Phát hiện mới về kháng thể của F0 khỏi bệnh
THIÊN NHAN07:52 03/10/2021
Nguyên nhân khiến nCoV lan nhanh trong không khí khi thông gió kémTiêm trộn vaccine COVID-19 có an toàn không?
Nhóm chuyên gia tại Nhật Bản nhận thấy sau một năm, F0 khỏi Covid-19 vẫn có kháng thể chống lại nCoV . Đặc biệt, kháng thể này mạnh hơn nhiều lần sau khi họ được tiêm vaccine.

Nghiên cứu do nhóm chuyên gia tại Nhật Bản thực hiện, đăng tải nội dung trên medRxiv và đang chờ phản biện. Các tác giả khẳng định sau một năm khỏi Covid-19, cơ thể vẫn có kháng thể bảo vệ khỏi nCoV. Kháng thể của họ hoàn toàn từ miễn dịch tự nhiên nhưng có khả năng bảo vệ mạnh mẽ.

Kháng thể vẫn có tác dụng sau 12 tháng

Theo Medical News, nhóm chuyên gia đã thu thập mẫu máu từ 358 bệnh nhân có kết quả dương tính với nCoV. Tất cả bệnh nhân đều sinh sống ở Nhật Bản, mắc Covid-19 từ tháng 1 đến tháng 5/2020. Họ được đo chỉ số kháng thể vào tháng thứ 6 và 12 sau khi khởi phát bệnh.

Các tác giả đã phân tích nồng độ kháng thể phản ứng miễn dịch bám vào vùng liên kết thụ thể (RBD) của protein đột biến, protein nucleocapsid (NP) và nAbs chống lại nhiều chủng VOC và VOI. Họ cũng xác định các yếu tố của vật chủ góp phần thế nào vào sự tồn tại của phản ứng kháng thể.

Phát hiện mới về kháng thể của F0 khỏi bệnh - Hình 1
Nghiên cứu của nhóm chuyên gia Nhật Bản cho thấy sau một năm, F0 khỏi Covid-19 vẫn có kháng thể bảo vệ. Ảnh: Shutter Stock.

Kết quả, các nhà nghiên cứu quan sát và nhận thấy sau 12 tháng, khả năng bảo vệ của kháng thể trung hòa vẫn duy trì ở mức độ cao trong cơ thể của 61% F0, bất chấp số lượng kháng thể giảm dần theo thời gian. Đặc biệt, các kháng thể có tác dụng cả với biến chủng Delta và Alpha.

Bên cạnh đó, nghiên cứu từ nhóm chuyên gia Nhật Bản đặt giả thuyết những F0 từng trở nặng với tải lượng virus cao có thể tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn so với nhóm bệnh nhẹ hoặc không triệu chứng.

Ngoài ra, không giống những F0 từng mắc bệnh nặng, người bị bệnh nhẹ hoặc không triệu chứng có khả năng chống lại các biến chủng đáng quan ngại (như Beta, Alpha, Delta) thấp hơn, mức nAbs giảm cũng nhanh hơn.

F0 khỏi bệnh được tiêm vaccine có hiệu giá kháng thể mạnh bất ngờ

Video đang HOT

Covid-19 được cho là nghiêm trọng hơn ở nam giới. Do đó, nhóm tác giả đã kiểm tra hiệu giá kháng thể trung hòa PRNT50 giữa hai giới. Họ phát hiện nam giới có tần suất mắc bệnh nặng cao hơn, song, không có sự khác biệt đáng kể về độ mạnh của kháng thể giữa hai giới.

PRT50 được coi là “tiêu chuẩn vàng” để phát hiện và đo lường các kháng thể có khả năng vô hiệu hóa virus hay không. Trong phòng thí nghiệm, máu của người tiêm vaccine sẽ được pha loãng, trộn chung với virus sống để đánh giá hiệu quả bảo vệ của vaccine.

Nghiên cứu phân tích một số yếu tố như béo phì, hút thuốc – vốn được xem là có thể khiến bệnh nhân Covid-19 dễ trở nặng, nguy kịch. So sánh giữa những người này, một lần nữa, nhóm chuyên gia ở Nhật Bản khẳng định độ mạnh của kháng thể không phụ thuộc các yếu tố này.

Bên cạnh đó, họ cũng so sánh độ mạnh kháng thể của những F0 khỏi bệnh và người được tiêm vaccine. Trung bình, sau mũi 1 vaccine Pfizer, người được tiêm có hiệu giá kháng thể trung hòa là 76. Con số này thấp hơn nhiều so với kháng thể của F0 khỏi Covid-19. Sau mũi tiêm thứ 2, hiệu giá của kháng thể trung hòa tăng lên 841, cao hơn nhóm có miễn dịch tự nhiên nhờ khỏi bệnh.

Những F0 khỏi Covid-19 có hiệu giá kháng thể trung hòa là 216. Chỉ sau một liều vaccine mRNA, con số này đã tăng vọt lên 4.678. Tuy nhiên, sau mũi vaccine thứ 2, hiệu giá kháng thể trung hòa không tăng ở những người này.

Phát hiện mới về kháng thể của F0 khỏi bệnh - Hình 2

Những F0 từng bị bệnh nặng có kháng thể mạnh hơn nhóm bị nhẹ hoặc không triệu chứng. Ảnh: Reuters.

Từ kết quả này, nhóm tác giả kết luận các F0 khỏi Covid-19 chỉ cần tiêm một mũi vaccine cũng đã tăng đáng kể khả năng bảo vệ trước nCoV, giảm nguy cơ tái mắc bệnh. Đặc biệt, thời gian và cường độ của miễn dịch sau khi nhiễm SARS -CoV-2 đã được chứng minh là thay đổi tùy theo mức độ nghiêm trọng của biểu hiện lâm sàng.

Nghiên cứu một lần nữa nhấn mạnh ngay cả khi khỏi Covid-19, F0 vẫn cần được tiêm vaccine (thời gian trì hoãn 6 tháng) để đạt được kháng thể bảo vệ tốt nhất.

Vaccine được xem là phương pháp hiệu quả duy nhất hiện nay để ngăn đại dịch tiếp tục phức tạp. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và giới chức y tế các nước đã cấp phép sử dụng khẩn cấp nhiều loại vaccine. Tuy nhiên, các chiến dịch tiêm chủng cần nhiều thời gian. Sự xuất hiện của các biến chủng khiến nhiều người lo ngại chúng sẽ kháng lại vaccine.

HIện nay, các vaccine Covid-19 đều dựa trên protein đột biến của chủng SARS-CoV-2 ban đầu. Trong khi đó, các kháng thể trung hòa (nAbs) được tạo ra sau khi mắc Covid-19 hoặc tiêm chủng sẽ bảo vệ chúng ta khỏi virus. Song, kháng thể có hiệu lực bao lâu là điều mà giới chuyên gia luôn quan tâm.

Một số nghiên cứu ước tính sự tồn tại của hiệu giá nAb sau mắc Covid-19, dù vậy, rất ít trong số đó theo dõi trong thời gian đủ dài để trả lời, nhất là với các biến chủng đáng quan tâm (VOC), cần theo dõi (VOI).

Các dữ liệu trước đây cho thấy kháng thể trung hòa ở F0 khỏi bệnh thường biến mất sau 3 tháng. Tuy nhiên, một loạt báo cáo gần đây chỉ ra chúng vẫn được duy trì trong thời gian dài. Nghiên cứu từ nhóm chuyên gia Nhật Bản được xem là giúp bổ sung dữ liệu quý giá về hiệu lực của kháng thể ở người khỏi Covid-19, tiêm vaccine, nhất là với thời gian theo dõi lâu (một năm).

Tuy nhiên, trái ngược với báo cáo của nhóm chuyên gia Nhật Bản, một nghiên cứu trước đó cho thấy hơn 65% F0 tham gia không có kháng thể hoặc mức nAbs giảm nhanh sau 6 tháng mắc Covid-19. Nghiên cứu thực hiện trên 164 F0.

Chuyên gia: 30% bệnh nhân "hậu Covid-19" bị stress, trầm cảm
Thống kê cho thấy có 30-40% bệnh nhân Covid-19 sau khi khỏi bệnh gặp vấn đề lo lắng, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ và stress sau sang chấn.

Thông tin này được thầy thuốc ưu tú, BS Đinh Quang Thanh, Bệnh viện Phục hồi chức năng và Điều trị bệnh nghề nghiệp TPHCM, cho biết tại hội thảo trực tuyến Phục hồi chức năng hậu Covid-19 diễn ra chiều 1/10.

BS Thanh đánh giá, bệnh nhân Covid-19 có thể để lại rất nhiều di chứng sau điều trị khỏi bệnh. Theo ông, điển hình nhất là di chứng ở phổi, khó thở, giảm khả năng gắng sức và thiếu oxy... những triệu chứng và dấu hiệu thường dai dẳng.

Hạn chế sinh lý phổi, tổn thương dạng kính mờ và xơ phổi trên hình ảnh học đã được ghi nhận khi theo dõi những người sống sót sau Covid-19. Có 20-30% huyết khối vi mạch phổi và huyết khối lớn đã được quan sát thấy ở bệnh nhân mắc bệnh.

Các tình trạng trên thường xuất hiện 4-6 tuần sau khi xuất viện đối với những người bị Covid-19 cấp tính thể nặng, thể nguy kịch, lớn tuổi hoặc có nhiều bệnh đi kèm.

Chuyên gia: 30% bệnh nhân hậu Covid-19 bị stress, trầm cảm - Hình 1

Theo các bác sĩ, bệnh nhân Covid-19 có thể để lại rất nhiều di chứng sau điều trị khỏi bệnh.

Ngoài ra, bệnh nhân có nhiều ảnh hưởng về tim mạch, huyết học, thận, đặc biệt là di chứng tâm thần kinh. Cụ thể, họ có thể gặp những bất thường dai dẳng có thể bao gồm mệt mỏi, đau cơ, nhức đầu, rối loạn thần kinh thực vật và suy giảm nhận thức (chứng sương mù não).

Thống kê cho thấy có 30-40% những người sống sót sau Covid-19 gặp vấn đề lo lắng, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ và rối loạn stress sau sang chấn (PTSD).

Các tác nhân góp phần gây ra bệnh lý thần kinh trong Covid-19 chủ yếu do sự rối loạn điều hòa miễn dịch, viêm, huyết khối vi mạch, tác dụng gây đông máu của thuốc và tác động tâm lý xã hội; ngoài ra có thể do nhiễm virus trực tiếp, viêm thần kinh, và thoái hóa thần kinh.

Hàng loạt cuộc khám nghiệm tử thi đã chỉ ra rằng SARS-CoV-2 có thể gây ra những thay đổi trong nhu mô não và mạch máu, dẫn đến tình trạng viêm ở tế bào thần kinh, tế bào hỗ trợ và mạch máu não.

20-40% bệnh nhân xuất viện khỏi ICU được ghi nhận rõ ràng vấn đề suy giảm nhận thức lâu dài.

Chuyên gia: 30% bệnh nhân hậu Covid-19 bị stress, trầm cảm - Hình 2
Theo các bác sĩ, SARS-CoV-2 có thể gây tổn thương đa cơ quan, trong đó chính yếu là tổn thương cơ quan hô hấp,

Từ thực tế điều trị các bệnh nhân hậu Covid-19 tại bệnh viện, bác sĩ Thanh cho rằng, các liệu pháp tiêu chuẩn nên được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa đối với các biến chứng thần kinh như đau đầu.

Đánh giá thêm về tâm thần kinh nên được xem xét trong bối cảnh bệnh sau cấp tính ở bệnh nhân suy giảm nhận thức, cũng như cần có các công cụ sàng lọc tiêu chuẩn để xác định bệnh nhân lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, PTSD, rối loạn chuyển hóa máu và mệt mỏi.

Bác sĩ nhận định, sắp tới nhu cầu chăm sóc sức khỏe với những hậu quả Covid-19 để lại sẽ tiếp tục tăng. Việc chăm sóc những bệnh nhân Covid-19 không chỉ là thời gian nằm viện mà cần phối hợp nhóm đa chuyên môn để tiếp tục chăm sóc cho những bệnh nhân này khi xuất viện điều trị ngoại trú.

"Cần ưu tiên điều trị những trường hợp có nguy cơ cao của tình trạng hậu Covid-19 cấp tính, gồm bệnh nhân thể nặng, nguy kịch, những người dễ tổn thương (như người già, người sau ghép tạng, tiền sử ung thư,...) và những người có triệu chứng dai dẳng khó chịu.

Phải thiết lập các phòng khám chuyên về Covid-19, có nhiều chuyên gia để có thể hỗ trợ cùng chăm sóc bệnh nhân" - bác sĩ Quang Thanh nói.

TS.BS Phan Minh Hoàng, Giám đốc Bệnh viện Phục hồi chức năng và Điều trị bệnh nghề nghiệp chia sẻ, khi số lượng bệnh nhân khỏi Covid-19 tăng lên, ngành Phục hồi chức năng càng có vai trò rõ rệt trong việc hạn chế đến mức tối thiểu các di chứng.

"SARS-CoV-2 gây tổn thương đa cơ quan, trong đó chính yếu là tổn thương cơ quan hô hấp, vì vậy phục hồi chức năng hô hấp giữ vai trò chủ đạo. Bên cạnh đó, phải hết sức lưu ý đến việc phục hồi chức năng nhằm hạn chế di chứng đến các nhóm cơ quan khác" - TS.BS Phan Minh Hoàng khuyến cáo.