Nomadic Matt, người Mỹ, là một tay du lịch "phượt" chuyên nghiệp. Từ năm 2006, anh bỏ việc để trở thành một người lữ hành. Anh lập ra website cùng tên để cổ vũ và đưa ra những lời khuyên cho những ai thích cuộc sống rong ruổi. Những kinh nghiệm du lịch của anh đă được giới thiệu trên các hăng tin, tờ báo lớn của thế giới như CNN, BBC, Yahoo!, Times, New York Times... Dưới đây là bài viết "Tại sao tôi không bao giờ quay trở lại Việt Nam" của Nomadic Matt.
Ảnh: Tác giả Nomadic Matt trong một chuyến du lịch
Năm 2007, tôi đi du lịch đến Việt Nam và khi quay về, tôi thề sẽ không bao giờ trở lại. Chỉ khi gặp một cô gái thực sự muốn đi hoặc phải đi công tác, tôi mới quay lại Việt Nam lần hai. Ai biết trước tương lai thế nào nhưng hiện tại tôi không hề muốn quay trở lại. Điều tệ hại nào ở Việt Nam - đất nước duy nhất tôi yêu thích?
Vâng, tôi nghĩ thời gian sẽ trả lời cho bạn.
Câu trả lời đơn giản là chẳng ai muốn quay lại nơi mà ḿnh bị đối xử tệ bạc Khi ở Việt Nam, tôi liên tục bị dân địa phương chèo kéo, chặt chém, lừa gạt và xử tệ.
Người bán hàng rong cố chặt chém tôi. Cô bán bánh ḿ không trả lại tiền thối, người bán đồ ăn “chém” đắt gấp ba lần dù tôi thấy rơ người khách trước mặt trả bao nhiêu tiền, hay các tài xế taxi gian lận quăng đường đến trạm xe buưt. Khi mua áo thun ở Hội An, ba phụ nữ giữ cửa hàng lại, kéo áo sơ mi đến lúc tôi mua một món ǵ đó.
Du ngoạn Vịnh Hạ Long, những nhà điều hành tour quá số khách và không có nước uống trên thuyền, do đó, những khách pḥng đơn đột nhiên thấy ḿnh có thêm bạn cùng pḥng ... thỉnh thoảng cùng giường!
Một trong những trải nghiệm tệ nhất là đến đồng bằng sông Cửu Long. Tôi đang bắt xe buưt về thành phố Hồ Chí Minh. Tôi khát nên đi mua một món đồ uống phổ biến ở Việt Nam - nước, chanh, phụ gia và đường trong một túi nilon, nhưng cô bán nước đă lừa dối trước mặt tôi.
"Cô ấy nói với bạn bè sẽ chặt chém và lừa gạt v́ anh là người da trắng", anh bạn Mỹ gốc Việt mới quen nói. "Cô ấy nghĩ anh không để ư". "Thứ này thực ra giá bao nhiêu? " Tôi hỏi anh. Tôi trả đúng số tiền, nói cô là người xấu và bỏ đi. Thứ tôi quan tâm là lời nói thiếu tôn trọng, không phải tiền.
Chắc chỉ ḿnh tôi có trải nghiệm tệ hại và Việt Nam thực sự tuyệt diệu. Chỉ ḿnh tôi xui xẻo, gặp những người đó vào ngày nghỉ. Tuy nhiên, vô số du khách khác gặp chuyện giống tôi. Khó ai có chuyện hay có lẽ đă giải thích tại sao 95% du khách không quay lại. Tất cả đều kể chuyện bị lừa đảo hoặc bịp bợm. Họ cũng cảm thấy không được chào đón.
Tôi chứng kiến nhiều người gặp rắc rối ở Việt Nam. Bạn tôi mua chuối và người bán hàng bỏ đi mà không trả tiền thối. Tại siêu thị, họ trả sô-cô-la thay tiền thối. Hai bạn tôi đă ở Việt Nam 6 tháng, dù thành "dân địa phương" vẫn cứ nói Việt Nam thô lỗ. Hàng xóm không thân t́nh. Họ luôn là người ngoài cuộc. Thậm chí những người gặp gỡ hàng ngày cũng là xa lạ. Trải nghiệm của tôi hầu như không phải ngoại lệ, dù đi đến đâu đi nữa.
Rất nhiều người nghĩ người Việt Nam thực sự tốt. Họ rất thích chuyến đi làm tôi tự hỏi tại sao trải nghiệm lại khác biệt nhau đến thế. Điểm chú ư là đa số du khách trải nghiệm tốt đi du lịch sang trọng, c̣n lại là khách ba lô và khách b́nh dân. Sự kỳ lạ đó củng cố câu chuyện tôi nghe
Ở Nha Trang, tôi gặp một giáo viên tiếng Anh sống tại Việt Nam nhiều năm. Ông nói người Việt được dạy rằng tất cả các vấn đề đều do người Tây gây ra, đặc biệt là Pháp và Mỹ, và người phương Tây "nợ" người Việt Nam. Họ mong khách Tây tiêu tiền ở Việt Nam, nên khi thấy du khách tiết kiệm từng xu, họ buồn bă và nh́n vào trên ba-lô và đối xử tệ. Những người tiêu tiền, tuy nhiên, có vẻ được đối xử khá tốt. Tôi không biết điều này có đúng hay không nhưng với những ǵ tôi thấy, nó có ư nghĩa nhất định.
Tôi không đánh giá về đất nước hay con người Việt Nam. Tôi không tin mọi người dân đều xấu xa, thô lỗ. Tôi chỉ phản ánh trải nghiệm du lịch. Ba tuần tôi ở Việt Nam không thể nói lên tất cả. Tại sao tôi muốn ở lại đất nước đối xử như thế với tôi? Tại sao tôi lại muốn quay lại? Tôi không quan tâm ḿnh bị chặt chém. Không phải về tiền. Tôi rất vui khi trả nhiều tiền hơn - một đô la giúp ích chọ họ nhiều hơn cho tôi.
Nhưng tôi là một khách ba lô không có nghĩa tôi đáng được tôn trọng ít hơn người khác. Tôi không mong được tiếp đăi như ông hoàng, chỉ cần tôn trọng cơ bản mà thôi. Và tôi chưa thấy ḿnh được tôn trọng ở Việt Nam. Họ nh́n tôi như thể “một con lừa” để lừa bịp. Người thô lỗ ở khắp mọi và sự bất lương cũng vậy, song tôi không bao giờ trở lại Việt Nam để ḿnh khỏi phải cảm thấy nó quá tồi tệ.
Nhưng đừng thấy tôi không thích Việt Nam mà bạn không đi. Đây là trải nghiệm của tôi, c̣n bạn nên tự ḿnh đi thử để trải nghiệm. Và nếu bạn không đi v́ bài báo này , tôi sẽ t́m và lôi bạn đến đó!
Thùy Anh
MTG