Điều trị chứng mất ngôn ngữ sau cơn đột quỵ


Tác giả: Giang Lê

Tham vấn y khoa: TS. Dược khoa Trương Anh Thư





Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)



Điều trị chứng mất ngôn ngữ sau cơn đột quỵ



Việc điều trị chứng mất ngôn ngữ là một phần rất quan trọng sau khi cơn đột quỵ ảnh hưởng đến khả năng nói của bệnh nhân. Nói chung, chứng mất ngôn ngữ là sự rối loạn trong việc tạo ra, xử lý và hiểu ngôn ngữ do những tổn thương ở não, thường thấy nhất ở các ca đột quỵ. Mặc dù đã có rất nhiều cách chữa trị nhiều loại mất ngôn ngữ khác nhau nhưng chỉ một số ít trong chúng đã được nghiên cứu đủ nghiêm ngặt và chứng tỏ được sự hiệu quả. Hầu hết các dạng điều trị chứng mất ngôn ngữ đều dựa trên cơ sở lý thuyết, và vẫn phải chờ để được kiểm chứng. Tuy nhiên, dựa trên kinh nghiệm cùng bệnh nhân của mình, đa số các nhà bệnh lý học ngôn ngữ và bác sỹ đã chứng minh được lợi ích của phép điều trị chứng mất ngôn ngữ

Nguyên tắc chung

Một vài nguyên tắc của phương pháp điều trị đã được chứng minh qua một số nghiên cứu nhỏ là có thể cải thiện triệu chứng của bệnh.

Bất kể loại điều trị nào được sử dụng, nếu bệnh nhân được thực hiện càng nhiều thì kết quả điều trị càng tốt. Nói cách khác, với một lượng thời gian điều trị cố định , nếu nó được chia ra và tiến hành một vài lần trong vài ngày thay vì nhiều lần trong nhiều ngày thì sẽ mang lại kết quả tốt hơn.

Hiệu quả của phép trị liệu chứng mất ngôn ngữ tăng lên khi người trị liệu sử dụng nhiều hình thức kích thích cảm giác. Ví dụ như kích thích thính giác bằng nhạc và kích thích thị giác bằng các các bức ảnh, tranh vẽ, các phương pháp này rất thường được sử dụng trong các buổi trị liệu.

Tăng dần độ khó của các bài tập ngôn ngữ trong buổi trị liệu cũng giúp cải thiện kết quả.

Danh sách dưới đây là một số dạng trị liệu chứng mất ngôn ngữ quen thuộc.

Phép trị liệu nhận thức ngôn ngữ.

Phép điều trị này nhấn mạnh yếu tố cảm xúc của ngôn ngữ. Ví dụ một số bài tập yêu cầu bệnh nhân giải thích các đặc điểm âm điệu cảm xúc khác nhau của giọng nói. Số khác yêu cầu họ miêu tả ý nghĩa của những từ có tính chất miêu tả cao, chẳng hạn như từ “hạnh phúc”. Những bài tập đó giúp cho bệnh nhân thực hành kỹ năng đọc hiểu qua việc tâp trung hiểu các yếu tố cảm xúc của ngôn ngữ.

Lập trình mô phỏng

Loại điều trị này sử dụng nhiều mô thức giác quan, bao gồm những bức ảnh và âm nhạc, được giới thiệu theo tiến trình dần dần từ dễ đến khó.

Phép điều trị bằng kích thích – tạo thuận lợi

Phép điều trị này tập trung hầu hết vào phần nghĩa và cú pháp của ngôn ngữ. Sự kích thích chính trong các buổi điều trị bằng phép trị liệu này là bằng thính giác. Cơ sở lý thuyết của phương pháp này là cách tốt nhất để đạt được sự tiến bộ trong các kỹ năng ngôn ngữ là qua sự lặp đi lặp lại

Phép điều trị theo nhóm

Phép điêu trị này sẽ cung cấp một bối cảnh xã hội cho bệnh nhân để họ luyện tập các kỹ năng giao tiếp mà họ đã được học trong những buổi trị liệu cá nhân, cùng lúc đó sẽ thu thập các thông tin phản hồi quan trọng từ nhà trị liệu và các bệnh nhân bị chứng mất ngôn ngữ khác. Phương cách điều trị trong gia đình cũng có hiệu quả tương tự, phương pháp gia đình còn tạo điều kiện cho bệnh nhân và những người thân yêu của họ được tiếp xúc với nhau.

Thúc đẩy hiệu quả giao tiếp cho người bị mất ngôn ngữ (PACE)

Đây là một trong những phương pháp điều trị được dùng thường xuyên nhất. PACE là một dạng điều trị chứng mất ngôn ngữ thông qua việc giúp bệnh nhân có thể giao tiếp tốt hơn bằng cách sử dụng các cuội hội thoại như một công cụ học tập. Các buổi trị liệu PACE thường sẽ bao gồm một cuộc trò chuyện giữa nhà trị liệu và bệnh nhân. Nhằm kích thích khả năng giao tiếp tự nhiên, phương pháp này sử dụng các hình vẽ, các bức hình và các vật kích thích thị giác khác để bệnh nhân có thể nghĩ ra các ý tưởng dùng để giao tiếp trong cuộc hội thoại. Nhà trị liệu và bệnh nhân lần lượt truyền đạt ý tưởng của họ cho nhau.

Mức độ khó của những vật liệu sử dụng để tạo ra cuộc hội thoại được tăng lên từ từ. Bệnh nhân được động viên sử dụng bất cứ phương thức giao tiếp nào trong buổi trị liệu để nhà trị liệu tìm ra kỹ năng giao tiếp nào của bệnh nhân cần được tập luyện và bổ sung. Nhà trị liệu sẽ giao tiếp với bệnh nhân bằng cách bắt chước các phương thức giao tiếp mà bệnh nhân cảm thấy dễ làm và thoải mái nhất.