Khi nào thì mặt trái của đồng tiền hiện ra?


Khi MỌI THỨ, từ vật chất đến tinh thần, từ lương tâm đến trách nhiệm, từ danh vọng đến địa vị, từ văn hóa đến công lý .. đều trở thành HÀNG HÓA. Lúc ấy, ĐỒNG TIỀN trở thành THỐNG SOÁI, trở thành thứ HÀNG HÓA ĐỨNG TRÊN mọi hàng hóa - Khi đồng tiền ".. Là thước đo của danh vọng / Là cái lọng che thân / Là cán cân công lý .." Ca dao mới). Đồng tiền có lúc là sứ giả của lòng bác ái, có lúc là nhân chứng của lũ sát nhân; có lúc mang tầm vóc của nhà bác học, có khi lộ bộ mặt kẻ tiểu nhân vô học; có lúc đóng vai thôn nữ ngây thơ, có khi là gái bán hoa lọc lõi .. Và không dừng lại, đồng tiền tiếp tục tung hoành làm tha hóa đạo đức, lẽ sống, lý tưởng; làm đảo lộn đạo lý: kẻ cắp thành quan tòa, kẻ bất lương thành tu sĩ, đầy tớ lên ngôi ông chủ; làm đảo lộn luân lý: Con khinh cha, anh em trong một gia đình kiện cáo đâm chém nhau, cháu chắt thóa mạ ông bà, tổ tiên .. Cao hơn nữa, đồng tiền còn có khi khiến một công dân từ chỗ xả thân trong chiến trận chống ngoại xâm, đến chỗ sẵn sàng bán nước cho ngoại bang.





Đó chính là sự tha hóa cuối cùng của đồng tiền. Và đến một mức nào đó, sự tha hóa ấy sẽ đương nhiên dẫn đến sự sụp đổ NIỀM TIN trong chính mỗi con người, trước CUỘC SỐNG, trước chính CON NGƯỜI. Thực ra thì, NIỀM TIN không hề mất đi, NIỀM TIN chuyển sang một lĩnh vực khác - quay về với TÂM LINH, với những gì thuộc về THẦN BÍ. Sự bế tắc trong tư duy tìm đến sự mơ hồ trong thần tượng!






** *






Vâng ! Đồng tiền vốn luôn HAI MẶT, cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng ! .. Đồng tiền chỉ SẠCH khi nó vừa được in ra, nhưng một khi đã tham gia vào lưu thông, nó càng ngày càng BẨN. Thậm chí ngay trong quá trình in ấn, đôi khi đồng tiền đó đã .. RẤT BẨN - nếu nó là kết quả của một âm mưu nào đó của kẻ được giao làm ra nó.


Và có điều này cần ghi nhớ : Đồng tiền còn được gọi là ĐỒNG BẠC, là TIỀN TỆ nữa đấy. «Bạc» và «tệ» đến mức nào, điều ấy còn tùy thuộc ở chính nơi ta.




TRẦN HUY THUẬN