Tình hình ở Trung Đông cũng tồi tệ hơn với sự sụp đổ của một hệ thống quốc gia được dựng nên một cách vội vàng bởi các nước chiến thắng của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất. Nhóm nổi dậy xuyên biên giới, Nhà nước Hồi giáo, với mục đích thiết lập một Vương quốc Hồi giáo (Caliphate) ở các phần của khu vực này – có nguy cơ làm cho các nỗ lực hòa bình hòa giải truyền thống không còn thích hợp. Tình hình càng trầm trọng hơn bởi các cường quốc khu vực khai thác sự hỗn loạn này – thậm chí thúc đẩy nó – vì lợi ích riêng của họ.

Thế giới mà chúng ta thấy ngày là sự cạnh tranh đa chiều và dai dẳng và sự suy yếu đồng thời của các mối quan hệ đã được thiết lập, một xu hướng đang lấn dần vào nhiều lĩnh vực và các vấn đề phức tạp khác. Trong một trật tự thế giới sôi động và vô định hình này, chúng ta phải đối phó với các những thách thức của bất đối xứng và đối xứng. Mối quan hệ đang thay đổi giữa các cường quốc trên thế giới đã làm giảm sức mạnh chính trị có sẵn để giải quyết các vấn đề chung như biến đổi khí hậu và y tế trên toàn cầu. Chưa cần phải nói đến các cuộc khủng trật tự lần thứ hai, sự hỗn loại đã trầm trọng thêm.

Trong bối cảnh của quá trình toàn cầu đầy tiềm năng (mà thực chất là quá trình đảo ngược hay giã từ toàn cầu hóa), chủ nghĩa dân tộc dâng cao và có sự hoài nghi sâu sắc về chủ nghĩa đa phương, thì các bài học quan trọng nhất từ năm 2014 là chúng ta có được là không thể vẫn cứ thụ động. Thế giới cần sự hợp tác quốc tế nhiều hơn. Các tổ chức liên chính phủ khu vực và toàn cầu sẽ được đưa vào các thử nghiệm lớn hơn; trong khi đó các tổ chức như Diễn đàn kinh tế thế giới phải tiếp tục tạo ra một nơi hội tụ của khu vực tư nhân và khu vực công, xã hội dân sự và giới học thuật để làm cho các nhà các nhà lãnh đạo chính trị hiểu được tầm quan trọng của tư duy hợp tác. Hình thức cạnh tranh địa chính trị hiện nay không cải thiện được tình hình cho các bên tham gia mà còn đe dọa gây tổn hại cho tất cả chúng ta.

5. Sự suy yếu của nền dân chủ đại diện

Kể từ khi nền kinh tế toàn cầu rơi vào khủng hoảng năm 2008, đã có một sự xói mòn niềm tin vào các thể chế và quá trình chính trị. Người dân hiện nay đặt niềm tin vào công ty hơn so với các nhà lãnh đạo của mình mặc dù họ không đặc biệt tin tưởng vào khu vực tư nhân. Điều này được chứng minh với chỉ số tin tưởng Edelman Trust Barometer mới nhất cho thấy sự tin tưởng toàn cầu về giới kinh doanh chỉ còn đạt 58% trong khi niềm tin dành cho các chính phủ đã xuống mức 44%. Đây cũng là tiếng nói của những người trẻ tuổi trên thế giới.

Trong hai năm qua, sự phản đối của dân chúng diễn ra ở nhiều nước trên thế giới. Hy Lạp và Tây Ban Nha ở trong tình trạng bất ổn do những hậu quả của cuộc khủng hoảng khu vực đồng euro. Người dân Ukraine chiếm đóng trung tâm Kiev. Chỉ còn rất ít quốc gia từ Bắc Phi tới Trung Đông chưa bị ảnh hưởng bởi trào lưu Mùa xuân Ả Rập, khi những công dân của thời đại kỹ thuật ngày càng tự tin hơn để huy động khi đối mặt với tình trạng mất dân chủ. Hồng Kông là nơi mới nhất để trải nghiệm các cuộc phản đối trên quy mô lớn. Thật vậy, kết quả khảo sát cho thấy ở Mỹ La-tinh xu hướng này có ý nghĩa lớn hơn nhiều so với bất kỳ khu vực nào khác trên thế giới. Điều này đã được minh chứng ở Brazil, với mùa hè năm 2014, khi người ta chứng kiến những biến động bởi những người biểu tình phản đối sự chênh lệch về thu nhập và chi tiêu công dành cho vòng chung kết bóng đá World Cup và Olympic Games 2016.

Mặc dù các cơ chế được đưa ra cho các hệ thống đã dân chủ hơn trước đây, nhưng vẫn có một sự thiếu liên kết cơ bản giữa công dân thế giới và các quan chức được bầu ra, những người được cho là đại diện của họ. Nhờ internet, công chúng có thể xác định con người với cùng giá trị và sự sợ hãi, trao đổi ý kiến, và xây dựng các mối quan hệ nhanh hơn bao giờ hết. Các chính phủ thì chưa được như vậy vì chúng ta đang dùng những thể chế của thế kỷ 19 với tư duy thế kỷ thứ 20 để cố gắng để giao tiếp với công dân thế kỷ 21. Các chính phủ được bầu lên, giải tán và bầu lại chỉ để theo đuổi những chương trình nghị sự ngắn hạn, trong khi các chu kỳ đổi mới và xây dựng lòng tin với cử tri đòi hỏi đầu tư dài hạn. Chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi mọi người thấy rằng hệ thống này như là đã bị đổ vỡ. Cách làm chính trị kiểu cũ chắc chắn sẽ thay đổi, nhưng nền dân chủ đại diện chính nó sẽ không không thay đổi- và cũng không cần phải thay đổi. Với sức mạnh có thể có của thế giới trực tuyến ngày nay, một cấu trúc dân chủ kiểu truyền thông xã hội, nơi mọi ngươi có thể chia sw3 và thảo luận ý kiến của họ ngay lập tức, cũng có thể dễ dàng dẫn đến tình trạng hỗn loạn, vô chính phủ.

Chính vì thế, nền dân chủ đại diện cần phải tự hiện đại hóa bản thân và có sự tham gia tích cực của công dân trong quá trình đưa ra quyết định. Thay vì tự nhận là người duy nhất giải quyết các vấn đề, các chính phủ cần đặt mình vào vị trí là cơ quan nêu ra những vấn đề mà xã hội phải đối mặt, và sau đó cố gắng tạo ra môi trường thích hợp cho doanh nghiệp tư nhân và giới học viện để tìm ra giải pháp, cung cấp các dữ liệu cần thiết, có chính sách và tài chính để hỗ trợ các bên liên quan. Nếu những đại biểu được bầu lên làm điều này, họ sẽ khôi phục lại niềm tin của công chúng.

Để làm điều đó, các chính phủ phải đối xử với mọi người như là những các thể và giao tiếp với họ thông qua các phương tiện thích hợp nhất. Phương tiện truyền thông xã hội không phải là thuốc chữa bách bệnh cho điều này và, khi được sử dụng bởi các tổ chức truyền thống như nhà nước, thì có xu hướng cho thấy sự không tương xứng giữa những thông điệp được đưa ra và thực tế. Mặc dù vậy, công nghệ có tiềm năng đảm bảo mọi người cảm thấy được thực sự đại diện. Tất cả các loại hình của các quá trình dân chủ có thể được tăng cường nhờ công nghệ: bầu cử trực tuyến, kiến nghị thông qua mạng, và các cuộc khảo sát qua điện thoại thông minh chỉ là ba ví dụ cụ thể.

Trên hết, các nhà lãnh đạo phải sử dụng được công nghệ – và có kiến thức chuyên môn sâu rộng hơn – để thực sự hiểu sự ưu tiên, sự lo ngại và động cơ của người dân, và sau đó truyền đạt một cách rõ ràng các chính sách được coi là sẽ giải quyết những yếu tố này. Khi các chính phủ không còn có vai trò trung tâm của tất cả mọi việc, và mọi người cảm thấy rằng họ đã trở thành những người giải quyết vấn đề, thì mọi thứ sẽ thay đổi. Điều chúng ta đang nhìn thấy không phải là cái chết của nền dân chủ; mà đúng hơn là nền dân chủ đại diện phải thích ứng với thời đại chúng ta.

6. Trình trạng ô nhiễm tăng lên ở các nước đang phát triển

Quá trình công nghiệp của các nước đang phát triển đang tạo ra sự ô nhiễm môi trường. Giải pháp khắc phục đòi hỏi một cuộc cách mạng về công nghệ và trí tuệ; một lộ trình thay thế đảm bảo cho sự thịnh vượng kinh tế trong khi vẫn bảo tồn các nguồn tài nguyên và giới hạn lượng khí thải carbon cần được thực hiện trước khi quá muộn.

Các nước đang phát triển đã học được rất nhiều về các mô hình thương mại, cơ sở hạ tầng và công nghệ từ Châu Âu và Bắc Mỹ. Những mô hình có hiệu quả kinh tế, nhưng lượng khí thải carbon trên thế giới không cho phép chúng ta tiếp tục đi theo con đường này.

Ô nhiễm gia tăng ở các nước đang phát triển được xếp hạng là xu hướng toàn cầu quan trọng nhất thứ sáu trong năm nay – và là xu hướng quan trọng đứng thứ 3 tại châu Á. Theo Viện Tài nguyên Thế giới, Trung Quốc trở thành nước phát thải khí nhà kính lớn nhất từ năm 2005 và vẫn còn ở vị trí này, tiếp theo là Mỹ và Liên minh châu Âu, Brazil và Ấn Độ đứng thứ năm và thứ tám trong số những nước gây ô nhiễm lớn nhất. Ô nhiễm không khí ở Trung Quốc góp phần gây ra cái chết sớm cho 1,2 triệu người trong năm 2010.

Các nước đang phát triển sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất từ các thảm họa thời tiết có liên quan đến sự gia tăng căng thẳng về nguồn nước do sự ấm lên toàn cầu. Ngay cả khi nhiệt độ tăng thêm 2 ° C so với thời kỳ tiền công nghiệp – mức thấp nhất thế giới sẽ trải qua – cũng sẽ dẫn đến suy sụt giảm từ 4-5% GDP của châu Phi và Nam Á và các nước đang phát triển được dự kiến sẽ gánh chịu 75-80% chi phí tác động.

Chúng ta cần phải tìm cách để phát triển nhưng phải giảm việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Điều này có nghĩa là đầu tư vào những hệ thống sản xuất điện không sử dụng than đá, như năng lượng tái tạo, hạt nhân và khí đốt, và loại bỏ dần hình thức phát điện hiệu suất thấp. Tiến bộ xã hội cần phải được đo bởi một cái gì đó khác hơn so với chỉ số tăng trưởng GDP nhưng không tính đến các điều kiện môi trường hoặc chất lượng của cuộc sống.

Vai trò Trung Quốc sẽ ngày càng quan trọng, nên các nước đang phát triển phải gắn với các mục tiêu đặt ra về năng lượng tái tạo, đảm bảo quản lý tốt những ngành công nghiệp gây ô nhiễm cao và thúc đẩy năng lượng sạch. Là nước phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính lớn nhất, các chính sách của Trung Quốc rất quan trọng trong việc giải quyết hiện tượng nóng lên toàn cầu, và cũng có ảnh hưởng lớn đối với các nước đang phát triển khác. Các nước đang phát triển phải làm nhiều việc để làm giảm phát thải khí nhà kính và sẽ chịu những tác động của sự ấm lên toàn cầu, nhưng trách nhiệm cho cuộc khủng hoảng không thể chỉ của riêng các nước này; Nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới ước tính các nước có thu nhập cao phải chịu trách nhiệm cho hai phần ba lượng khí CO2 thải vào khí quyển kể từ năm 1850.

Có hai cách cơ bản mà các nước phát triển cần để giúp cho quá trình này. Đó là cần có nguồn tài trợ cho các nước đang phát triển, cung cấp các phương tiện để hỗ trợ cho sự thay đổi, và hợp tác để phát triển công nghệ các-bon thấp mới. Điều quan trọng là các nước như Trung Quốc phải xây dựng năng lực nghiên cứu và phát triển năng lượng mặt trời, tuabin gió, hạn chế khí carbon và hợp tác quốc tế có thể giúp các nước đang phát triển tham gia nhiều hơn trong chuỗi cung ứng.

Điều quan trọng là cần phải hiểu rằng một khi các giải pháp carbon cao đã được thực hiện là, thì rất khó để thay thế. Điều này có nghĩa là các quyết định được thực hiện ngày hôm nay về hệ thống sản xuất điện và thiết kế các thành phố và hệ thống vận tải có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Hiện tại, đang có tiềm năng để có một tác động lớn, nhưng cánh cửa cơ hội sẽ đóng lại rất sớm.

7. Các sự kiện thời tiết cực đoan xảy ra ngày càng nhiều

Các sự kiện thời tiết cực đoan là hậu quả chính của biến đổi khí hậu,và đang trở nên thường xuyên hơn, mạnh mẽ và thất thường. Điều cần thiết không chỉ cứu trợ khi có thảm họa xảy ra, mà là việc thích ứng với những tác động lớn do những hiện tượng này sinh ra, như dịch bệnh, tình trạng bất ổn chính trị và căng thẳng kinh tế. Rõ ràng là việc thích ứng – hoặc lý tưởng hơn là ngăn ngừa các sự kiện thời tiết khắc nghiệt – sẽ dẫn đến một kết quả tốt hơn cho tất cả mọi người.

Gần đây,các sự kiện thời tiết khắc nghiệt xảy ra ngày càng nhiều, gây ra sự tàn phá rất lớn. Tất cả các châu lục đều bị ảnh hưởng, từ một trong những cơn bão mạnh nhất trên thế giới tấn công Philippines và cơn lốc xoáy trên phạm vi rộng nhất chưa từng thấy ở Mỹ , đến nạn hạn hán khắc nghiệt ở Trung Phi, Brazil, Australia và một loạt các trận lụt lớn ở Pakistan.

Báo cáo về giảm thiểu biến đổi khí hậu của Tiểu ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu năm 2014 cung cấp bằng chứng mới về sự liên quan giữa các hiện tượng thời tiết cực đoan với biến đổi khí hậu. Hội Khí tượng học Mỹ-the American Society -kết hợp các công trình nghiên cứu từ 92 nhà khoa học để xem xét 16 sự kiện thời tiết lớn nhất từ năm 2013 và kết luận rằng hiện tượng ấm lên toàn cầu làm tăng mạnh nguy cơ xảy ra của sóng nhiệt mạnh. Tuy nhiên, trong thực tế chúng ta vẫn thất bại để giải quyết vấn đề này. Sự thiếu lãnh đạo vai trò quốc tế chắc chắn ảnh hưởng đến sự phát triển của xu hướng này.

Sự trớ trêu và tàn nhẫn của biến đổi khí hậu chính là những tổn thất bởi các sự kiện thời tiết khắc nghiệt nhất đều đổ lên vai những người nghèo nhất của xã hội. Họ là những người ít có khả năng để đối phó và cũng không có khả năng mua được bảo hiểm. Hơn 90% số người trả lời Khảo sát về Chương trình nghị sự toàn cầu cho rằng châu Á sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất.

Các sự kiện thời tiết khắc nghiệt đang thay đổi nhận thức về biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, khi nói về về sự thay đổi khí hậu, người ta thường ít chú ý đến những ảnh hưởng thực sự của nó mà chỉ chú ý nhiều hơn đến vấn đề phát thải khí, đặc biệt là xung quanh vấn đề sản xuất năng lượng và carbon. Thật không may, điều này có nghĩa là hầu hết các cuộc thảo luận biến đổi khí hậu chỉ thu hẹp thành cuộc cuộc thảo luận về quản lý carbon. Quản lý carbon chắc chắn là những thách thức quan trọng trong việc giảm nhẹ tác động biến đổi khí hậu, nhưng trong một thế giới được xác định bởi tác động khí hậu và sự thích ứng với nói – thì chỉ tập trung vào quản lý carbon là chưa đủ.

Chúng ta cần phải làm nhiều hơn nữa và đây là cơ hội tuyệt vời cho khu vực tư nhân để tận dụng lợi thế. Vì những thách thức của việc ứng phó cũng là những thách thức của sự phát triển, nên chúng ta cần đặt vấn đề về đầu tư. Hiện nay, thế giới chỉ mới tập trung vào giải quyết thảm họa bằng những việc làm như gây quỹ, trợ cấp cho các nạn nhân và các khu vực bị thiên tai hết từ lần này sang lần khác.

Ngoài ra, cần phải đầu tư vào các chính sách có lợi ngay cả khi không trực tiếp vì biến đổi khí hậu – ví dụ như lĩnh vực cơ sở hạ tầng. Kế đến là những chính sách ít tốn kém mà có hiệu quả lớn dành cho các hoạt động phòng chống và cảnh báo sớm thiên tai. Cuối cùng là đầu tư cho lợi ích dàn hạn cho các công nghệ bền vững và thích ứng, đầu tư cho năng lượng sạch. Chi phí cho việc khắc phục các thảm họa lớn cũng có thể hạn chế nếu có những chính sách phòng chống và bảo vệ tốt.

Tóm lại, giải pháp là tăng cường khả năng phục hồi trước khi thảm họa xảy ra. Điều đó có nghĩa là đầu tư vào những quá trình mà có ích trong tương lai, thay vì chỉ trong ngắn hạn. Chi phí có thể cao và tốc độ thay đổi có thể chậm, nhưng thành quả dài hạn sẽ rất ấn tượng: cho nền kinh tế quốc dân, cho kinh doanh, và chắc chắn cho những người nghèo nhất và dễ bị tổn thương nhất, những người sẽ chịu đau khổ và phải trả giá nếu chúng ta không có những biện pháp này.

8. Chủ nghĩa dân tộc gia tăng

Thế giới đã chứng kiến cuộc trưng cầu dân ý về độc lập cho vùng Québec của Canada và mới đây là sự kiện tương tự ở Scotland. Với 45% số người bỏ phiếu cho sự độc lập, Scotland sẽ là một quốc gia được tách ra trong thời gian tới.

Giống như trong thời kỳ của Cuộc cách mạng công nghiệp khi đó người dân quay sang chủ nghĩa dân tộc chính trị để bảo vệ và che chở cho các cộng đồng của họ chống lại các mô hình phát triển không đồng đều và thiếu công bằng, hiện nay đang có sự xuất hiện sự trở lại của xu thế này – và vận động xung quanh những tình cảm cũ và bản sắc truyền thống của các cộng đồng; cho dù đó là ở Catalonia hoặc Bỉ hoặc Lombardy, những người li khai đòi bảo vệ chống lại những vấn đề như sự gián đoạn kinh tế, biến động xã hội do toàn cầu hóa, vốn đang đe dọa làm mất đi những giá trị, lối sống và truyền thống đã có từ lâu đời.

Người Scotland, trước đây cũng chính là những người đi đầu trong Kỷ nguyên Khai sáng, hiện đang đấu tranh cho lợi ích của sự chia sẻ và hợp tác, đồng thời họ cũng đã thành biểu tượng trong thời đại toàn cầu hóa. Tuy nhiên, trong giai đoạn này thách thức này thậm chí còn to lớn hơn trước. Trong thế kỷ vừa qua, sự chia sẻ quyền lợi của họ được thực hiện trong một nhà nước nhiều dân tộc. Ngày nay, Scotland là một phần của thế giới, ở đó việc tìm nguồn cung ứng hàng hóa toàn cầu đã thay thế nguồn cung ứng quốc gia, và các dòng chảy tài chính và nguồn lực toàn cầu cũng đã thay thế cho nguồn lực quốc gia.

Liệu các nước láng giềng với các nền văn hóa, truyền thống và bản sắc khác nhau, có thể tồn tại không phải chỉ trong một nhà nước đa dân tộc có giới hạn – hoặc ngay cả trong một môi trường toàn cầu mở ? Liệu những người Scotland có thể cho thấy rằng họ không cần phải cắt đứt các mối liên hệ để phát triển mạnh trong thế giới hiện đại, và có thể tìm cách sống chung với nhau thông qua không chỉ sự chia sẻ quyền lợi đối với các dịch vụ và lợi ích mà còn bằng cách chia sẻ chủ quyền? Đó là điều mà họ phải làm thông qua một Quốc hội Scotland mạnh nằm trong khuôn khổ Vương quốc Anh và châu Âu.