19/06/1965: Nguyễn Cao Kỳ trở thành Thủ tướng Việt Nam CH



Nguồn: Ky becomes premier of South Vietnam, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1965, Đại tá Không quân Nguyễn Cao Kỳ đã trở thành Thủ tướng của chính quyền thứ chín được thành lập tại miền Nam Việt Nam trong vòng 20 tháng. Hội đồng Quân lực đã chọn Kỳ làm Thủ tướng vào ngày 11/06, và Tướng Nguyễn Văn Thiệu được chọn vào vị trí Quốc trưởng tương đối “hữu danh vô thực”.

Sau khi được thăng lên hàm Trung tướng trong Không lực Việt Nam Cộng hòa còn non trẻ, Kỳ trở thành một trong số các sĩ quan lên nắm quyền vào đầu năm 1965 để chấm dứt tình trạng hỗn loạn sau vụ ám sát Tổng thống Ngô Đình Diệm hồi tháng 11/1963.

Ngay khi được chỉ định làm Thủ tướng, Kỳ đã có những bước đi nhằm tăng cường sức mạnh của lực lượng vũ trang. Ông cũng tiến hành những cải cách cấp bách liên quan tới vấn đề đất đai, các chương trình xây dựng trường học và bệnh viện, cũng như kiểm soát giá cả. Thêm vào đó, Kỳ cũng phát động một chiến dịch với sự ủng hộ rộng rãi nhằm loại bỏ các quan chức tham nhũng. Cùng lúc đó, ông ta cũng tiến hành hàng loạt động thái trấn áp, bao gồm cả lệnh cấm báo chí.

Năm 1966, các phật tử, một trong nhiều các phe phái chính trị, yêu cầu Kỳ từ chức, và nhiều cuộc biểu tình đã nổ ra ở khắp các thành phố. Những cuộc nổi loạn sau đó đã bị dập tắt bởi đàn áp từ phía chính quyền và việc thiếu đi sự ủng hộ dành cho đạo Phật trong số những phe phái bất đồng quan điểm trong quân đội. Kỳ vẫn tiếp tục nhiệm kỳ cho đến cuộc bầu cử năm 1967, khi trở thành Phó Tổng thống Việt Nam Cộng hòa, còn Thiệu trở thành Tổng thống. Kỳ giữ chức đó cho đến năm 1971 và quyết định không ra tranh cử Tổng thống với Nguyễn Văn Thiệu. Kỳ sau đó chỉ được biết đến với cấp bậc trong không quân của mình.