ĐAU và KHỔ
V́ có đau nên mới khổ , nhưng có lúc đau mà không khổ hoặc khổ mà không đau hay vừa đau vừa khổ . Biên giới giữa đau và khổ vốn khó mà phân định .Ví dụ :
- ĐAU : Bạn chạy vấp té chảy máu nên chân rất đau , đau này là thể xác .
- KHỔ : Cuộc đời làm mải không có tiền đủ sống , phương tiện vật chất thiếu thốn , nên đời sống thấy khổ , khổ này là khổ vật chất nhưng chưa hẳn làm đau thể xác .
- VỪA ĐAU , VỪA KHỔ : Bạn bị cơn bệnh ngặt nghèo , gây nên sự đau đớn cho thể xác , nhưng không có tiền đi Bác sĩ , tiền mua thuốc do nghèo khổ , nên đành ôm cái đau v́ do khổ mà nên .
Từ cái đau của thân thể con người có tánh hay ôm chặt lấy bản thể chủ quan và có tánh cách vị kỷ. Đối với chủ trương của Phật hoàn toàn không nhắm vào mục đích đó. Vấn đề Khổ Đế trong Phật giáo chỉ cho con người thấy cái bản chất phổ biến và không tránh khỏi cho con người trong màn ảo vọng của vô minh và do vị kỷ mà gây ra .
Isha de Lubicz, trong cuốn The Opening of the Way (1979), phân định rỏ ràng những khác biệt quan trọng và cơ bản giữa khổ và đau:
"Cho mỗi h́nh thức vị tha chân thực th́ có một sự giả dạng của vị kỷ. Từ Bi (Compassion) có nghĩa rằng trong mối tương đồng của tâm thức, chúng ta cảm nhận được cái khổ của kẻ khác. Nhưng chỉ những ai thực sự yêu thương bằng một T́nh yêu không dựa trên cái ta (impersonal Love), không mang một bóng dáng phản ứng vị kỷ, mới có thể đem trái tim ḿnh đến với tha nhân nhằm làm nhẹ cái khổ của họ bằng ḷng Từ Bi có hiệu quả.
Nhưng hăy đừng nhầm lẫn giữa khổ và đau. Đau là kết quả của mất quân b́nh, hay là bất ḥa, giữa ước vọng cá nhân đối với ư chí siêu h́nh nội tại. Đau có thể là kết quả của nghiệp căn hay là của vô minh đang là; nhưng tâm thức có thể vượt qua cái đau dù rằng cái khổ th́ không tránh khỏi. Đau là sự phản ứng của cá tánh trên mặt thể xác hay là t́nh cảm. Nhưng khổ là sự vật lộn trong điều kiện phân chia giữa điều kiện thực tại đối với điều kiện mà cá nhân muốn đạt đến, và cái nỗ lực muốn trở lại toàn hảo tạo nên mối căng thẳng này.
Khi có sự phản kháng trên b́nh diện cá nhân, thân thể hay đạo đức, th́ kết quả là đau; nhưng nếu điều kiện này được chấp nhận th́ cái đau có thể sẽ được loại trừ để chuyển hóa thành nỗi khổ. Khổ chính là một sự thử thách (trial); và sự đối ứng nghiêm túc trong trường hợp này có thể biến thử thách thành niềm hoan lạc. Khổ là trường học và là điều kiện cần có cho tâm thức. Từ Bi đồng ư sinh nghiệm những thử thách của sự khổ của nhân loại để thăng hóa chúng. Đó là một hành động Yêu thương chân thực."
Tôi nghĩ , nếu theo quan niệm của Isha de Lubicz th́ Đau này là thuộc mặt tinh thần , đạo đức hay tâm linh . Ví dụ : Anh ta đau khổ v́ thất t́nh . Do t́nh yêu không đựơc như ư muốn nên anh ta cảm thấy nhức nhối con tim " như là đau " vậy , từ chỗ đau ( tinh thần ) đó nên anh cảm nhận sự khổ ( tinh thần ) . Theo như Isha quan niệm th́ cái ĐAU và KHỔ này phải gắn chặc và đi đôi với nhau . Có Đau th́ mới Khổ . Theo tôi nghĩ nếu anh ta không ĐAU th́ chưa hẳn đă khổ v́ t́nh yêu , cho nên sự nh́n này như là một phiếm diện .
Nói cho dễ hiểu hơn cái Đau và Khổ thuộc tinh thần ( tâm linh ) gắn chặc lẫn nhau . Ví dụ : bớt chút ḷng si mê, hận thù chúng ta bớt được chút khổ đau,bởi v́ mê th́ mất tiền, mất của, hận thù th́ không c̣n ai là bạn bè và sẽ mất tất cả .
Theo Kinh Phật , tiết mục 31 (XVI, III) :
|