Ba sợ nhất là thất nghiệp. Mỗi lần thất nghiệp phải chịu đựng sự dày ṿ của mẹ con.
Mẹ con chê bai ba, đổ cho ba nhiều tội, cho rằng v́ ba vô trách nhiệm, làm biếng, nên bị cho nghỉ việc.
Mẹ con nói rằng, nếu ba khá hơn, th́ người ta cho người khác nghỉ, chứ không phải là ba.
Mẹ con đằn vặt ba ngày đêm, và thúc hối ba đi t́m việc, làm như ba không muốn t́m ra việc.
Chưa xong, mẹ con c̣n bêu rếu, đi đâu, gặp ai, cũng rêu rao là ba bị cho nghỉ việc v́ kém cỏi. Dù cho cái sở của ba làm có bị phá sản, mẹ con cũng đổ lỗi cho ba. Những khi nầy, mẹ con cho rằng ba ăn bám vào vợ.
Ba tin rằng, đời ba chưa hề ăn được của mẹ con một miếng cơm nào. Có ăn của mẹ con được một miếng cơm, th́ e cũng phải hộc ra ba bụm máu.
Ba c̣n nhớ cái thời mà mẹ con được công ty cho một chức vụ nhỏ, làm trưởng toán, có ba người nhân viên làm việc dưới quyền. Cái thời nầy, mẹ con càng hùng hổ hơn.
Làm như bà là chỉ huy tất cả mọi người. Miệng phán ra toàn mệnh lệnh. Ba càng sợ hăi hơn. Bà con quen biết cũng phải khó chịu lây.
Một điều, mà cho đến ngày nhắm mắt, ba cũng c̣n ân hận, là chuyện bà nội con. Ông nội con mất khi ba c̣n bé. Bà buôn tảo bán tần, nuôi ba học hành đến nơi đến chốn. Có nghề nghiệp vững vàng, có chút địa vị trong xă hội. Biết bao nhiêu là công phu, khó khăn, hy sinh để nuôi nấng ba.
Thế mà khi ba bảo lănh được bà nội qua đây, mẹ con hất hủi, dằn vặt, nói nặng, nói nhẹ bà, để bà không sống nổi với con cháu, mà phải về lại bên quê nhà. Rồi bà mất, mà ba không về được. Ba khổ tâm lắm lắm. Không có ǵ bù đắp, không có ǵ chuộc lại những mất mát trong ḷng ba.
Ba hèn nhát, để vợ đối xử với mẹ như vậy. Không ai có thể dung thứ cho ba cả. Ba có tu mấy mươi kiếp cũng không chuộc lại được tội của ba. Ba biết bà nội đứt ruột đứt gan khi thấy ba đớn hèn, sợ mẹ con như sợ cọp dữ.
Ba đă nói, cái sợ như một phản ứng có điều kiện, nó nhập vào trong tiềm thức, ăn sâu vào trong trí. Lư trí không điều khiển được cái nỗi sợ trong ḷng.
.jpg)
C̣n t́nh thương yêu, th́ cái sợ nó che khuất cả t́nh thương yêu vợ chồng. Điều nầy, đáng ra ba chỉ nói riêng với bác, nhưng con có thể nghe để học kinh nghiệm cho đời sống gia đ́nh sau nầy.
Không c̣n t́nh nữa, những khi vợ chồng gần gũi nhau, chỉ là một việc trả nợ quỷ thần, làm cho xong bổn phận, và khó khăn lắm mới có thể khởi đầu. Đôi khi tưởng ḿnh đă bất lực.
Bạn bè gần của ba, th́ ai cũng biết và tránh không muốn đến nhà. Cái thái độ của mẹ con làm họ khó chịu. Những khi có bạn bè từ xa đến thăm, là ba lo lắng lắm.
Mẹ con chỉ nấu giúp b́nh trà, hay làm một tô ḿ gói, cũng than văn, cằn nhằn là không có sức để hầu hạ bạn của ba. Có khi mẹ con không ra chào bạn của ba. Khách cũng buồn v́ nghĩ là chủ nhà không muốn tiếp ḿnh.
Sau khi khách về, là lúc ba lo lắng nhất, sợ sóng gió dậy lên trong gia đ́nh.
Bà con xa gần bên nội đều lánh mặt, không muốn giao tiếp với gia đ́nh ḿnh. V́ thái độ thiếu lịch sự của mẹ con. Gia đ́nh bên nội khinh ba bạc nhược, hèn nhát. Họ đúng .
Nhưng con biết nguyên nhân sâu xa nào, làm ba trở thành yếu đuối, bạc nhược như vậy? Có lẽ v́ ba mồ côi cha sớm, suốt một đời ba tha thiết t́nh phụ tử mà không có. Ba không muốn các con phải thiếu mất t́nh thương của cha, hoặc của mẹ trong khi tuổi c̣n thơ ấu.
Ba thấy nhiều gia đ́nh, cha mẹ li tán, con cái bơ vơ đau khổ tội nghiệp lắm, có đứa phải bỏ học, những đứa khác có thể thành công trong cuộc đời, nhưng vết thương, niềm đau trong ḷng không bao giờ vơi lấp được.
Đó là lư do chính yếu. Bởi vậy, nên ba nguyện là khi nào con học xong, kiếm được việc làm tốt, th́ ba vào chùa tu, rũ sạch lo âu phiền muộn.
Để hết nhà cửa, tiền bạc, tài sản lại cho mẹ con, ba không cần mang theo một xu. Ba đă già, đời không c̣n bao năm nữa, tại sao lại phải sống trong lo âu, sợ hăi, bực bội, không vui ?
Ba muốn những năm ngắn ngủi c̣n lại trong đời ḿnh, là những ngày tháng thảnh thơi, dễ chịu, thong dong, không bị kềm kẹp, không bị kiểm soát, không bị dằn vặt, đay nghiến bởi bất cứ ai.
Ba bây giờ như kẻ bị tù chung thân, đă thoát được ngục tù. Con đừng bắt giam lại, tội nghiệp ba lắm.“
Hùng bưng trà, chiêu một hơi dài cạn chén, nở một nụ cười thỏa măn, có lẽ v́ đă nói ra được hết nỗi niềm chất chứa trong ḷng từ lâu. Tôi thở dài. Dung th́ nước mắt rưng rưng nắm lấy tay bố.
Tôi đưa tay ṿ cái đầu láng bóng của Hùng và nói đùa :
“Cái đầu của ông trơn quá, e bụi cũng không bám vào được. Không ngờ đời ông mà cay đắng đến thế.
Ngày xưa, khi c̣n sinh viên, mỗi lần biểu t́nh, băi khóa, ông đi đầu cầm biểu ngữ, la hét hùng dũng lắm, chẳng sợ trời đất ǵ cả.
Ra làm việc, ông cũng chẳng coi thượng cấp ra một kí lô nào. Thế mà lớn lên, chỉ sợ vợ thôi. Thiệt đời cũng lạ .”
Chúng tôi cùng cười. Dung đưa tay lau nước mắt và hỏi:
“ Ở đây ba thấy sao ? Có dễ chịu không ? “
“Thiên đường. Ba sung sướng lắm. Trong ḷng ba nhẹ nhàng, cái niềm lo âu đè nặng mấy mươi năm nay nó tuột đi, nhẹ bỗng lâng lâng.
Mỗi sáng thức dậy, vui sướng. Mỗi giờ mỗi khắc không có một chút lo âu, ḷng yên ổn. Chỉ riêng cái ư thức là ḿnh hết lo, hết sợ hăi, cũng đă là sung sướng lắm rồi.”
“Con hỏi, ba có tin đi tu là sẽ được … cái ǵ đó, để mai sau về niết bàn hay … ǵ ǵ đó không ?”
“Ba chẳng tin cái ǵ cả. Có lẽ chết là hết, tan thành tro bụi. Nhưng đọc kinh Phật, ba t́m được rất nhiều an ủi, nhiều thanh thản cho tâm hồn, cởi ra được nhiều sân si c̣n ẩn náu trong ḿnh. Càng đọc, càng thấy ḿnh nhẹ nhàng, thanh thoát. Chỉ có thế thôi .”
Buổi trưa, tôi mời Hùng ra tiệm ăn cơm chay, Hùng không chịu, và mời ở lại ăn cơm chùa. Chúng tôi ăn vào lúc gần một giờ chiều. Cơm ba món, canh bí đỏ, rau luộc, và dưa kho. Tôi ăn được ba chén đầy. Tôi nói với Hùng:
“Cơm ngon quá. Món ăn thanh đạm, giản dị, nhưng rất ngon. Tôi làm một lúc ba chén đầy. Ở nhà, chỉ ăn được hai chén là nhiều lắm.”
Hùng cười, nụ cười lém lỉnh thân thiết ngày xưa khi chúng tôi c̣n đi học, và trả lời :
“ Để cho đói đến đắng miệng, th́ ăn cơm nguội cũng ngon. Đây là chủ trương của nhà chùa. Không khi nào dọn cơm đúng bữa, mà phải dọn cơm cho khách thập phương càng trễ càng tốt.”
Tôi chèo kéo và năn nỉ lắm, Hùng mới chịu theo chúng tôi về nhà thăm, ở lại đêm chơi. Hùng mang áo cà sa vàng, cổ quàng một chuỗi hạt màu nâu, đem theo một bộ áo quần ngủ. Về đến nhà, vợ tôi mở cửa, chắp tay vái, và nói:
“Bây giờ th́ chúng tôi phải kêu anh là ǵ cho đúng nhỉ? Thượng tọa, đại đức hay thầy …”
“Chẳng thượng tọa, đại đức ǵ cả. Tôi mới vào tu, chẳng có chức vị ǵ. Mà cũng chẳng cần chức vị.
Đi tu để t́m thanh thản cho tâm hồn. Tránh đau phiền nơi tục lụy. Được vậy là đă xem như đốn ngộ rồi.”
Vợ tôi rót nước, pha trà, và dọn bánh mời khách. Chúng tôi ngồi nói chuyện xưa, hàn huyên, nhắc đến bạn bè cũ. Kẻ mất người c̣n. Nhắc đến những kỷ niệm xưa, khi chúng tôi c̣n đi học, c̣n ở tỉnh lỵ nhỏ.
Vợ tôi lấy xe ra đi. Một lúc sau xách về nhiều bao thức ăn, rau, cải, tàu hủ, nước tương, chao. Chúng tôi phụ mang vào trong bếp.
Buổi tối, khi vợ tôi mời vào bàn ăn, thấy trên bàn dọn sẵn gần chục món chay khác nhau, màu sắc xanh đỏ, ngon lành. Có món canh khổ qua dồn thịt chay, chả cua chay vàng ruộm, thịt gà xào sả ớt chay, thịt heo hầm chay, giả cầy chay, miến xào, xà lách bát bửu, cá trê nướng chay, tôm kho nước dừa chay.
Hùng có vẻ ái ngại, nói:
“ Để chị phải mất công mệt nhọc như thế nầy, tôi áy náy quá. Đáng ra tôi phải nói trước, chỉ cần cho tôi chai nước tương tưới vào cơm ăn là đủ rồi .” Vợ tôi cười vui vẻ :
“Thôi, anh đừng khách sáo. Mấy khi tôi được dịp ôn lại cách nấu cơm chay của mẹ tôi ngày xưa. Tôi phải cám ơn anh mới phải, nhờ có anh đến chơi, tôi mới có cơ hội nấu đồ chay. Ngày mai, có cháo gà ăn điểm tâm. Cháo gà đặc biệt lắm, cháo chay mà không nói trước, th́ tưởng như cháo gà thật.” Tôi cười :
“Đă ăn chay rồi, mà c̣n vọng mặn. Ḱa, con cá chiên kia là chay hay mặn, mà giống thế, c̣n dĩa tôm kho nầy nữa. Toàn cả lừa mị thánh thần.” Vợ tôi cười nói :
“Đấy, thế gian nầy đầy cả giả dối. Ngang nhiên lừa mị thánh thần mà c̣n hiu hiu tự đắc. Không chừng, biết là bị đánh lừa, mà mấy ổng lại khoái !”
Khi mở bia mời khách, vợ tôi mới biết là không c̣n nước đá trong ngăn lạnh. Bên ngoài trời đổ mưa tầm tă, vợ tôi hơi bối rối, rồi chạy vào lấy dù ra xe đi mua nước đá. Tôi ngăn lại, cả Hùng cũng cản, v́ uống bia không có nước đá cũng chẳng sao. Vợ tôi cười :
“ Các anh uống bia không có nước đá mất ngon đi ”.
“Nhưng trời mưa to quá, vă lại, đi làm chi cho ướt át, khổ thân .”
“ Để em đi, lỗi tại em không làm đá sẵn, và quên để bia vào tủ lạnh. Các anh và cháu chờ nhé.”
Hùng áy náy nh́n theo vợ tôi đang xách dù mở cửa nhà xe ra đi. Mười lăm phút sau, vợ tôi chạy về với nét mặt vui vẻ, hớn hở, mang theo một bịch nước đá lớn. Bỏ nước đá vào ly của Hùng và tôi, vợ tôi nhẹ nhàng :
“ Không có nước đá, bữa ăn cũng mất ngon phần nào, uổng công tôi làm bếp .“
Vợ tôi tắt đèn điện, bưng ra ba đế đèn cầy, ánh sáng vàng tỏa ra trong nhà ấm cúng. Chúng tôi nâng đũa. Hùng cười đùa :
Bây giờ tôi mới hiểu câu nói : " thân trai mười hai bến nước, trong nhờ đục chịu’. Nầy ông Nguyên, ông có vợ hiền, gia đ́nh thật là ấm cúng hạnh phúc. Không tu mà được hưởng phước đấy .” Tôi đùa lại:
“Không phải trong nhờ, đục chịu đâu. Có đục cũng phải gạn lọc cho thành trong. Phải là :
" Dạy con từ thuở c̣n thơ, dạy nhau từ thuở bơ vơ mới về."
Để trễ quá, th́ chỉ c̣n có nước vô chùa lánh nạn như ông mà thôi.
“ Lánh nạn th́ đâu cần phải vào chùa hở ba ? Lánh nạn th́ ở đâu mà chẳng được ? Sao ba không qua Hawaii hoặc về Florida mà ở, vừa ấm áp vừa vui.” Hùng trả lời :
“Vào chùa, là xem như dứt khoát hơn, ḿnh dễ làm quen với kinh kệ hơn. Ở ngoài th́ ham cái khác, c̣n vọng động. Mà mục đích chính, là các con c̣n lấy chồng, lấy vợ. Ba không muốn các con mang tiếng có cha mẹ li dị.
Ba đi tu, không ai có thể dị nghị chi các con cả. Người ta nghĩ là ba làm việc tốt. Bây giờ các con lớn rồi, ba có cơ hội để sống thêm ít năm trong yên b́nh tâm trí, mà không ái ngại.
Nếu từ đầu mà không v́ các con, th́ ba đă lấy quyết định dứt khoát ngay. Ba đâu phải là một kẻ ngu đần để cắn răng chịu đựng mấy mươi năm nay. Khi nào các con có gia đ́nh hết rồi, và nếu ba không t́m được an nhiên tự tại trong khi ở chùa, th́ ba sẽ xét lại việc đi tu.
Nhưng hiện nay, như ba đă nói với con, là thiên đường đă t́m thấy, không cần phải chờ qua kiếp sau, hoặc đi đâu xa vời.”
Dung thở dài nói như khóc :
“Con biết ba khổ lâu nay, nhưng không ngờ trong ḷng ba khổ đến thế. Con thương mẹ, nên mù quáng, không thấy hết uẩn khúc trong ba.
Con qua đây để thăm ba, cũng định để thuyết phục ba trở về với mẹ. Nhưng bây giờ, con tin, ba ở lại tu hành là đúng, không có lư do ǵ để ba phải chịu đựng cay cực nhiều hơn nữa.”
Ngày chủ nhật, vợ chồng tôi đưa Hùng và cháu Dung đi thăm San Francisco. Chúng tôi đi bằng xe điện tốc hành, rồi lấy xe bus, ra bến tàu, đi thăm cầu Golden Gate đỏ chói phơi ḿnh một nửa ngoài nắng, một nửa ch́m trong mây mù.
Chụp mấy tấm h́nh kỷ niệm. Về phố Tàu ăn “ tỉm xấm ” và qua thăm vườn Nhật. Buổi tối đi nghe nhạc ḥa tấu đến khuya mới về đến nhà. Chúng tôi pha trà, ngồi nói chuyện cho đến khuya.
Hùng cảm động nói với vợ tôi:
“Bây giờ, tôi tin là hạnh phúc gia đ́nh có thật trên đời nầy. Ở nhà anh chị hai hôm, đi chơi với anh chị suốt ngày, mà chưa hề nghe vợ chồng gay gắt nhau một lời. Người xướng, người họa, vui vẻ, ḥa đồng, khi nào cũng ngọt ngào, tử tế, dịu dàng. Đời sống thật hạnh phúc.
Khi đủ ăn, đủ mặc, không túng thiếu, mà cuộc sống có hạnhphúc, th́ đâu cần đi t́m thiên đàng cho xa xôi.” Dung nh́n vợ tôi và hỏi:
“ Bác cho con một lời khuyên, sau nầy làm sao để tạo được một gia đ́nh hạnh phúc ?”
Vợ tôi cười và trả lời :
“ Cả hai người đều phải biết cho nhiều hơn nhận. Đừng đ̣i hỏi ai phải có bổn phận đối với ḿnh. Nên luôn luôn tự hỏi ḿnh đă làm được ǵ cho người khác chưa , đừng hỏi tại sao người khác chưa làm việc nầy, việc kia cho ḿnh. Biết chấp nhận và thương cả cái ưu điểm, lẫn khuyết điểm của người ḿnh thương ”.
Tràm Cà Mau
http://nguoiphuongnam52.blogspot.com...c-tram-ca.html