10 sự thật thú vị về hố đen trong vũ trụ (Phần 1)
Khoa học | Khoa học Vũ trụ
�� Chia sẻ bởiPhương Phùng
1.570
Hố đen (lỗ đen hoặc hốc đen) là một vùng không thời gian trong vũ trụ mà lực hấp dẫn của nó lớn tới mức tất cả mọi thứ bao gồm cả ánh sáng cũng không thể thoát ra được. Do vậy, dù đă biết tới hố đen từ lâu nhưng những ǵ chúng ta biết về chúng chỉ là lư thuyết khoa học. Hố đen có rất nhiều bí ẩn mà chúng ta chưa biết, chưa thể lư giải được.
1. Tổ tiên loài người có thể đă từng thấy hố đen khổng lồ ở trung tâm dải Ngân Hà
Do hố đen có lực hấp dẫn rất lớn khiến ánh sáng không thể thoát ra được nên chúng không thể phát sáng như các v́ sao trên trời và con người không thể quan sát thấy các hố đen một cách thông thường.
Vụ nổ ánh sáng
Tuy nhiên vào thời điểm hố đen hoạt động mạnh nhất, một lượng lớn vật chất xung quanh bị hút vào tạo thành một địa vật chất bị nung nóng do va chạm với nhau ở miệng hố đen. Khi đến một ngưỡng nhất định, các hạt vật chất năng lượng cao có thể phóng ra ngoài theo hướng vuông góc với miệng hố đen. Một vụ nổ ánh sáng được tạo ra.
Vụ nổ ánh sáng này có thể kéo dài tới hàng ngh́n năm. Nh́n từ Trái đất, nó như một ngôi sao lớn phát sáng trên bầu trời đêm.
Theo các nhà khoa học, cách đây hai triệu năm hiện tượng này đă xảy ra với hố đen siêu khổng lồ ở trung tâm dải Ngân Hà và phát ra ánh sáng rực rỡ. Khi đó, con người chỉ mới bắt đầu tiến hóa và đứng trên hai chân nhưng rất có thể tổ tiên của chúng ta đă được chứng kiến sự kiện đặc biệt hiếm có này trên bầu trời Trái Đất.
Hiện nay, Sagittarius A, hố đen siêu khối lượng ở trung tâm dải Ngân Hà của chúng ta đang ổn định, do vậy có lẽ con người sẽ không có cơ hội được chứng kiến màn tŕnh diễn ánh sáng của một hố đen siêu khổng lồ như vậy nữa.
2. Không chỉ có hố đen mới nuốt chửng mọi thứ
Ngôi sao neutron cũng hút bụi khí như hố đen
Khi một ngôi sao bị một hố đen nuốt chửng, khí và bụi từ ngôi sao sẽ bị cuốn vào hố đen với tốc độ cao khiến nó nóng lên, phát ra ánh sáng. Đó là những chùm tia X mà chúng ta quan sát được.
Các nhà thiên văn học đă rất ngạc nhiên khi phát hiện ra một chùm tia X năng lượng cao khi quan sát thiên hà M82. Hiện tượng này khá giống hoạt động của hố đen khi nuốt chửng một ngôi sao nhưng thực sự phải như vậy. Đó là một ngôi sao neutron, phần c̣n lại của một ngôi sao đang chết dần nhưng không đủ lớn để h́nh thành một lỗ đen. Nó có những đặc điểm giống với một hố đen, hút bụi khí từ khoảng cách gần nhưng không có sức mạnh như một hố đen. Sau khi hoàn thành quá tŕnh này, ngôi sao neutron sẽ nguội dần và ngừng hoạt động.
3. Hố đen siêu nhỏ, những con quái vật tham ăn
Khối lượng chính là thứ quan trọng nhất trong thế giới vũ trụ
Khối lượng chính là thứ quan trọng nhất trong thế giới vũ trụ chứ không phải là kích thước.
Các nhà khoa học đă phát hiện ra hố đen P13, nó có kích thước chỉ bằng 1/15 lần kích thước Mặt Trời nhưng lại có khối lượng gấp cả triệu lần.
Khi được phát hiện, hố đen P13 đang nuốt chửng một ngôi sao khổng lồ có kích thước lớn hơn nó rất rất nhiều lần. Theo tính toán của các nhà thiên văn, mỗi phút P13 có thể tiêu thụ vật chất bằng khối lượng của khoảng 100 tỷ tỷ chiếc xúc xích. Với khả năng này, P13 sẽ ăn hết ngôi sao gần nó chỉ trong khoảng 1 triệu năm, một khoảng thời gian khá ngắn trong vũ trụ.
|