Mỹ phá tham vọng smartphone số 1 của Huawei. Mỹ thực hiện lệnh trừng phạt lên hăng viễn thông của Trung Quốc. Nếu không đạt được thỏa thuận trong 3 tháng nữa, vị thế của Huawei sẽ bị ảnh hưởng.
Tổng thống Donald Trump vừa đưa Huawei vào danh sách đen sau nhiều lần kết luận công ty này là nguy cơ an ninh quốc gia, có hoạt động gián điệp cho chính phủ Trung Quốc. Quyết định bổ sung Huawei vào "Entity List" khiến công ty này gần như không thể mua sản phẩm sản xuất tại Mỹ, đồng thời phong tỏa việc doanh nghiệp Mỹ làm ăn với họ.
Theo lệnh của ông Trump, Google nhanh chóng chấp hành bằng thông cáo ngày 20/5: "Chúng tôi tuân thủ và sẽ xem xét phải làm ǵ". Google cho biết tạm dừng hoạt động kinh doanh với Huawei gồm cung cấp phần cứng, mềm và các dịch vụ cốt lơi. Huawei bị Google ngưng cấp phép sở hữu hệ điều hành Android, nền tảng cho toàn bộ smartphone.
Sản phẩm tương lai của Huawei có thể phải chạy bản Android đại chúng có tên ASOP, một hệ điều hành miễn phí hăng nào cũng cài được. Tệ hơn, chợ ứng dụng Google Play không c̣n dành cho Huawei nữa một khi bị Google quay lưng.
Đây là cú sốc lớn với một nhăn hiệu gần đây tuyên bố sẽ trở thành nhà sản xuất smartphone số 1 thế giới. Trong quá khứ, Nokia và Microsoft đă thất bại ê chề với hệ điều hành Windows Phones thay thế Android hay Apple iOS.
Nhân viên Huawei tại trụ sở công ty ở thành phố Thâm Quyến, Trung Quốc. Ảnh: Reuters.
Máy Huawei đang dùng không bị ảnh hưởng
Theo thông cáo của Google, người đă sở hữu smartphone Huawei hiện tại sẽ hầu như không bị ảnh hưởng. Họ cho hay: "Google Play và các bảo mật từ Google Play Protect sẽ tiếp tục vận hành trên các thiết bị Huawei đă có".
Bên kia, Huawei cũng cam kết "tiếp tục cung cấp cập nhật bảo mật và dịch vụ hậu măi với smartphone đang hoạt động".
Dù vậy, tương lai bán điện thoại ra sao sau quyết định của Mỹ mới là câu hỏi gây đau đầu cho Huawei. Các ứng dụng Google phổ biến như Gmail, YouTube và Google Maps bị chặn ở Trung Quốc, nơi Huawei thay thế bằng WeChat, Baidu Maps... nhưng công ty này phụ thuộc rất nhiều vào thị trường nước ngoài, với khoảng một nửa smartphone bán năm ngoái ngoài Trung Quốc. Lệnh của Mỹ, theo sau là đe dọa cắt đứt của Google, có thể phá hủy tham vọng lật đổ Samsung trở thành đế chế smartphone số 1 thế giới của Huawei.
Toàn bộ smartphone Huawei hiện tại chạy Android của Google. Ảnh: Shutterstock.
Cuộc chiến Mỹ và Huawei có thêm diễn biến kịch tính ngày 21/5, với việc Cục Thương mại Mỹ hoăn lệnh cấm Huawei, cho công ty này thêm 90 ngày làm việc với các công ty Mỹ, chủ yếu nhằm duy tŕ mạng lưới và cập nhật phần mềm mà không bán linh kiện cho Huawei sản xuất hàng mới. Google tiếp tục là đối tác, nhưng thời hạn kéo dài đến 19/8.
Theo cách trên, Mỹ thậm chí đặt Huawei vào t́nh thế bị lên dây cót, buộc thỏa hiệp với họ. Huawei phải chứng minh "an toàn" và cố đặt ḿnh ngoài chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, trong khi người dùng có thêm chút thời gian cân nhắc lựa chọn giữa "rừng" smartphone.
Đáp lại cùng ngày, nhà sáng lập và chủ tịch Huawei, Ren Zhengfe (Nhậm Chính Phi), không mấy mặn mà với màn "hoăn thi hành án" của Mỹ. Ông nói nó gần vô nghĩa với họ, v́ công ty đă chuẩn bị cho kịch bản này. Ông Ren tự tin trên đài CCTV: "Hành động của chính phủ Mỹ đang đánh giá thấp tiềm lực của chúng tôi".
Thực tế, Huawei từng tuyên bố đă phát triển hệ điều hành riêng 7 năm qua, gọi nó là "Kế hoạch B", nhưng cùng với phương án này, họ sẽ tốn rất nhiều tiền thuê lập tŕnh viên viết lại ứng dụng.
Nhà sáng lập và chủ tịch Huawei Ren Zhengfei. Ảnh: BBC.
Quyền lực của Mỹ
Từ việc Mỹ trừng phạt Huawei, thấy rơ một thông điệp tới các hăng điện thoại khác: Chính trị có thể chi phối thiết bị cầm tay của hàng tỷ người trên toàn cầu.
Samsung đă có lần đe dọa cắt đứt với Android của Google, v́ cảm thấy công cụ t́m kiếm trụ sở ở Mỹ có quá nhiều quyền lực trên những chiếc Galaxy của ḿnh. Công ty Hàn Quốc phát triển hệ điều hành có tên Tizen OS và tới nay vẫn chạy trên đồng hồ thông minh. Tuy nhiên, ngoài cài được cho một số mẫu di động rẻ tiền, Tizen ở xa cỗ máy làm tiền Galaxy.
Ngoài ra, người hưởng lợi lớn từ lệnh cấm Huawei là Apple, một công ty Mỹ khác. Trump nhiều lần kêu gọi Tim Cook chuyển dây chuyền sản xuất từ Trung Quốc về nước, và miễn iPhone khỏi thuế quan áp lên Trung Quốc. Nhờ vậy, iPhone không bị đội giá. Trong khi đó, Huawei chính là "gai trong mắt" Apple gần đây v́ soán ngôi nhà sản xuất smartphone số 2 thế giới của họ.
Nh́n nhận từ góc độ khác, Huawei mạnh buộc các hăng khác không ngừng cải thiện công nghệ, đem ra cái mới và tốt hơn. Ḱm kẹp ảnh hưởng của công ty Trung Quốc này đồng nghĩa tụt lùi. Hai năm qua, nhờ khả năng chụp ảnh của máy Huawei vượt trội, một cuộc đua camera di động được kích hoạt, tạo ra nhiều cải tiến về độ tương phản, màu sắc và chất lượng h́nh ảnh nói chung. Đến P series vừa qua, họ giúp smartphone tiến thêm một bước tới tương lai thay thế máy ảnh chuyên nghiệp.
Google không hề muốn mất một thị phần Android khổng lồ, trong khi các nhà làm chip Mỹ như Qualcomm cũng thiệt hại trầm trọng nếu bị ngăn bán linh kiện cho Huawei. Huawei là nạn nhân trước mắt, nhưng xa hơn là toàn ngành công nghiệp. Thậm chí, càng có khả năng một hệ điều hành di động mới thách thức Android ra đời.