Kể từ năm 1979 đây là lần đầu tiên phía Mỹ gọi điện cho lănh đạo Đài Loan. Đây là cuộc điện đàm đi ngược với mong muốn của TQ và đi vào "lịch sử". Tổng thống Trump bất chấp phản đối của TQ đă điện đàm với bà Thái Anh Văn vào ngày 2 tháng 12 năm 2016.
Đội ngũ phụ trách chuyển giao quyền lực của ông Donald Trump thông báo rằng lănh đạo Đài Loan, bà Thái Anh Văn đă chúc mừng chiến thắng của ông Trump trong cuộc bầu cử vừa qua, theo Bloomberg ngày 3.12. Hai người nhấn mạnh mối quan hệ kinh tế, chính trị và an ninh gần gũi giữa Mỹ và Đài Loan.
Đây là lần đầu tiên có chuyện tổng thống hay tổng thống đắc cử của Mỹ công khai điện đàm cho lănh đạo Đài Loan kể từ năm 1979, khi Mỹ phá vỡ mối quan hệ với Đài Loan và thành lập mối quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh, theo CNN dẫn lời bà Bonnie Glaser, chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS, ở Washington, Mỹ).
Hành động này được coi là đă phá vỡ quy tắc của Mỹ và có thể tạo ra một sự cố lớn về chính sách ngoại giao đối với ông Trump, khi ông đang chuẩn bị trở thành tổng thống.
Tuyên bố từ đội ngũ của ông Trump không làm rơ liệu cuộc gọi ngày 2.12 có phải là bước thay đổi trong chính sách của Mỹ, vốn từ lâu nh́n nhận Bắc Kinh là chính quyền duy nhất và phản đối chủ quyền của Đài Loan.
Đài truyền h́nh trung ương Trung Quốc (CCTV) nhanh chóng phát bản tin nói rằng ông Trump đă có hành động chưa từng có tiền lệ khi phá vỡ quy tắc về chính sách Một Trung Quốc và giao thức Mỹ-Trung được chấp nhận trước đó. CCTV nói Trung Quốc đại lục kiên quyết phản đối việc liên lạc chính thức dưới bất kỳ h́nh thức nào giữa Mỹ và Đài Loan.
AFP cho hay sau khi ông Trump và bà Thái có cuộc điện đàm, Nhà Trắng đă nhanh chóng tái khẳng định ủng hộ chính sách "Một Trung Quốc". Bà Emily Horne, người phát ngôn Hội đồng an ninh quốc gia tại Nhà Trắng tuyên bố "không có sự thay đổi nào trong chính sách từ lâu của Mỹ về vấn đề xuyên eo biển".
Theo chuyên gia Glaser, cuộc gọi của ông Trump với bà Thái sẽ làm Trung Quốc lo ngại, và điều trước tiên mà Bắc Kinh phản ứng có thể sẽ là đưa ra một vài tuyên bố công khai, nhắc nhở Mỹ về mối quan hệ với Đài Loan. Tiếp đó, có thể Bắc Kinh sẽ có trao đổi riêng với đội ngũ của tổng thống đắc cử.