florida80

CON CHUỘT NHẮT, CON MÈO VÀ CON GÀ TRỐNG NON

Chuột nhắt xưa nay quanh xó cửa,
Ra khỏi nhà bỡ ngỡ một phen.
Về khoe với mẹ huyên thuyên:
- Con qua rặng núi đến miền biên cương;

Con chạy nhặng khác đường chuột lớn
Đi rong chơi hung tợn khắp đường.
Nơi kia con gặp hai chàng:
Một chàng phúc hậu đường đường khôi ngô.

Chàng kia thì tiếng to mà dữ,
Bộ hung hăng, nghiêng ngửa mặt mày.
Trên đầu cục thịt đỏ gay,
Hai tay vùng vẫy như bay lên trời.

Xòe nan quạt đuôi thôi to tướng,
Khiếp, khiếp chưa! Hình dáng kỳ khôi!
(Chuột con kể chuyện lôi thôi,
Tưởng rằng vật lạ xa xôi đâu về!

Ai ngờ chú Hùng Kê chính đấy
Chuột nhắt ta nom thấy hãi hùng).
- Hai tay phành phạch vẫy vùng
Con xưa nay vốn thị hùng mà ghê.

Đuôi quắp đít chạy về một mạch,
Miệng chửi thầm, thề kệch đến già.
Ví chăng không gặp hắn ta
Thì con hắn tiếp được nhà hiền kia.

Lông bông nhoáng, râu ria đường bệ,
Đuôi lại dài tam thể trên mình.
Lừ đừ coi bộ hiền lành,
Duy đôi mắt biếc long lanh khác thường.

Cùng giống chuột nghe dường ái mộ,
Y như ta cũng có hai tay.
Lại gần con đã kiếm bài
Làm quen với hắn một hai thân tình.

Thì thằng nọ thình lình lên giọng,
Kéc ke ke! Trong họng kêu ra.
Vội vàng con phải lánh xa,
Thử bà nghe nói nghĩ mà sởn lông:

- Chết con ạ! Chớ trông ngoài mã!
Bộ hiền lành chính gã Miêu Nhi.
Xưa nay độc ác gian phi,
Cùng nòi nhà chuột nó thì hại luôn.

Con gà nọ thì con há sợ,
Hắn cùng ta có nợ xưa nay.
Đã không làm hại nhà này,
Mà thường giống chuột lại hay ăn gà!

Thằng mèo nó coi ta như gỏi,
Hại loại mình mòn mỏi bấy lâu.
Đỏ lòng xanh vỏ có câu,
Con nên ghi lấy về sau đừng lầm.

Chuột con ngu dại, tưởng mèo hiền lành với dáng điệu lừ đừ. Trái lại, chuột con sợ con gà gáy to tiếng sẽ ăn thịt mình. Cái nhận xét bằng theo hình dáng bên ngoài thật sai lầm. Bài thơ ngụ ngôn trên nhắc ta nhớ đến câu tục ngữ: "chớ trông ngoài mặt mà bắt hình dong" hoặc câu "xanh vỏ đỏ lòng", hay là "Nam mô, một bồ dao găm", ngoài miệng thì hiền lành, mà lòng thì sâu độc.

Trong quyển "Đông Tây Ngụ Ngôn", Nguyễn văn Ngọc có viết:

HAI CON CHUỘT

Hai con chuột noi cầu tre róc,
Tới giữa cầu, giấp khúc gặp nhau.
Con này hách dịch lên râu,
Con kia cứng cổ, cứng đầu cãi ương.

Con này bảo: "Mày nhường tao trước",
Con kia rằng: "lui bước nhường tao".
Hai con ganh cạnh thấp cao,
Chợt đâu rún đẩy đâm nhao xuống ngòi.

Cùng chìm nổi cùng ngoi mặt nước,
Biết thà nên nhường trước cho xong.
Ở đời lắm kẻ ương ngông,
Ganh nhau thời chết, chớ không ích gì.

Trong quyển "Ngụ Ngôn Nhi Đồng" của Nguyễn Tài Năng, do cô Hợp Phố đề tựa, họa sĩ Văn Đen minh họa, và các giáo sư nhạc Lương Phương, Nguyễn văn Tỵ, Nguyễn Trung Tín phổ nhạc, cũng có bài:

CON CHUỘT

Thói hư chuột mãi không chừa,
Lèn vào trong bếp là ưa lục nồi.
Láo liên ăn vụng không thôi,
Của người tha đại làm mồi, xấu thay.
Chớ nên ăn cắp quen tay,
Của người không trọng, thì ai trọng mình.

Trong bài thơ ngụ ngôn HỘI ĐỒNG CHUỘT của Lã Phụng Tiên do Nguyễn văn Vĩnh dịch, ta thấy đàn chuột muốn đeo chuông cho con mèo ác hại, để khi nó đi, chuột biết mà tránh. Ý rất hay, nhưng chừng làm không ai dám làm cả. Thế mới biết "nói thì dễ, mà làm thì khó", và trong đoạn chót bài ấy, tác giả viết:

Chú Chuột già ra bàn ngay trước:
-Liệu mau mau trong nước hiểm nghèo,
Đem chuông mà buộc cổ mèo.
Để cho khi hắn leo trèo tìm ta.

Leng keng nghe hiệu là ta chạy.
Ai cũng khen mà lạy Cụ Trùm.
Duy còn một việc đeo chuông,
Nghe như hơi khó tìm phương thi hành.

Hỏi lũ chuột, thì anh từ cáo.
Anh lại rằng: - Đây lão dại gì?
Đã đành nơi chết ai đi,
Ngẩn ngơ một lát rồi thì hội tan.

Té ra cuộc luận bàn thực hão,
Có lạ gì bàn láo xưa nay.
Chẳng là việc Chuột thế này,
Việc dân việc nước cũng hay bàn xằng.

Thật rõ, con Chuột cũng là một đề tài phong phú cho thơ ngụ ngôn. Chúng tôi chỉ xin kể ra vài bài ở trên mà thôi.

CON CHUỘT trong VĂN CHƯƠNG VIỆT NAM

Trong văn chương Việt Nam cũng có nhiều câu chứa đựng hình ảnh con Chuột.

Truyện Nhị Độ Mai có câu:

"Quăn queo đuôi Chuột, chênh vênh tai Mèo".

Sấm Trạng Trình của Nguyễn Bỉnh Khiêm lại viết:

Chuột nọ lăm le mong cắn cổ
Ngựa kia đủng đỉnh bước về tầu