Hôm qua (13/11), Mỹ đă lên tiếng bày tỏ quan ngại về việc Nga đang tăng cường các chuyến bay quân sự gần các khu vực ngoài khơi của Mỹ, đồng thời yêu cầu Moscow tôn trọng luật quốc tế.
Phát biểu với báo giới, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ - bà Jen Psaki tuyên bố, mặc dù Washington thừa nhận nhu cầu cần tiến hành các hoạt động huấn luyện quân sự theo định kỳ, song không khỏi quan ngại khi tần suất các chuyến bay quân sự tới gần khu vực Bắc Mỹ đă tăng lên đáng kể trong những tháng gần đây.
Ảnh minh họa
Quan chức Nhà Trắng nêu rơ các hoạt động như vậy cần phải tuân thủ luật pháp quốc tế và phải tính tới quyền của các quốc gia khác cũng như sự an toàn của máy bay, tàu thuyền khác.
“Mặc dù, chúng tôi thừa nhận nhu cầu cần thiết của các hoạt động tập huấn quân sự, nhưng chúng tôi vẫn quan ngại về sự gia tăng của các chuyến bay gần Bắc Mỹ trong những tháng gần đây”, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh.
“Bất cứ hoạt động nào như thế này đều phải tuân thủ luật quốc tế và phải được tiến hành dựa trên cơ sở tôn trọng quyền của các quốc gia khác cũng như sự an toàn của các tàu thuyền và máy bay hoạt động trong khu vực”, bà cảnh báo.
Trước đó, Bộ trưởng Quốc pḥng Nga Sergei Shoigu cho biết, Nga đang lên kế hoạch điều các máy bay ném bom tầm xa của nước này đến tuần tra định kỳ ở Bắc Mỹ, trải rộng từ Bắc Băng Dương tới Caribbean và Vịnh Mexico.
Vài ngày trước, một quan chức châu Âu cũng đưa ra cảnh báo rằng, kể từ khi bán đảo Crimea sáp nhập vào Nga hồi đầu năm nay, “mức độ và mật độ các vụ “đụng độ” giữa quân đội Nga và phương Tây gia tăng đáng kể”.
Tổ chức Mạng lưới các nhà lănh đạo châu Âu thống kê có ít nhất 9 “vụ đụng độ” không mong muốn xảy ra trong những tháng gần đây, trong đó có vụ máy bay của Nga và Mỹ suưt va chạm nhau và vụ máy bay ném bom chiến lược của Nga bay gần không phận Canada khi thực hiện các chuyến bay trên khu vực Biển Đen theo kế hoạch từ trước.
Bên cạnh đó, Người phát ngôn cũng bác bỏ b́nh luận của Bộ trưởng Quốc pḥng Nga, cho rằng, Moscow cần duy tŕ sự hiện diện quân sự ở khu vực phía đông Thái B́nh Dương và phía tây Đại Tây Dương. Bà cho rằng, t́nh h́nh an ninh ở những khu vực này không đ̣i hỏi phải có sự hiện diện của quân đội Nga.
Bà nói: "Chúng tôi không nghĩ rằng t́nh h́nh hiện tại ở tây Đại Tây Dương và đông Thái B́nh Dương hoặc vùng biển Caribbean và Vịnh Mexico có thể biện hộ cho những chuyển bay bổ sung ngoài vùng lănh thổ"
F-16 của Hà Lan chặn máy bay Nga
Trong một diễn biến khác, Bộ Quốc pḥng Hà Lan cho biết, hai chiến đấu cơ F-16 của quốc gia đồng minh Mỹ đang tham gia một chiến dịch bảo vệ bầu trời Baltic của NATO, đă chặn một máy bay vận tải quân sự của Nga.
Bộ Quốc pḥng Hà Lan cho biết, máy bay trên của Nga đă bị đánh chặn tối hôm 12/11 sau khi bay vào vùng không phận quốc tế ở phía bắc Estonia và Lithuania mà không thông báo kế hoạch trước. Ngay sau đó, 2 chiến đấu cơ F-16 của Hà Lan đă áp tải máy bay trên ra khỏi vùng không phận Baltic.
Về phía ḿnh, Bộ Quốc pḥng Nga tuyên bố rằng chiếc Il-76 thực hiện chuyến bay đă được lên kế hoạch trước theo lịch tŕnh thông thường từ Pskov đến khu vực Kaliningrad, địa bàn thuộc Nga trong vùng Baltic. Cơ quan trên khẳng định, máy bay Nga bay theo tuyến đường cố định phía trên vùng biển trung lập của biển Baltic, tương ứng với quy tắc quốc tế về sử dụng đường hàng không.
Được biết, chiến đấu cơ F-16 của Hà Lan đang tham gia Lực lượng cảnh sát đặc nhiệm hàng không của NATO có trụ sở tại Malbork, Ba Lan. Sự việc hôm 12/11 là vụ đánh chặn máy bay lần đầu tiên của họ.
Tuy nhiên, sau đó, Bộ Quốc pḥng Hà Lan lại lên tiếng bác bỏ thông báo trên của chính ḿnh. Bộ Quốc pḥng Hà Lan đưa ra tuyên bố, cho rằng máy bay Nga không vi phạm vùng trời của Estonia và Litva như tin loan báo trước đó.
Hồi tháng trước, NATO đă đưa ra báo cáo về những hoạt động “bất thường” của các máy bay quân sự Nga trên biển Bắc, Biển Đen và Baltic cũng như Đại Tây Dương.
Người phát ngôn của NATO – Thiếu Tá Jay Janzen hôm 29/10 cho biết, bốn phi đội gồm các máy bay ném bom chiến lược Tu-95 Bear H và chiến đấu cơ MiG-31 cùng với một số loại chiến đấu cơ khác của Nga đă tiến hành một cuộc tập trận tại vùng không phận quốc tế. Theo các quan chức NATO, lực lượng pḥng không của khối này đă tiến hành hơn 100 vụ đánh chặn máy bay Nga chỉ tính trong năm nay, nhiều gấp 3 lần so với năm 2013.
Cũng trong ngày 13/11, các bộ trưởng quốc pḥng của Anh, 3 nước Baltic và 4 nước Tây Bắc Âu - gồm 2 nước thành viên NATO là Na Uy và Đan Mạch cùng 2 nước trung lập là Phần Lan và Thụy Điển – đă nhất trí tăng cường hợp tác về t́nh báo và huấn luyện không quân nhằm đối trọng với các hoạt động ngày một gia tăng của Nga ở Bắc Âu.
Quan hệ giữa Nga và phương Tây xấu đi do t́nh h́nh khủng hoảng chính trị ở Ukraine, nơi Kiev phải đối phó với phe ly khai được cho là thân Nga đang kiểm soát nhiều khu vực ở miền đông Ukraine, đặc biệt là kể từ khi Crimea sáp nhập vào Nga. Phương Tây cáo buộc Nga can thiệp vào t́nh h́nh Ukraine, viện trợ phe ly khai , trong khi Moscow một mực bác bỏ cáo buộc trên.
Đan Khanh (tổng hợp)