Một phát biểu được cho là của lănh đạo Việt Nam gây chú ư cả ở trong nước và quốc tế giữa bối cảnh các phản ứng của Hà Nội đang được theo dơi kỹ trước sự kiện hàng trăm tàu cá của Trung Quốc đang hiện diện ở khu vực Đá Ba Đầu, thuộc quần đảo Trường Sa mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền, khiến Bắc Kinh cho guồng máy tuyên truyền khen ngợi Hà Nội là “không đi theo mấy nước khác chống lại Trung Quốc.”
Hôm Thứ Ba, 27 Tháng Tư, tờ Hoàn Cầu Thời Báo ở Bắc Kinh có hai bài b́nh luận khác nhau về các lời cam kết của giới chóp bu đảng CSVN khi tiếp Bộ Trưởng Quốc Pḥng Trung Quốc Ngụy Phượng Ḥa một ngày hôm trước, nhân dịp ông ta chính thức thăm Việt Nam.
Dân Hà Nội biểu t́nh chống cuộc thăm viếng Việt Nam hồi cuối năm 2015 của Chủ Tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh. (H́nh: Hoang Dinh Nam/AFP/Getty Images)
Cuộc thăm viếng có vẻ như cả Hà Nội và Bắc Kinh ra dấu hiệu không muốn đẩy những căng thẳng khi ngấm ngầm, khi lộ ra ngoài, lâu nay trong mối quan hệ hai nước Cộng Sản anh em “núi liền núi, sông liền sông,” đi xa hơn.
Hai bài viết trên tờ Hoàn Cầu Thời Báo, một bài của biên tập viên tờ báo, một bài của ông Li Kaisheng (Lư Khải Sinh), phó viện trưởng Viện Nghiên Cứu Quan Hệ Quốc Tế thuộc Học Viện Khoa Học Xă Hội Thượng Hải.
Cả hai bài đều dùng chính lời nói của ông Nguyễn Phú Trọng, tổng bí thư đảng CSVN, và ông Nguyễn Xuân Phúc, chủ tịch nước CSVN, xác nhận Hà Nội “nhấn mạnh rằng Việt Nam sẽ không bao giờ theo chân các nước khác chống lại Trung Quốc.”
Hôm Thứ Hai, Tân Hoa Xă cũng tường thuật vụ này và cũng chỉ kể lại những lời đó, nay Hoàn Cầu Thời Báo mang ra b́nh luận để vừa tuyên truyền, vừa “cột” các chóp bu đảng CSVN vào những lời đă cam kết. Tờ Hoàn Cầu Thời Báo luôn luôn được Bắc Kinh sử dụng như một kênh bán chính thức từ đả kích, chửi rủa đến ca ngợi vuốt đuôi trên tất cả mọi đề tài, thay mặt đảng Cộng Sản Trung Quốc.
Chính ông Hồ Tích Tiến, tổng biên tập báo này, năm ngoái từng lên mặt chửi giới chóp bu đảng CSVN đừng theo Washington mà chống Bắc Kinh, v́ làm như vậy sẽ có hậu quả nghiêm trọng.
Hoàn Cầu Thời Báo thuật lại lời ông Nguyễn Xuân Phúc nói qua bản tin của Tân Hoa Xă là “Việt Nam cương quyết tôn trọng nguyên tắc một nước Trung Quốc (hiểu ngầm bao gồm Đài Loan) và chống lại bất cứ thế lực nào can thiệp vào nội t́nh Trung Quốc.” Rồi b́nh luận rằng đó là dấu hiệu cho Mỹ và các nước Tây phương thấy là Hà Nội “sẽ không để cho các thế lực bên ngoài lợi dụng” nhằm kiềm chế Trung Quốc.
Ông Nguyễn Phú Trọng (phải), tổng bí thư đảng CSVN, tiếp ông Ngụy Phượng Ḥa, bộ trưởng Quốc Pḥng Trung Quốc, ngày 26 Tháng Tư, 2021, ở Hà Nội. (H́nh: Tân Hoa Xă)
Ông Lư Khải Sinh b́nh luận rằng lời của ông Nguyễn Xuân Phúc “là lời cam kết không những với Trung Quốc mà c̣n (bắn tiếng) cho Mỹ nữa. Nghĩa là Việt Nam không bao giờ tham gia vào các tranh chấp giữa các đại cường Mỹ và Trung Quốc. Họ cũng chẳng về phe với Mỹ đế chống Trung Quốc.”
Ông này cho rằng Hà Nội cũng hơi ồn ào tuyên bố về những ǵ đang diễn ra ở đá Ba Đầu và một số lời b́nh luận trên báo chí quốc tế cho rằng các tranh chấp giữa Việt Nam và Trung Quốc về chủ quyền biển đảo có thể đẩy Hà Nội nghiêng hơn về Washington. Nhưng Việt Nam là một nước Cộng Sản như Trung Quốc, tin vào những giá trị khác, th́ “những nỗ lực lôi kéo Hà Nội hoặc kích động mối quan hệ giữa Hà Nội và Bắc Kinh, th́ sẽ không có tác dụng đến mối quan hệ giữa Việt Nam với Trung Quốc, ít nhất là trong đoàn kỳ.” (TN) [qd]