[Cothu]

Nhật và Philippines có cuộc đàm phán về việc cho phép máy bay, tàu hải quân Nhật sử dụng căn cứ của Philippines đang diễn ra giữa lúc có thông tin tàu chiến TQ bắn vào tàu cá Philippines.

Việc sử dụng các căn cứ để tiếp nhiên liệu và đảm bảo hậu cần sẽ cho phép Nhật mở rộng phạm vi tuần tra sâu hơn vào Biển Đông, Tổng thống Philippines Benigno Aquino nói.

"Chúng tôi đang bắt đầu thảo luận về vấn đề này", ông Aquino nói trong cuộc họp báo ở Tokyo hôm qua trong chuyến thăm Nhật Bản.
Cùng ngày, Philippines bày tỏ quan ngại về các thông tin một tàu chiến TQ đã bắn cảnh báo vào tàu cá Philippines ở gần bãi đá đã cải tạo tại Biển Đông. "Nếu đúng như vậy thì đó là điều cực kỳ đáng lo", Bộ trưởng Quốc phòng Voltaire Gazmin nói với báo giới khi tháp tùng Tổng thống Aquino tới Nhật.

Theo hãng Reuters hồi tháng 4, Nhật Bản đang cân nhắc tham gia tuần tra trên không với Mỹ ở Biển Đông để đối phó với các hành động ngày càng gây hấn của TQ trong vùng biển này khi họ ra sức tạo dựng đảo nhân tạo, biến các bãi ngầm thành đường băng.

Một hiệp định thăm viếng quân sự (VFA) sẽ mở đường cho quân đội Nhật sử dụng các căn cứ của Philippines trên cơ sở luân phiên, tương tự như cách hiện tại Mỹ đang làm. Việc tiếp dầu ở gần Biển Đông cho phép lực lượng Nhật điều động máy bay tuần tra dài hơn, bao trùm khu vực lớn hơn.
Quyết định khởi động đàm phán về VFA không có trong tuyên bố chung hôm thứ năm sau cuộc gặp giữa ông Aquino và Thủ tướng Nhật Shinzo Abe. Tuy nhiên, theo một quan chức giấu tên, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về thỏa thuận này và nhất trí mở ra các cuộc đàm phán.

Trả lời phỏng vấn hồi tháng 1, đô đốc Robert Thomas, chỉ huy Hạm đội 7 của Mỹ nói rằng, Washington hoan nghênh Nhật tham gia tuần tra trên không vì sự hiện diện của họ sẽ đảm bảo sự ổn định và cân bằng trước sự lớn mạnh của các đội tàu cá, tàu hải quân TQ.

Trong một diễn biến khác, theo báo Yomiuri của Nhật hôm nay, lãnh đạo nhóm G7 sẽ bày tỏ sự quan ngại về bất kỳ hành động đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng ở Hoa Đông và Biển Đông giữa lúc căng thẳng khu vực leo thang. Kết thúc hội nghị thượng đỉnh ở Đức, các thành viên sẽ đưa ra tuyên bố kêu gọi duy trì trật tự quốc tế ở các vùng biển trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Một năm trước, các lãnh đạo G7 cũng đã bày tỏ quan ngại về căng thẳng giữa TQ và một số nước châu Á trong các vùng biển khu vực và cảnh báo chống lại việc sử dụng vũ lực ở Biển Đông