bậc cao nhất chỉ là Thiếu tá, gặp ông Thứ trưởng, phải khép nép chào.
Một thời gian sau, sau chưa đầy hai năm, anh BXT có quyết định tha! Xe ông Thứ trưởng được phái lên Long Thành đón anh về, cán bộ trại thân t́nh tiễn chân anh.
Đó là một trường hợp khá hăn hữu, đối nghịch với nhiều bi kịch khác. Anh PVT là bạn đồng môn, đồng khóa QGHC của ḿnh, lúc ấy đang ở một trại cải tạo thuộc vùng núi Thất Sơn, Châu Đốc. Bữa nọ, trại thông báo cho T rằng có người anh ruột là Thiếu tướng NTB (khi đi tập kết, hầu hết đều đổi tên họ) đến thăm. Nghe đâu ông Thiếu tướng này là Tư lệnh phó một quân khu.
Sau khi nhận được thông báo trên, anh T trả lời dứt khoát là anh không có người anh nào tên như thế cả. Báo hại ông B phải chịu nhân nhượng ông em khó tánh, thân hành vào đến tận nơi ở để thăm ông em. Dù không có dịp nghe anh T. tâm sự, mọi người tin rằng giữa họ đă hay đang có một sự bất đồng nào đó khá sâu sắc.
Trường hợp của bác NVN cũng khá ê chề. Bác là đồng môn trước chúng tôi khoảng 8-9 năm, song v́ lúc vào học trường QGHC, bác đă là công chức nên tuổi tác của bác hơn anh em chúng tôi chừng 20 tuổi. Gọi là bác mà không là anh, là v́ thế.
Trước tháng 4.1975, bác N. giữ một chức vụ giám đốc tại Phủ Tổng thống. Người anh của bác là một vị tướng lừng danh của Mặt trận, bác tin rằng chuyện bảo lănh bác về sớm có thể dễ như trở bàn tay. Bác nuôi hy vọng ấy mỗi ngày. Cho đến một hôm, gia đ́nh vào thăm nuôi, người vợ bác chuyển đến bác lời nhắn gửi của ông anh tướng lănh là “nhắn chú ấy cố học tập tốt để sớm về!”.
Câu nói có giá trị của một sự từ khước bảo lănh, một cú sấm sét giữa trời quang! Bác N là một người khá cao to, vậy mà chỉ sau 2-3 tháng, sự thất vọng dẫn đến khủng hoảng tinh thần khiến bác sụt mất gần 15 kư thịt! Từ một người hiền lành, ít nói, bác bỗng trở nên cáu gắt, sẵn sàng gây gỗ với bất cứ ai.
Song bi kịch lớn nhất mà ḿnh và nhiều bạn đồng môn QGHC từng chứng kiến, phải kể đến trường hợp của C.
Khóa QGHC của anh ra trường sau ḿnh hơn 2 năm; đầu năm 1968, toàn bộ anh em vừa tốt nghiệp được gửi đi học khóa 1/68 trường Bộ binh Thủ Đức. Ḿnh cũng gia nhập khóa đó với tư cách người có lệnh gọi nhập ngũ cá nhân. Sự t́nh cờ xui khiến C., ḿnh và một người bạn nữa ở chung một tiểu đội, xếp quần áo trong một tủ chung dành cho 3 người.
Cuối khóa quân sự đó, theo quy định chung của Phủ Thủ tướng, mọi cựu sinh viên tốt nghiệp QGHC đều được đưa về các đơn vị hành chánh địa phương.
Tháng 6.1975, C. cũng đi tŕnh diện học tập cải tạo (HTCT) và được đưa lên trại Long Thành như hầu hết anh em đồng môn QGHC đang có mặt ở Sài G̣n sau tháng 4.1975. Ở đó, mỗi người một hoàn cảnh, một tâm trạng, không ai giống ai.
Sau hai đợt đi Bắc, số trại viên c̣n lại ở Long Thành được chuyển lên trại Xuyên Mộc vào những tháng cuối năm 1979. Một buổi sáng, C. trở vào nhà sau giờ thăm nuôi, anh thảng thốt kể về cái chết của vợ ḿnh. Theo lời anh, chị đă tự t́m đến cái chết do phẫn uất trước sự “hứa lèo” của người bố là một cán bộ thâm niên. Anh c̣n kể là anh đă trừng mắt, giận dữ nh́n những người thân khi họ “khoe” với anh rằng trong đám tang vợ anh, một số giới chức địa phương đă đến chia buồn và đưa tiễn.
Người vợ vắn số của C. là em gái một nhà văn nổi tiếng, là nhân vật chính trong một truyện ngắn mà nhà văn đă gửi vào đó t́nh yêu thương đằm thắm. Có điều là trong truyện này, nhà văn đă thay tên và địa vị xă hội trước năm 1975 của người em rể, song với những ai là bạn của C. đều nhận ra anh.
Hiện nay, nhà văn kể trên đang sống tại Mỹ. Những người con của C. cũng đang sống ở Mỹ, song không cùng một nơi với người cậu ruột của họ. C. qua đời cách nay mấy năm, hy vọng anh đă gặp lại người vợ thương yêu ở một cơi giới an lành nào đó, không có kỳ thị, chẳng có hận thù.
8.2. Với những cựu viên chức dân sự tại trại cải tạo Long Thành, trước 1975, cuộc sống của họ gắn liền với đời sống gia đ́nh. Phụ cấp gia đ́nh vợ 1.600đ/ tháng, phụ cấp mỗi đứa con 1.000đ/tháng, không hạn chế số con, cho phép người phụ nữ an phận trong đời sống gia đ́nh, lo chuyện nội trợ và giáo dục con cái.
Bản thân ḿnh cũng vậy, hầu như chưa có bao giờ ḿnh sống xa gia đ́nh đến quá 3 ngày. Nói như thế để thấy rằng việc phải xa gia đ́nh, hoàn toàn không thấy mặt người thân trong thời gian hơn một năm trời là một sự chịu đựng ... khủng khiếp. Cũng may là nghịch cảnh diễn ra tuần tự, có lớp lang, từ 30 ngày lên 1 năm, từ 1 năm lên 3 năm, rồi từ 3 năm lên 5 năm, 10 năm, 15 năm ... tâm hồn con người như được rèn luyện dần sự chịu đựng để mỗi ngày một thích nghi với sự khắc nghiệt của cuộc sống hơn.
Dẫu vậy, tin tức về sự thăm nuôi lần đầu tiên sau hơn một năm trời khắc khoải cũng trở thành một quả bom nổ tung và lóe sáng trong đêm hôm tăm tối. Khó có thể diễn tả hết cảm xúc của những giờ phút ấy!
Ḿnh c̣n nhớ cảm giác xúc động, lâng lâng của buổi sáng đó, chân bước ra cổng trại cơ hồ như bước trên mây. Vừa ra khỏi cổng trại, nh́n về hướng nhà thăm nuôi lố nhố hàng trăm người, nước mắt ḿnh chảy tràn trên đôi má, như một phản xạ không sao ḱm giữ được.
Bạn Nguyên My và những bạn từng có dịp thăm nuôi thân nhân ḿnh lần đầu tiên chắc c̣n nhớ những cảm xúc đó. Hai cô con gái của ḿnh th́ khi xa nhau, đứa nhỏ chưa đầy 3 tuổi, chưa biết nhiều, c̣n đứa lớn 6 tuổi, từng lăn lóc với ḿnh từ Côn Đảo về đến B́nh Dương, đă biết nhắc lại những kỷ niệm đầu đời. Ḿnh tưởng tượng khi gặp nhau, nó sẽ ôm ḿnh và khóc như chưa bao giờ được khóc.
Ḿnh cố bước chậm trên con đường từ cổng trại ra nhà thăm nuôi, cách nhau chừng 30-40 mét, lau vội những giọt nước mắt c̣n vương, cố chuẩn bị một vẻ mặt b́nh tĩnh để đón chờ cuộc gặp gỡ đầy xúc động.
Ḿnh ngồi xuống chiếc băng ghế trong căn nhà thăm nuôi chật kín, vang lên đủ thứ âm thanh khóc cười lẫn lộn. Đúng là h́nh ảnh của câu hát “vui sao nước mắt lại trào”. Tuy nhiên, ḿnh đối mặt với một bất ngờ lớn: Cả hai đứa con gái đều không có đứa nào khóc cả! Nhất là đứa lớn theo sát ḿnh từ những ngày sống ở Côn Đảo và chưa bao giờ xa nó quá 2 ngày. Nó liếc ḿnh rồi nh́n vào đám đông, gương mặt không biểu lộ một dấu hiệu buồn vui nào rơ nét. Sao lạ vậy? Chả lẽ chỉ sau hơn một năm xa cách mà chúng đă thay đổi hẳn như thế sao?
30 phút thăm gặp trôi nhanh, giờ chia tay cũng đă đến. Trong nỗi ngạc nhiên và đau buồn, ḿnh t́m thấy chút an ủi khi kịp nh́n thấy trong đôi mắt của hai cô con gái, những tia nh́n chan chứa yêu thương.
Khi vừa về đến nhà ở Sài G̣n, mẹ chúng cật vấn liền: Sao tụi con gặp ba mà không đứa nào khóc cả? Đứa lớn trả lời không suy nghĩ: Trước khi đi, mẹ dặn con lúc gặp ba không được khóc, khóc người ta sẽ bắt ba học tập lâu hơn, v́ thế khi gặp ba, con muốn khóc lắm, mà không dám khóc. Hóa ra, trong lần thăm nuôi đầu tiên đó, nó không dám khóc v́ sợ ḿnh ở tù lâu hơn. Ở tuổi lên 7, nó đă biết nuốt nước mắt vào ḷng!
Kỳ tới: Ăng-ten, họ là ai? Những chiếc bao bố ở trại Long Thành
_______
(Hồi ức này chỉ là sự nhắc nhở lại những kỷ niệm vui buồn của một phận người sau khi cuộc chiến kết thúc, nó không được sử dụng vào những mục tiêu chính trị và không nhằm nói lên những quan điểm cực đoan trước một quá khứ đă lùi sâu nửa thế kỷ. Tất nhiên, người viết cũng mong mỏi người đọc với một tâm thế như vậy, b́nh tâm và không cực đoan trong các b́nh luận của ḿnh…)
__________________
|