LÀM GÌ KHI BỊ RỤNG TÓC VÌ VÀI ĐIỀU TRỊ CHỐNG UNG THƯ.

Professeur Alain Astier
Pharmacie clinique oncologique
Membre de l’Académie nationale de pharmacie

Phần lớn các loại thuốc chống ung thư tác dụng bằng cách phá hủy những tế bào tăng sinh ung thư, nhưng cũng phá hủy những tế bào bình thường bất cứ ở đâu trong cơ thể, trong đó có các tế bào của các hành lông (bulbe pileux) ở chân tóc. Tác dụng không nhắm đích này, bất hạnh thay, là nguồn gốc của những tác dụng đặc biệt không được mong muốn : ỉa chảy, mửa, giảm hồng cầu và cả rụng tóc.

Không phải tất cả các thuốc chống ung thư đều gây rụng tóc cùng mức độ như nhau. Ngay cả vài loại thuốc không hề gây rụng tóc. Nhưng nhiều protocole hóa học liệu pháp chẳng màn đến vấn đề rụng tóc mà chỉ nhắm đến tính hiệu quả của điều trị. Đó là trường hợp điều trị trong các ung thư vú, buồng trứng, phổi hay các ung thư bạch cầu.

Bệnh nhân và thầy thuốc không cùng một nhận thức về tình hình. Đối với các thầy thuốc, chính kết quả mới là đáng kể và những tác dụng phụ chỉ quan trọng nếu chúng trầm trọng “ về mặt y khoa ”, như sự sụt giảm các bạch cầu trong máu. Đối với các bệnh nhân, nhất là các phụ nữ, hóa học trị liệu có nghĩa là rụng tóc, như là một stigmate đối với bản thân mình và đối với những kẻ khác, mặc dầu đó là một hiện tượng tạm thời và hiền tính. Thật vậy, ngay khi ngừng hóa học trị liệu, tóc luôn luôn mọc trở lại và sự rụng tóc không phải là một căn bệnh. Đôi khi đó là một nỗi thống khổ cần phải được xét đến. Phải giải thích và dédramatiser, tìm những phương tiện cho phép giảm thiểu tác động của nó lên chất lượng sống của bệnh nhân.

Thông tin là chủ yếu. Phải giải thích rằng những tác dụng không được mong muốn là không thể tránh được nhưng chúng khác nhau tùy theo các thuốc điều trị, phải thuyết phục về tính chất tạm thời và có thể đảo ngược được của sự rụng tóc. Trong vài trường hợp, ta có thể dự đoán khi các loại thuốc cho phép. Thường thường các casque réfrigérant được đề nghị. Thật vậy, lạnh làm giảm nhiều tuần hoàn máu ở da đầu, do đó làm giảm sự cung cấp thuốc đến hành mao quản (bulbe capillaire), như vậy hạn chế độc tính của thuốc điều trị. Nhưng tính hiệu quả của nó thay đổi rất nhiều tùy theo tính chất và cách cho thuốc, tùy theo việc quản lý casque (lý tưởng 10 phút trước khi bắt đầu truyền và duy trì 30 phút sau khi ngừng) ; tính chất của các sợi tóc và ngay cả chiều dài của chúng : các sợi tóc được cắt ngắn sẽ chống lại tốt hơn.

Nhìn toàn bộ, ta càng chăm sóc các sợi tóc của mình, ta sẽ càng bảo vệ chúng : ít rửa, không nhuộm màu, không chải mạnh. Có những người dùng các chất bổ sung vitamine nhưng không có gì được chứng minh. Ngược lại, những loại thuốc và /hoặc những mỹ phẩm chứa các chất “ chống rụng tóc ” không có một lợi ích nào trong trường hợp một hóa học liệu pháp.

Tốt hơn là chuẩn bị để chịu đựng. Cắt tóc ngắn, thậm chí cạo đầu là có lợi. Đó là một động tác tự ý và một giai đoạn trung gian cho phép làm quen với một hình ảnh khác và lấy làm của mình việc rụng tóc sắp đến. Như thế ta tránh được sự kinh qua đặc biệt căng thẳng của một phụ nữ, khi sáng thức dậy với một “ scalp ” trên gối..

Sau cùng, luôn luôn có những khăn đóng (turbans), những khăn trùm cũng như những tóc giả.

Sự rụng tóc là và sẽ là một thương tổn đôi khi không chịu được đối với nữ tính ; nhưng ta có thể hy vọng rằng hóa học liệu pháp sẽ thực hiện những tiến bộ và rằng công luận sẽ được làm nhạy cảm hơn và khoan dung hơn.

Những tiến bộ quan trọng đã được thực hiện theo chiều hướng này, nhưng chính các phụ nữ phải được chuẩn bị tốt hơn để chấp nhận rằng việc hy sinh mái tóc của họ là cái bảo đảm, mặc dầu độc ác nhưng không tránh được, của sự chữa lành bệnh. Với sự hỗ trợ thường xuyên và chăm chú của những người thân, thử thách có thể được vượt qua. Cho đến cùng, khi các sợi tóc mọc trở lại không giống trước...Nhưng đó chỉ là tạm thời : sau vài tháng, họ sẽ tìm thấy lại bản chất thật sự của chúng.
(LE FIGARO 21/6/2011)