Có một chú heo kỳ lạ 'chủ nói ǵ làm nấy' tại Quảng B́nh. Chú khôn như "chấy", biết dắt cả đàn ḅ, ăn gà bỏ xương. Chủ của chú kể bảo nằm là nằm, ngủ là ngủ, chạy là chạy, kêu đi dắt đàn ḅ về cũng dắt được luôn… Đó là con heo tên Lích của ông Hoàng Trường (61 tuổi, ở thôn Thượng, xă Vơ Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng B́nh).
Ông Trường đang cho heo ăn chuối chín
Heo thành người gác cổng cho chủ
Chuyện con heo tinh khôn, thông minh và hoang dă của ông Trường ở thôn Thượng gây xôn xao một vùng. Nó xuất hiện ở đâu là y như rằng thu hút sự chú ư, gây cười cho mọi người. Từng có một vài người lạ có ư định bắt nó nhưng không thể nào bắt được. Giờ con heo được hơn 2 tuổi và nặng cỡ 2,5 tạ nên khả năng dùng sức người để bắt nó càng khó.
Tôi t́m đến thôn Thượng theo lời giới thiệu của một người dân trong vùng. Con heo được ông Trường gọi tên là Lích. Hỏi sao gọi tên đó, ông bảo, theo tiếng dân tộc thiểu số một số vùng gọi heo là lích nên ông gọi theo thành quen. Kể về Lích, ông Trường cười từ đầu đến cuối. Kể xong chi tiết nào đó, ông lại cười nói: “Hắn lạ rứa đó, lạ thiệt”.
Ông Trường kể hơn 2 năm về trước, vợ ông c̣n sống, nhà ông có nuôi heo nái. Heo mẹ đẻ được đàn con, hai vợ chồng ông vui mừng đỡ đẻ từng con một rồi chăm sóc cẩn thận. Được tầm nửa tháng th́ vợ ông đột ngột qua đời v́ bị tai nạn giao thông khi đang đi trên con đường gần nhà. Từ đó, ông Trường một ḿnh chăm đàn heo. Đến kỳ bán heo giống, ai nấy tới ngỏ mua hết chỉ c̣n một con bị chê ỏng chê eo là heo đực, không mua.
“Không ai mua th́ tui để nuôi chớ có chi mô (ǵ đâu - PV) hè”, ông Trường nói. Lạ ở chỗ, càng lớn th́ con heo càng nghịch, nó cứ nhảy khỏi chuồng ra bên ngoài “ăn chơi”, đến giờ ăn th́ nhảy vào ăn, xong lại nhảy ra. Thấy t́nh h́nh không ổn, ông Trường bèn đưa nó ra trang trại ở cách nhà khoảng 1 km để nuôi.
Ông Trường ra trang trại không quên mang chuối cho Lích
TRƯƠNG QUANG NAM
Kêu gọi một hồi, chú Lích mới nghe và chạy về lẽo đẽo theo ông Trường đi vào sân
Ông Trường cho Lích ăn chuối rồi găi ngứa cho nó
Ra trang trại, mặc dù ông Trường che chắn chuồng rất cao nhưng nó vẫn phốc ra ngoài được. Và càng ngày, Lích càng tinh khôn kỳ lạ. Ông Trường nói ǵ nó cũng nghe, hiểu và làm theo. Đặc biệt nó như “người gác cổng” trong trang trại, người lạ vào là nó canh giữ, lấy ǵ nó cũng không cho. Ví như có người vào xin, mượn đồ đạc th́ nó gầm gừ ngăn. Chỉ khi ông Trường nói với nó, nó mới đồng ư.
Lích không thích bị “giam cầm”. Dù ông Trường che chắn chuồng trại rất cao nhưng kiểu ǵ nó cũng phốc ra ngoài “đi chơi”, lục lọi đồ đạc trong trang trại kiếm ăn. Ông đành nhốt nó chung với ḅ và rào chắn cẩn thận nhưng Lích vẫn thoát ra được. Ông lại kêu vào, đóng ván chắn rồi theo dơi xem ra bằng cách nào th́ thấy nó chuồi chân dưới khe hẹp trườn ra. Từ đó ông không nhốt nữa, thả cho đi tự do, ăn ngủ đi đứng cùng đàn ḅ.
Lích sống chung với đàn ḅ, ăn ngủ cùng ḅ; ăn cỏ dại và lá cây như ḅ. Hằng ngày, đàn ḅ ra sau các đồi cát đi kiếm ăn, Lích cũng đi theo. Lích c̣n làm nhiệm vụ canh giữ ḅ. Lích đi bất cứ đâu cũng nhớ đường về. Nhiều lần, khi trời tối mà ḅ chưa về chuồng, ông Trường nhờ nó đi t́m ḅ về th́ y chang là nó t́m lùa ḅ về.
Lích xuống ao ngâm ḿnh cho mát
Ông Trường vừa găi vừa bảo nằm ngủ là Lích nằm xuống ngủ
Ông kể tiếp: “Nói cái ǵ nó nghe cái đó. Hắn đi ăn chỗ mô cũng rứa, kêu là chạy về, về có ăn th́ ở lại, không th́ đi lại. Bất cứ ăn cái ǵ hắn cũng tranh ăn trước, không cho ḅ ăn mô; ăn trước đă mới đến lượt ḅ”.
Trời nắng, đi ăn rồi khát nước, nó đi t́m nơi nào có nước để uống, không có nữa th́ nó chạy về trang trại uống nước trong các hồ.
Lích theo đàn ḅ đi ăn ngoài đồi cát
Lích ăn gà th́ nhả xương, ăn trứng bỏ vỏ
Ông Trường dẫn tôi ra trang trại nằm phía bên kia quốc lộ 1A để xem Lích. Khi đến, không thấy bóng dáng Lích đâu, ông liên tục gọi: “Lích Lích” rồi ông tự hỏi: “Lích mô rồi hè, đi mô rồi Lích. Chắc hắn lại chạy đi chơi mô rồi”.
Năm lần bảy lượt gọi như gọi một đứa trẻ và cho đến khi ông vào sâu bên trong trại, tiếng vọng ra phía sau th́ Lích mới lên tiếng “ục ịch”. Ông Trường liền đáp: “Về Lích, về đây”. Trong nháy mắt, chú heo to sùng sục chạy về từ phía đồi cát, thân ḿnh lấm lem bùn đất. Thấy người lạ, Lích quay đầu lại cảnh giác.
Rồi Lích ngoan ngoăn đi theo ông Trường vào trong sân nhà. Ông Trường kêu chạy, nó cũng đon đả chạy theo. Ông Trường cầm chuối ra cho ăn, Lích ăn ngon lành.
Hễ trời nắng, Lích lội xuống ao cho mát, ngâm ḿnh trong nước, chỉ giơ mơm lên như... con trâu. Ông Trường tṛ chuyện với nó như với một con người. Ông bảo Lích nằm ngủ là nó nằm xuống ngủ.
Là một con lợn nhưng Lích có cách sống, ăn uống như một con ḅ và lại rất tinh khôn
Lích luôn đi theo để làm nhiệm vụ canh giữ đàn ḅ cho ông Trường
“Có lần cúng ở ngoài khu nghĩa địa, gà luộc c̣n sống, mấy người cho nhưng hắn không tới ăn. Tui kêu cái, hắn tới ăn. Hắn ăn hết con gà, hắn nhổ xương ra hết. Bắt đầu cho ăn trứng lộn, hắn ăn là nhả vỏ ra hết. Trước đây được cho kẹo hắn ăn ngang hết, sau này không nữa, chân hắn đạp xé vỏ ra mới ngồi ăn. Mấy con ḅ tới là hắn tha chạy đi đă. Hắn tức cười lắm”, ông Trường kể tiếp.
Nhiều người lạ thấy Lích đi trên đường đều dừng lại chụp h́nh. Có người không biết sự gắn bó, thấu hiểu, t́nh cảm giữa Lích và ông Trường nên bảo ông làm thịt mà ăn, thịt chắc ngon hơn lợn rừng nhưng ông Trường đều lắc đầu. Với ông, con lợn không chỉ là những kỷ niệm, giúp ông giữ đàn ḅ mà c̣n như là người bạn để tâm t́nh chuyện tṛ, là niềm vui cho ông trong những ngày quạnh quẽ.