BIẾN CHỨNG CỦA TIỂU ĐƯỜNG

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức
8748 E. Valley Blvd., Ste. H
Rosemead, CA 91770
(626) 288-3306

Tuần này, chúng ta bàn đến các biến chứng (complications) của bệnh tiểu đường.
Tiểu đường gây nhiều biến chứng. Có biến chứng cấp thời, đe dọa tính mạng, có những biến chứng xa, làm giảm tuổi thọ, làm đời ta kém vui. Bệnh xảy ra càng sớm, càng gây nhiều biến chứng. (Vì vậy, Medicare đặc biệt chú trọng đến việc chữa trị tiểu đường cho người thụ hưởng Medicare, đưa chỉ thị xuống các tổ hợp y tế để bác sĩ thi hành, thực hiện những việc cần làm cho các vị cao niên gia nhập tổ hợp. Các vị cao niên gia nhập một tổ hợp y tế thường được chăm sóc kỹ lưỡng hơn người không gia nhập, vì tổ hợp kiểm soát các bác sĩ, thường xuyên nhắc nhở bác sĩ phải thi hành chỉ thị của Medicare. Thực ra, với các vị không gia nhập tổ hợp, đi nhiều bác sĩ khác nhau, không ai nắm vững được những gì chưa làm, những gì đã làm, và kết quả ra sao, bao giờ phải làm lại. Năm 2013 tới, có thể các vị có Medi-Medi sẽ buộc phải gia nhập một tổ hợp y tế.)

Biến chứng cấp thời

1. Hôn mê do đường máu lên quá cao:
Đường trong máu lên cao quá có thể gây hôn mê, nguy đến tính mạng.
Hôn mê do đường máu quá cao hay xảy ra ở người tiểu đường loại 1, khi họ quên chích insulin. Hôn mê có khi cũng xảy ra khi người bệnh gặp những căng thẳng về tinh thần (buồn bực, âu lo) hay thể chất (bị bệnh nhiễm trùng, sau khi giải phẫu, ...), dù vẫn đang dùng thuốc chích insulin đều mỗi ngày. Hôn mê do đường máu lên quá cao được báo hiệu bằng các triệu chứng tiêu hóa: ăn không ngon miệng, buồn nôn, ói mửa, đau bụng, đi tiểu nhiều. Người bệnh cần được nhập viện ngay để chữa trị, nếu không, sẽ đâm mất sáng suốt rồi đi dần vào hôm mê. Khi thử máu, thường thấy đường máu cao đến 500 mg/dl.
Người tiểu đường loại 2 cũng có khi bị hôn mê khi đường máu lên quá cao (thường 1.000 mg/dl), tuy theo một cơ chế khác.
2. Hôn mê do đường máu xuống quá thấp:
Đường máu xuống quá thấp cũng gây hôn mê. Đường xuống thấp do ta dùng thuốc, nhưng có hôm vui quá, quên cả ăn, hoặc có hôm hăng quá, vận động hơi nhiều. Có khi đường xuống thấp chẳng vì lý do nào rõ rệt.
Nếu đường xuống thấp ban ngày, ta thấy đói lắm, đến toát mồ hôi, run cả tay chân, nóng nảy, nổi quạu. Đường xuống thấp ban đêm, có khi không gây triệu chứng, có khi khiến ta gặp ác mộng, toát mồ hôi, hoặc bị nhức đầu buổi sáng lúc mới thức. Rủi đường xuống thấp thêm nữa, đầu óc ta bắt đầu mất sáng suốt, có những hành vi khác thường, và rồi hôn mê, hoặc giật kinh phong.
Sự chữa trị cần khẩn cấp. Còn tỉnh, hãy dùng ngay bất cứ thứ gì có đường: kẹo, các thức uống ngọt. Không còn tỉnh, nếu trong nhà có sẵn thuốc chích glucagon, trước khi gọi 911, người nhà chích thuốc glucagon cho người bệnh, thường người bệnh sẽ tỉnh lại trong vòng 10-15 phút; còn trong môi trường nhà thương, bác sĩ sẽ truyền ngay vào tĩnh mạch một ống thuốc chứa nước đường. Vị nào hay bị những cơn đường máu xuống quá thấp, nên trữ sẵn ở nhà thuốc chích glucagon. (Glucagon là chất có tác dụng ngược với insulin, làm đường tăng lên trong máu).