Chứng Hồi Hộp - Nguyên Nhân và Cách Khắc Phục
Nhiều người trong chúng ta bị hội chứng này. Đứng trước một cuộc thi quan trọng, một vở kịch của trường, hay một buổi thuyết tŕnh nghiêm túc... và năo chúng ta chỉ đơn giản là ngừng hoạt động.
Có điều ǵ đó trong những t́nh huống áp lực cao đă đôi lúc hủy hoại khả năng thể hiện tốt đẹp của con người – ngay cả khi họ cực kỳ tài năng. Nó thường được biết tới là hội chứng hồi hộp gần như ngạt thở.
Trong những thập kỷ qua, các nhà nghiên cứu đă khám phá ra nhiều bí ẩn về điều này. Nhà tâm lư học Sian Beilock của Đại học Chicago đă chuyên tâm nghiên cứu về lư do con người hay thất bại trước áp lực. Đây là những ǵ các nhà khoa học đă khám phá ra về hội chứng này:
Càng thông minh, càng dễ hồi hộp
Không cần phải có một mối nguy lớn để gây ra sự hồi hộp. Các nghiên cứu chỉ ra rằng những người dễ hồi hộp khi bị áp lực thường có những điểm chung.
Một là cảm giác mất mát. Cảm giác mất mát là khi bạn thực sự không hề muốn mất đi phần thưởng sẽ có được. Và khi phần thưởng tiềm năng này càng lớn, những người có cảm giác mất mát cao độ càng có nguy cơ bị hồi hộp run rẩy so với những người ít tham vọng hơn.
Một cách để thử nghiệm độ cảm giác mất mát trong một người là cho họ chơi đánh bạc với những h́nh thức khác nhau. Người có cảm giác mất mát cao thường ưa thích tṛ chơi an toàn không phải mất quá nhiều thay v́ đặt cược cho một khoản thắng lớn.
Đặc biệt, càng những người thông minh th́ càng hay hồi hộp. Đặc biệt, Beilock khám phá ra rằng những người có trí nhớ hoạt động tốt hơn (dựa theo những ǵ bạn có thể ghi nhớ trong đầu một lần) càng dễ bị hồi hộp khi thực hiện những mệnh đề toán học trong hoàn cảnh áp lực cao.
Những người này nghĩ rằng bộ nhớ tốt của họ sẽ giải quyết được các vấn đề. Nhưng một khi trí nhớ của họ đă bị lấp đầy với sự lo lắng, họ buộc phải chuyển sang dùng các loại chiến lược mà họ không quen thuộc. Điều này lấy đi lợi thế tự nhiên của họ.
Cách khắc phục chứng hồi hộp
1. Tập luyện với áp lực: Beilock chỉ ra rằng luyện tập trong môi trường căng thẳng có thể giảm thiểu khả năng hồi hộp của con người.
Ví dụ, trong một nghiên cứu, bà cho một nhóm sinh viên học cách chơi golf. Vài sinh viên phải thực hành dưới điều kiện áp lực cao: Họ được bảo rằng sẽ bị ghi h́nh lại cho những chuyên gia đánh giá. Những người khác tập luyện b́nh thường. Sau đó, tất cả cùng được đặt dưới điều kiện căng thẳng tương tự. Những người đă từng luyện tập trong môi trường áp lực cao thực hiện tốt hơn những người có điều kiện b́nh thường.
2. Phân tâm đi một chút: Trong những công việc thể chất, ví dụ như thi đấu thể thao, nhiều người suy nghĩ quá nhiều về việc họ sẽ làm ǵ, mà điều đó khiến họ vấp ngă. Beilock cho thấy, những golf thủ giàu kinh nghiệm lại thường làm tệ hơn khi được khuyến khích tập trung vào những kỹ năng sử dụng tay. Bà đă đề nghị họ phân tâm đi một chút – như tập trung vào lỗ bóng hay hát một bài.
3. Không do dự: Beilock đă chứng minh rằng thực hiện công việc tương đối nhanh chóng có vẻ giúp ích. Ví dụ, bà thấy rằng những golf thủ giàu kinh nghiệm sẽ đánh tốt hơn khi được hướng dẫn đánh nhanh trong khi họ vẫn c̣n đang tính toán (Dù với người mới là ngược lại). V́ vậy, nếu như bạn làm điều ǵ đó mà bạn thật sự thông thuộc, hiểu rơ nó, chần chừ thêm một lúc có thể làm bạn hồi hộp run rẩy hơn.
|